Czarny Dunajec (miasto)

Czarny Dunajec
	miasto w gminie miejsko-wiejskiej
	; Ulica Piłsudskiego
Herb	Flaga
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	nowotarski
Gmina	Czarny Dunajec
Prawa miejskie	1925–1934, 2023
Burmistrz	Marcin Ratułowski
Powierzchnia	37,98 km²
Wysokość	675 m n.p.m.
Populacja (2021); • liczba ludności; • gęstość	; 3972; 99 os./km²
Strefa numeracyjna	18
Kod pocztowy	34-470
Tablice rejestracyjne	KNT
	Położenie na mapie Polski Czarny Dunajec
	Położenie na mapie województwa małopolskiego Czarny Dunajec
	Położenie na mapie powiatu nowotarskiego Czarny Dunajec
	Położenie na mapie gminy Czarny Dunajec Czarny Dunajec
	49°26′22″N 19°51′15″E/49,439444 19,854167
TERC (TERYT)	1211034
SIMC	0421629
	Urząd miejskiul. Piłsudskiego 2; 34-470 Czarny Dunajec
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa
	BIP

Czarny Dunajec (gór. Corny Donajec^[3])– miasto w Polsce położone w województwie małopolskim, w powiecie nowotarskim, siedziba gminy Czarny Dunajec.

Miasteczko w latach 1879–1896^[4], miasto od 1 stycznia 1925^[5] do 1 sierpnia 1934^[6], po czym włączony do nowo utworzonej gminy Czarny Dunajec^[7]. W latach 1954–1972 siedziba gromady Czarny Dunajec^[8], a od 1 stycznia 1973 reaktywowanej gminy Czarny Dunajec^[9]. Status miasta odzyskał 1 stycznia 2023 roku^[10].

Położenie

Wieś królewska Dunajec w II połowie XVI wieku była położona w powiecie sądeckim województwa krakowskiego i należała do tenuty nowotarskiej^[11].

Pod względem historycznym Czarny Dunajec leży w południowej Małopolsce. Etnograficznie stanowi także część Podhala. Według regionalizacji fizycznogeograficznej Polski miasto położone jest w Kotlinie Nowotarskiej (część mezoregionu Kotliny Orawsko-Nowotarskiej)^[12].

Historia

XVIII-XX wiek

W okresie zaboru austriackiego miejscowość była siedzibą tzw. państwa czarnodunajeckiego.

Od 1879 do 1896 roku Czarny Dunajec był zaliczany do miasteczek^[4].
8 stycznia 1905 roku powstała tutaj spółdzielnia Towarzystwo Zaliczkowe, które nie tylko udzielało kredytów, ale również pomagało członkom w oszczędzaniu, sprawach finansowych i gospodarczych. W 1925 roku zmieniło nazwę na Bank Spółdzielczy. Obecnie jego tradycje kontynuuje Bank Spółdzielczy w Czarnym Dunajcu^[13].

W okresie międzywojennym stacjonował w miejscowości komisariat Straży Granicznej^[14] oraz funkcjonowało kolejowe przejście graniczne Czarny Dunajec-Suchá Hora. W latach 1925–1934 Czarny Dunajec posiadał prawa miejskie^[15].

8 września 1939 roku żołnierze Wehrmachtu rozstrzelali 2 mieszkańców i spalili ogółem 36 budynków^[16]^[17].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego.

XXI wiek

W 2016 r. Czarny Dunajec uzyskał wraz z sołectwem Piekielnik w gminie Czarny Dunajec status obszaru ochrony uzdrowiskowej („Obszar Ochrony Uzdrowiskowej Czarny Dunajec”)^[18].

Odzyskanie praw miejskich (2023)

4 lutego 2021 roku radni gminy Czarny Dunajec zdecydowali o przeprowadzeniu konsultacji z mieszkańcami w sprawie przywrócenia Czarnemu Dunajcowi statusu miasta^[19]. Konsultacje odbyły się pod koniec lata 2021 roku^[20]. 8 lipca 2021 roku gmina rozpoczęła kampanię informacyjną na ten temat^[21]. Konsultacje odbyły się w dniach od 1 do 30 września 2021 roku, a głosować mogli wszyscy mieszkańcy od 13 roku życia^[22]. Spośród 19 153 mieszkańców Gminy Czarny Dunajec uprawnionych do głosowania, w konsultacjach ważny głos oddały 5834 osoby (frekwencja 30,46%). Za nadaniem statusu miasta Czarnemu Dunajcowi oddano 3954 głosy (67,8% ważnych głosów), przeciwko było 1107 osób (19%), a 773 mieszkańców gminy wstrzymało się (13,2%). W Czarnym Dunajcu w konsultacjach oddano 1266 ważnych głosów, z czego 733 (57,9%) uczestników konsultacji opowiedziało się za nadaniem statusu miasta, 472 (37,3%) było przeciwnych, a 61 (4,8%) wstrzymało się od zajęcia jednoznacznego stanowiska^[23]. Podczas sesji w dniu 14 lutego 2022 roku Rada Gminy Czarny Dunajec podjęła uchwałę o wystąpieniu z wnioskiem o nadanie statusu miasta miejscowości Czarny Dunajec^[24]. 16 lutego 2022 roku Rada Gminy wystąpiła z wnioskiem do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji o nadanie Czarnemu Dunajcowi praw miejskich oraz o zmianę statusu gminy z wiejskiej na miejsko-wiejską^[25]. 27 lipca 2022 roku Rada Ministrów przyjęła rozporządzenie, na mocy którego od 1 stycznia 2023 roku Czarny Dunajec stał się oficjalnie miastem^[10].

Zabytki

Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego^[26].

Gmach dawnego Sądu Powiatowego, Mościckiego 12;
synagoga, ul. Sienkiewicza 10.

Inne zabytki

Cmentarz żydowski w Czarnym Dunajcu z 2. poł. XIX w.
Kościół Przenajświętszej Trójcy z 1871.
Była stacja kolejowa z 1904.

Klimat

Czarny Dunajec leży w strefie klimatu umiarkowanego chłodnego, średnia temperatury w bieżącym stuleciu wynosi średnio 5,3 °C. Najwyższa temperatura, jaką zanotowano wynosiła 33,9 °C^[27], a najniższa temperatura wynosiła –42 °C^[28] (10 lutego 1929). 3 lutego 2012 roku temperatura spadła do –34,8 °C. Średnia roczna suma opadów wynosi 743 mm^[29].

Torfowiska (szczególnie Puścizna Rękowiańska) w Czarnym Dunajcu są jednym z najchłodniejszych miejsc w Polsce. Nawet latem, w lipcu i sierpniu temperatura przy bezchmurnym niebie potrafi spadać poniżej zera. Przykładowo 8 lipca 2016 zanotowano –1,9 °C, a 8 stycznia 2017 –39,8 °C^[30]^[31].

Sport

W miejscowości istnieje klub sportowy TS Podhalański Czarny Dunajec (Towarzystwo Sportowe Podhalański), utworzony w 2010. W chwili obecnej prowadzi sekcję piłki siatkowej. Debiut w rozgrywkach IV Ligi Piłki Siatkowej w sezonie 2011/2012 przyniósł drużynie 3 miejsce.

TS Podhalański posiada boiska do siatkówki plażowej oraz boisko do piłki nożnej plażowej.

Przyroda

Torfowisko Baligówka

Ludzie związani z Czarnym Dunajcem

Zobacz też kategorie: Ludzie związani z Czarnym Dunajcem, Ludzie urodzeni w Czarnym Dunajcu.

Stanisław Łętowski – sołtys z Czarnego Dunajca, przywódca powstania chłopów podhalańskich.

Czarny Dunajec jest miejscem urodzenia Karola Zająca, Józefa Rafacza oraz Stanisława Cikowskiego.

Przypisy

↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04] .
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 175 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
↑ AndrzejA. Stopka AndrzejA., Sabała, Kraków: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1987, s. 67, Cytat: Roz wybralimy sie z nieboscýke ojce na jarmak do Cornego Donajca,[...] (pol.).
↑ ^a ^b Karpiniec J 1932. Ilość osad miejskich byłej Galicji i podział ich na miasta i miasteczka. In Bujak F & Rutkowski J (eds). Roczniki dziejów społeczno-gospodarczych, 2, 1–37.
↑ Dz.U. z 1925 r. nr 8, poz. 57.
↑ Dz.U. z 1933 r. nr 35, poz. 294.
↑ Dz.U. z 1934 r. nr 68, poz. 594.
↑ Uchwała Nr 27/IV/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 6 października 1954 r. w sprawie podziału na gromady powiatu nowotarskiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 17 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 4 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 29 listopada 1954 r., Nr. 11, Poz. 50).
↑ Uchwała Nr XVIII/92/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 6 grudnia 1972 w sprawie utworzenia gmin w województwie krakowskim oraz ustalenia siedzib gminnych rad narodowych (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 8 grudnia 1972 Nr 18, poz. 268).
↑ ^a ^b Dz.U. z 2022 r. poz. 1597.
↑ Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 97
↑ Regiony fizycznogeograficzne Polski po zmianach w 2018 r. [online], warmaz.pl, 2018 [dostęp 2023-08-25] (pol.).
↑ GrzegorzG. Jaworek GrzegorzG., » Historia Banku [online], Bombel4Design [dostęp 2022-02-12] .
↑ Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. Tom II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999, s. 28. ISBN 83-87424-77-3.
↑ Czy Czarny Dunajec stanie się znów miastem? [online], www.radiokrakow.pl [dostęp 2022-02-18] (pol.).
↑ Józef Fajkowski, Jan Religa: Zbrodnie hitlerowskie na wsi polskiej 1939–1945. Warszawa: Wydawnictwo Książka i Wiedza, 1981, s. 241.
↑ Rozstrzelani to Jan Gliściński i Władysław Ogrodny
↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 17 maja 2016 r. w sprawie nadania statusu obszaru ochrony uzdrowiskowej sołectwu Czarny Dunajec i sołectwu Piekielnik położonym na obszarze gminy Czarny Dunajec (Dz.U. z 2016 r. poz. 755).
↑ Czarny Dunajec chce znowu być miastem. Zdecydują mieszkańcy.
↑ “Czarny Dunajec chce się bardzo mocno rozwijać”. Stąd starania o odzyskanie praw miejskich
↑ Warto być miastem. Fakty, a nie plotki
↑ Czarny Dunajec chce być miastem. Teraz czas, by mieszkańcy powiedzieli, czy chcą takich zmian
↑ Wyniki konsultacji.
↑ Uchwała XLII/418/2022
↑ 24.pl, Wójt: „Czarny Dunajec zaczyna być miejscowością widmo”. Dlatego powinien zostać miastem – podhale24.pl [online], podhale24.pl [dostęp 2022-02-18] .
↑ Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2023-12-15] .
↑ Gmina Czarny Dunajec Geografia, klimat [online], czarny-dunajec.pl [dostęp 2017-10-24] [zarchiwizowane z adresu 2017-10-25] (pol.).
↑ JerzyJ. Michalczewski JerzyJ., Zagadnienia Klimatyczne Kotliny Podhalańskiej, s. 55, 1962 .
↑ Czarny Dunajec | Klimat. [dostęp 2009-12-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-01-05)].
↑ Zastoisko mrozowe w Cz. Dunajcu- klimat.
↑ –39,8 °C i –38,9 °C – Pogoda i Klimat, „Pogoda i Klimat”, 8 stycznia 2017 [dostęp 2017-10-24] (ang.).

Linki zewnętrzne

Czarny Dunajec (miasto), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 765 .
Historia Żydów w Czarnym Dunajcu na portalu Wirtualny Sztetl
Strona klubu TS Podhalański

[1] NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04] .

[2] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 175 [zarchiwizowane 2022-10-26] .

[3] AndrzejA. Stopka AndrzejA., Sabała, Kraków: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1987, s. 67, Cytat: Roz wybralimy sie z nieboscýke ojce na jarmak do Cornego Donajca,[...] (pol.).

[:0-4] Karpiniec J 1932. Ilość osad miejskich byłej Galicji i podział ich na miasta i miasteczka. In Bujak F & Rutkowski J (eds). Roczniki dziejów społeczno-gospodarczych, 2, 1–37.

[5] Dz.U. z 1925 r. nr 8, poz. 57.

[6] Dz.U. z 1933 r. nr 35, poz. 294.

[7] Dz.U. z 1934 r. nr 68, poz. 594.

[8] Uchwała Nr 27/IV/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 6 października 1954 r. w sprawie podziału na gromady powiatu nowotarskiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 17 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 4 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 29 listopada 1954 r., Nr. 11, Poz. 50).

[9] Uchwała Nr XVIII/92/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 6 grudnia 1972 w sprawie utworzenia gmin w województwie krakowskim oraz ustalenia siedzib gminnych rad narodowych (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 8 grudnia 1972 Nr 18, poz. 268).

[dziennikdwatrzy-10] Dz.U. z 2022 r. poz. 1597.

[11] Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 97

[12] Regiony fizycznogeograficzne Polski po zmianach w 2018 r. [online], warmaz.pl, 2018 [dostęp 2023-08-25] (pol.).

[13] GrzegorzG. Jaworek GrzegorzG., » Historia Banku [online], Bombel4Design [dostęp 2022-02-12] .

[14] Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. Tom II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999, s. 28. ISBN 83-87424-77-3.

[15] Czy Czarny Dunajec stanie się znów miastem? [online], www.radiokrakow.pl [dostęp 2022-02-18] (pol.).

[16] Józef Fajkowski, Jan Religa: Zbrodnie hitlerowskie na wsi polskiej 1939–1945. Warszawa: Wydawnictwo Książka i Wiedza, 1981, s. 241.

[17] Rozstrzelani to Jan Gliściński i Władysław Ogrodny

[18] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 17 maja 2016 r. w sprawie nadania statusu obszaru ochrony uzdrowiskowej sołectwu Czarny Dunajec i sołectwu Piekielnik położonym na obszarze gminy Czarny Dunajec (Dz.U. z 2016 r. poz. 755).

[19] Czarny Dunajec chce znowu być miastem. Zdecydują mieszkańcy.

[20] “Czarny Dunajec chce się bardzo mocno rozwijać”. Stąd starania o odzyskanie praw miejskich

[21] Warto być miastem. Fakty, a nie plotki

[22] Czarny Dunajec chce być miastem. Teraz czas, by mieszkańcy powiedzieli, czy chcą takich zmian

[23] Wyniki konsultacji.

[24] Uchwała XLII/418/2022

[25] 24.pl, Wójt: „Czarny Dunajec zaczyna być miejscowością widmo”. Dlatego powinien zostać miastem – podhale24.pl [online], podhale24.pl [dostęp 2022-02-18] .

[:rejestr-26] Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2023-12-15] .

[27] Gmina Czarny Dunajec Geografia, klimat [online], czarny-dunajec.pl [dostęp 2017-10-24] [zarchiwizowane z adresu 2017-10-25] (pol.).

[28] JerzyJ. Michalczewski JerzyJ., Zagadnienia Klimatyczne Kotliny Podhalańskiej, s. 55, 1962 .

[29] Czarny Dunajec | Klimat. [dostęp 2009-12-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-01-05)].

[30] Zastoisko mrozowe w Cz. Dunajcu- klimat.

[31] –39,8 °C i –38,9 °C – Pogoda i Klimat, „Pogoda i Klimat”, 8 stycznia 2017 [dostęp 2017-10-24] (ang.).

[a-32] Kursywą opisano gminy utworzone przez władze hitlerowskie.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[30]

[31]

[A]

Miasta na prawach powiatu	Kraków Nowy Sącz Tarnów
Miasta powiatowe	Bochnia Brzesko Chrzanów Dąbrowa Tarnowska Gorlice Limanowa Miechów Myślenice Nowy Targ Olkusz Oświęcim Proszowice Sucha Beskidzka Wadowice Wieliczka Zakopane
Miasta gminne	Alwernia Andrychów Biecz Bobowa Brzeszcze Bukowno Chełmek Ciężkowice Czarny Dunajec Czchów Dobczyce Grybów Jordanów Kalwaria Zebrzydowska Kęty Koszyce Krynica-Zdrój Krzeszowice Książ Wielki Libiąż Maków Podhalański Mszana Dolna Muszyna Niepołomice Nowe Brzesko Nowy Wiśnicz Piwniczna-Zdrój Rabka-Zdrój Radłów Ryglice Skała Skawina Słomniki Stary Sącz Sułkowice Szczawnica Szczucin Świątniki Górne Trzebinia Tuchów Wojnicz Wolbrom Zakliczyn Zator Żabno

Miasta	Czarny Dunajec Nowy Targ Rabka-Zdrój Szczawnica
Gminy miejskie	Nowy Targ
Gminy miejsko-wiejskie	Czarny Dunajec Rabka-Zdrój Szczawnica
Gminy wiejskie	Czorsztyn Jabłonka Krościenko nad Dunajcem Lipnica Wielka Łapsze Niżne Nowy Targ Ochotnica Dolna Raba Wyżna Spytkowice Szaflary

Gminy miejskie	Bnin (1395–1934) Boćki (1509–1934) Brzostek (1367–1934, od 2009) Budzyń (1458–1934, od 2021) Ciężkowice (1348–1934, od 2000) Czarny Dunajec (1879–1896, 1925–1934, od 2023) Dobrzyca (1440–1934, od 2014) Gąsawa (1388–1934, od 2024) Gębice (1425–1934) Jagielnica (1518–1934) Jaraczewo (1519–1934, od 2016) Jazłowiec (1519–1934) Kopanica (1450–1934) Lanckorona (1366–1934) Łohiszyn (1570–1934, od 1959^OTP) Mielnik (1440–1934) Mieścisko (1474–1934, od 2024) Narew (1529–1934) Niżankowice (1431–1934, od 1940^OTP) Nowe Miasto nad Wartą (1283–1934) Nowy Dwór (1578–1934) Nowy Wiśnicz (1616–1934, od 1994) Obrzycko (1458–1934, od 1990) Odelsk (1546–1934) Piaski (1775–1934) Powidz (1243–1934) Rogowo (1380–1580, 1672–1934) Rostarzewo (1752–1934) Rychtal (1294–1934, od 2024) Ryczywół (1426–1934) Rynarzewo (1299–1934) Stara Sól (1557–1934, od 1940^OTP) Szereszów (1569–1934, od 1940^OTP) Święciechowa (1277–1934) Ulanów (1616–1934, 1941–1945, od 1958) Uście Solne (1616–1934) Władysławów (1727–1870, 1919–1934) Wojnicz (1369–1934, od 2007) Zaniemyśl (1742–1934, 1940–1948, od 2025)
Gminy wiejskie z prawami miejskimi	Bircza (1464–1934, od 2024) Bukowsko (1720–1934) Dubiecko (1407–1934, od 2021) Dynów (1436–1934, od 1946) Jaćmierz (1437–1934) Jaśliska (1407–1934) Jezierzany (?–1934) Mrzygłód (1431–1934) Nowe Miasto Przemyskie (1463–1934) Nowotaniec (1444–1934) Osiek Jasielski (1363–1934) Rybotycze (1600–1934) Sołotwina (?–1934, od 1940^OTP) Zarszyn (1395–1934)
Gminy wiejskie z prawami miasteczka	Alwernia (1778–1934, od 1993) Babice nad Sanem (1484–1934) Baligród (1634–1934) Białobożnica (1910–1934) Biały Kamień (1493–1934) Bilcze Złote (1896–1934) Bobowa (1399–1934, od 2009) Brzozdowce (1526–1934) Bukaczowce (1489–1934, od 1940^OTP) Chocimierz (1444–1934) Chołojów (1650–1934) Czchów (1355–1934, od 2000) Czernelica (1575–1934, od 1940^OTP) Czudec (1427–1934) Dębowiec (1349–1934) Dobrotwór (1472–1934, od 1959^OTP) Dunajów (1424–1934) Dźwinogród (1784–1934) Felsztyn (1380–1934) Firlejów (1570–1934) Fredropol (1720–1934) Frysztak (1366–1934) Gołogóry (1469–1934) Gródek (1453–1934) Gwoździec (1540–1934, od 1940^OTP) Hussaków (1525–1934) Jabłonów (1602–1934, od 1940^OTP) Janów (1590–1934) Jasienica Rosielna (1727, 1857–1934) Jawornik Polski (1472–1934, od 2024) Jedlicze (1768–1934, 1959–1966^OTP, od 1967) Jezierna (1542–1934) Jezupol (1591–1934, od 1940^OTP) Jodłowa (1765–1934) Kamionka Wielka (1784–1934) Knihynicze (1563–1934) Kołaczyce (1358–1934, od 2010) Konkolniki (1880–1934) Korczyna (1516–1934) Kozłów (1577–1934, od 1961^OTP) Krasiczyn (1620–1934) Krościenko (1348–1934, 1973–1982) Krukienice (1490–1934) Krystynopol (1695–1934, od 1951) Krzywcza (1398–1934) Krzywcze Górne (?–1934) Kudryńce (1518–1934) Kukizów (1538–1934) Kułaczkowce (?–1934) Laszki Murowane (1560–1934) Leszniów (1471–1934) Lipnica Murowana (1326–1934) Lipsko (1620–1934) Lubycza Królewska (1764–1934, od 2016) Lutowiska (1742–1934) Łysiec (1652–1934, od 1940^OTP) Magierów (1595–1934, od 1940^OTP) Majdan Królewski (1763–1934) Marjampol (1670–1934) Markopol (1628–1934) Milówka (1818–1934) Narajów (1592–1934) Narol (1672–1934, od 1996) Nawaria (1578–1934) Niebylec (1581–1934) Niżniów (1508–1934) Obertyn (?–1934) Oleszyce (1578–1934, od 1989) Pistyń (1756–1934) Płazów (1614–1934) Podgrodzie (?–1934) Podkamień Cetnerowski (1441–1934, od 1940^OTP) Podkamień Jabłonowski (1515–1934) Potok Złoty (1601–1934, od 1984^OTP) Potylicz (1498–1934) Probużna (1785–1934) Pruchnik (1436–1934, od 2011) Przecław (1419–1934, od 2010) Radomyśl nad Sanem (1556–1934) Ryglice (1760, 1843–1934, od 2001) Rzochów (1386–1934) Sokołów (1879–1934) Sokołówka (1685–1934) Stanisławczyk (1626–1934) Stojanów (1547–1934) Stratyn (1671–1934) Strusów (1434–1934) Strzeliska Nowe (1513–1934) Szczucin (1745–1934, od 2009) Szczurowice (1648–1934) Świrz (1427–1934) Tarnoruda (1578–1934) Tartaków (1685–1934) Toporów (1450–1934) Touste (1720–1934) Tylicz (1363–1934) Tymbark (1353–1934) Tyrawa Wołoska (1707–1934) Ułaszkowce (1701–1934) Uście Biskupie (1498–1934) Uście Ruskie (1739–1934) Uście Zielone (1548–1934) Uścieczko (1661–1934) Waręż (1538–1934) Wielkie Oczy (1671–1934) Wielopole Skrzyńskie (1328–1934) Witków Nowy (?–1934) Wojniłów (1552–1934, od 1960^OTP) Zakliczyn (1557–1934, od 2006) Zarudzie (1784–1934) Zbyszyce (1784–1934) Żmigród Nowy (1373–1934) Żołynia (1740–1934)

Miasto	Czarny Dunajec
Wsie	Chochołów Ciche Czerwienne Dział Koniówka Odrowąż Piekielnik Pieniążkowice Podczerwone Podszkle Ratułów Stare Bystre Wróblówka Załuczne
Osady	Brzuchacze Chraca Górny Młyn Szeligówka
Integralne części miejscowości	Babice Balidza Bałkówka Bednarze Beskid Biekieszówka Bielańscy Biernaty Bobkówka Bojasi Borek Bryjowa Brzeźniaki Bugaj (Czarny Dunajec) Bugaj (Podszkle) Bukowińska Cholewówka Chosanowa Chuda Ciągwy Cygańska Czopy Czyżowa Dół (Piekielnik) Dół (Stare Bystre) Dolańska Dolina Gądkówka Goczali Góra (Piekielnik) Góra (Podszkle) Góra (Stare Bystre) Górki Górzańska Gruszkowie Gwizdówka Habernówka Habryla Hurchocia Iwańcza Jacki Jantołówka Jasienie Jędraszkowa Jędrzejówka Kadłubowa Kalety Karwacki Kiety Kocańdy Kojsia Komperdówka Koryciarze Kościaki Kowalówka Królowa Krowiarki Krużlacka Kubaki Kubaniowa Kuczkowa Lejowska Leligdonowa Lenarty Łopaty Malatowa Mardułówka Maślnice Masna Matułówka Miętustwo Morawy Motycy Mrózkówka Mulice Na Dół Naciaskowa Nędze Niedźwiedzie Osie Paksimowa Pałki Piaskówka Pikujdowa Piotry Płazówka Pod Grapą Podczerwieńska Rokicka Rychlikowa Rzepkowa Sabały Skałka Skorusia Skubisy Skupnie Smutkowa Solarska Sołtysia Sołtystwo (Odrowąż) Sołtystwo (Pieniążkowice) Sołtystwo (Ratułów) Sołtystwo (Stare Bystre) Sołtystwo Niżnie Sołtystwo Wyżnie Sroki Stary Jaz Stochy Stopkowa Studzianki Szczurkowa Szczurówki Szepty Szewcówka Szlachtowa Szymusiaki Świńskie Miasto Takuśki Tylkowa Ubocz Wesołe Wierch-Ciche Wojcieszaki Wójcikowa Wójtowa Wrony Za Górę Za Grapą Zagroda Zagrody Zatłoki Zawodzianie Zawodzie Zązelowa Zązelówka Ziemiaństwo Zoki Żary Żydowa