Türk Siyasi Tarihi

Türkiye’de Tarih Eğitimi başlıklı bu kitapta, Osmanlı klasik dö-
nemindeki tarih eğitimine katkı sağlayan unsurlardan başlayarak günümüze kadar tarih eğitimi çerçevesinde formal ve informal anlamda tarihin bir anlamda toplumsal “büyük hikâyesi” ortaya çıkarılmaya
çalışılmıştır. Yaklaşık 150 yıllık uzun bir süreçte Türkiye’deki tarih
eğitimini çeşitli bileşenleriyle incelenen bu çalışma, Osmanlı Klasik
Dönemini takiben modern anlamda Tanzimat Dönemi, Meşrutiyet
Dönemi, Erken Cumhuriyet Dönemi, İnönü Dönemi, DP Dönemi,
1960-70’ler, 1980’ler, 1990’lar ve 2000’ler (günümüze kadar) olmak
üzere 10 ana zamansal kategoride yapılandırılmıştır. Dönemlendirme
yapılırken daha önceki tarih ders kitapları üzerine yapılan incelemeler
ve Türk siyasî tarihindeki kırılmalar /değişimler /dönüşümler
dikkate alınmıştır. Bu dönemlendirme yaklaşımı içinde, Türkiye’deki
tarih derslerinin izini sürebildiğimiz ders kitapları yanında dönemin
genel kültür ve tarih algısını biçimlendiren popüler tarih eserleri ve
1990’lerda ortaya çıkan akademik tarih eğitimi çalışmaları da incelenmiştir.
Tarih derslerinin dönemin siyasal ve kültürel havasından,
zihniyetinden nasıl etkilendiği, dönemde okutulan ders kitapları ve
ders kitaplarını yazanlar üzerinden işlenmiştir. Kamuoyunun genel
kültür ve tarih algısını biçimlendiren popüler tarih eserleri ise
1940’lardan başlatılmak üzere; tarih dergisi, tarihsel roman, gazetelerdeki
tarih tefrikaları, tarihsel sinema, tarihsel TV programlarının
vs. ön plana çıkanları bağlamında günümüze kadar getirilmiştir. Tarih
eğitimi üzerine akademik çalışmalara ise 1990’larda Türkiye’deki
üniversitelerde tarih eğitimi yüksek lisans ve doktora programlarının ortaya çıkmasıyla yer verilmiştir.

Özet:

Liberal bloğun milliyetçi bloğa karşı ezici bir üstünlüğüyle sona eren I. Dünya Savaşı’nın ardından imparatorluklar dönemi kapanmış, ulus- devletleşme süreci, dünya siyasetinin belirleyici örgütlenme sistemi haline gelmiştir. Tıpkı müttefikleri Avusturya- Macaristan ve Alman İmparatorlukları gibi süreçten payına düşen acı reçeteyi alarak çıkan Osmanlı Devleti de, ismiyle müsemma imparatorluk vasfıyla beraber tarihsel görev- ömrünü tamamlamıştı. Osmanlı İmparatorluğu, tarih içerisindeki yerini alırken, Türklerin çağcıl ulus-devlet normları çerçevesinde dünyayla bütünleşmesini hedefleyen milliyetçi önderlik, Mustafa Kemal Paşa başkanlığında özgürlük mücadelesini hayli güç şartlar altında yürütmeye koyulmuştu bile. 

Ortaylı’nın da belirttiği gibi ilk etapta milliyetçi önderliğe uyum sağlayan eski ittihatçı kadrolarla berkitilmiş olağanüstü bir askeri örgütçülükle doğan Milli Mücadele dönemi, ülkedeki tüm unsurlarla kenetlendiği ölçüde kitlesellik kazanmıştır.Savaşın ülkenin kaderinde belirleyici olan bir diğer yönüyse, milliyetçi- Kemalist önderliğin, dış politikadaki dengesizliği oldukça kuvvetli yorumlayıp, hasım- hısım devletlere karşı tüm dengeleri gözeterek politika yürütmeyi bilmesidir. İşte bu metinde, Milli Mücadele’nin başlangıcından I. İnönü Savaşı’nın sonuna dek, askeri- sivil önderliğin nasıl tam bir uyum içerisinde, ülkenin Doğu sınırındaki pürüzleri giderip, Ermenistan, Gürcistan ve devrimci SSCB yönetimlerini biraraya getirecek şekilde, sınırlarını güvenlik altına alabildiği hususu masaya yatırılacaktır. Türk dış politikasının yeniden şekillendirilmesi noktasında, önemli bir aşama olarak kaydedilmesi gereken Gümrü ve Moskova Anlaşmaları, farklı kaynaklardan tartışılmaya çalışılacaktır.

20. yüzyılda Türkiye’de tarihçilikte iki önemli kırılma noktası ya da dönüşüm evresi yaşandı. Bunlardan ilki İkinci Meşrutiyet’le birlikte ulusal tarih anlayışının doğuşuydu. Bir anlamda vakanüvis tarihçiliğinden kopuşu simgeliyordu. İkinci evre ise 1960 ertesi yaşandı. Tarihçilik siyasal ve diplomatik alan yanı sıra ekonomik, sosyal ve kültürel alana kaydı. Her ne kadar genel tarih yazıcılıkta ekonomik ve sosyal tarihin kökenlerini 20. yüzyılın başlarına çekmek mümkünse de, II. Dünya Savaşı ertesi sosyal devlet anlayışının güç kazanması tarihçiliği de yönetenlerden çok yönetilenlerin sorunlarına eğilmeye yöneltmişti. Türkiye’de ise ilk nüvelerine 1946 ertesi rastlansa da ekonomik ve toplumsal tarih 1960 ertesi disiplinler arası bir nitelik kazandı.

Türkiye’de Koalisyonlar Döneminin (1973-1980)Türk Basınında Beykoz Algısı
(ÖZET)
Demokrat Parti’nin 27 Mayıs 1960 Darbesi’yle iktidardan düşürülmesiyle 1965 yılı genel seçimlerine kadar Türkiye, tarihinde ilk kez koalisyon hükümetleriyle tanışır. Türkiye bu dönemde 1968 olaylarıyla da tanışacaktır. Türkiye’deki iç siyasi olaylar 12 Mart 1971 Askeri Muhtırasının gerekçesini oluşturacaktır. 12 Mart Muhtırası siyasetteki istikrarın bozulmasına da yol açmıştır. 12 Mart muhtırasından 12 Eylül 1980 Darbesine kadar hiçbir seçimde hiçbir parti tek başına iktidar olacak oy oranına erişmez. Türkiye koalisyonlar dönemine girer. Siyasi istikrarsızlık, zayıf iktidarlar dönemi başlamıştır. Türkiye hızla ekonomik darboğaza girer. Siyasi cinayetlerde de artış olur. Sokak gösterileri artar. Bu çalışma böyle bir dönemde Beykoz ilçesinin Türk basınında ne şekilde haber yapıldığını araştırmaktadır. İstanbul Boğazı’nın doğu kesiminde kalan Beykoz, konumu itibariyle ormanları, sayfiye yerleri, su yatakları bakımından ün kazanmış yerdir. Bu anlamda kültürel, sanatsal ve sportif faaliyetler anlamında önemli bir alandır. Çalışmamızda Hürriyet, Tercüman, Milliyet ve Cumhuriyet gibi gazeteler Beykoz haberleri bağlamında taranmıştır. Alan taraması yapıldığında çalışmamıza benzer bir araştırmanın yapılmadığı görülmüştür. Taranan gazetelerde Beykoz’a dair çok fazla haberin olmadığı tespit edilmiştir. Bunun nedenleri arasında Beykoz’un ekonomik anlamda fabrikalarıyla ön planda olan ve daha çok işçi nüfusun yaşadığı bir yer olması, diğer ilçelere nazaran az nüfusu, doğanın hâkim olduğu düzenli yapısı ve sosyo-kültürel bakımdan bir takım ücretsiz etkinliklerin yapılması olarak görülebilir.

(ABSTRACT)
After the Democrat Party was overthrown by the May 27, 1960 Coup, until the 1965 general elections, Turkey met with coalition governments for the first time in its history. In this period, Turkey will also meet with the events of 1968. Domestic political events in Turkey will form the justification for the March 12, 1971, Military Memorandum. The 12 March Memorandum also led to the deterioration of stability in politics. From the 12 March memorandum to the 12 September 1980 coup d'état, no political party can reach the rate of votes to be in power alone in any election. Turkey enters the period of coalitions. The period of political instability and weak governments has begun. Turkey quickly enters the economic bottleneck. There is also an increase in political murders. Street demonstrations increase. This study investigates how Beykoz district was reported in the Turkish press in such a period. Beykoz, located in the eastern part of the Bosphorus, is famous for its forests, summer resorts and waterways. In this sense, it is an important area in terms of cultural, artistic and sports activities. In our study, newspapers such as Hürriyet, Tercüman, Milliyet and Cumhuriyet were scanned in the context of Beykoz news. When a field survey was conducted, it was seen that there was no research similar to our study. It has been determined that there is not much news about Beykoz in the scanned newspapers. Among the reasons for this can be seen as the fact that Beykoz is at the forefront with its factories in the economic sense and is a place where more workers live, its less population compared to other districts, its regular structure dominated by nature and some free activities in socio-cultural terms.