lać

 

 

 

 

 

wymowa:

IPA: [lat͡ɕ], AS: [lać]

​^?/i

znaczenia:

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

(1.1) powodować, że ciecz wypływa z czegoś lub płynie

(1.2) pot. bić

(1.3) pot. o deszczu: intensywnie padać

(1.4) wulg. oddawać mocz

(1.5) wykonywać odlew (np. dzwonu, pomnika)

czasownik zwrotny niedokonany lać się (dk. brak)

(2.1) o cieczy: wypływać, płynąć

(2.2) pot. śmiać się

(2.3) pot. bić się

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(3.1) gw. (Górny Śląsk) kapeć

odmiana:

(1.1) koniugacja Xb

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		lać
czas teraźniejszy		leję	lejesz	leje	lejemy	lejecie	leją
czas przeszły	m	lałem	lałeś	lał	laliśmy	laliście	lali
	ż	lałam	lałaś	lała	lałyśmy	lałyście	lały
	n	lałom	lałoś	lało
tryb rozkazujący		niech leję	lej	niech leje	lejmy	lejcie	niech leją
pozostałe formy czas przyszły m będę lał, będę lać będziesz lał, będziesz lać będzie lał, będzie lać będziemy lali, będziemy lać będziecie lali, będziecie lać będą lali, będą lać ż będę lała, będę lać będziesz lała, będziesz lać będzie lała, będzie lać będziemy lały, będziemy lać będziecie lały, będziecie lać będą lały, będą lać n będę lało, będę lać będziesz lało, będziesz lać będzie lało, będzie lać czas zaprzeszły m lałem był lałeś był lał był laliśmy byli laliście byli lali byli ż lałam była lałaś była lała była lałyśmy były lałyście były lały były n lałom było lałoś było lało było forma bezosobowa czasu przeszłego lano tryb przypuszczający m lałbym, byłbym lał lałbyś, byłbyś lał lałby, byłby lał lalibyśmy, bylibyśmy lali lalibyście, bylibyście lali laliby, byliby lali ż lałabym, byłabym lała lałabyś, byłabyś lała lałaby, byłaby lała lałybyśmy, byłybyśmy lały lałybyście, byłybyście lały lałyby, byłyby lały n lałobym, byłobym lało lałobyś, byłobyś lało lałoby, byłoby lało imiesłów przymiotnikowy czynny m lejący, nielejący ż lejąca, nielejąca lejące, nielejące n lejące, nielejące imiesłów przymiotnikowy bierny m lany, nielany lani, nielani ż lana, nielana lane, nielane n lane, nielane imiesłów przysłówkowy współczesny lejąc, nie lejąc rzeczownik odczasownikowy lanie, nielanie

(2.1) koniugacja Xb

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		lać się
czas teraźniejszy		leję się	lejesz się	leje się	lejemy się	lejecie się	leją się
czas przeszły	m	lałem się	lałeś się	lał się	laliśmy się	laliście się	lali się
	ż	lałam się	lałaś się	lała się	lałyśmy się	lałyście się	lały się
	n	lałom się	lałoś się	lało się
tryb rozkazujący		niech się leję	lej się	niech się leje	lejmy się	lejcie się	niech się leją
pozostałe formy czas przyszły m będę się lał, będę się lać będziesz się lał, będziesz się lać będzie się lał, będzie się lać będziemy się lali, będziemy się lać będziecie się lali, będziecie się lać będą się lali, będą się lać ż będę się lała, będę się lać będziesz się lała, będziesz się lać będzie się lała, będzie się lać będziemy się lały, będziemy się lać będziecie się lały, będziecie się lać będą się lały, będą się lać n będę się lało, będę się lać będziesz się lało, będziesz się lać będzie się lało, będzie się lać czas zaprzeszły m lałem się był lałeś się był lał się był laliśmy się byli laliście się byli lali się byli ż lałam się była lałaś się była lała się była lałyśmy się były lałyście się były lały się były n lałom się było lałoś się było lało się było forma bezosobowa czasu przeszłego lano się tryb przypuszczający m lałbym się, byłbym się lał lałbyś się, byłbyś się lał lałby się, byłby się lał lalibyśmy się, bylibyśmy się lali lalibyście się, bylibyście się lali laliby się, byliby się lali ż lałabym się, byłabym się lała lałabyś się, byłabyś się lała lałaby się, byłaby się lała lałybyśmy się, byłybyśmy się lały lałybyście się, byłybyście się lały lałyby się, byłyby się lały n lałobym się, byłobym się lało lałobyś się, byłobyś się lało lałoby się, byłoby się lało imiesłów przymiotnikowy czynny m lejący się, nielejący się ż lejąca się, nielejąca się lejące się, nielejące się n lejące się, nielejące się imiesłów przymiotnikowy bierny m lany, nielany lani, nielani ż lana, nielana lane, nielane n lane, nielane imiesłów przysłówkowy współczesny lejąc się, nie lejąc się rzeczownik odczasownikowy lanie się, nielanie się

(3.1)

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	lać	lacie
dopełniacz	lacia	laci
celownik	laciowi	laciom
biernik	lać	lacie
narzędnik	laciem	laciami
miejscownik	laciu	laciach
wołacz	laciu	lacie

przykłady:

(1.1) Strażacy leją wodę na ogień, aby ugasić pożar.

(1.2) Jak zaczął go lać, to myślałem, że nie przestanie.

(1.3) Na koniec upusty niebieskie otworzyły się nagle i poczęły lać potoki dżdżu^[1].

(1.4) Krzysiek znów leje gdzieś w krzakach.

(2.1) Znowu kran niezakręcony i woda leje się niepotrzebnie.

(2.2) Zawsze lejemy się z dowcipów Krzyśka.

(3.1) Ta pierońsko zouza zaś kajś wraziła moje lacie.

składnia:

kolokacje:

(1.4) lać po murze

(3.1) nosić lacie

synonimy:

(1.1) sączyć

(1.2) tłuc, łoić

(1.3) rzuca żabami

(1.4) sikać, szczać, odlewać się

(1.5) odlewać

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

(1.1-5, 2.1-3)

rzecz. lanie n, lejek mrz, dolanie n, dolewanie n, dolewka ż, nadlanie n, nadlewanie n, nadlew mrz, nadlewek mrz, nadlewka ż, nalanie n, nalewanie n, nalewka ż, oblanie n, oblewanie n, odlanie n, odlewanie n, odlew mrz, odlewacz mos, odlewarka ż, odlewnia ż, odlewnictwo n, odlewnik mos, olanie n, olewanie n, olewka ż, podlanie n, podlewanie n, podolewanie n, polanie n, polewanie n, ponalewanie n, pooblewanie n, popodlewanie n, popolewanie n, porozlewanie n, powlewanie n, powylewanie n, pozalewanie n, pozlewanie n, przelanie n, przelewanie n, przelew mrz, przelewki nmos, przylanie n, przylewanie n, rozlanie n, rozlewanie n, rozlew mrz, rozlewacz mos, rozlewaczka ż, rozlewarka ż, rozlewisko n, rozlewnia ż, rozlewność ż, ulewa ż, ulanie n, ulewanie n, wlanie n, wlewanie n, wlew mrz, wlewek mrz, wlewka ż, wlewnica ż, wlewnik mrz, wylanie n, wylewanie n, wylew mrz, wylewisko n, wylewka ż, wylewność ż, zalanie n, zalewanie n, zalew mrz, Zalew mrz, zalewa ż, zalewacz mos, zalewajka ż, zalewianin mos, zalewianka ż, zalewisko n, zalewka ż, zalewnia ż, zlanie n, zlewanie n, zlew mrz, zlewa ż, zlewek mrz, zlewisko n, zlewka ż, zlewki nmos, zlewnia ż, zlewniarka ż, zlewniarz mos, zlewnica ż, zlewność ż, polewa ż

czas. dolać dk., dolewać ndk., nadlać dk., nadlewać ndk., nalać dk., nalewać ndk., oblać dk., oblewać ndk., odlać dk., odlewać ndk., olać dk., olewać ndk., podlać dk., podlewać ndk., podolewać dk., polać dk., polewać ndk., ponalewać dk., pooblewać dk., popodlewać dk., popolewać dk., porozlewać dk., powlewać dk., powylewać dk., pozalewać dk., pozlewać dk., przelać dk., przelewać ndk., przylać dk., przylewać ndk., rozlać dk., rozlewać ndk., ulać dk., ulewać ndk., wlać dk., wlewać ndk., wylać dk., wylewać ndk., zalać dk., zalewać ndk., zlać dk., zlewać ndk.

przym. lany, lejący się, odlewniczy, odlewny, odlewowy, przelewowy, rozlewczy, rozlewny, ulewny, wlewny, wlewowy, wylewny, zalewny, zalewowy, zlewkowy, zlewny, zlewowy

przysł. lejkowato

(3.1)

rzecz. laczek m

związki frazeologiczne:

(1.1) gdy w styczniu deszcz leje, złe robi nadzieje • lać łzy • lać wodę • lać wodę do beczki bez dna • lać jak z cebra • lać oliwę na wzburzone morze • lać miód na serce • kto leje krew cudzą, wyleją też jego • z kobiele to sie leje (sic!) • lany poniedziałek

(3.1) wielki jak lać

etymologia:

(3.1) niem. Latsch^[2]

uwagi:

W czasownikach wtórnie niedokonanych, które utworzono poprzez dodanie przedrostka temat -lać przechodzi w -lewać.

tłumaczenia:

(1.4) zobacz listę tłumaczeń w haśle: szczać

(2.1) zobacz listę tłumaczeń w haśle: śmiać się

(3.1) zobacz listę tłumaczeń w haśle: kapeć

• angielski: (1.1) pour; (1.3) rain cats and dogs
• chiński standardowy: (1.1) 倒 (dào)
• czeski: (1.1) lít
• duński: (1.1) hælde
• esperanto: (1.1) verŝi; (1.3) pluvegi
• estoński: (1.3) kallama
• niemiecki: (1.1, 1.3, 1.5) gießen
• rosyjski: (1.1,3,5) лить
• starogrecki: (1.1) χέω, λείβω
• szwedzki: (1.5) gjuta
• ukraiński: (1.1) лити
• wilamowski: (1.1) gissa, gisa

źródła: