Lublin R.VIII

Lublin R.VIII
	; Lublin R.VIII
	Dane podstawowe
Państwo	Polska
Producent	Zakłady Mechaniczne Plage i Laśkiewicz
Typ	samolot rozpoznawczo-bombowy
Konstrukcja	dwupłat o konstrukcji mieszanej, podwozie – stałe (kołowe lub pływakowe)
Załoga	2 (pilot, obserwator)
	Historia
Data oblotu	marzec 1928
Lata produkcji	1928–1930
Wycofanie ze służby	1939
Liczba egz.	6
	Dane techniczne
Napęd	patrz tabela
Moc	patrz tabela
	Wymiary
Rozpiętość	17 m
Długość	patrz tabela
Wysokość	patrz tabela
Powierzchnia nośna	76,40 m²
	Masa
Własna	patrz tabela
Startowa	patrz tabela
	Osiągi
Prędkość maks.	patrz tabela
Prędkość przelotowa	patrz tabela
Prędkość wznoszenia	patrz tabela
Pułap	patrz tabela
Zasięg	patrz tabela
	Dane operacyjne
	Uzbrojenie
	1 karabin maszynowy Vickers kal. 7,69 mm (stały, zsynchronizowany – pilota); 2 karabiny maszynowe Lewis kal. 7,69 mm (ruchome, sprzężone – obserwatora); 300 kg bomb (w wyrzutnikach pod płatem dolnym)
	Użytkownicy
	Polska
	Rzuty
	Multimedia w Wikimedia Commons

Lublin R.VIII – polski samolot liniowy (rozpoznawczo-bombowy) oraz wodnosamolot z okresu międzywojennego, produkcji zakładów Plage i Laśkiewicz budujących samoloty pod oznaczeniem Lublin.

Historia

Silnik Farman 12 We eksponowany w MLP w Krakowie

Na początku lat dwudziestych XX wieku opracowano w Polsce koncepcję lotnictwa liniowego. Do jego zadań należało rozpoznanie sił przeciwnika, bombardowanie i współpraca z własnymi jednostkami na pierwszej linii frontu.

W 1927 roku inż. Jerzy Rudlicki z Zakładów Mechanicznych Plage i Laśkiewicz w Lublinie opracował wspólnie z inż. Jerzym Dąbrowskim i inż. Antonim Uszackim projekt samolotu liniowego, który został oznaczony jako Lublin R.VIII. 14 grudnia 1927 roku podpisano umowę z lotnictwem wojskowym na budowę trzech prototypów tego samolotu.

Pierwszy prototyp oznaczony jako R.VIII/1 został zbudowany już 8 lutego 1928 roku, ale z powodu opóźnienia dostawy francuskiego silnika Farman 12WL oblotu dokonano dopiero w marcu 1928 roku^[1]. Po próbach w Instytucie Badań Technicznych Lotnictwa (IBTL) w Warszawie uzyskał on pozytywną opinię z zaleceniem, aby zastosować mocniejszy silnik.

W związku z zaleceniami IBTL, zakupiono we Francji mocniejszy silnik Lorraine-Dietrich 18Kd. Został w niego wyposażony drugi prototyp, oznaczony jako R.VIII/2. Został on oblatany w lipcu 1928 roku^[1]. Wykazywał dobre własności pilotażowe i stał się wzorcem do budowy samolotu seryjnego.

13 marca 1929 roku podpisano umowę z lotnictwem wojskowym na budowę 4 seryjnych samolotów Lublin R.VIII a. Pierwszy z tych samolotów wyposażony był w silnik Lorraine-Dietrich (podobnie jak prototyp R.VIII/2) a trzy następne w nowy silnik Hispano-Suiza. Wszystkie samoloty zostały zbudowane w pierwszej połowie 1930 roku.

Lotnicy 3 Pułku Lotniczego w Poznaniu przed samolotem Lublin R-VIIIa z silnikiem Hispano-Suiza.

Samoloty te zostały poddane badaniom w Instytucie Badań Technicznych Lotnictwa, w trakcie których jeden z nich został rozbity. Pozostałe przekazano do jednostek lotniczych. Pomimo dobrego uzbrojenia i wytrzymałości konstrukcji, stwierdzono, że nie spełnia on oczekiwań. Pełne osiągi uzyskiwane były tylko przy minimalnym obciążeniu i ograniczonym zasięgu. Wady te spowodowały, że lotnictwo wojskowe zrezygnowało z dalszych zakupów tego samolotu.

Dyrekcja Zakładów Mechanicznych Plage i Laśkiewicz nie zrezygnowała jednak. Jeszcze w kwietniu 1930 roku zwróciła się do Kierownictwa Marynarki Wojennej z ofertą przebudowy samolotu Lublin R.VIII a na wodnosamolot pływakowy. W 1931 Marynarka Wojenna po zapoznaniu się z ofertą zamówiła w zakładach 4 wodnosamoloty. Umowę podpisano 26 lutego 1932 roku.

W 1932 roku zbudowano pierwszy z nich, wyposażony w silnik Lorraine-Dietrich. Nosił on oznaczenie R.VIII bis. Następne dwa, wyposażone w silnik Hispano-Suizo, nosiły oznaczenie R.VIII ter. Czwarty został rozebrany na części zamienne. Wodnosamoloty Lublin R.VIII czasami są również nazywane Lublin R.VIII hydro.

Z powodu rozpoczęcia budowy samolotów Lublin R.XIII, w 1932 roku zrezygnowano z dalszego rozwoju tej konstrukcji. Łącznie z prototypami wyprodukowano 6 samolotów Lublin R.VIII wszystkich odmian^[1].

W 2015 roku z dna Zatoki Puckiej wydobyto pozostałości wodnosamolotu Lublin R.VIIIter/hydro o numerze bocznym 803^[2]. Część szkieletu, silnik i śmigło można obejrzeć w Muzeum MDLOT w Pucku.

Użycie w lotnictwie polskim

Samoloty Lublin R.VIII były budowane dla polskiego lotnictwa wojskowego oraz lotnictwa Marynarki Wojennej. W lotnictwie wojsk lądowych używano ich w zasadzie tylko do lotów ćwiczebnych. Dwa samoloty w wersji pływakowej, użytkowane były przez Morski Dywizjon Lotniczy w Pucku do roku 1938. W I Eskadrze Dalekiego Rozpoznania stosowano je do zadań rozpoznawczych i bombardowania. Następnie zostały przeniesione do eskadry szkolno-treningowej, gdzie przetrwały do 1939 roku. Samoloty zostały zniszczone 8 września 1939 roku, przez lotnictwo niemieckie, w rejonie Chałup na Półwyspie Helskim.

Samoloty Lublin R.VIII wykorzystywano także w sporcie lotniczym. Prototyp R.VIII/2 wziął udział w sierpniu 1928 roku w II Locie Małej Ententy i Polski, uzyskując dobrą opinię i zajmując najlepsze miejsce wśród polskich załóg^[1]. W 1930 roku, w kolejnym Locie Małej Ententy i Polski, wzięły udział dwa samoloty R.VIIIa i R.VIII/2^[1]. Samolot pilotowany przez H. Skrzypińskiego zajął w nim 7. miejsce, a drugi samolot pilotowany przez E. Wyrwickiego – 9.

Opis konstrukcji

Samolot Lublin R.VIII był dwumiejscowym samolotem o konstrukcji mieszanej w układzie dwupłata.

Kadłub drewniany o konstrukcji kratownicowej. Kadłub przy silniku kryty blachą duralową, a dalej kryty sklejką. Z przodu kadłuba znajdował się silnik rzędowy, za nim zbiornik paliwa z urządzeniem do jego szybkiego opróżniania w razie wybuchu pożaru. Za zbiornikiem paliwa znajdowała się odkryta kabina pilota osłonięta z przodu wiatrochronem. Bezpośrednio za nią znajdowała się również odkryta kabina obserwatora wyposażona w obrotnicę dla dwóch sprzężonych karabinów maszynowych. Na końcu kadłuba umieszczono drewniane usterzenie klasyczne kryte płótnem.

Płaty miały konstrukcję drewnianą, dwudźwigarową i kryte były płótnem. Komora płatów połączona była dwiema parami równoległych słupków i usztywniona cięgnami i taśmami stalowymi. Lotki znajdowały się tylko na górnym płacie.

Podwozie w wersji lądowej było klasyczne stałe z płozą ogonową. W wersji wodnosamolotu podwozie stanowiły dwa pływaki metalowe wielogrodziowe firmy Short przymocowane do płata dolnego wieloma zastrzałami z rur stalowych. Każdy z pływaków miał wyprofilowane dno i ster wodny.

Napęd samolotu stanowił silnik rzędowy, śmigło metalowe dwułopatowe.

Dane techniczne

Wersja	R.VIII/1	R.VIII/2	R.VIII a	R.VIII bis	R.VIII ter
Silnik rzędowy	Farman 12WL o mocy 550 KM (404 kW)	Lorraine-Dietrich 18Kd o mocy 650 KM (478 kW)	Hispano-Suiza 12Lb o mocy 650 KM (478 kW)	Lorraine-Dietrich 18Kd o mocy 650 KM (478 kW)	Hispano-Suiza 12Lb o mocy 650 KM (478 kW)
Rozpiętość [m]	17,00	17,00	17,00	17,00	17,00
Długość [m]	10,92	11,12	11,12	12,06	12,06
Wysokość [m]	4,50	4,50	4,50	5,33	5,33
Powierzchnia nośna [m²]	76,40	76,40	76,40	76,40	76,40
Masa własna [kg]	2000	2200	2457	2919	2790
Masa całkowita (w locie) [kg]	3550	4200	3500	4300	4170
Prędkość maksymalna [km/h]	180	220	225	200	205
Prędkość przelotowa [km/h]	?	?	200	175	180
Prędkość wznoszenia [m/s]	?	?	5,25	3,50	3,80
Pułap [m]	6000	6800	5770	4000	4200
Zasięg [km]	900	1550	600 z dodatkowym zbiornikiem 1720	800	800

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Morgała 2003 ↓, s. 123-124.
↑ Bartosz Gondek Historyczna sensacja i awantura o samolot z dna zatoki. "To piractwo archeologiczne"

Bibliografia

Tomasz Jerzy Kowalski: Godło i barwa w lotnictwie polskim 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1981. ISBN 83-206-0616-0.
Andrzej Morgała: Samoloty w polskim lotnictwie morskim. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1985, s. 144-147. ISBN 83-206-0478-8.
Andrzej Morgała: Samoloty wojskowe w Polsce 1924-1939. Warszawa: Bellona, 2003. ISBN 83-11-09319-9.

[CITEREFMorgała2003123-124-1] Morgała 2003 ↓, s. 123-124.

[2] Bartosz Gondek Historyczna sensacja i awantura o samolot z dna zatoki. "To piractwo archeologiczne"

[:1-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x ^y ^z ^aa ^ab ^ac ^ad ^ae ^af ^ag ^ah ^ai ^aj ^ak ^al ^am ^an ^ao ^ap ^aq ^ar ^as ^at ^au ^av ^aw ^ax ^ay ^az ^ba ^bb ^bc ^bd ^be ^bf ^bg ^bh ^bi ^bj ^bk ^bl ^bm ^bn ^bo ^bp ^bq ^br ^bs ^bt ^bu ^bv ^bw ^bx ^by ^bz ^ca ^cb ^cc ^cd ^ce ^cf ^cg ^ch ^ci ^cj ^ck ^cl ^cm ^cn ^co ^cp ^cq ^cr ^cs ^ct ^cu obcej produkcji lub konstrukcji, używane przez Wojsko Polskie

[1]

[2]

[A]

Myśliwskie	Albatros D.II^[A] Albatros D.III^[A] Albatros D.III (Oef)^[A] Albatros D.V^[A] Ansaldo A.1 Balilla^[A] Ansaldo SVA.5^[A] Blériot-SPAD S.51^[A] Blériot-SPAD S.61^[A] Bristol F.2 Fighter^[A] Fokker D.VII^[A] Fokker D.VIII^[A] Halberstadt C.V^[A] Halberstadt CL.II^[A] Halberstadt CL.IV^[A] Hannover CL.II^[A] Hannover CL.V^[A] Martinsyde F.4^[A] Nieuport 16^[A] Nieuport 17^[A] Nieuport 23^[A] Nieuport 24^[A] Nieuport 27^[A] Pfalz D.XII^[A] PWS-A^[A] PWS-10 PZL P.7 PZL P.11 RAF S.E.5^[A] Sopwith Camel^[A] Sopwith Dolphin^[A] SPAD S.VII^[A] SPAD S.XIII^[A] Wibault 70^[A]
Bombowe	Airco DH.9^[A] Albatros C.X^[A] Albatros C.XII^[A] Breguet 14^[A] Breguet 19^[A] Farman F-68 Goliath^[A] Fokker F.VII^[A] Friedrichshafen G.III^[A] Gotha G.IV^[A] PZL.23 Karaś PZL.37 Łoś Rumpler C.I^[A] LWS-6 Żubr
Samoloty rozpoznawcze i łącznikowe (towarzyszące)	AEG C.IV^[A] Albatros B.II^[A] Albatros C.I^[A] Albatros C.III^[A] Albatros C.V^[A] Albatros C.VII^[A] Albatros C.X^[A] Albatros C.XII^[A] Albatros C.XV^[A] Anatra Anasal^[A] Ansaldo A.300^[A] Ansaldo SVA-9^[A] Aviatik C.III^[A] Breguet 14^[A] Breguet 19^[A] De Havilland DH.60 Moth^[A] DFW C.V^[A] Hannover CL.II^[A] Hansa-Brandenburg C.I^[A] Lloyd C.II^[A] Lloyd C.IV^[A] Lloyd C.V^[A] Lublin R.X Lublin R.XIII LWS-3 Mewa LVG B.I^[A] LVG C.II^[A] LVG C.V^[A] LVG C.VI^[A] Oeffag C.I^[A] Oeffag C.II^[A] Potez XV^[A] Potez XXV^[A] Potez XXVII^[A] PWS-5 PZL Ł.2 Rumpler C.I^[A] Rumpler C.VII^[A] Rumpler C.VIII^[A] RWD-14 Czapla Salmson 2^[A]
Szkolne	Albatros B.I^[A] Albatros B.II^[A] LVG B.I^[A] Bartel BM-4 Bartel BM-5 Hansa-Brandenburg B.I^[A] Caudron G.III^[A] Hanriot H.19^[A] Hanriot H.28 Morane-Saulnier MS.35^[A] PWS-12 PWS-16 PWS-18 PWS-26 Rumpler C.VIII^[A] RWD-8 Lublin R.VIII Lublin R-XIV RWD-17
Szturmowe	Albatros J.I^[A]
Transportowe i sanitarne	Lublin R.XVI LWS-2
Wodnosamoloty	CANT Z.506^[A] CAMS-30^[A] Friedrichshafen FF.33^[A] Friedrichshafen FF.49^[A] Latham 43^[A] LeO H.13^[A] LeO H.135B3^[A] Lublin R.VIII Lublin R.XIII Lübeck-Travemünde F4^[A] Macchi M.9^[A] Schreck FBA-17H^[A]
Balony i sterowce	Parseval-Sigsfeld^[A] Caquot typ R^[A] WBS-Caquot DB^[A] WBS-Caquot N-NN^[A] WBS model 39 WBS Jumping WBS E2 Zodiac VZ-11 Lech^[A] Gwiazda Polski
Samoloty prototypowe	Bartel BM-2 Bartel BM-3 Bartel BM-6 CWL WZ-X Lublin R-XX Nikol A-2 PWS-1 PWS-6 PWS-11 PWS-15 PWS-19 PWS-33 Wyżeł PWS-35 Ogar PWS-40 Junak PZL P.1 PZL P.6 PZL P.8 PZL.12 PZL.38 Wilk PZL.42 PZL.46 Sum PZL.50 Jastrząb
Projekty	Bartel BM-1 CWL WZ-VIII CWL WZ-IX Pteranodon PWS-2 PWS-3bis PWS-20ter/hydro PWS-22 PWS-40 PWS-42 PZL.3 PZL.8 PZL.9 PZL.15 PZL.18 PZL P.28 PZL.39 PZL.45 Sokół PZL.48 Lampart PZL.49 Miś PZL.53 Jastrząb II PZL.54 Ryś PZL.55 PZL.56 Kania PZL Łosoś RWD-22 RWD-25 WBS LOPP (sterowiec)
Produkowane na eksport	PZL P.24 PZL.43