ölümlülük

ÖZET 21.yüzyılın önemli sosyologlarından biri olan Zygmunt Bauman, insan hareketlerinin temelinde " ölümden kaçma " ve " ölümsüzlüğe ulaşma " olduğunu söylemektedir. Ona göre, hayvanlardan farklı olarak insanlar ölümlülüklerinin bilincindedir, bu nedenle var oluşlarından itibaren bu olguya baş etmeye çalışırlar. Ancak her dönem kendine özgü baş etme yöntemlerini, Bauman'ın ifadesiyle " yaşam stratejilerini " yaratmıştır. Modern dönemin " yaşam stratejisi " ölümü yapısöküme uğratmaktadır. " Aklın " baş edemediği ölüm yapısökümle baş edilebilir parçalara ayrılmıştır: Formda kalmak, egzersiz yapmak, yediklerimize dikkat etmek. Baş edilmesi gereken en önemli olgulardan biri de " yaşlanma " dır. Yaşlanma karşıtı, yaşlanmayı önleyen ya da yaşlanmanın etkilerini azaltan ürünler, büyük bir tüketim alanını oluşturmaktadır. Bauman'ın perspektifinden değerlendirildiğinde, insanlar bu ürünleri tüketerek bir anlamda ölümle baş edebileceklerini düşünmektedirler. Haberler de " wellness kültürünü " (yeniden) üreten bir söylem aracı olarak ortaya çıkmaktadır. Medya " ölümün habercisi yaşlılığa " karşı koymak için genç, güzel, sağlıklı ve fit olmanın gerekliliğini vurgularken, bu ürünleri tüketmek artık bireyler için neredeyse bir zorunluluğa dönüşmüştür. Bu makale kapsamında Hürriyet gazetesinde " yaşlılık " ve " wellness " kapsamındaki haberler betimsel içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Buna göre anti-aging ürünlerinin sağlık ve estetik nitelikteki araçsallığı ölümsüzlük temalı çok katmanlı eylem anlamları inşa etmektedir. ABSTRACT Zygmunt Bauman, one of the most important sociologists of the 21st century, states that " escape from death " and " reaching immortality " are the basis of human behaviour. According to him, unlike animals humans are aware of their mortality, because of that reason they deal with this phenomenon since their existence. Each era creates its own methods to deal with death, by Bauman expression their " life strategies ". The " life strategy " of modern era is to deconstruct death. Death, which reason can't cope with, divided into " copable " pieces: Stayinf fit, exercising, paying attention to our diet. One of the areas to " cope with " is aging. Products that prevent aging and reducing the effects of * Bu çalışma, 2017 yılında Kuşadası'nda düzenlenen 1. Uluslararası Bauman Sempozyumu'nda sunulan bildirinin gözden geçirilmiş halidir.

Ölüm, sözün bittiği yer de olsa, üzerine çok söz sarf edilmiş; dinlerin, bilimin ve felsefenin temel sorunsalını oluşturmuş bir meseledir. Her insanın mutlaka tadacağı, ancak kimseyle paylaşamayacağı bu tecrübe, sırdaşı sırdaştan, ebeveyni evlattan ve maşuku âşıktan ayırır. Ölümün sebep olduğu ayrılık pek çok din ve inanışta bir son olarak nitelenmez. Bilâkis o, kutsal kitaplarda müjdelendiği üzere gözlerin ebedî hayata açılmasıdır. Geçici dünya hayatından, baki hayata intikaldir. İslâm dininde Kuran ve hadislerin referansı ile biçimlenen ölüm ve sonrası hakkındaki inanış; insanın mezarda Mahşer'i beklerken sorgulanacağı, Kıyamet gününde işlenen tüm amellerin muhasebe edileceği ve her insanın dünya hayatında yaptıkları ile yargılanacağı düşüncesine dayanır. Dünyanın, ahretin tarlası olduğunu düşünen müminler, hayatlarını ebedî saadete ulaşmak için bir sermaye olarak görürler. Cemâlî mahlaslı bir Müslüman-Türk şairin XIII-XV. yüzyıllarda -muhtemelen defin törenlerinde okunması için- ürettiği ve asırdan asıra hem yazılı hem de sözlü hafızada taşıyarak günümüze miras bıraktığı Kabir Destanı, Anadolu'da ölümün nasıl algılandığı ve nasıl karşılandığına dair önemli ipuçları veren tarihî bir vesika olarak dikkati çekmektedir. Hazırlanan çalışmada zaman, mekân ve sözlü kültürün birbirinden uzaklaştırdığı beş nüshadan hareketle metin kurulmuş ve bir nüshanın tıpkıbasımına yer verilmiştir. "İslâm dininde ölüm" bahsini estetik bir malzeme hâline getiren ecdadın evlâdına yadigâr bıraktığı bu manzum vasiyet, ihtiva ettiği nasihatlerin daha iyi anlaşılabilmesi için günümüz Türkçesine aktarılmıştır. Eser bu hâliyle, İslâm'da ölüm ve ötesini merak eden okura, merakını manzum ve tarihî bir metinle giderme imkânı sağlamaktadır.

Beypazarı'nda vurulan son Anadolu parsına adanan "Ve Bir Pars, Hüzünle Kaybolur" (2012) ve iki sene sonra yayımlanan "Köpekler İçin Gece Müziği" (2014) romanları, Faruk Duman'ın yenilikçi edebiyatının temsil edici özelliklerini taşımaktadır. Duman'ın edebî ekosisteminin insan ile sınırlanmadığının; bu dünyada insan-dışı hayvanların, varlıkların, oluşların faillikleriyle var olduklarının görüldüğü "Ve Bir Pars, Hüzünle Kaybolur" ve "Köpekler İçin Gece Müziği" romanlarını ele alan bu makalede avcı ve avlanma temasının belirginleştiği bölümler merkezî konumdadır. Avlanma edimi bu iki romanda ahlaki ve geleneksel sınıflandırmalara tabi tutulmaz; gerek karakterlerin kendi deneyiminde gerekse karakterler arası ilişkilerde avlanma anlatıları çok katmanlı, çok sesli ve girift biçimlerde ele alınmaktadır. Bir tür spor yahut boş zaman uğraşı olarak görülen, "insanın doğasına" atfedilerek arkaik temellendirmelerle meşrulaştırılan av "tutku"sunun adı geçen romanlarda tuttuğu yere yakından bakarak, avcı ile insan-dışı hayvanların karşılaşma anlarının biricikliğinin bu çalışma vesilesiyle açımlanması amaçlanmıştır.

Bu çalışmada Geç Ortaçağ ve Fin de Siecle Viyana’sı (Yüzyıl Sonu) dönemleri içinde ölüm fikrinin ve onun görsel temsilinin geçirdiği aşamalar incelenecektir. Bu bağlamda çalışma, ölümün akılcı bir kültür içinde, Danse Macabre imgelerindeki kitlesel algılanışından, Femme Fatale imgesinin psişik katmanına kadar ne gibi paradigmatik değişimler geçirdiğini ve bu değişimlere neden olan sosyal ve zihinsel gelişimin izini sürecektir. Son bölümde Fin de Siecle Viyana’sında yaşamış ve üretmiş olan Gustav Klimt ve Egon Schiele’nin yapıtları üzerinden bu temsil geleneğinin sınırlarının ne şekilde genişlediği ve bu iki ressamın ölüm alegorilerinin modernizme geçişi sırasında oynadıkları rol ele alınacaktır.

RESİMDE ÖLÜM VE FANİLİK İMGELERİNİN GÖSTERGEBİLİM ÇÖZÜMLEMELERİ Özet Ölüm ve ayrılık insanlığın evrensel problemleri arasında yer alır. Yaşamın geçiciliği ve fanilik kavramı özellikle din ve edebiyatın öğretileri arasında özel bir anlam taşır. Sanat, insanı ve doğayı konu alan bir yaratımdır. Yaşam, güzellik, aşk ve kahramanlık sanatın ana imgelerini oluşturur. Sanatı duyguların dışavurumu olarak tanımlamak mümkündür. Ancak ayrılık ve ölüm gibi insana acı veren imgeler de sanatın konuları arasında yer almıştır. Avrupa resim sanatında ölüm, yeniden diriliş ve son yargı gibi temalar bilhassa Hristiyanlık sonrasında yaygınlaşır. Ortaçağ resimlerinde olduğu gibi Rönesans ve Barok dönemlerinde de bu temalar çoklukla işlenir. Sanat eserlerinde ölüm ve fanilik imgesini vurgulayan çok sayıda sembolik figür vardır. Resimdeki figürleri ikonografik anlamlarıyla çözümleyen sanat eleştiri yöntemleri gibi göstergebilim de resimdeki ikon ve sembolleri gösterge olarak anlamlandırır ve çözümler. Resimlerde yer alan kuru kafa, sönmüş mum ve kum saati gibi nesneler görünen düz anlamları yanı sıra yan anlamlar ve derin anlamlar içerir. Bu çalışmanın amacı Avrupa resim sanatında yer alan ölüm ve fanilik imgelerini birer gösterge olarak ele almak ve göstergebilim sanat eseri çözümleme yöntemiyle çözümlenmeye çalışmaktır. Yöntem olarak göstergebilim sanat eseri çözümleme şemalarından yararlanılacaktır.

Ölüm, insanlık tarihi boyunca farklı alanlar açısından incelenen bir konu olmuştur. Her alan ölüm hakkında kendine ait birtakım açıklamalarda bulunmuş ve ölüme bir anlam atfetmiştir. Bu sebeple ölümün genel geçer bir tanımını yapmak mümkün değildir. Fakat yine de yetişkinler tarafından; genellikle evrensel (herkes ölür), kişisel (ben de öleceğim), kaçınılmaz ve geri döndürülemez bir kavram olarak tanımlanır(Dülger, 2014).(Yalom, 2004)’a göre ölüm ilk anksiyete ve psikopatoloji kaynağıdır. Dolayısıyla ölüm insanların hayatlarından dışladığı ve hakkında konuşmak istemedikleri bir olgudur. Bu araştırmada ölüm kavramı, ölüm ve yasın bireyler üzerindeki psikolojik etkisi araştırılmıştır. Ölüm kavramı ve ölümün farklı kültür, toplum ve dinler açısından farklılığı, kişinin kendi ölümünden dolayı duyduğu ölüm kaygısı çeşitli değişkenler açısından araştırılmış ve başka birinin ölümünden dolayı yaşadığı yas açıklanmıştır.

Thomas Hardy and Cahit Sitki Taranci are two significant representatives
of modern English and Turkish poets. Their poems are marked by an intense preoccupation with death, which is actually in parallelism with the sense of ending and crisis of representation experienced by most intellectuals of their time. Poetry was a means of revealing their uneasiness about the overwhelming idea of death. Therefore, both Hardy and Taranci wrote poems dealing with the passing of time, transience, and aging. Thoughts of coming close to the end made them write poems anticipating their own deaths as well. Some of their poems display a willingness to die because they consider death also as a sort of relief that keeps them away from all their worldly sufferings. However, the possibility of being forgotten after they die was another important concern in their poems because they clang to life with all its pleasing details and traumatic experiences. Thus, death also meant a separation from the beloved ones and familiar things in life to them. Moreover, death is represented as a way of dissolution into nature in Hardy’s and Taranci’s poems but this process has different implications for each poet.

Tarihte çok önemli bir yer tutan, çağlar açıp kapayan veba , bir dönem Avrupa'sı için gerçek bir kabus oldu. Sosyolojik hayatı önemli ölçüde etkileyen bu hastalık doğaldır ki insanların otorite sistemlerine, dine ve kiliseye, bakışlarını değiştirdi. Büyük oranda insan ölümü avrupayı ekonomik olarak etkiledi. Ölümle bu kadar yakın ve iç içe yaşanan bir dönem insanın felsefesini ve kendine bakışını da büyük ölçüde değiştirdi. Kaybedilen insan; insani değerlerin farkedilmesine yol açtı. Böylece Humanizme katkısı oldu. Edebiyatta, müzikte ve görsel sanatlarda da pek çok sanatçı dönemden etkilendi.

“Ölüm bir yaşam olayı değildir. Ölüm yaşanmaz.”
Wittgenstein açısından “insanın sonlu olmasının gerçekliği” hiçbir gizem içermeyen sıradan bir durumdur (krş. 6.4311).  Ona göre insan sonlu değil de bengi olsaydı herhangi bir gizem çözülmeden kalırdı. Çünkü ortada çözülecek bir gizem yoktur. Analitik felsefenin beş kurucusundan biri olarak kabul edilen Wittgenstein bilebildiğim kadarıyla insanın “var olma serüvenini betimleme, anlama, yorumlama ve öneride bulunmayı” aklından hiç geçirmemiştir.  Fenomenolojik, varoluşçu ve hermeneutik anlayışlar hakkında bilgisi veya onlara dair bir ilgisi olmayan Wittgenstein, insan varlığının sonlu olmasını “insanın kendi ölümünü yani varlığının sonunu deneyimleyemeyeceğini” söyleyerek geçiştirmiştir. Çağımızın önemli ve en ünlü filozoflarından birisi olan Wittgenstein, “yaşam ve ölüm diyalektiğinin varoluşçu ve hermeneutik irdelemesi ve yorumunu” yapmak şöyle dursun, özellikle bu ikisinin birbirini mantıksal olarak tümüyle dışlamasından yola çıkarak ölüm ve yaşam hakkındaki görüşlerini dile getirmiştir. Bu makalemin amacı, yaşayan varlık olarak insanın kendisini var etmesinde sonlu/ölümlü olmasının rolünün erken dönem Wittgenstein’daki karşılığını ortaya koymak ve onun yaklaşımını disiplinler arası bir bakışla incelemektir.
Wittgenstein Tractatus’ta değeri olan bir şeyler varsa onların dünyanın, yani olup bitmelerin dışında olması gerektiğini savunur (2013, 6.41). Hayatın anlamı sorusu onun için değer yüklü bir sorudur. Ölümün anlamı da öyle olsa gerek. Dünya ise olup bitmelerden ibaret.

Adnan Oktar (Harun Yahya)

Giriş
Din ahlakından uzak toplumlarda yaşayan insanların büyük bir kısmının hayat anlayışları ve yaşama amaçları birbirine benzer. İlk bakışta birbirinden farklı görünse de, aslında temelde aynıdır. Çünkü içinde bulundukları şartlar değişse de, dünyaya yönelik istekleri, tutkuları, hırsları, planları, idealleri ve emelleri son derece benzerdir.

İnsanın karakterinin şekil almaya başladığı ilk yıllar çocukluk yıllarıdır. Bu yıllarda çocukların oldukça sorumsuz ve dünyadan habersiz bir yaşantısı olur. Ardından okul hayatı ve gençlik yılları gelir. Bu yıllarda amaç, kalabalık bir arkadaş çevresi edinmek, okulda popüler bir insan olmak, modaya uygun markalarda kıyafetler giyinmek, çevresindekilere gösteriş yapmak gibi klasik isteklerle sınırlıdır. Ardından okul biter ve iş hayatı başlar. İş hayatında kişi kendi mesleğinde yükselmeye, daha çok para kazanmaya, daha üst bir mevkiye ulaşmaya çalışır. Bunun için tüm vaktini ve imkanlarını kullanır. Bu arada iyi bir eş bulup evlenmek ve bir an önce "çoluk çocuk sahibi olmak" için de uğraşır. Dünyadaki tek önemli olayın -kendi deyimiyle- "mutlu bir yuva kurmak" olduğunu düşünür. Kısacası doğar, büyür, eğitim görür, iş hayatına atılır, evlenir, çocuk sahibi olur, bu arada gücü yettiğince para ve itibar kazanmaya çalışır, sonra çocuklarını evlendirir, torun sahibi olur… Ve böyle belirli birkaç dünyevi amaç ve idealle yaşar. Elbette ki bunların tümü dünya hayatında gerekli olan ve Müslümanların şevkle yerine getirdikleri işlerdir ancak her insan asıl amacını unutmadan, dünyada imtihan edildiğini, dünyanın ahiret için bir hazırlık yeri olduğunu bilerek hareket etmekle sorumludur.

Allah üstün güç sahibi Yaratıcımız'dır ve O'nun kudreti karşısında her insanın yapması gereken kulluk görevlerini eksiksiz olarak yerine getirmektir. İman sahibi bir insan ibadetlerine gösterdiği titizlikle kendini belli eder. Allah'ın farz kıldığı zekat, 5 vakit namaz, abdest ve oruç gibi ibadetlerini yaşamı boyunca şevkle sürdürür. İbni Ömer radıyallahu anhümâ'dan rivayet edildiğine göre, Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurmuşlardır:

"İslam beş temel üzerine bina kılınmıştır: Allah'tan başka ilâh olmadığına ve Muhammed'in Allah'ın Resulü olduğuna şahitlik etmek. Namazı dosdoğru kılmak, zekâtı hakkıyla vermek, Allah'ın evi Kâbe'yi haccetmek ve Ramazan orucunu tutmak. (Buhârî, Îmân 1, 2, Tefsîru sûre(2) 30; Müslim, Îmân 19-22. Ayrıca bk. Tirmizî, Îmân 3; Nesâî, Îmân 13)

Yıllar hızla geçer ve hiç ummadığı bir anda hayatın en büyük ve kaçınılmaz gerçeklerinden biriyle karşılaşır. Ölüm vakti gelmiştir; belki 50, belki 60 veya en fazla 70 yaşındayken bu dünyadan ayrılır.

O ana kadar ölümü ya hiç düşünmemiş veya çok az düşünmüştür. Çevresinde birçok insanın ölümüne şahit olmuştur, ama kendi ölümünü her zaman uzak görmüştür. Hayatı boyunca ölümün düşüncesine bile yanaşmamıştır; çünkü ölümü aklına bile getirmeyecek kadar dünyevi hırslara kapılmıştır. Bu yüzden Yüce Allah'ın rızası, cennet, cehennem gibi konulara çok uzaktır; bu gerçekler üzerinde düşünerek hayatının gerçek amacını kavrayamamıştır. Dünyada bulunduğu süre boyunca, olması gerekenden çok farklı hedefler, planlar ve çıkarlar peşinde olmuştur. Dünya için çok çalışmıştır ama ölümden sonrası için hiçbir hazırlığı yoktur.

İşte bu durumdayken, hiç ummadığı bir anda uykudan uyanır gibi, hazırlıksız ve şaşkın bir şekilde ölüm ile karşılaşır. Son bir pişmanlıkla geri dönmek ister, yalvarır. Ama artık çok geçtir. Allah bu insanın ve benzerlerinin durumunu Secde Suresi'nde şöyle haber verir:

De ki: "Size vekil kılınan ölüm meleği, hayatınıza son verecek, sonra Rabbinize döndürülmüş olacaksınız." Suçlu-günahkarları, Rableri huzurunda başları öne eğilmiş olarak: "Rabbimiz, gördük ve işittik; şimdi bizi (bir kere daha dünyaya) geri çevir, salih bir amelde bulunalım, artık biz gerçekten kesin bilgiyle inananlarız" (diye yalvaracakları zamanı) bir görsen. (Secde Suresi, 11-12)

Peki insan bu duruma nasıl düşer? Asla telafisi olmayan bir pişmanlığa kapılana kadar gerçeklerden nasıl kaçar? Dünyada bulunuş amacını nasıl göz ardı eder?

İnsanların böylesine hayati gerçekleri göz ardı etmek ve bunu yaparken de kendi kendilerini avutmak için kullandıkları bazı savunma mekanizmaları vardır. Bunlardan biri ve belki de en etkilisi insanın "kendi kendini kandırması"dır. Kendini kandıran insan, başta ölüm olmak üzere tüm gerçeklerden ve sorumluluklardan kaçabileceğini zanneder. Oysa kendini kandırmak insanın kurtuluşu için bir çare değildir; aksine dünyada bulunuşunun gerçek amacını anlamazlıktan gelmek, insanı, sonu cehennemle bitecek çıkmaz bir yola sürükler. Öyleyse insanın yapması gereken, gerçekleri göz ardı ederek kendisini kandırmayı bir kenara bırakması ve Allah'ın kendisine dünyada tanıdığı süreyi en iyi şekilde değerlendirmesidir.

Şimdi tüm bunları bir de kendiniz için düşünün. Bugüne kadar yukarıda tarif ettiğimiz çerçevede bir yaşantınız olmuş olabilir. Siz de hayatınızın gerçek amacı üzerinde düşünmemiş, sizi yaratmış olan Allah'a karşı sorumluluklarınızı bir kenara bırakmış, kendinizi aldatarak bir yaşam sürdürmüş olabilirsiniz. Eğer bu durumdayken bir anda ölümle ve ardından da ebedi pişmanlıkla karşılaşmak istemiyorsanız, bu kitapta anlatılan gerçekleri ciddi bir şekilde düşünerek okumalısınız. Çünkü bu kitapta, insanların hayatları boyunca kendilerini kandırdıkları konular açıklanmakta ve anlamazlıktan geldikleri gerçekler hatırlatılmaktadır.

Unutmayın, ölüm anında uyanmak ve gerçekleri görmek insana fayda sağlamayacaktır. Allah bu konuda insanları kesin bir şekilde uyarmaktadır:

Sizden birinize ölüm gelip de: "Rabbim, beni yakın bir süreye (ecele) kadar geciktirsen ben de böylece sadaka versem ve salihlerden olsam" demezden önce, size rızık olarak verdiklerimizden infak edin. Oysa Allah, kendi eceli gelmiş bulunan hiçbir kimseyi kesinlikle ertelemez. Allah, yaptıklarınızdan haberdardır. (Münafikun Suresi, 10-11)

İnsanlığın yazgısının ve dünya döngüsünün en temel unsurlarından birisi olan ölüm, tarih boyunca insanın kafasını kurcalayan ve en anlaşılmaz olarak değerlendirilen kavramlardan birisidir. Yüz yılı aşkın bir süredir hayatımızda olan sinema sanatı ise ölümü sinematografik bir malzeme haline getirmekte ve çeşitli filmler aracılığıyla ölüm ve ölüm ötesine ilişkin dramatik ve düşündürücü anlatılar geliştirmektedir. Bu çalışma kapsamında, ölümün algılanışına ilişkin, geleneksel ve modern dönemi de kapsayan tarihsel bir bakış oluşturulmaya çalışılmaktadır. Medyada ve özellikle sinemada ölümün nasıl kavramsallaştırıldığı üzerine yoğunlaşan çalışma, ölümü tema edinen filmlere ilişkin bilgiler içermektedir. Bu filmler arasından seçilen The Bucket List (2007) filmi, en temel ilgi alanları arasında yaşam ve ölüm kavramlarının yer aldığı varoluşçu yöntemle analiz edilmektedir. Ölümün kaçınılmazlığı ile yüzleşen iki kanser hastasının hayata bakışlarının değişimini irdeleyen filmde; seçim, sorumluluk, ahlak, özgürlük ve bunalım gibi çeşitli varoluşçu kavramlara rastlanılmaktadır. The Bucket List filmi, ölümün varlığını, hayatın anlamlandırılması ve yaşamsal deneyimlerin seçilmesi için bir gerekçeye dönüştüren söyleme sahiptir. Çalışmada elde edilen sonuçlar; ölüm temalı filmlerde yaşama ilişkin bakış açılarının geliştirildiğini, ölümle yüzleşmenin insanların hayat anlayışlarını değiştirebildiğini ve ölüm ve ölüm ötesi arasında bir çeşit bağ veya etkileşim olduğu inancının sinemaya yansıdığını ortaya koymaktadır.

Findings of the prehistoric periods of the Ordu show that the human traces in the region coincide with the post-Paleolithic Age. For this reason, the region has a culturally rich heritage. Folk beliefs constitute an important part of this heritage. Although folk beliefs and some practices are seen as shirk, superstition or bid‘ah innovation in terms of Islam’s belief chart, this is an extremely important factor in term of to make out in the knowledge of a nation’s culture, lifestyle, customs and ceremony. Therefore, folk beliefs have served as important bridges between the past and present of Turkish culture. Folk beliefs about birth and death in Ordu region are the main element of this study. It is possible to find similar beliefs about birth and death in various regions of Anatolia. However, in this study, it was tried to detect and reveal some beliefs specific to Ordu region regarding birth and death. With this study, which was carried out by following the interview method, the characteristics of the folk beliefs in the region were tried to be determined

Özet İnsan, doğum ve ölüm arasındaki sınırlandırılmış yaşamında sonsuzluk arzusunu içinde barındırır. Yarına kalmak düşüncesi fiziksel olarak mümkün olamayacağından bunu eserleriyle gerçekleştirmek ister. Yaşamın anlamını kavrayan her birey, yarınlara kalmanın ya da sonsuzluğa ulaşmanın yolunu arar. Haldun Taner'in " Sonsuza Kalmak " ve " Heykel " adlı hikâyelerinde sonsuza kalmak arzusu iki farklı boyutta irdelenir. " Sonsuza Kalmak " hikâyesinde dünün mirası olan sanat eserini yarına taşımak hedeftir. " Heykel " hikâyesinde ise kendini yarınlara taşımak isteyen başkişinin durumu aktarılır. Abstract Man possesses a wish for eternal existence in his/her life limited by birth and death. As this cannot be realized through a physical survival, s/he tries to obtain this ideal via his/her art works. Every individual who comprehends the meaning of life attempts to find a way to survive in the future or reach eternity. In Haldun Taner's stories titled " To Attain Eternity " and " Sculpture " , the wish to attain eternity is handled in two different dimensions. In " To Attain Eternity " , the main goal is to deliver the art work, which is a heritage from the past generations, to the future. In " Sculpture " , the case of the protagonist, who thrives to attain eternity, is portrayed. Giriş Yaşamın doğum ve ölüm arasına sıkıştırılmış bir zaman olarak algılanması, bireyin içselleştiremediği ve genel anlamda kaçtığı bir olgudur. Dünyalık yaşamı, sınırları içerisinde kendisine rol edinen ve bu rolü bitmeyecekmiş gibi düşünen bireyin trajik sonu ölümle birlikte bilinmez bir hal alır. Oysa insan, sıradanlaşmış bir yaşam algısı üzerinden hareket ederek sürekli var olma ve sonsuza ulaşma edimi içerisindedir. " Her insanda içgüdüsel olarak varlığını hissettiren, " hayatını koruma " ve " sonsuza kadar yaşama " dürtü ve arzusu, hayatın önünü çelen ölüme karşı gösterilen tepkilerin ilk ve derin kaynağını teşkil eder. " (Hökelekli 1991: 152) Sonsuzluk isteği ve ölümsüzlük arzusu, her insanda içsel anlamda bulunmakla birlikte özellikle sanatçılarda daha belirgin bir şekilde görülür.

Osmanlı Devleti farklı alanlarda, geniş bir konu yelpazesiyle ve henüz günümüzde bile tasnifi tamamlanmamış birçok kayıt tutmuştur. Üstelik sayısız evrakın kaybolduğu, çürümeye terk edildiği ve hatta hurda kâğıt olarak bile satıldığı hesaba katıldığında tutulan kayıtların yekûnu akla şaşkınlık vermektedir. Bir de yurtdışındaki çeşitli ülkelerin arşivlerinde bulunan evraklar var… Bu kayıtlar arasındaki mühim evraklardan/defterlerden birisi Şeriyye Sicilleri ya da nam-ı diğer Kadı Sicilleri’dir. Bu siciller mahkemeye taşınmış her konuya dair malumatın yer aldığı kayıtlar olmasının yanında bünyesinde barındırdığı belge çeşitliliğiyle de bugün araştırmacıların en fazla yararlandığı arşiv malzemesinin başında gelmektir.
Bu çalışmada Şeriyye Sicilleri içerisinde önemli bir yer kaplayan Tereke kayıtları, bu kayıtların tutulma sistemi ve İslam miras hukuku çerçevesinde terekelerin önemi üzerinde durulacaktır. Öncelikle “tereke” teriminin mana ve muhteviyatı üzerinde durulacak ve ilgili diğer terimler açıklanacaktır. Zira bu kayıtlar üzerine yapılan araştırmaların çoğunda terminolojik bir karmaşayla karşılaşılmaktadır. Tereke, muhallefât, metrukât ve kassâm defterleri/kayıtları gibi isimlendirmeler yapılmasına rağmen çoğu yerde bunların aynı anlama geldiği söylenmiş veya bu kayıtlar kullanılırken bilerek ya da bilmeyerek bazı hatalara düşüldüğü gözlemlenmiştir. Elbette bu ayrımın farkında olup ve sözü edilen çalışmaları tenkit ederek ortaya esaslı çalışmalar koyanlar da olmuştur. Fakat bu kayıtların sadece tarihçiler ya da Osmanlı arşivini sıklıkla kullananlardan başka araştırmacılar tarafından da faydalanılması gerektiğinin farkında olmak gerekir. Bundan mütevellit bu kayıtlara ilişkin genel bir çerçeve çizmek ve her kesimden araştırmacıların kullanımına amîm hale getirmek yararlı olacaktır. Bu vesile ile çalışmada tereke kayıtlarının tanzim, tasnif ve tatbiki ile bu kayıtların tutulması görevini icra edenlere dair malumat verilecektir. Ayrıca “tereke kayıtları”nın hangi tür araştırmalarda başvuru kaynağı olabileceği ve özellikle Tarih disiplini dışındaki alanlar tarafından hangi minvalde kullanıldığı veya kullanılabileceğine de değinilmeye gayret gösterilecektir. Zira sosyo-ekonomik ve demografik çalışmalar açısından büyük öneme haiz bu kayıtlar, farklı alanlar tarafından da kullanılmaya ve yorumlanmaya muhtaçtır. Bu sağlandığı takdirde daha geniş bir perspektif oluşacaktır.

In today‟s world, any kind of future planning made by countries are centered upon their total
population number and population‟s characteristics. The rules determined and applied by the
authorities in order to provide solutions to the problems encountered in the society play an
important role in determining the population policies. Population policies cover all the measures
taken by states to influence the size, age structure, increase, decrease status, distribution or quality
of the population (Eryurt et al., 2013: 138; May, 2012: 42; Serper, 1980; 9). Although different
definitions are made regarding population policy, all definitions are formed within the definition of
the United Nations‟ Population Fund (UNPF). Population policies include the coordinated actions
that national governments purposefully carry out to influence the three main demographic variables
which are birth, death and migration. The focus of population policy is based on the approaches
regarding fertility.

Neymiş ölüme çâre neymiş ölüme çâre " (Kısakürek, 2004: 262) Özet Türk edebiyatının zirve şahsiyetlerinden olan Necip Fazıl Kısakürek, şiir, tiyatro ve hikâye başta olmak üzere birçok edebî türde eserler vücuda getirmiştir. İnsanı zaafları, korkuları, arzuları vb. duygularıyla kavramış ve onu bu hususiyetleriyle başarılı bir şekilde eserlerinde anlatmıştır. Bu çalışmamızda, onun Hikâyelerim adı altında toplanan bütün hikâyelerinde çok önemli yer tutan ölüm teması üzerinde durulmuştur. Bu temanın yer aldığı bütün hikâyelerde ölümün nasıl işlendiği, hikâye kurma tekniğinde nasıl bir işlev üstlendiği ve bu tema etrafında ne gibi mesajlar verilmek istendiği değerlendirilmiştir. Bu değerlendirmenin yanında hikâyelerinde Necip Fazıl'ın hayatında geçirdiği büyük değişimin izleri de tespit edilmiştir. Sonuçta, bir zamanlar yazar için en büyük korku kaynağı olan " ölüm " ilâhî düşünceyle tanışmasından sonra azap kaynağı olmaktan uzaklaşır. Hatta öncekinin tersi bir durum gelişmeye başlar ve Necip Fazıl, ölüm meleği olan Azrail'e " hoş geldin " diyecek bir noktaya varır. Abstract Necip Fazil which is one of the preeminent figures of Turkish literature has wrote works in many literary genres, especially poetry, theater and story. He has grasped people with its weaknesses, fears, desires, etc. Necip Fazil reflected the people in his works successfully with these qualities. In this study, the focus is on the theme of death which holds a very important place in all of his story that was collected under the name of Hikâyelerim. In all of the stories that death takes place in, how the death proceeds, the which mission death has in the technic of story setting and what messages were given by that theme were evaluated. In addition to this assessment, traces of great changes experienced by Necip Fazil have been identified in the stories. After all, "death" which was the main source of fear for him once, ceases to be a source of torment after meeting with the divine mind. In fact, the opposite situation develops. Necip Fazil reaches to a point where he could say "welcome" to the angel of death.

Eski zamanların mezarlık algısıyla bugünün mezarlık algısı arasında dağlar kadar fark var. "mezar" kelimesi "ziyaret edilen yer" anlamına geliyor, yani o kadar bizden bir şey. Oysa bugün zombistan!. Eskiden mezarlıklarla içiçe yaşardık; orası kent estetiğinin olmazsa olmazıydı, bu bilinçli bir seçimdi, oysa şimdi...

Önce tanım: Ölüm bir canlının kendisini oluşturan en küçük parçalara ayrılma yani çürüme sürecine geri dönüşsüz bir şekilde girmesi ve tüm işlevlerin sona ermesidir. İnsanı konuşacak olursak ölüm tıbben ikiye ayrılır: Birinde beyinsapı (brainstem) dahil beynin, dolaşım ve nefes alma işlevlerinin ne yapılırsa yapılsın artık çalışmaması sözkonusudur. Buna klinik ölüm denir. Diğerinde kalp ve ciğer çalışıyor olsa da (hatta hamile bir kadının fetüs işlevleri bile devam edebilir) beyinsapınınkiler de dahil beyin işlevleri tamamen bitmiştir. Buna da beyin ölümü denir. Bazı ülkelerin insanın ölümü için beyin ölümünü yeterli gördüğünü ve klinik ölümü şart koşmadığını söyleyelim. Bu arada beyin ölümünü bitkisel hayatla da karıştırmamak lazım. Çünkü bitkisel hayatta beynin kortikol faaliyeti durmuş olsa bile beyinsapı çalışmaktadır. Yani kişi belki göremez, konuşamaz, işitemez, hareket edemez ama dolaşım, solunum, uyuma, sindirim gibi istemsiz hareketleri devam eder.

Martin Heidegger’in Varlık ve Zaman’da kurmaya çalıştığı ontolojinin varoluşçu tarzı Jean-Paul Sartre’ın varoluşçu etiğini fazlasıyla etkilemiştir. Bu yazıda Sartre’ın Varlık ve Hiçlik yapıtıyla Varoluşçuluk metni başka bir deyişle filozofun birinci dönemi göz önünde tutulacaktır. Sartre felsefesinde kendi-için-varlığın sonluluğu “kendini” hiçliğin karşısında var ederken biricikliği içinde özgürlüğünü oluşturması için gereklidir. Tıpkı Heidegger felsefesinde Dasein’ın varlığın anlamını ararken hiçlikle karşılaşmasının ve ölümlülüğünü fark etmesinin gerekmesi gibi. Sartre’ın ölüm yerine sonluluğu tercih etmesinin nedenleri makalede açıklanacaktır. Son olarak Sartre kendi-için varlığın özgürlüğü açısından Varlık ve Hiçlik’te iç daralması (L’angoisse) kavramına ağırlık verir. Bu da bize Heidegger’in bulunmaklığın temel hali olan endişe (Angst) kavramını anımsatmaktadır. Sartre felsefesinde iç daralmasının özgürlük bilincinin koşulu olması gibi Heidegger’e göre de ancak endişe ile ölüm ve hiçliğimizle yüz yüze gelmemiz, özgün olabilme imkânımız söz konusu olmaktadır. Bu belirlemeler eşliğinde bir yandan Sartre felsefesinin Heidegger’e benzerliği ortaya konulurken öte yandan sonuçta ölümlülüğümüzün ve/veya sonluluğumuzun varlığımıza anlam bulma çabamızdaki etkisi gösterilmeye çalışılacaktır. Çalışmada vurgulanmak istenen “insan ölecekse yaşamasının ne anlamı var ki?” ya da “her şey bitecekse yaşadıklarımızın anlamı ne?” türündeki düşüncelerin birer yanılgı olduğudur.

Anahtar Kelimeler: Varoluş, varlık, hiçlik, sonluluk, ölüm, iç daralması.

Öz Varoluşun kaçınılmaz getirileri olan ölüm, izolasyon, seçim, anlamsızlık ve bedensellik çeşitli olaylar so-nucunda her insanın hayatında karşısına çıkmaktadır. Ergenlik döneminde gençler bunlar üzerinde bil-inçli olarak düşünmeye başlamaktadırlar. Bu dönemde gençlerin bu sorgulamalarına katkı sağlayacak en önemli kurumlardan birisi okuldur. Okul sistemi içinde de rehberlik ve yönlendirme dersi, gençlerin kişisel gelişiminde ayrıca önem teşkil etmektedir. Ancak dersin programına bakıldığında eğitsel, mesleki ve kişiler arası konulara ve becerilere ağırlık verilirken varoluşsal meselelere doğrudan değinilmemektedir. Hâlihazırdaki kazanımlardan ve etkinliklerden ancak bir kısım bu meselelere dolaylı şekilde değinmektedir. Hâlbuki gençlerin bu konulardaki sorgulamalarına okullarda daha fazla yer verilmesi gençlerin hayata dair daha derin bir anlayış geliştirmelerine katkı " sağlayacaktır. Anahtar Kelimeler: Ölüm • Yalnızlık • Seçim • Anlamsızlık • Bedenlilik • Rehberlik ve Yönlendirme Dersi

Social fact such as birth, marriage and death, which constitute the environment of material and spiritual values and its transition rituals, differ from society to society. The tradition of condolence that keeps the thought of death alive is very important in terms of providing information about social functioning. The phenomenon of death, which takes place in the memory of each society, and its mourning process, arises in different ways as geographical spaces change. Located in the Southeastern Anatolia Region and showing a traditional city character, Siirt is one of our cities that continues the tradition of condolence, including social codes. İn this study, condolence house in Siirt have been handled from the perspective of cultural geography. İn addition, 135 people were interviewed within the scope of field surveys. SPSS 20.0 was used in statistical analysis. With the field studies and the information received from the Directorate of Parks and Gardens Directorate of Siirt Mupicipality, the condolences examined in the city were transferred to the maps in line with their spatial distribution. İt was made that 21 condolences were distributed to Yeni and Barış districts and three to 14 rechargeable districts. There are no condolences in the neighborhoods (Karakol, Algül and İnönü ets.) on the side of the Great Mosque, which is called the old Siirt. The construction of condolences in Siirt city and their interiors are done by municipalities and mosque outbuildings. These houses with a capacity of 100-150 people have a masculine carakter. There are problems with heating, cooling, food, etc. Expenses in condolence houses. As a result of the study, it was found out how much condolence houses whose functional properties were determined were necesary for the city. Reading rooms are added to the condolences and operating under the name of "Condolence and Culture Hall" will further increase the functionality of these houses.

Ölüm,  bir çok kişinin uykularını kaçırmakta bir çok kişinin ise umududur. Kişi doğduğu andan itibaren amacı olan ölme işlemine her an daha da yaklaşmaktadır. Bundan kaçan kaçmaya çalışan bireyler olduğu gibi bunu kucaklayan toplumlar da vardır. Bundan kaçmaya çalışan toplumlar bunu sanat eserlerinde de dahi göstermektedirler. Dizi ve filmlerinde vampir konularını işleyen toplumlar bunun bir örneğidir. Vampirler genç, güzel kalır, yaşlanmaz ve ebedi bir hayata sahiptirler. Ayrıca kan ile beslenirler. Bu yazının amacı da ölüm kaygısının/korkusunun topluma etkisini incelemektir.

Kapıyı zorluyorum açılmıyor. Gözlüğümü çıkarıp bakıyorum binaya ARTER’i okuyorum, Her Düşenin Kanadı Yoktur (Not All That Falls Has Wings). Tarihleri okuyorum 09.06-18.09.2016. Cumartesileri  20.00’e kadar açık.  Camdan içeri bakıyorum, öndeki devasa çalışmaya rağmen içerde birileri var. Gerilip bir daha bakıyorum.  İkinci kapıyı tam da o an fark ediyorum. Sakinleşmiş halde içeriye adımımı atıyorum.

Ölme Üzerine Bir İnceleme. Bireysel Bütünlük, Bedensel Çöküş ve Ruhsal Dönüşüm
Orijinal adı: The Study of Dying. From Autonomy to Transformation
Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, 2015
Hazırlayan: Allan Kellehar
Çeviri: Barış Zeren
Editör: Ferit Burak Aydar


Ölmek nasıl bir şeydir? Bu kitabın yazarlarına bakılırsa, yanıt soruyu kime sorduğunuza bağlıdır. Ölmek ne tek bir şey, ne tek bir deneyim, ne de basitçe sağlık durumundaki kötüleşme ya da zayıflık klişesidir. Her ne kadar ölümün en sık karşılaşılan nedeni hastalık olsa da, ölmeyi hastalık hakkındaki bilgilerimizle kavrayamayız. Ölme her zaman sağlık durumunda kötüleşmeyle, umutsuzlukla ilişkili olmasa da, sağlığını yitirme ve çaresizlik hemen her zaman yaşamın sona erişiyle ilişkilendirilir. Ölme hızlı veya yavaş, kahramanca veya rezilce olabilir ya da hayatın bir simgesi veya beklenmedik bir dönüşümdür.

Bu açılardan bakıldığında, insanın ölme deneyimi karmaşık, çeşitli, şaşırtıcı ve ihtimallerle doludur. Bu kitap, söz konusu karmaşıklığı okuyucunun önüne bir parça olsun serebilmeyi amaçlayan bilimcileri ve klinisyenleri bir araya getiriyor. Onların düşünceleri, örnekleri ve değerlendirmeleri, bize ölmeyi basit bir şekilde üzücü ve kötü bir durum olarak sunan klişelere itibar etmekte fazla aceleci davranmamamız gerektiğini anımsatıyor. Dolayısıyla bu kitabın amacı bizi durup bir daha düşünmeye, ortak yazgımızı daha dikkatli, daha incelikli, hatta daha umutlu biçimde yeniden gözden geçirmeye yüreklendirmektir.

Dr. Allan Kellehear, Middlesex Üniversitesi Sağlık ve Eğitim Okulu'nda Kamu Sağlığı hocasıdır. 1998-2006 yılları arasında Avustralya'da LaTrobe Üniversitesi'nde Palyatif Bakım konusunda ders verdi. 2006-2011 yılları arasında İngiltere'de Bath Üniversitesi'nde sosyoloji hocası olarak görev yaptı. 2011-2013 yılları arasında Kanada'da Nova Scotia'da Dalhousie Üniversitesi'nde Kamu Sağlığı ve Epidemiyoloji konusunda dersler verdi. Yayımlanmış dokuz kitabı ve yüzün üzerinde makalesi vardır.

http://www.bupress.org/tanim.asp?sid=RPCUZ72IL2PMJ7PNBU0Y