Nothing Special   »   [go: up one dir, main page]

Przejdź do zawartości

Rdzawka północna

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Rdzawka północna
Turnagra tanagra[1]
(Schlegel, 1866)
Ilustracja
Rdzawka północna z przodu, z tyłu rdzawka południowa (T. capensis)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

śpiewające

Rodzina

wilgowate

Podrodzina

rdzawki

Rodzaj

Turnagra

Gatunek

rdzawka północna

Synonimy
  • Otagon tanagra Schlegel, 1866
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]

Rdzawka północna[3] (Turnagra tanagra) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny wilgowatych (Oriolidae), podrodziny rdzawek (Turnagrinae). Występował na nowozelandzkiej Wyspie Północnej. Ostatni okaz odłowiono, zależnie od źródła, w 1887 lub 1902.

Taksonomia

[edytuj | edytuj kod]

Po raz pierwszy gatunek opisał Hermann Schlegel w 1866 na łamach Nederlandsch Tijdschrift voor De Dierkunde. Nadał nowemu gatunkowi nazwę Otagon tanagra[4]. Obecnie (2020) Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny umieszcza go w rodzaju Turnagra pod nazwą Turnagra tanagra. Niektórzy autorzy uznawali rdzawkę północną za podgatunek rdzawki południowej (T. capensis)[5]. Spreparowane okazy są przechowywane w muzeach w Cambridge, Chicago, Leiden, Liverpoolu, Filadelfii, Tring i Wellington[6][7].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała wynosi około 28 cm. Rdzawki północne odróżniały się od południowych jaśniejszym upierzeniem i brakiem pasków na spodzie ciała. Głowa i grzbiet oliwkowobrązowe. Skrzydła i ogon rdzawe, na dwóch środkowych sterówkach widoczny oliwkowy nalot. Gardło białe, pierś i brzuch popielate, przy czym pierś ciemniejsza. Brzuch i pokrywy podogonowe mają żółtawy odcień. Boki ciała oliwkowobrązowe z żółtym nalotem. Dziób i nogi ciemnobrązowe, tęczówka żółta. Osobniki młodociane wyróżniały się rdzawą głową i przepaską na piersi[7].

Zasięg występowania

[edytuj | edytuj kod]

Rdzawki północne zasiedlały Wyspę Północną (Nowa Zelandia)[6][5][7].

Ekologia i zachowanie

[edytuj | edytuj kod]

Rdzawka północna jest mniej poznanym gatunkiem niż rdzawka południowa. Przyczynić się do tego mogło późne jej opisanie i niepodanie miejsca odłowienia holotypu. Większość informacji o ekologii i zachowaniu rdzawek północnych dostarczył Walter Buller (1887–1888), który w 1869 opisał rdzawkę północną (ignorując pierwszy opis Schlegla). Wiadomo, że ptaki zamieszkiwały lasy, przebywały głównie w podszycie. Żywiły się bezkręgowcami i jagodami. W. P. Mead (1950) odnotował, że rdzawki północne były ciekawskie i uległe. Wspomniał, że po zabiciu dzikiej świni przylatywały zainteresowane na miejsce, odlatywały, gdy tylko zostały zauważone, ale jeszcze kilkukrotnie powracały popatrzeć. Odzywały się płaczliwym gwizdem pio-pio, stąd angielska nazwa rdzawek (Piopio). Brak informacji o rozrodzie[7].

Status

[edytuj | edytuj kod]

IUCN uznaje rdzawkę północną za gatunek wymarły (EX, Extinct)[6]. Prawdopodobnie wymarły po 1955; jedno niepotwierdzone doniesienie pochodzi z marca 1970. Kiedy na Nową Zelandię przybyli Europejczycy, rdzawki północne były jeszcze pospolite. Wkrótce ich populacja zaczęła się przetrzebiać i ptaki te do 1892 niemal zniknęły. Ostatnie okazy pozyskano w 1887. Możliwe obserwacje miały miejsce w 1938, 1946, 1952 i 1955. Ostatnia z niepotwierdzonych obserwacji zdarzyła się w marcu 1970, kiedy to miano zaobserwować dorosłego ptaka karmiącego młode. Prawdopodobnie rdzawki północne wymarły z tych samych przyczyn, co południowe – do wymarcia przyczyniło się wylesianie wyspy oraz drapieżnictwo ze strony wprowadzonych na wyspy zdziczałych psów, kotów, szczurów i łasic[7].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Turnagra tanagra, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. Turnagra tanagra, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  3. Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Turnagrinae Buller, 1888 (1855) - rdzawki (wersja: 2020-09-20). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-11-28].
  4. Hermann Schlegel. Observations zoologiques. „Nederlandsch Tijdschrift voor De Dierkunde”. 3, s. 190, 1866. 
  5. a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Orioles, drongos, fantails. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-11-27]. (ang.).
  6. a b c North Island Piopio Turnagra tanagra. BirdLife International. [dostęp 2016-12-24].
  7. a b c d e Julian P. Hume, Michael Walters: Extinct Birds. A&C Black, 2012, s. 230. ISBN 978-1-4081-5862-3.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]