Dwór szachulcowy we Wrocławiu
 nr rej. 39/A01 z 8.06.2001[1]
| |
 Dworek Oporowski | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Wiejska 17 |
| Typ budynku |
Dwór |
| Styl architektoniczny | |
| Ukończenie budowy |
1550 r. |
| Ważniejsze przebudowy |
XVII, 1930 r. 1935, 1937-1938 |
Położenie na mapie Wrocławia  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
 51°04′42,8″N 16°57′39,1″E/51,078556 16,960861
| |
Dwór szachulcowy we Wrocławiu (niem. Gutshaus, Erbhof Blaurock) – zabytkowy dwór szachulcowy z XVI wieku wybudowany we Wrocławiu, na osiedlu Oporów[2].
Historia budynku
[edytuj | edytuj kod]Dwór został wzniesiony w 1550 roku, (2 ćw. XVI wieku[3]) prawdopodobnie dla zarządcy dóbr, należących do 1810 roku do krzyżowców z Czerwoną Gwiazdą[4] lub kapituły katedralnej[3] lub do sołtysa wsi Oporów[4]. Przebudowywany w XVII, oraz w 1930[1]. Po 1810 roku przeszedł w ręce rodziny Otto, a następnie Blaurock, której własność stanowił do 1945 roku[5].
Opis architektoniczny
[edytuj | edytuj kod]Budynek wzniesiony został jako jednopiętrowy, z wysokim poddaszem dwór, na rzucie w kształcie litery "T", dwutraktowy z sienią przelotową pośrodku, co stanowiło wyjątek wśród podobnych mu dworów renesansowych czy barokowych[4]. Część parterowa jest murowana i stanowi podstawę dla szachulcowej konstrukcji. Budynek pokryty jest dachem dwuspadowym, przy czym połać wysunięta jest poza lico ściany kalenicowej w przeszłości zakrywająca krużganek. We wcześniejszych latach, na piętrze, wzdłuż elewacji frontowej, znajdowała się otwarta drewniana galeria, zbudowana na wzór wrocławskich i dolnośląskich kamienic. Galerie takie występowały na tylnych ścianach m.in. na budynkach położonych na Przedmieściu Świdnickim. Na ścianie szczytowej kratownica ryglowa zagęszcza się i tworzy krzyż św. Andrzeja, figury dzikiego męża oraz K-kształtne formy charakterystyczne dla budowli szkieletowych z grupy środkowo-niemiecko-frakońskich[4]. We wnętrzu znajdował się wczesnorenesansowy portal. Według Bogusława Czechowicza "Prostokątny otwór drzwiowy obramiony był w nim od 1/3 wysokości przenikającymi się laskowaniami i motywem skręconego sznura"[3][6].
Po 1945
[edytuj | edytuj kod]Po 1945 roku dwór zamieszkiwali pracownicy Państwowego Gospodarstwa Rolnego[3]; w sumie miał trzydziestu sześciu różnych właścicieli. W 2016 roku właścicielem dworu był wrocławski architekt Marcin Dziewoński. Z powodu wieloletnich zaniedbań dwór znajduje się w bardzo złym stanie technicznym[7][8].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 269. [dostęp 2018-12-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-29)].
- ↑ Dworek Oporowski
- ↑ a b c d Eysymontt i in. 2011 ↓, s. 19.
- ↑ a b c d Górska 2004 ↓, s. 35.
- ↑ Dwory i pałace. Wystawa w Starym Ratuszu
- ↑ Portal z dworku oporowskiego
- ↑ XVI-wieczny dworek na Oporowie niszczeje
- ↑ Zabytkowy dworek niczym straszny dwór
Publikacje
[edytuj | edytuj kod]- Hanna Górska: Wrocławska drewniana architektura szkieletowa. Wrocław: Muzeum Miejskie Wrocławia, 2004.
- Rafał Eysymontt, Jerzy Ilkosz, Agnieszka Tomaszewicz, Jadwiga Urbanik (red.): Leksykon architektury Wrocławia. Wrocław: Via Nova, 2011.