Бентал

Морски живеалишта
Микрографија на вообичаени бенталски животни, меѓу кои се (одгоре надолу) амфиподи, многучетинест црв, полжав и ларва од растителен комарец.
Крајбрежни живеалишта Крајбрежна зона Меѓуплимна зона Естуари Мангрови шуми Морски ливади Келпски шуми Корални гребени Континетален гребен Неритичка зона Океанска површина Површински микрослој Епипелагиска зона Отворен океан Пелагиска зона Океанска зона Океанско дно Подморски планини Хидротермални извори Ладни извори Демерсална зона Бентосна зона Морски седимент
п р у

Бентал или бентосна зона — еколошка област на најниско рамниште на водно тело како што е океан, езеро или поток, кој ја вклучува и површината на седиментот и некои потповршински слоеви. Организмите кои живеат во оваа зона се нарекуваат бентос и вклучуваат микроорганизми (на пример, бактерии и габи)^[1][2] како и поголеми безрбетници, како што се ракови и многучетинести црви.^[3] Организмите овде обопшетно живеат во блиска врска со подлогата и многу од нив се трајно прикачени на дното. Бентосниот граничен слој, кој го вклучува долниот слој на вода и најгорниот слој на седимент директно под влијание на прекривната вода, е составен дел на бентосната зона, бидејќи во голема мера влијае на биолошката активност што се одвива таму. Примери за контактни слоеви на почва вклучуваат песочни дна, карпести изданоци, корали и заливска тиња.

Бентосната зона на океанот започнува од крајбрежната линија (меѓуплимна или литорална зона) и се протега надолу по површината на континенталниот праг до морето. Континенталниот праг е благо закосен бентосен регион кој се протега подалеку од копнената маса. На работ на континенталниот праг, обично околу 200 метри длабоко, градиентот значително се зголемува и е познат како континентална падина. Континенталната падина се спушта до длабокото морско дно. Длабокото морско дно се нарекува бездна рамнина и обично е на длабочина од околу 4000 метри. Дното на океанот не е целосно рамен, но има подморски гребени и длабоки океански ровови познати како хадалска сзона.

За споредба, пелагичната зона е описен поим за еколошката зона над бентосот, вклучувајќи го и водениот столб до површината. Во зависност од воденото тело, бентосната зона може да вклучува области кои се само неколку сантиметри под водата, како што е поток или плитко езерце; на другиот крај на спектарот, бентосот на длабокиот океан ги вклучува долните нивоа на океанската бездна зона.

За информации за животните кои живеат во подлабоките области на океаните, видете афотична зона. Општо земено, тие вклучуваат облици на живот кои толерираат ладни температури и ниски нивоа на кислород, но тоа зависи од длабочината на водата.

Бентос се организми кои живеат во бентосната зона и се различни од оние на друго место во водниот столб.  Многумина се приспособиле да живеат на подлогата (дното). Во нивните живеалишта тие може да се сметаат за доминантни суштества, но тие често се извор на плен за грабливци како што е лимонската ајкула.^[4] Многу организми прилагодени на притисокот на длабоката вода не можат да преживеат во горните делови на водениот столб. Разликата во притисокот може да биде многу значајна (приближно една атмосфера за секои 10 метри длабочина на вода).

Бидејќи светлината не продира многу длабоко во океанската вода, изворот на енергија за бентосниот екосистем често е морскиот снег. Морскиот снег е органска материја од повисоко во водниот столб која се спушта надолу кон длабочините. Оваа мртва и распаѓачка материја го одржува бентосниот синџир на исхрана; повеќето организми во бентосната зона се чистачи или детритивори. Некои микроорганизми користат хемосинтеза за производство на биомаса.

Бентосните организми може да се поделат во две категории врз основа на тоа дали тие го прават својот дом на дното на океанот или неколку сантиметри во океанското дно. Оние кои живеат на површината на океанското дно се познати како епифауна.^[5] Оние кои живеат закопани во океанското дно се познати како инфауна.^[6] Екстремофилите, вклучително и пиезофилите, кои опстојуваат при високи притисоци, исто така може да живеат таму.

Изворите на храна за бентосните заедници можат да потекнуваат од водената колона над овие живеалишта во форма на агрегации на детритус, неорганска материја и живи организми. Овие агрегации најчесто се нарекуваат морски снег и се важни за таложење на органска материја и бактериски заедници.^[7] Количината на материјал што тоне на дното на океанот може во просек да изнесува 307.000 агрегати на m ² дневно.^[8] Оваа количина ќе варира во зависност од длабочината на бентосот и степенот на бенто-пелагично спојување. Бентосот во плиток регион ќе има повеќе достапна храна од бентосот во длабокото море. Поради нивното потпирање на него, микробите може да станат просторно зависни од детритус во бентосната зона. Микробите пронајдени во бентосната зона, конкретно динофлагелатите и фораминиферите, доста брзо се колонизираат на детритусот додека формираат симбиотски однос еден со друг.^[9][10]

Современите технологии за мапирање на морското дно откриле врски помеѓу геоморфологијата на морското дно и бентосните живеалишта, во кои групите на бентосни заедници се поврзани со специфични геоморфни поставки.^[11] Примерите вклучуваат ладни корални заедници поврзани со морски планини и подморски кањони, шуми од алги поврзани со карпести гребени на внатрешната полица и карпести риби поврзани со карпести стрмнини на континенталните падини.^[12] Во океанските средини, бентосните живеалишта исто така може да се зонираат по длабочина. Од најплиток до најдлабоките се: епипелагичен (помалку од 200 метри), мезопелагичен (200-1,000 метри), батјал (1,000-4,000 метри), длабински (4,000-6,000 метри) и најдлабоките, на хадал (под 6.000 метри). 

Долните зони се во длабоки области на океанот под притисок. Човечките влијанија се случиле на сите океански длабочини, но најзначајни се на плиткиот континентален праг и живеалиштата на падините.^[13] Многу бентосни организми ги задржале своите историски еволутивни одлики. Некои организми се значително поголеми од нивните роднини кои живеат во поплитки зони, најмногу поради повисоката концентрација на кислород во длабоките води.^[14]

Не е лесно да се мапираат или набљудуваат овие организми и нивните живеалишта, а повеќето модерни набљудувања се направени со помош на подводни возила на далечина (ROV), а ретко и подморници. 

Бентосните макробезрбетници имаат многу важни еколошки функции, како што се регулирање на протокот на материјали и енергија во речните екосистеми преку нивните прехранбени врски. Поради оваа корелација помеѓу протокот на енергија и хранливи материи, бентосните макробезрбетници имаат способност да влијаат на ресурсите на храна на рибите и другите организми во водните екосистеми. На пример, додавањето на умерено количество хранливи материи во реката во текот на неколку години резултирало со зголемување на богатството, изобилството и биомасата на безрбетниците. Овие за возврат резултираа со зголемени ресурси за храна за домашните видови риби со незначителна промена на структурата на заедницата на макробезрбетниците и трофичките патишта.^[15] Присуството на макробезрбетници како што е Амфипода, исто така, влијае на доминацијата на одредени видови алги и во бентоските екосистеми.^[16] Дополнително, бидејќи бентосните зони се под влијание на протокот на мртвиот органски материјал, спроведени се студии за врската помеѓу тековите на водите на потокот и реките и ефектите што произлегуваат врз бентосната зона. Настаните со низок проток покажуваат ограничување во транспортот на хранливи материи од бентосни супстрати до прехранбени мрежи и предизвикаа намалување на биомасата на бентосни макробезрбетници, што доведува до исчезнување на изворите на храна во подлогата.^[17]

Бидејќи бентосниот систем ја регулира енергијата во водните екосистеми, направени се студии за механизмите на бентосната зона со цел подобро да се разбере екосистемот. Бентосните дијатоми се користени од Рамковната директива за вода на Европската унија (WFD) за да се воспостават стапки на еколошки квалитет што го одредуваат еколошкиот статус на езерата во ОК.^[18] Се прават почетни истражувања на бентосни склопови за да се види дали тие можат да се користат како индикатори за здрави водни екосистеми. Бентосните склопови во урбанизираните крајбрежни региони не се функционално еквивалентни на бентосните склопови во недопрените региони.^[19]

Еколозите се обидуваат да ја разберат врската помеѓу хетерогеноста и одржувањето на биоразновидноста во водните екосистеми. Бентосните алги се користат како инхерентно добра тема за проучување на краткорочните промени и одговорите на заедницата на хетерогени услови во потоци. Разбирањето на потенцијалните механизми кои вклучуваат бентосни перифитон и ефектите врз хетерогеноста во потокот може да обезбеди подобро разбирање на структурата и функцијата на поток екосистемите.^[20] Бентосното бруто примарно производство (БПП) може да биде важно за одржување на жариштата на биолошката разновидност во приморските зони во големите езерски екосистеми. Сепак, релативниот придонес на бентосните живеалишта во рамките на одредени екосистеми се слабо истражени и потребни се повеќе истражувања.^[21]

• Архива на податоци за видовите и живеалиштата на морското дно од Морскиот центар за архивирање на податоци во Обединетото Кралство