Lipówka (rejon rohatyński)

Lipówka
Липівка
	; Kościół w Firlejowie (ok. 1938)
	Herb
Państwo	Ukraina
Obwód	iwanofrankiwski
Rejon	rohatyński
Powierzchnia	11,985 km²
Wysokość	263 m n.p.m.
Populacja (2001); • liczba ludności; • gęstość	; 829; 69,17 os./km²
Nr kierunkowy	+380 03435
Kod pocztowy	77020
	Położenie na mapie Ukrainy Lipówka
	Położenie na mapie obwodu iwanofrankiwskiego Lipówka
	49°31′N 24°34′E/49,516667 24,566667
	Multimedia w Wikimedia Commons

Lipówka (ukr. Липівка, Łypiwka, do 1946 Firlejów, Фірлеїв) – wieś na Ukrainie w rejonie rohatyńskim obwodu iwanofrankowskiego, nad Gniłą Lipą. Liczy 829 mieszkańców.

Historia

Wieś znana od 1430 r. Przed rokiem 1570, zanim otrzymała magdeburskie prawa miejskie, nosiła nazwę Maciejów (Матіїв). W 1573 r. erygowano tu parafię rzymskokatolicką z fundacji Mikołaja Narajowskiego, sędziego ziemi lwowskiej.

Przed 1914 właścicielem był Franciszek Biesiadecki, a w 1937 ukazała się monografia wsi pt. Dzieje Firejowa, której autorem był ks. Stanisław Szatko^[1].

Za czasów II Rzeczypospolitej Firlejów był miasteczkiem i siedzibą gminy Firlejów. (ustawa scaleniowa, do 1934), a następnie miejscowością w gminie Rohatyn w powiecie rohatyńskim w województwie stanisławowskim^[2]. W 1921 roku liczył 1210 mieszkańców^[3].

15 i 16 lutego 1944 r. w czasie dwóch kolejnych napadów nacjonalistów ukraińskich z OUN – UPA na wieś zginęło 80 Polaków^[4].

Kościół św. Stanisława, Biskupa i Męczennika

Murowany, jednonawowy, z wieżą, zbudowany w 1576 r. na miejscu starego kościoła, zniszczonego w pierwszej połowie tegoż stulecia. Konsekrowany przez abp. Jana Dymitra Solikowskiego. Trzykrotnie niszczony i odbudowywany. Przebudowany w latach 60. i 70. XVIII w., ponownie konsekrowany przez abp. Wacława Sierakowskiego w 1774 r. W czasie II wojny światowej poważnie uszkodzony, zdewastowany i zamieniony na spichlerz w 1945 r., przywrócony do kultu w 1991 r.

Osoby związane z Lipówką

Benedykt Chmielowski (1700–1763 w Firlejowie) – polski ksiądz katolicki, kanonik kijowski, pisarz dewocyjny, autor Nowych Aten, pierwszej polskiej encyklopedii, wieloletni proboszcz Firlejowa.
ks. Jan Strzelbicki (zm. w maju 1889) – duchowny katolicki, dziekan narajowski^[5].

Urodzeni w miejscowości

Stepan Kaczała (1816–1888) – ukraiński działacz społeczny i polityczny, ksiądz greckokatolicki, pisarz.
Michał Wiszniewski (1794–1865) – polski filozof, psycholog oraz historyk literatury.

Zobacz też

miejscowości w Polsce o nazwie Lipówka
osada Firlejów w powiecie krakowskim.

Przypisy

↑ Ks. Stanisław Szatko. Dzieje Firejowa. „Wschód”. Nr 77, s. 10, 10 marca 1938.
↑ Dz.U. z 1934 r. nr 69, poz. 663
↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej – T. XIV – Województwo Stanisławowskie, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1924.
↑ HenrykH. Komański HenrykH., SzczepanS. Siekierka SzczepanS., EugeniuszE. Różański EugeniuszE., Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w Województwie Stanisławowskim 1939-1946, Wrocław: ALTA 2, 2008, s. 392-393, ISBN 978-83-85865-13-1, OCLC 261139661 .
↑ Kronika. Zmarli. „Kurjer Lwowski”. 150, s. 2, 31 maja 1889.

Bibliografia

Antoni Schneider. Adwokacie. w: Encyklopedya do Krajoznawstwa Galicyi. T. 1. Lwów : Drukarnia Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, 1871, s. 13-14.

Linki zewnętrzne

Firlejów z ''Józefowem'', [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 391 .

[1] Ks. Stanisław Szatko. Dzieje Firejowa. „Wschód”. Nr 77, s. 10, 10 marca 1938.

[2] Dz.U. z 1934 r. nr 69, poz. 663

[skorowidz-3] Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej – T. XIV – Województwo Stanisławowskie, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1924.

[4] HenrykH. Komański HenrykH., SzczepanS. Siekierka SzczepanS., EugeniuszE. Różański EugeniuszE., Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w Województwie Stanisławowskim 1939-1946, Wrocław: ALTA 2, 2008, s. 392-393, ISBN 978-83-85865-13-1, OCLC 261139661 .

[5] Kronika. Zmarli. „Kurjer Lwowski”. 150, s. 2, 31 maja 1889.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Przynależność wojewódzka	woj. stanisławowskie (1920–39)
Miasta / Prawa miejskie (1920–34 →)	Bołszowce (od 1934) Bursztyn (od 1934) Rohatyn
Miasteczka (1920–34)	Bołszowce (→) Bukaczowce Bursztyn (→) Firlejów Knihynicze Konkolniki Podgrodzie Podkamień Stratyn Miasto
Gminy miejskie (1920–39 →)	Bołszowce Bursztyn Rohatyn
Gminy wiejskie zbiorowe (1934–39 →)	Bołszowce Bukaczowce Bursztyn Knihynicze Koniuszki Konkolniki Lipica Dolna Podkamień Puków Rohatyn Żurów

Gminy miejskie	Bnin (1395–1934) Boćki (1509–1934) Brzostek (1367–1934, od 2009) Budzyń (1458–1934, od 2021) Ciężkowice (1348–1934, od 2000) Czarny Dunajec (1879–1896, 1925–1934, od 2023) Dobrzyca (1440–1934, od 2014) Gąsawa (1388–1934, od 2024) Gębice (1425–1934) Jagielnica (1518–1934) Jaraczewo (1519–1934, od 2016) Jazłowiec (1519–1934) Kopanica (1450–1934) Lanckorona (1366–1934) Łohiszyn (1570–1934, od 1959^OTP) Mielnik (1440–1934) Mieścisko (1474–1934, od 2024) Narew (1529–1934) Niżankowice (1431–1934, od 1940^OTP) Nowe Miasto nad Wartą (1283–1934) Nowy Dwór (1578–1934) Nowy Wiśnicz (1616–1934, od 1994) Obrzycko (1458–1934, od 1990) Odelsk (1546–1934) Piaski (1775–1934) Powidz (1243–1934) Rogowo (1380–1580, 1672–1934) Rostarzewo (1752–1934) Rychtal (1294–1934, od 2024) Ryczywół (1426–1934) Rynarzewo (1299–1934) Stara Sól (1557–1934, od 1940^OTP) Szereszów (1569–1934, od 1940^OTP) Święciechowa (1277–1934) Ulanów (1616–1934, 1941–1945, od 1958) Uście Solne (1616–1934) Władysławów (1727–1870, 1919–1934) Wojnicz (1369–1934, od 2007) Zaniemyśl (1742–1934, 1940–1948, od 2025)
Gminy wiejskie z prawami miejskimi	Bircza (1464–1934, od 2024) Bukowsko (1720–1934) Dubiecko (1407–1934, od 2021) Dynów (1436–1934, od 1946) Jaćmierz (1437–1934) Jaśliska (1407–1934) Jezierzany (?–1934) Mrzygłód (1431–1934) Nowe Miasto Przemyskie (1463–1934) Nowotaniec (1444–1934) Osiek Jasielski (1363–1934) Rybotycze (1600–1934) Sołotwina (?–1934, od 1940^OTP) Zarszyn (1395–1934)
Gminy wiejskie z prawami miasteczka	Alwernia (1778–1934, od 1993) Babice nad Sanem (1484–1934) Baligród (1634–1934) Białobożnica (1910–1934) Biały Kamień (1493–1934) Bilcze Złote (1896–1934) Bobowa (1399–1934, od 2009) Brzozdowce (1526–1934) Bukaczowce (1489–1934, od 1940^OTP) Chocimierz (1444–1934) Chołojów (1650–1934) Czchów (1355–1934, od 2000) Czernelica (1575–1934, od 1940^OTP) Czudec (1427–1934) Dębowiec (1349–1934) Dobrotwór (1472–1934, od 1959^OTP) Dunajów (1424–1934) Dźwinogród (1784–1934) Felsztyn (1380–1934) Firlejów (1570–1934) Fredropol (1720–1934) Frysztak (1366–1934) Gołogóry (1469–1934) Gródek (1453–1934) Gwoździec (1540–1934, od 1940^OTP) Hussaków (1525–1934) Jabłonów (1602–1934, od 1940^OTP) Janów (1590–1934) Jasienica Rosielna (1727, 1857–1934) Jawornik Polski (1472–1934, od 2024) Jedlicze (1768–1934, 1959–1966^OTP, od 1967) Jezierna (1542–1934) Jezupol (1591–1934, od 1940^OTP) Jodłowa (1765–1934) Kamionka Wielka (1784–1934) Knihynicze (1563–1934) Kołaczyce (1358–1934, od 2010) Konkolniki (1880–1934) Korczyna (1516–1934) Kozłów (1577–1934, od 1961^OTP) Krasiczyn (1620–1934) Krościenko (1348–1934, 1973–1982) Krukienice (1490–1934) Krystynopol (1695–1934, od 1951) Krzywcza (1398–1934) Krzywcze Górne (?–1934) Kudryńce (1518–1934) Kukizów (1538–1934) Kułaczkowce (?–1934) Laszki Murowane (1560–1934) Leszniów (1471–1934) Lipnica Murowana (1326–1934) Lipsko (1620–1934) Lubycza Królewska (1764–1934, od 2016) Lutowiska (1742–1934) Łysiec (1652–1934, od 1940^OTP) Magierów (1595–1934, od 1940^OTP) Majdan Królewski (1763–1934) Marjampol (1670–1934) Markopol (1628–1934) Milówka (1818–1934) Narajów (1592–1934) Narol (1672–1934, od 1996) Nawaria (1578–1934) Niebylec (1581–1934) Niżniów (1508–1934) Obertyn (?–1934) Oleszyce (1578–1934, od 1989) Pistyń (1756–1934) Płazów (1614–1934) Podgrodzie (?–1934) Podkamień Cetnerowski (1441–1934, od 1940^OTP) Podkamień Jabłonowski (1515–1934) Potok Złoty (1601–1934, od 1984^OTP) Potylicz (1498–1934) Probużna (1785–1934) Pruchnik (1436–1934, od 2011) Przecław (1419–1934, od 2010) Radomyśl nad Sanem (1556–1934) Ryglice (1760, 1843–1934, od 2001) Rzochów (1386–1934) Sokołów (1879–1934) Sokołówka (1685–1934) Stanisławczyk (1626–1934) Stojanów (1547–1934) Stratyn (1671–1934) Strusów (1434–1934) Strzeliska Nowe (1513–1934) Szczucin (1745–1934, od 2009) Szczurowice (1648–1934) Świrz (1427–1934) Tarnoruda (1578–1934) Tartaków (1685–1934) Toporów (1450–1934) Touste (1720–1934) Tylicz (1363–1934) Tymbark (1353–1934) Tyrawa Wołoska (1707–1934) Ułaszkowce (1701–1934) Uście Biskupie (1498–1934) Uście Ruskie (1739–1934) Uście Zielone (1548–1934) Uścieczko (1661–1934) Waręż (1538–1934) Wielkie Oczy (1671–1934) Wielopole Skrzyńskie (1328–1934) Witków Nowy (?–1934) Wojniłów (1552–1934, od 1960^OTP) Zakliczyn (1557–1934, od 2006) Zarudzie (1784–1934) Zbyszyce (1784–1934) Żmigród Nowy (1373–1934) Żołynia (1740–1934)