Galiwm

Galiwm
Galiwm mewn cynhwysydd
Symbol	Ga
Rhif	31
Dwysedd	5.91  g·cm−3

Galiwm

Enghraifft o'r canlynol	elfen gemegol, chalcophile element
Math	post-transition metal
Deunydd	gallite, bauxite, zinc ore
Màs	69.723 ±0.001 uned Dalton
Fformiwla gemegol	Ga
Dyddiad darganfod	1875
Symbol	Ga
Rhif atomig	31
Electronegatifedd	1.81
Cyflwr ocsidiad	1.81
Rhan o	elfen cyfnod 4, Elfen Grŵp 13
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Elfen gemegol yn y tabl cyfnodol yw galiwm gyda'r symbol Ga a'r rhif atomig 31. Mae'n fetel ôl-drosiannol sgleiniog, meddal ac arianaidd. Mae ganddo ymdoddbwynt isel am fetel, ac mae'r metel yn ymdoddi yn y llaw. Mae galiwm yn ffurfio nifer sylweddol o gyfansoddion yn cynnwys galiwm arsenid, sy'n ddeunydd defnyddiol ar gyfer deuodau allyrru golau ac yn y diwidiant electroneg.

Yn 1875 darganfuwyd galiwm (Lladin Gallia am ardal Gâl) gan Clemens Winkler. Un o'r elfennau a ragwelodd Dmitri Mendeleev oedd galiwm i lenwi bylchau yn ei dabl cyfnodol. Gan ei fod o dan alwminiwm yn y tabl, fe enwodd yr elfen yn eka-alwminiwm ac roedd canlyniadau'r astudiaethau o'r elfen newydd yn un o'r camau pwysicaf yn y llwybr i brofi pwysigrwydd y tabl cyfnodol a chyfnodedd.

• Los Alamos National Laboratory – Galiwm Archifwyd 2008-06-10 yn y Peiriant Wayback
• WebElements.com – Galiwm