Lubycza Królewska

Lubycza Królewska
	miasto w gminie miejsko-wiejskiej
	; Kościół parafialny MB Różańcowej i Aniołów Stróżów w Lubyczy
Herb	Flaga
Państwo	Polska
Województwo	lubelskie
Powiat	tomaszowski
Gmina	Lubycza Królewska
Prawa miejskie	1759–1787 i od 2016
Burmistrz	Marek Łuszczyński
Powierzchnia	3,90 km²
Populacja (31.12.2019); • liczba ludności; • gęstość	; 2440; 622,4 os./km²
Strefa numeracyjna	(+48) 84
Kod pocztowy	22-680
Tablice rejestracyjne	LTM
	Położenie na mapie gminy Lubycza Królewska Lubycza Królewska
	Położenie na mapie Polski Lubycza Królewska
	Położenie na mapie województwa lubelskiego Lubycza Królewska
	Położenie na mapie powiatu tomaszowskiego Lubycza Królewska
	50°20′26,89″N 23°31′10,65″E/50,340803 23,519625
TERC (TERYT)	0618054
SIMC	0892889
	Urząd miejskiKolejowa 1; 22-680 Lubycza Królewska
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Lubycza Królewska – miasto w województwie lubelskim, w powiecie tomaszowskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Lubycza Królewska.

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie zamojskim.

Miasto położone jest na Roztoczu Wschodnim, w dawnej ziemi bełskiej^[3], przy drodze krajowej nr 17. Według danych GUS z 31 grudnia 2019 r. Lubycza Królewska liczyła 2440 mieszkańców^[2].

Lubycza Królewska jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii Matki Bożej Różańcowej^[4].

Historia

Dawna osada wołoska. Miejscowość posiadała prawa miejskie w latach 1759–1787. Dawna własność królewska.

W II Rzeczypospolitej wieś w powiecie rawskim w woj. lwowskim.

Przed 1939 spośród 1000 mieszkańców Lubyczy Królewskiej 90% stanowili Żydzi, natomiast w większości nieistniejących już Lubyczy Kameralnej i Lubyczy Kniazie dominowali Ukraińcy. W czasie II wojny światowej miejscowość początkowo znalazła się w granicach ZSRR, natomiast w 1941 roku wkroczyli tu Niemcy. Rankiem 4 października 1942 r. miała miejsce krwawa pacyfikacja Lubyczy Królewskiej, Lubyczy-Kniazie, Szalenika, Żyłki, przeprowadzona przez niemieckich okupantów. Niemcy zamordowali wtedy około 53 niewinnych cywilów. Pretekstem było fałszywe oskarżenie ludności cywilnej przez wachmanów z załogi niemieckiego obozu zagłady SS-Sonderkommando Belzec w Bełżcu, pilnujących koni komendanta obozu SS-Hauptsturmführera Gotlieba Heringa – o podpalenie stajni z 3 końmi. Sprawcami podpalenia byli sami pijani wachmani z obozu zagłady. Zemsta (oparta na fałszywych oskarżeniach wachmanów) komendanta niemieckiego obozu zagłady w Bełżcu Gotlieba Heringa na ludności cywilnej była krwawa. Wyruszył on na czele około 100 niemieckich strażników i wachmanów z obozu aby mordować okoliczną ludność cywilną^[5]. W Lubyczy Królewskiej Niemcy zamordowali 24 ludzi^[6]. Część ofiar mordu została pochowana przy kościele Matki Bożej Różańcowej w Lubyczy Królewskiej^[7]. 21 lipca 1944 zdobyta przez wojska radzieckie^[8].

W latach 1944–1947 nacjonaliści ukraińscy z OUN-UPA zamordowali tutaj 104 Polaków, w tym kilkudziesięciu żołnierzy Wojska Polskiego i członków komisji przesiedleńczej^[9].

W miejscowości znajduje się cmentarz żydowski o powierzchni 40 arów, kościół parafialny z 1904, neogotycki, z obrazem Matki Boskiej z Dzieciątkiem, z XVI wieku, pochodzącym z Rawy Ruskiej oraz pomnik polskich żołnierzy poległych w walkach z partyzantami Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA). 1 stycznia 2016 Lubycza Królewska odzyskała prawa miejskie. W granice nowo powstałego miasta włączono również miejscowości Zatyle-Osada i Dęby^[10].

Osobne artykuły: Graniczna Placówka Kontrolna Lubycza, Strażnica WOP Lubycza Królewska i Placówka Straży Granicznej w Lubyczy Królewskiej.

Oświata

W mieście znajduje się: Przedszkole Samorządowe i Szkoła Podstawowa im. Generała Nikodema Sulika^[11].

Zabytki

cmentarz greckokatolicki i rzymskokatolicki „Nowy”, z połowy XIX w., nr rej.: A/833 z 21.12.2007^[12]
dzwonnica drewniana przeniesiona z Teniatysk, 1754, 1988, nr rej.: A/499 z 05.06.1992^[12]

Dzwonnica z Teniatysk
Zabytkowy cmentarz
Osiedle LSM

Sport

Stadion w Lubyczy Królewskiej (grudzień 2004)

Pełna nazwa: Gminny Ludowy Klub Sportowy Granica Lubycza Królewska
Data założenia: 4 czerwca 1976
Barwy: czerwono-zielono-niebieskie
Adres: ul. Parkowa 4, 22-680 Lubycza Królewska
Stadion Gminny w Lubyczy Królewskiej
- Pojemność: 720 miejsc siedzących (224 pod dachem)
- Boisko: 98 × 68 m
Prezes: Artur Sawiak
Trener: Bartosz Stefanik
Aktualna liga (stan na sezon 2020/2021): Zamojska klasa okręgowa
W rundzie wiosennej sezonu 2007/2008 swoje mecze w IV lidze rozgrywał gościnnie Spartakus Szarowola.
23 października 2009 roku została oddana do użytku hala sportowa i boisko wielofunkcyjne^[13]^[14].

Wspólnoty wyznaniowe

Kościół katolicki

parafia Matki Bożej Różańcowej

Świadkowie Jehowy

zbór Lubycza Królewska^[15]

Ludzie związani z Lubyczą Królewską

Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie urodzeni w Lubyczy Królewskiej‎.

Zobacz też

Przypisy

↑ GUS. Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym. Stan w dn. 2022-01-01. Format XLSX tabl. 22
↑ ^a ^b Wyniki badań bieżących - Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-07-19] .
↑ „Archiwum Jana Zamoyskiego, kanclerza i hetmana wielkiego koronnego”, tom IV: 1585–1588. Polska Akademia Umiejętności, Kraków 1948, s. 40.
↑ Opis parafii na stronie diecezji
↑ Janusz Peter, Za trzy konie, [w]: Tomaszowskie za okupacji, wyd. Tomaszowskie Towarzystwo Regionalne im. doktora Janusza Petera w Tomaszowie Lubelskim, Tomaszów Lubelski 2019. ISBN 978-83-937181-7-7. s. 134–138
↑ Janusz Peter, Za trzy konie, [w]: Tomaszowskie za okupacji, wyd. Tomaszowskie Towarzystwo Regionalne im. doktora Janusza Petera w Tomaszowie Lubelskim, Tomaszów Lubelski 2019. ISBN 978-83-937181-7-7. s. 137.
↑ Gmina Lubycza Królewska. lubyczaczyta.pl. [dostęp 2020-01-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-14)].
↑ ВОВ-60 - Сводки. [dostęp 2009-08-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-08-10)].
↑ SzczepanS. Siekierka SzczepanS., HenrykH. Komański HenrykH., KrzysztofK. Bulzacki KrzysztofK., Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie lwowskim 1939–1947, Wrocław: Stowarzyszenie Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów, 2006, s. 762-763, ISBN 83-85865-17-9, OCLC 77512897 .
↑ Pojawią się nowe miasta na mapie Polski. tvp.info. [dostęp 2017-03-27]. (pol.).
↑ Zespół Szkół w Lubyczy Królewskiej: Plan lekcji. [dostęp 2010-06-30].
↑ ^a ^b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo lubelskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2020-01-08] .
↑ Zespół Szkół W Lubyczy Królewskiej
↑ Lubycza Królewska - Gminny Portal Internetowy
↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2014-06-05] .

Linki zewnętrzne

Lubycza Królewska, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 457 .

[rocz22-1] GUS. Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym. Stan w dn. 2022-01-01. Format XLSX tabl. 22

[populacja2019-2] Wyniki badań bieżących - Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-07-19] .

[3] „Archiwum Jana Zamoyskiego, kanclerza i hetmana wielkiego koronnego”, tom IV: 1585–1588. Polska Akademia Umiejętności, Kraków 1948, s. 40.

[par-4] Opis parafii na stronie diecezji

[5] Janusz Peter, Za trzy konie, [w]: Tomaszowskie za okupacji, wyd. Tomaszowskie Towarzystwo Regionalne im. doktora Janusza Petera w Tomaszowie Lubelskim, Tomaszów Lubelski 2019. ISBN 978-83-937181-7-7. s. 134–138

[6] Janusz Peter, Za trzy konie, [w]: Tomaszowskie za okupacji, wyd. Tomaszowskie Towarzystwo Regionalne im. doktora Janusza Petera w Tomaszowie Lubelskim, Tomaszów Lubelski 2019. ISBN 978-83-937181-7-7. s. 137.

[7] Gmina Lubycza Królewska. lubyczaczyta.pl. [dostęp 2020-01-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-14)].

[8] ВОВ-60 - Сводки. [dostęp 2009-08-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-08-10)].

[siekierka2-9] SzczepanS. Siekierka SzczepanS., HenrykH. Komański HenrykH., KrzysztofK. Bulzacki KrzysztofK., Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie lwowskim 1939–1947, Wrocław: Stowarzyszenie Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów, 2006, s. 762-763, ISBN 83-85865-17-9, OCLC 77512897 .

[10] Pojawią się nowe miasta na mapie Polski. tvp.info. [dostęp 2017-03-27]. (pol.).

[11] Zespół Szkół w Lubyczy Królewskiej: Plan lekcji. [dostęp 2010-06-30].

[zabytek-12] Rejestr zabytków nieruchomych – województwo lubelskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2020-01-08] .

[13] Zespół Szkół W Lubyczy Królewskiej

[14] Lubycza Królewska - Gminny Portal Internetowy

[15] Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2014-06-05] .

[a-16] zbawiony praw miejskich podczas wojny

[b-17] w 1939 włączona do GG (dystrykt lubelski)

[c-18] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f po wojnie w Polsce

[d-19] ursywą opisano gminy utworzone przez władze hitlerowskie

[e-20] strzałki wsteczne dotyczą stanu z 1939

[f-21] rzed wojną gmina jednowsiowa, podczas wojny wielowsiowa, po wojnie podzielona na jednowsiową gminę Oleszyce i wielowsiową gminę Oleszyce Stare

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[A]

[B]

[C]

[D]

[E]

[F]

Miasto	Lubycza Królewska
Części miasta	Łużek Zatyle-Osada
Wsie	Hrebenne Huta Lubycka Kniazie Kornie Mosty Małe Potoki Ruda Żurawiecka Siedliska Szalenik Teniatyska Zatyle Żurawce
Kolonie	Myślatyn Ruda Lubycka
Osady	Dęby Dyniska Nowe Łazowa Machnów Nowy Machnów Stary Nowosiółki Kardynalskie Ruda Żurawiecka-Osada Wierzbica Żurawce-Osada
Integralne cz. miejscowości	Bukowinka Gruszka Hrebenne-Osada Jelinka Miasteczko Mrzygłody Lubyckie Nowosiółki Przednie Pawliszcze Puńki Rudki Wólka Wierzbicka
Dawne wsie	Lubycza Kameralna

Miasta	Lubycza Królewska Łaszczów Tomaszów Lubelski Tyszowce
Gminy miejskie	Tomaszów Lubelski
Gminy miejsko-wiejskie	Lubycza Królewska Łaszczów Tyszowce
Gminy wiejskie	Bełżec Jarczów Krynice Rachanie Susiec Tarnawatka Telatyn Tomaszów Lubelski Ulhówek

Gminy miejskie	Bnin (1395–1934) Boćki (1509–1934) Brzostek (1367–1934, od 2009) Budzyń (1458–1934, od 2021) Ciężkowice (1348–1934, od 2000) Czarny Dunajec (1879–1896, 1925–1934, od 2023) Dobrzyca (1440–1934, od 2014) Gąsawa (1388–1934, od 2024) Gębice (1425–1934) Jagielnica (1518–1934) Jaraczewo (1519–1934, od 2016) Jazłowiec (1519–1934) Kopanica (1450–1934) Lanckorona (1366–1934) Łohiszyn (1570–1934, od 1959^OTP) Mielnik (1440–1934) Mieścisko (1474–1934, od 2024) Narew (1529–1934) Niżankowice (1431–1934, od 1940^OTP) Nowe Miasto nad Wartą (1283–1934) Nowy Dwór (1578–1934) Nowy Wiśnicz (1616–1934, od 1994) Obrzycko (1458–1934, od 1990) Odelsk (1546–1934) Piaski (1775–1934) Powidz (1243–1934) Rogowo (1380–1580, 1672–1934) Rostarzewo (1752–1934) Rychtal (1294–1934, od 2024) Ryczywół (1426–1934) Rynarzewo (1299–1934) Stara Sól (1557–1934, od 1940^OTP) Szereszów (1569–1934, od 1940^OTP) Święciechowa (1277–1934) Ulanów (1616–1934, 1941–1945, od 1958) Uście Solne (1616–1934) Władysławów (1727–1870, 1919–1934) Wojnicz (1369–1934, od 2007) Zaniemyśl (1742–1934, 1940–1948, od 2025)
Gminy wiejskie z prawami miejskimi	Bircza (1464–1934, od 2024) Bukowsko (1720–1934) Dubiecko (1407–1934, od 2021) Dynów (1436–1934, od 1946) Jaćmierz (1437–1934) Jaśliska (1407–1934) Jezierzany (?–1934) Mrzygłód (1431–1934) Nowe Miasto Przemyskie (1463–1934) Nowotaniec (1444–1934) Osiek Jasielski (1363–1934) Rybotycze (1600–1934) Sołotwina (?–1934, od 1940^OTP) Zarszyn (1395–1934)
Gminy wiejskie z prawami miasteczka	Alwernia (1778–1934, od 1993) Babice nad Sanem (1484–1934) Baligród (1634–1934) Białobożnica (1910–1934) Biały Kamień (1493–1934) Bilcze Złote (1896–1934) Bobowa (1399–1934, od 2009) Brzozdowce (1526–1934) Bukaczowce (1489–1934, od 1940^OTP) Chocimierz (1444–1934) Chołojów (1650–1934) Czchów (1355–1934, od 2000) Czernelica (1575–1934, od 1940^OTP) Czudec (1427–1934) Dębowiec (1349–1934) Dobrotwór (1472–1934, od 1959^OTP) Dunajów (1424–1934) Dźwinogród (1784–1934) Felsztyn (1380–1934) Firlejów (1570–1934) Fredropol (1720–1934) Frysztak (1366–1934) Gołogóry (1469–1934) Gródek (1453–1934) Gwoździec (1540–1934, od 1940^OTP) Hussaków (1525–1934) Jabłonów (1602–1934, od 1940^OTP) Janów (1590–1934) Jasienica Rosielna (1727, 1857–1934) Jawornik Polski (1472–1934, od 2024) Jedlicze (1768–1934, 1959–1966^OTP, od 1967) Jezierna (1542–1934) Jezupol (1591–1934, od 1940^OTP) Jodłowa (1765–1934) Kamionka Wielka (1784–1934) Knihynicze (1563–1934) Kołaczyce (1358–1934, od 2010) Konkolniki (1880–1934) Korczyna (1516–1934) Kozłów (1577–1934, od 1961^OTP) Krasiczyn (1620–1934) Krościenko (1348–1934, 1973–1982) Krukienice (1490–1934) Krystynopol (1695–1934, od 1951) Krzywcza (1398–1934) Krzywcze Górne (?–1934) Kudryńce (1518–1934) Kukizów (1538–1934) Kułaczkowce (?–1934) Laszki Murowane (1560–1934) Leszniów (1471–1934) Lipnica Murowana (1326–1934) Lipsko (1620–1934) Lubycza Królewska (1764–1934, od 2016) Lutowiska (1742–1934) Łysiec (1652–1934, od 1940^OTP) Magierów (1595–1934, od 1940^OTP) Majdan Królewski (1763–1934) Marjampol (1670–1934) Markopol (1628–1934) Milówka (1818–1934) Narajów (1592–1934) Narol (1672–1934, od 1996) Nawaria (1578–1934) Niebylec (1581–1934) Niżniów (1508–1934) Obertyn (?–1934) Oleszyce (1578–1934, od 1989) Pistyń (1756–1934) Płazów (1614–1934) Podgrodzie (?–1934) Podkamień Cetnerowski (1441–1934, od 1940^OTP) Podkamień Jabłonowski (1515–1934) Potok Złoty (1601–1934, od 1984^OTP) Potylicz (1498–1934) Probużna (1785–1934) Pruchnik (1436–1934, od 2011) Przecław (1419–1934, od 2010) Radomyśl nad Sanem (1556–1934) Ryglice (1760, 1843–1934, od 2001) Rzochów (1386–1934) Sokołów (1879–1934) Sokołówka (1685–1934) Stanisławczyk (1626–1934) Stojanów (1547–1934) Stratyn (1671–1934) Strusów (1434–1934) Strzeliska Nowe (1513–1934) Szczucin (1745–1934, od 2009) Szczurowice (1648–1934) Świrz (1427–1934) Tarnoruda (1578–1934) Tartaków (1685–1934) Toporów (1450–1934) Touste (1720–1934) Tylicz (1363–1934) Tymbark (1353–1934) Tyrawa Wołoska (1707–1934) Ułaszkowce (1701–1934) Uście Biskupie (1498–1934) Uście Ruskie (1739–1934) Uście Zielone (1548–1934) Uścieczko (1661–1934) Waręż (1538–1934) Wielkie Oczy (1671–1934) Wielopole Skrzyńskie (1328–1934) Witków Nowy (?–1934) Wojniłów (1552–1934, od 1960^OTP) Zakliczyn (1557–1934, od 2006) Zarudzie (1784–1934) Zbyszyce (1784–1934) Żmigród Nowy (1373–1934) Żołynia (1740–1934)