Nothing Special   »   [go: up one dir, main page]

Прејди на содржината

Главна страница

Од Википедија — слободната енциклопедија
Добре дојдовте на Википедија
слободната енциклопедија што може секој да ја уредува
имаме 146.675 статии на македонски јазик
Избрана статија за оваа седмица

Археидомен на едноклеточни, микроскопски организми. Тие, како и бактериите, се прокариоти, што значи дека немаат клеточно јадро ниту мембрански органели.

Археите првично биле класифицирани како бактерии, под името архебактерии (во царството Архебактерии, лат. Archaebacteria), но оваа класификација е застарена. Клетките на археите имаат уникатни својства кои ги одделуваат од другите два домени на животот, бактериите и еукариотите. Археите понатаму се поделени на повеќе колена. Класификацијата е тешка бидејќи мнозинството видови не се изолирани во лабораторија, а биле пронајдени само со анализа на нивните нуклеински киселини во примероци од нивната средина.

Археите и бактериите обично се слични по големина и форма, иако неколку археи имаат многу чудни облици, како што се плоснатите и коцкестите клетки на Haloquadratum walsbyi. И покрај оваа морфолошка сличност со бактериите, археите поседуваат гени и неколку метаболни патишта кои се поблиски со оние на еукариотите, како, на пример, ензимите вклучени во транскрипцијата и транслацијата. Другите аспекти на биохемијата на археите се уникатни, како што е присуството на етерски липиди во нивните клеточни мембрани. Археите користат повеќе извори на енергија од еукариотите; тие варираат од органски соединенија, како што се шеќерите, до амонијак, метални јони, па дури и водороден гас.

Археите толерантни на хиперсоленост (халобактерии) користат сончева светлина како извор на енергија, а други видови археи го врзуваат неорганскиот јаглерод; сепак, за разлика од растенијата и цијанобактериите, не се откриени видови на археи кои ги вршат и двете активности заедно. Археите се размножуваат бесполово, со проста делба, фрагментација или пупење; за разлика од бактериите и еукариотите, не се познати видови кои формираат спори. (Дознајте повеќе...)


Слика на денот

Јудино уво (Auricularia auricula-judae) на стебло од бозел.
Дали сте знаеле…

Занимливости од содржините на Википедија:

Сонцето сликано на исклучително кратки УВ-бранови
Сонцето сликано на исклучително кратки УВ-бранови
На денешен ден…

Денес е 7 октомври 2024 г.

Настани:

1492  Кристофер Колумбо ја одминува Флорида при промена на курсот.
1506  Папата Јулиј II и Франција ја окупираат Болоња.
1769  Англискиот истражувач Џејмс Кук го открива Нов Зеланд.
1840  Вилем II станува крал на Холандија.
1886  Шпанија го укинува ропството во Куба.
1931  Направена првата инфрацрвена фотографија во Рочестер, Њујорк.
1943  Кај кумановското селото Драгоманце кумановскиот партизански одред води битка против четниците. Загинале 9 четници, а 5 преминале во партизани.
1991  Европската Заедница ѝ става ултиматум на Југославија за 24 часа да ги прекине воените дејствија на ЈНА, заканувајќи се со економски санкции.
1993  Основана Агенцијата за трансформација на претпријатијата со општествен капитал.

Родени:

1576  Џон Марстон — англиски писател.
1748  Карл XIIIкрал на Шведска.
1885  Нилс Бордански теоретски физичар, основач на теоријата на структурата на атомот.
1910  Ѓорѓи Абаџиевмакедонски писател, публицист и историчар.
1914  Михајло Лалиќ — црногорски, српски и југословенски писател.
1932  Стеван Хорват — српски и југословенски борач во грчко-римски стил.
1951  Џон Кугар Меленкамп — американски рок-музичар.
1952  Људмила Туришчевасоветска гимнастичарка.
1957  Фарук Хаџибегиќ — босански и југословенски фудбалер.
1960  Виктор Лазлобелгиски пејач.
1966  Кул Кит — американски рапер.
1967  Тони Бракстон — американска пејачка.
1968  Том Јорк — англиски рок-музичар, член на групата „Рејдиохед“ (Radiohead).
1973  Дида — бразилски фудбалски голман.
1976  Сантјаго Солари — аргентински фудбалер и тренер.
1984  Мауро Сантамброџо — италијански велосипедист.
1987  Горка Изагире — шпански велосипедист.
1988  Диего Коста — шпански фудбалер со бразилско потекло.
1993  Раде Круниќ — босанскохерцеговски фудбалер.
1995  Линдон Дајкс — шкотски фудбалер.
1995  Петар Стојановиќ — словенечки фудбалер.
1996  Луис Капалди — шкотски поп-музичар.
1996  Гуљелмо Викарио — италијански фудбалски голман.
1998  Трент Александер-Арнолд — англиски фудбалер.

Починале:

1849  Едгар Алан По — американски поет
1894  Оливер Вендел Холмсамерикански писател
1904  Димитар Цанко — македонски преродбеник
1959  Марио Ланца — американски тенор и филмска ѕвезда.
1985  Христо Андонов Полјански — македонски историчар, ректор на Универзитетот „Кирил и Методиј“ во Скопје.
1997  Јанез Врховец — српски и југословенски глумец.
2012  Мерсад Бербер — босански сликар.
Што е Википедија?

Википедија е енциклопедија напишана преку соработка на многу од нејзините читатели. Таа е посебен вид на мрежно место, наречено вики, што го прави придонесот кон неа брз и лесен.

Сакате да помогнете?
Започнете со нашиот вовед!

Други области
  • Селска чешма — централниот форум за дискусија на Википедија, место каде што можете да поставувате прашања и да давате коментари.
  • Портал на заедницата — проекти, ресурси и активности за сите кои сакаат да се вклучат во проектот.
  • На други јазици — Википедија е повеќејазичен проект. Освен на македонски, Википедија е достапна и на преку 300 други јазици.
Братски проекти

Википедија е проект на Фондацијата Викимедија — непрофитна организација која опфаќа и други проекти:

Ризница
Складиште на слики, снимки и други мултимедијални содржини
Викивести
Вести со права за слободна употреба
Викиречник
Речник и лексикон
Викицитат
Збирка на цитати
Викикниги
Учебници и прирачници со права за слободна употреба
Викиизвор
Библиотека на дела со права за слободна употреба
Викивидови
Именик на видови
Викиуниверзитет
Материјали и активности за учење со права за слободна употреба
Мета-вики
Усогласување на проектот „Викимедија“
Википодатоци
База на слободни знаења
Википатување
Отворен туристички водич