Si Haring Tamaraw at si Daga

Ang Tamaraw ay isang uri ng mga hayop sa ating kagubatan.  Siya ay malaki, mabilis at
malakas.  Iginagalang siya ng lahat ng kanyang nasasakupan.
Minsan, nilibot ni Haring Tamaraw ang kagubatan.  Dumating siyang pagod na pagad.
Kaagad siyang nakatulog sa ilalim ng punong Narra.  Dumating si Daga.  Tuwang-tuwa siyang
naglalaro sa may puno ng Narra.  Sinaway siya ng mga ibon na nakadapo sa mga sanga ng
puno.  Ipinaalam nilang natutulog si Haring Tamaraw.  Dali-daling tumakbong paalis si Daga.
Hindi sinasadyang natapakan ni Daga ang paa ni Haring Tamaraw.  Kumilos si Haring
Tamaraw at naipit ang paa ni Daga.  Umirit si Daga.
Nagising si Haring Tamaraw.  Galit na galit siya.  Hinuli niya si Daga at bilang parusa,
kakainin sana niya ito.  Nagmakaawa si Daga kay Haring Tamaraw.  Nangakong hindi na siya
uulit at sinabi pang baka siya'y makatulong kay Haring Tamaraw pagdating ng panahon.
Pinakawalan at pinatawad ni Haring Tamaraw si Daga.  Nagpasalamat naman si Daga.
Isang araw, naghahanap si Haring Tamaraw ng makakain sa kagubatan.  Sa kanyang
paglalakad ay natapakan niya ang isang patibong na hawla na panghuli ng malalaking hayop
sa kagubatan.  Napasok at nakulong sa hawla si Haring Tamaraw.  Walang magawang tulong
ang mga hayop.  Nagkagulo sila at hindi malaman kung ano ang gagawin sa kanilang hari.
Walang anu-ano dumating si Daga na galing sa paghahanap ng pagkain.  Nginatngat kaagad
niya ang mga tali sa hawla.  At nakalusot si Haring Tamaraw sa pagkakaligtas ni Daga sa
kanya.  Nagpasalamat si Haring Tamaraw kay Daga.  Mula noon, naging mabuting
magkaibigan si Haring Tamaraw at si Daga.

Si Langgam at si Tipaklong
Maganda ang panahon.  Mainit ang sikat ng araw.  Maaga pa lamang ay gising  na si
Langgam.  Nagluto siya at kumain.  Pagkatapos, lumakad na siya.  Gaya nang dati, naghanap
siya ng pagkain.  Isang butil ng bigas ang nakita niya.  Pinasan niya ito at dinala sa kanyang
bahay.  Nakita siya ni Tipaklong.
Magandang umaga, kaibigang Langgam, bati ni Tipaklong.  Kaybigat ng iyong dala.  Bakit ba
wala ka nang ginawa kundi maghanap at mag-ipon ng pagkain?
Oo nga.  Nag-iipon ako ng pagkain habang maganda ang panahon, sagot ni Langgam.
Tumulad ka sa akin, kaibigang Langgam, wika ni Tipaklong.  Habang maganda ang panahon
tayo ay magsaya.  Halika!  Tayo ay lumukso, tayo ay kumanta.
Ikaw na lang, kaibigang Tipaklong, sagot ni Langgam.  Gaya nang sinabi ko sa iyo, habang
maganda ang panahon, ako ay maghahanap ng pagkain.  Ito'y aking iipunin para ako ay may
makain pagsumama ang panahon.”
Lumipas pa ang maraming araw.  Dumating ang tag-ulan.  Ulan sa umaga, ulan sa hapon at sa
gabi ay umuulan pa rin.  At dumating ang panahong kumidlat, kumukulog at lumalakas
ang hangin kasabay ang pagbuhos ng malakas na ulan.
Ginaw na ginaw at gutom na gutom ang kawawang Tipaklong.  Naalaala nilang puntahan ang
kaibigang si Langgam.
Paglipas ng bagyo, pinilit ni Tipaklong na marating ang bahay ni Langgam.  Bahagya na
siyang makalukso.  Wala na ang dating sigla ng masayahing si Tipaklong.
Tok! Tok! Tok! Bumukas ang pinto.
Aba! Ang aking kaibigan, wika ni Langgam.  Tuloy ka.  Halika at maupo.
Binigyan ni Langgam ng tuyong damit si Tipaklong.  Saka mabilis na naghanda siya ng
pagkain.
Ilan pang sandali at magkasalong kumain ng mainit na pagkain ang magkaibigan.
Salamat, kaibigang Langgam, wika ni Tipaklong.  Ngayon ako naniwala sa iyo.  Kailangan
nga pa lang mag-ipon habang maganda ang panahon at nang may makain pagdating ng
taggutom.
Mula noon, nagbago si Tipaklong.  Pagdating ng tag-init at habang maganda ang panahon ay
kasama na siya ng kanyang kaibigang si Langgam.  Natuto siyang gumawa at natuto siyang
mag-impok.
Si kalabaw at si Tagak
Tanghaling tapat. Mainit ang sikat ng araw. Tapos na ang gawain ni Kalabaw sa bukid.
Nagpunta siya sa tubugang putik at dito siya naglunoy. Pagkatapos, sumilong siya sa lilim ng
punong mangga. Hindi nagtagal, nakatulog si Kalabaw.
Matagal na nakatulog si Kalabaw. Nagising lamang siya nang maramdaman niya ang sakit at
kati ng kagat ng mga lamok.
Ayan na naman kayo, wika ni Kalabaw. Bakit ba ako na lamang ng ako ang alaga ninyong
kagatin? Ang sakit at kati pa naman ninyong kumagat. Hala, alis kayo sa likod ko.

Ayaw namin. Hindi kami aalis sa likod mo. Kay sarap-sarap mong kagatin. Malaki at malaman
ang inyong katawan, wika ng mga lamok.

At lalong dumami ang lamok na dumapo at kumagat sa likod at batok ni Kalabaw. Hinampas
nang hinampas ni Kalabaw ng kanyang buntot ang mga lamok. Ngunit nagpalipat-lipat lamang
ang mga ito ng lugar sa likod at batok ni Kalabaw na di abot ng hampas ng kanyang buntot. Inis
na inis sa mga lamok si Kalabaw ngunit wala siyang magawa.

Siyang pagdating ni Tagak. Naawa siya kay Kalabaw.

Nakakaawa ka naman, wika ni Tagak kay Kalabaw. Tutulungan kita. Pagtutukain ko ang mga
pesteng lamok sa ito.

Salamat, Tagak, kaybuti mo. wiika ni Kalabaw.

Inisa-isa ni Tagak na pagtutukain ang mga lamok na nakadapo at dumadapo pa sa katawan ni

Kalabaw. Naubos ang mga lamok.

Hayan, Kalabaw! wika ni Tagak. Naubos ko nang tukain ang mga lamok sa iyong batok at likod.
Kayginhawa na nga ng pakiramdam ko. Salamat na muli sa iyo, Tagak, wika ni Kalabaw.
Magmula ngayon makakasakay ka na sa aking likod.

Lumipas ang mga araw. Naging mabuting magkaibigan si Tagak at si Kalabaw. Ang mga
lamok na dumadapo sa likod ni Kalabaw ay kanyang tinutuka kaya libre naman ang pagsakay ni
Tagak sa likod ng Kalabaw.

Minsan umulan nang malakas. Nasa likod ni Kalabaw si Tagak.

Tagak, dito ka sumilong sa ilalim ko, wika ni Kalababaw sa kaibigan. Malapad ang katawan ko
at hindi ka mababasa.

Salamat, Kalabaw. Kaybuti mo. Isa kang mabuting kaibigan. wika ni Tagak.

Ang mabuting magkaibigan ay nagtutulungan sa lahat ng araw at sa anumang panahon, wika ni

Kalabaw.

ANG PAGONG AT ANG MATSING

Sina Pagong at Matsing ay matalik na magkaibigan. Mabait at matulungin si Pagong, subalit si
Matsing ay tuso at palabiro. Isang araw, binigyan sila ni Aling Muning ng isang supot ng pansit
at hindi nagtagal ay nagyaya na si Pagong na kainin na ang pansit ngunit sinabi ni Matsing na
nangangamoy panis na ang pansit kung kaya siya na muna ang unang titikim nito hanggang sa
naubos na ni Matsing ang pansit at walang natira para kay Pagong humingi ng tawad si Matsing
dahil naubos at hindi nakakain si Pagong ng pansit.

Dahil sa likas na mabait at pasensyoso si Pagong, hindi na siya nakipagtalo sa kaibigan.

Sa kanilang paglilibot sa kagubatan, nakakita si Pagong ng isang puno ng saging at pinaghatian
nila ang puno ng saging ngunit an kinuha ni matsing ay ang parteng taas dahil ayaw na daw
nyang mag patubo ng mga dahon kayat ang bandang ibaba ang napunta ky pagong ay my mga
ugat at umuwi na sila upang itanim at patubuin ang puno ng saging. Umuwing malungkot si
Pagong dala ang kanyang kalahating bahagi ng saging na may ugat. Samantalang si Matsing ay
masayang umuwi dala ang madahong bahagi ng puno.

Inalagaan ni Pagong ang kanyang halaman. Araw-araw dinidiligan niya ito at nilalagyan ng
pataba ang lupa. Ganoon din ang ginawa ni Matsing. Subalit makalipas ang isang linggo, nalanta
ang tanim na saging ni Matsing. Si Pagong naman ay natuwa nang makita ang umuusbong na
dahon sa puno ng saging. Lalo nitong inalagaan ang tanim hanggang sa mamunga ito nang hitik
na hitik.

Nainggit si Matsing nang makita ang bunga ng saging sa halaman ni Pagong.

Di naglaon nagyaya na si Matsing na kainin na ang saging na tumubo sa puno ni Pagong at
pumayag naman ito. Ngunit hindi makakaakyat si Pagong kung kaya nangako si Matsing na siya
na lamang ang aakyat sa puno at lalaglagan na lamang niya ng saging si Pagong, pumayag si
Pagong sa alok ni Matsing.

Subalit nang makarating na si Matsing sa taas ng puno kinain niya ang lahat ng bunga ng puno.
Wala itong itinira para kay Pagong nanatili sa taas ng puno si Matsing at nakatulog ito sa
sobrang kabusugan. Galit na galit si Pagong kay Matsing sa ginawa nito sa kanya. Kung kaya
habang natutulog ito sa sobrang kabusugan naglagay ng mga tinik sa ilalim ng puno si Pagong.
Nang magising si Matsing ay nakita niya ang tinik kaya’t humingi ito ng tulong kay Pagong.

Ngunit tumangging tumulong si Pagong at iniwan na lamang doon si Matsing. Makalipas ang
sandali nagsimulang bumuhos ang malakas na ulan. Walang nagawa si Matsing kundi bumaba sa
puno ng saging. Nasaktan ito sa mga tinik na nakatusok sa puno ng saging sa kanyang pagbaba.
Kaya nangako siya sa sarili na gaganti siya kay Pagong.

Kinabukasan, kahit mahapdi pa rin ang mga sugat ni Matsing, ay hinanap niya si Pagong. Nakita
niya itong naglalakad sa may kakahuyan. Kinuha ni Matsing si Pagong na takot na takot.
Nagtanong si Pagong kung anong gagawin nito sa kanya, at sinabi ni Matsing na tatadtarin siya
nito ng pinung-pino. Nag-isip ng paraan si Pagong para maisihan ang tusong Matsing. Kaya ang
sambit nito kay Matsing na kapag tinadtad siya nito ay dadami siya at susugurin siya ng mga ito
at kakainin. Nag-isip nang malalim si Matsing at naisip nito na sunugin na lamang si Pagong,
ngunit nangatwiran na naman si Pagong na hindi naman tinatablan ng apoy ang kanyang
makapal at matibay na bahay. Kaya muling nag-isip si Matsing, hanggang sa maisipan niyang
pumunta sa dalampasigan at doon na lamang itapon si Pagong. Lihim na natuwa si Pagong.
Nagpanggap itong takot sa dalampasigan.

Tuwang-tuwa si Matsing sa pag-aakalang magagantihan na niya si Pagong. Todo lakas niya

itong itinapon sa dalampasigan. Nagulat ito nang makitang marunong lumangoy si Pagong. Ang
bilis-bilis ng pagkilos ni Pagong sa tubig. Kung mabagal ito sa lupa, ay parang ang gaan ng
katawan nito sa tubig. At naghalakhak si Pagong na sabihin kay Matsing na naisahan din kita
matsing dahil gustung-gusto ko na lumangoy sa dalampasigan. Malungkot na umuwi si Matsing.
Naisip niya na napakasakit pala na maisahan ng isang kaibigan. Naramdaman niya kung paano
masaktan kapag naloloko ng isang kaibigan.
Mula noon nagbago na si Matsing. Hindi na sila muling nagkita ni Pagong.

ANG PAGONG AT ANG KUNEHO

Isang hapon, nagkita si Pagong at si Kuneho sa daan. Biniro ni Kuneho si Pagong sa kanyang
maliliit na paa na naging dahilan kung bakit napakabagal niyang maglakad.

Nainsulto si Pagong sa mga biro ni Kuneho. Sa kagustuhan ni Pagong na patunayang mali si

Kuneho sa kanyang mga paratang, hinamon niya si Kuneho at nagsabing, "Kung gusto mong
subukin ang aking kakayahan, bakit hindi natin daanin sa isang paligsahan. Maaaring mabilis ka
subalit malakas naman ang aking resistensya," ang hamon ni Pagong.

"Anong paligsahan ang nais mo?" tanong ni Kuneho.

"Kung gusto mo ay unahan na lang tayong makarating sa tuktok ng ikatlong bundok," sagot ni
Pagong.

Nagalak si Kuneho sa hamon ni Pagong. Tiwala sa sariling magagapi niya si Pagong sa

paligsahan. Bawat isa sa kanila ay nangumbida ng kanilang mga kaibigan upang saksihan ang
kagila-gilalas na paligsahan.

Kinabukasan, umagang-umaga, marami ang nagsidalo. Dumating ang kalabaw na minsan na ring
nakalaban ni Pagong, ang kabayo, baboy, palaka, bibe, manok, aso, pusa, kambing, baka, pato,
lawin, usa, baboy ramo at marami pang iba. Hindi, magkamayaw ang mga hayop sa kasiyahan.
Noon lang sila makakapanood ng ganoong klaseng labanan.

Ang unggoy ang nagbigay-hudyat ng pasimula ng paligsahan.

Sa pasimula pa lang ay naiwan na nang malayo si Pagong. Halos hindi na makita ni Kuneho si
Pagong dahil sa kalayuan ng kanilang pagitan.
Narating ni Kuneho ang tuktok ng ikalawang bundok. Hindi na niya matanaw si Pagong.

"Ah, mabuti pa ay mamahinga muna ako. Malayo pa naman si pagong.

Napakalayo ng agwat naming dalawa." ang sabi ni Kuneho sa kanyang sarili.

Naupo si Kuneho sa ilalim ng isang puno. Nang dahil sa kapaguran, hindi niya namalayang siya
ay naidlip.

Samantala, si Pagong ay nakarating sa tuktok ng ikalawang bundok nang magtatanghali.

Inabutan pa niya si Kunehong naghihilik. Himbing na himbing si Kuneho. Dala marahil ng
kanyang kapaguran.

Magdadapit-hapon na nang matanaw ni Pagong ang rurok ng ikatlong bundok. Malapit na siya.

Noon palang nagising si Kuneho. Tinanaw niya ang ibaba ng bundok sa pag-aakalang nandoon
pa rin si Pagong subalit wala pa rin. Sinimulan na niya muling tumakbo. Takbong walang
pahinga. Laking gulat niya ng abutan niya si Pagong sa ituktok ng ikatlong bundok na
namamahinga na. Hiyawan ang lahat ng hayop. Lahat sila ay bumati kay Pagong.

Si Kuneho naman ay hiyang-hiya sa pangyayari. Humingi siya ng paumanhin kay Pagong sa

ginawa niyang pang-iinsulto. Simula noon ay nagging halimbawa na ng mga hayop na hindi
dapat maliitin ang kanilang kapwa.