Mosina

Ten artykuł dotyczy miasta. Zobacz też: inne miejscowości o tej nazwie.

Mosina

miasto w gminie miejsko-wiejskiej
Urząd Miasta i Gminy
Herb Flaga
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Powiat	poznański
Gmina	Mosina
Data założenia	przed 1247
Prawa miejskie	przed 1302
Burmistrz	Dominik Michalak
Powierzchnia	13,78[1] km²
Wysokość	60 - 132 m n.p.m.
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności • gęstość	13 762[2] 997,6 os./km²
Strefa numeracyjna	+48 61
Kod pocztowy	62-050
Tablice rejestracyjne	PZ i POZ
Położenie na mapie Polski Mosina
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Mosina
Położenie na mapie powiatu poznańskiego Mosina
Położenie na mapie gminy Mosina Mosina
52°14′48″N 16°50′42″E/52,246667 16,845000
TERC (TERYT)	3021104
SIMC	0971057
Urząd miejski pl. 20 Października 1 62-050 Mosina
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach
Hasło w Wikisłowniku
Strona internetowa

Mosina (niem. Moschin) – miasto w środkowej części województwa wielkopolskiego, w powiecie poznańskim, położone 22 km na południe od Poznania, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Mosina.

Miasto królewskie należące do starostwa mosińskiego, pod koniec XVI wieku leżała w powiecie poznańskim województwa poznańskiego^[3]. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. poznańskiego.

Według danych z 31 grudnia 2017 miasto liczyło 13 762 mieszkańców^[2].

Nazwa miasta pochodzi od staropolskiego wyrazu moszyna, którego używano na określenie miejsca zarośniętego mchem^[4].

Miejscowość po raz pierwszy pojawia się w źródłach pochodzących z 1247 roku. Z 1302 roku pochodzi z kolei najstarszy dokument wymieniający Mosinę jako miasto. Data samej lokacji pozostaje nieznana, doszło do niej jednak z pewnością wskutek starań ówczesnego właściciela, wojewody kaliskiego, Mikołaja Przedpełkowica z rodu Łodziów – być może doszło do niej jeszcze za panowania Przemysła II^[5].

Prawa miejskie zostały potwierdzone przez króla Władysława Jagiełłę w roku 1429. Z tą miejscowością związał się ród Mosińskich. Starostą był tu Piotr Bniński (Piotr z Bnina) herbu Łodzia (1390–1448) – kasztelan gnieźnieński (1428–1437), podróżnik. Potem syn jego Maciej Mosiński (zm. 1492–1493), był starostą generalnym Wielkopolski (1475) i wojewodą poznańskim (1477) oraz kaliskim (1476) przyjął nazwisko od miejscowości Mosina. W czasie wojny trzynastoletniej Mosina wystawiła w 1458 roku 4 pieszych na odsiecz oblężonej polskiej załogi Zamku w Malborku^[6]. Tu przebywały wojska hetmana Stefana Czarneckiego w 1660 r. W 1848 r. była siedzibą władz Rzeczypospolitej Mosińskiej.

9 września 1939 roku Mosina została zajęta przez wojska niemieckie. Rozpoczęły się represje, pierwsze aresztowania miały miejsce pomiędzy 17 a 18 września 1939. Część mieszkańców miasta była przetrzymywana w bożnicy (współcześnie Izba Muzealna), a następnie wybierano spośród nich zakładników i kierowano ich przed sądy doraźne (niem. Standgericht) policji bezpieczeństwa. Dla zachowania pozorów egzekucję poprzedziło „postępowanie sądowe” stanowiące parodię procesu sądowego^[7], trwającego nie dłużej jak kilkanaście minut i ograniczonego jedynie do sprawdzenia personaliów i wysłuchania opinii miejscowych Niemców na temat „antyniemieckiej postawy” i działalności podsądnych^[7]. W wyniku wydanych przez sąd doraźny wyroków śmierci 15 osób rozstrzelano publicznie na rynku 20 października 1939 roku. W czasie okupacji niemieckiej z miasta wysiedlono 57 rodzin (225 osób), aresztowano i umieszczono w obozach zagłady dalsze 513 osób (w tym 58 dzieci z Mosiny). Dzieci zostały wywiezione do rejencji łódzkiej i umieszczone w obozie koncentracyjnym dla dzieci w Łodzi^[8]. W lasach okalających miasto w latach 1940–1943 dokonano licznych egzekucji ludności cywilnej. Terror i prześladowania okupanta niemieckiego spowodowały narastanie oporu społecznego – w Mosinie działały grupy bojowe Związku Walki Zbrojnej, Armii Krajowej, Związku Odwetu oraz harcerskich Szarych Szeregów. Armia Czerwona zajęła Mosinę w dniu 25 stycznia 1945 roku.

Obecnie gmina inwestuje w budownictwo wielorodzinne. We wsi Krosno rozbudowane zostało Osiedle TBS oraz budowane są nowe osiedla: Osiedle Słoneczne, Osiedle Miodowe, Osiedle Olszynka, Osiedle Harmonia i Osiedle Morena.

• Przedszkole nr 2 „Wesołe Skrzaty” w Mosinie, ul. Powstańców Wielkopolskich 1
• Przedszkole nr 3 Integracyjne w Mosinie, ul. Topolowa 6
• Przedszkole nr 4 w Mosinie, ul. Kasprowicza 28
• Publiczne Przedszkole „Słoneczko” w Rogalinku, ul. Kościelna 3
• Przedszkole Niepubliczne im. Janka Wędrowniczka w Mosinie, ul. Szkolna 2
• Niepubliczne Przedszkole "Na bosaka" w Dymaczewie Starym, ul. Szkolna 4^[9]
• Prywatne Przedszkole „Koniczynka” w Mosinie, ul. Leszczyńska 27^[10]
• Prywatne Przedszkole „Happy House” w Czapurach, ul. Poznańska 18
• Szkoła Podstawowa nr 1 w Mosinie, ul. Szkolna 1
• Szkoła Podstawowa nr 2 w Mosinie, ul. Sowiniecka 75
• Szkoła Podstawowa w Pecnej, ul. Szkolna 19
• Szkoła Podstawowa „Pod Lipami” w Krosinku, ul. Wiejska 43
• Szkoła Podstawowa im. Adama Wodziczki w Rogalinku, ul. Poznańska 19
• Szkoła Podstawowa im. Arkadego Fiedlera w Czapurach, ul. Poznańska 78
• Szkoła Podstawowa w Daszewicach ul. Szkolna 16
• Zespół Szkół w Krośnie, ul. Główna 42
• Zespół Szkół w Rogalinie, ul. Poznańska 2
• Zespół Szkół im. Adama Wodziczki w Mosinie, ul. Topolowa 2
• Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Mosinie, ul. Kościelna 2
• Leader School Nowoczesne Metody Nauczania w Mosinie, pl. 20 Października 2

• Kościół pw. św. Mikołaja zbudowany w 1953–1954 na fundamentach wcześniejszego
• galeria miejska i izba muzealna w budynku dawnej synagogi z około 1876 roku
• średniowieczny rynek w kształcie czworoboku, z wychodzącymi zeń uliczkami
• zabudowa miejska z XIX w.
• pomnik „eleganta z Mosiny”
• Wielkopolski Park Narodowy i Rogaliński Park Krajobrazowy
• najwyższą budowlą w mieście jest 150-metrowy komin byłej Fabryki Mebli. Budowla służy dla transmisji dalekiej i lokalnej sygnałów komunikacji telefonicznej i radiowej. Obiekt jest widoczny z dużych odległości^{[potrzebny przypis]}.
• wieża widokowa w Pożegowie
• Dwór Budzyńskich (w dawniej wsi Budzyń, włączonej do Mosiny)
• szlak turystyczny Iłowiec – Otusz^[11][12]
• Droga Dobroci^[13] – jeden z przyrodniczych szlaków pielgrzymkowych Rogalińskie Drogi, utworzonych z okazji 200-lecia kościoła pw. św. Marcelina w Rogalinie^[14][15][16]. Dla tego szlaku opublikowano broszurę przyrodniczą pt. „Co rośnie nad Wartą w okolicach Rogalina i Mosiny?”^[17].

Szczególną atrakcją Darmowy Rower Małomiasteczkowy, czyli bezpłatne rowery miejskie, z których każdy może korzystać. Inauguracja tej inicjatywy, pionierskiej w Polsce, miała miejsce we wrześniu 2021 roku podczas festiwalu "Sztukodzielnia".^[18] W październiku do tej inicjatywy dołączyło sąsiednie miasto Puszczykowo^[19].

Przez Mosinę przebiegają drogi wojewódzkie nr 430 i 431. Znajduje się tu również stacja kolejowa Mosina linii kolejowej nr 271 Wrocław Główny – Poznań Główny oraz nieczynny przystanek Mosina Pożegowo na linii kolejowej nr 361 Puszczykówko – Osowa Góra. Do Mosiny można także dojechać autobusem linii 651 podlegającej poznańskiemu ZTM-owi.

• Piramida wieku mieszkańców Mosiny w 2014 roku^[20].

W Mosinie działa klub sportowy KS 1920 Mosina:

• Sekcja piłki nożnej w sezonie 2023/2024 występuje w klasie okręgowej^[21];
• Sekcja futsalowa w sezonie 2008/2009 występowała w 1 lidze.

7 czerwca 2018 powstał klub piłki ręcznej KS IDMAR Jedynka Mosina^[22], posiadający tylko drużynę młodzików, występującą w Wielkopolskiej Lidze Młodzików (grupa A). Klub posługuje się barwami niebiesko-biało-czerwonymi, a swoją nazwę zawdzięcza sponsorowi IDMAR oraz Szkole Podstawowej nr 1 w Mosinie, z której pochodzi większość obecnych zawodników. Mecze rozgrywane są w Hali Sportowej OSiR Mosina^[23].

• Gazeta Mosińsko-Puszczykowska” – miesięcznik ukazujący się od 2006, o nakładzie do 3000 egz.^[24]
• „Fakty Mosińsko-Puszczykowskie”- miesięcznik ukazujący się od maja 2002 roku o nakładzie do 4.000 egz. Gazeta bezpłatna kolportowana w ok. 70 punktach na terenie gmin Mosina, Puszczykowo, Brodnica, Stęszew.

• Kościół rzymskokatolicki:
  • parafia św. Mikołaja
• Świadkowie Jehowy:
  • zbór Mosina (Sala Królestwa ul. Szosa Poznańska 17)^[25]

• Seelze – Niemcy od 2001^[26],
• Gmina Witnica – Polska od 2013^[26]

• Cmentarz żydowski w Mosinie

• Mosina w "Słowniku historyczno-geograficznym województwa poznańskiego w średniowieczu"
• Mosina, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 702 .
• Mosina, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 355 .