Türkiye Cumhuriyeti ve Atatürk İlkeleri- Prof. Dr Erdal Açıkses- Prof Dr. Rahmi Doğanay

Uluslararası Beşeri Bilimler ve Eğitim Dergisi, 2017

The Journal of Academic Social Science Studies, Volume 5 Issue 8, p. 249-264, December 2012, 2012

Öz Avrupa’da birçok devlet özellikle 19. yüzyıl içerisinde, Milli devletlerin oluşma sürecinde ortaya çıkan yeni değerleri ve yeni devlet anlayışını halka benimseterek kendi ulusdevletlerini kurmaya çalışmışlardır. Ulus-devlet oluşumunda ortaya çıkan yeni değerleri ve yeni devlet anlayışını halka benimsetmek ve gelecek nesillere aktarmak işini son derece önemseyen bu devletler, bu amaçlarına ulaşmak için birçok yöntem kullanmışlardır. Şüphesiz ki, bu bağlamda kullanılan en önemli araç milli tarih dersleri olmuştur. Atatürk’ün önderliğinde gerçekleştirilen devrim ile kurulan Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin kuruluşu ile başlayan süreçte de, gerek devlet ve gerekse de millet yapısının demokrasiye uygun bir hale getirilmesi için girişilen çabalar içerisinde de, İnkılâp Tarihi dersi öğretimi önemli bir yer tutmaktadır. Eğitim yoluyla bu amaca ulaşılabileceği düşüncesi Avrupa’daki birçok devlette olduğu gibi Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nde de sahip olunan bir anlayış olarak ortaya çıkmaktadır. Bu anlayış doğrultusunda, İnkılâp Tarihi dersi öğretiminin oluşturacağı bilinç ile toplum ve devlet yapısında, hedeflenen değişiklikleri yapmak çabası içerisine girişilmiştir. Bu çalışmaya konu olan Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi dersleri, bu dersin öğretimine ilk başlandığı yıllardan günümüze kadar olan süreçte, Türkiye’deki yükseköğretim kurumlarında okutulan dersler esas alınarak; her dönemde dersten beklentiler, dersin öğretiminde yaşanan gelişmeler, dersin üzerinde dönemin siyasi gelişmelerinin ve askeri darbelerin etkisi, dersin amacına ulaşma veya yaklaşma ya da uzaklaşma doğrultusunda işlenmiştir. Abstract Many European states tried to establish their own nation-states by making the people internalize the new values and new state understanding emerging in this formation process of nation states at the 19th century, in particular. These states which attached a great importance to the process of placing these new values and state understanding in the minds of the people and conveying them to the future generations used many different methods to fulfill their goals. Without doubt, the most important means used by the states to this end has become the national history courses. In the period starting with the establishment of Turkish Republic by the revolution carried out under the leadership of Atatürk, principles and History lesson takes an important role in the attempts to make a proper democracy in both state and the structure of the nation. The though of achieving this aim through education is a concept owned by many states as weel as the Republic of Turkey. With this understanding, in the structure of society and the state with the consciousness that will come with the teaching of this course, an attempt is undertaken in an effort to make the intended changes. Atatürk Principles and Revolution History lesson being the subject of this study has been processed during the period from initially starting teaching this course for many years to the present process, on the basis of the subjects taught in higher education institutions in Turkey, each time the course expectations about developments in the teaching of the course of political developments over the period and the effect of military coups in accordance with the purpose of achieving or approaching to or moving away from the aim.

Kuramsal Eğitimbilim, 2016

Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 2003

Uluslararası Prof. Dr. Halil İnalcık Tarih ve Tarihçilik Sempozyumu Bildiriler II. Cilt, 2022

İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 1985

3.U LUSLARARASI 24 KASIM BAŞÖĞRETMEN EĞİTİM VE YENİLİKÇİ BİLİMLER SEMPOZYUMU, 2021

Tevfik Fikret bir fotoğrafının üzerinde kendini şöyle tanımlar: Bugün hepimizin anlayabileceği bir dille aktarıyorum: Ne kimseden bir bağış beklerim, ne kol ne de kanat dilenirim Kendi göklerimde kendi kanatlarımla uçar giderim Eğilmek boyunduruktan bile ağır gelir boynuma Fikri hür, vicdanı hür, irfanı hür bir şairim. Özgün biçimi: Kimseden ümmid-i feyzetmem, dilenmem perr-ü bal Kendi cevvim, kendi eflakimde kendim tairim İnhina tavk-ı esaretten girandır boynuma Fikri hür, vicdanı hür, irfanı hür bir şairim Ulusal kurtuluş savaşçısı Mustafa Kemal bu tanımlamayı, 25 Ağustos 1925'de öğretmenlere bir meslek ilkesi olarak göstermiştir. "Hiçbir zaman unutmayınız ki, Cumhuriyet sizden, fikri hür, vicdanı hür, irfanı hür nesiller ister." Kurtuluş savaşına "ya bağımsızlık, ya ölüm" diye başlayan, "özgürlük ve bağımsızlık benim gerçek kişiliğimdir" diyen bir Başöğretmenden başka türlü ders vermesi, zaten beklenemez.

… ve Türkiye Cumhuriyeti tarih öğretimi, 10-11 …, 2006