Pous Callixtus III

Pous Callixtus III
Geboortenaam	Alonso de Borja
Pontifikaat begin	8 April 1455
Pontifikaat eindig	6 Augustus 1458
Voorganger	Nicolaas V
Opvolger	Pius II
Gebore	31 Desember 1378 Xàtiva, Valencia, Spanje
Sterf	6 Augustus 1458 Rome, Italië
Ander pouse genaamd Callixtus

Callixtus III was die 209de pous van die Rooms-Katolieke Kerk van 1455 tot 1458.

Pous Callixtus III^[1] is gebore as Alonso de Borja (in Italiaans Alfonso Borgia) op 31 Desember 1378 in Xàtiva, Valencia, Spanje. Hy is die enigste seun en oudste kind van Domingo de Borja en Francina Llançol. Hy het vier susters, Isabel, Juana, Catalina en Francesca. Hy was die oom van kardinale Luis Juan del Milá en Rodrigo de Borja y Borja (later Pous Alexander VI en die groot-oom van kardinaal Cesare Borgia. Ander kardinale uit die familie was Juan de Borja Lanzol de Romani die jongere, Pedro Luis Borja Lanzal de Romani, Francisco Lloris Y de Borja en Rodrigo de Borja de Castre-Pinós.

Alonso studeer kerkreg in Lleida en begin sy kerklike loopbaan in 1408. In 1411 word hy kanunnik van die katedraal van Lleida. Alonso wat as kenner van die kerkreg bekendheid verwerf het, word deur Teenpous Benedictus XIII as raadgewer aangestel. Nadat Pous Martinus V vir Benedictus afgeset het, het Alonso vir koning Alfonso V van Aragon gaan werk. Hy oorreed Teenpous Clemens VIII om af te tree. Deur die voorspraak van koning Alfonso word Alonso op 20 Augustus 1429 as biskop van Valencia aangestel. Koning Alfonso wil graag die koninkryk van Napels oorneem nadat hy die Franse huis van Anjou daar verjaag het. Omdat Napels deel van die pouslike staat was, onderhandel Alonso met Pous Eugenius IV en bewerkstellig 'n wapenstilstand in 1439.

As erkenning vir sy dienste word Alonso op 2 Mei 1444 kardinaal van Valencia. Hy word lid van die Broederskap van die Heilige Gees op 10 April 1446 en sluit aan by die Kurie op 21 Februarie 1447. Soos in die tyd gebruiklik was, het hy in nepotisme verval en die loopbane van sy buite-egtelike seun Francois en sy neefs (die seuns van sy suster Isabel) Rodrigo de Borja en Pedro Luis de Borja bevorder. Francois word kardinaal en aartsbiskop van Cosenza asook biskop van Téano en Chiéti. Hy sterf egter reeds in 1511. Alonso bring Rodrigo na Rome. Na 'n konklaaf waar die Colonna en Orsini families mekaar opponeer het, word Alonso op 8 April 1455 as kompromiskandidaat gekies om Pous Nicolaas V op te volg. Hy was toe reeds 77 jaar oud. Hy word gekroon op 20 April 1455 deur kardinaal Prospero Colonna en regeer tot sy dood op 6 Augustus 1458. Hy word opgevolg deur Pous Pius II. Die naam ‘Callixtus’ beteken 'die mooiste'.

Tydens sy pontifikaat het Pous Callixtus III^[2] hom aan grenslose nepotisme skuldig gemaak. In Februarie 1456 word Rodrigo de Borja en sy neef Luis Juan de Mila tot kardinaal bevorder. Hy het ook talryke sy familie en ander Katalane bevoordeel, sodanig dat die Spanjaarde in Rome gehaat is. Rodrigo word in 1457 as vise-kanselier van die Kurie aangestel en ook as bevelvoerder van die pouslike troepe. Pedro Luis word kommandant van die Engeleburg.

Die pous het spoedig in konflik gekom met vorige ondersteuner, koning Alfonso I van Napels. Die pous beskou die koning as die grootste hindernis in sy strewe om 'n kruistog te organiseer om Konstantinopel van die Turke te herower. Die koning dreig die pous met 'n konsilie om hom af te set en die pous dreig met die terugtrekking van die leen van Napels. Op 27 Junie 1458 sterf Alfonso en die pous weerhou die kroon van Napels van sy seun Ferrante (later koning Ferdinand I). Die gebiede Terracina en Benevento word aan Pedro Luis gegee. Napels sou na die Borgia-familie gaan wat Rodrigo (later as Pous Alexander VI) aangegryp het om dit vir sy seun Cesare Borgia in te palm.

Pous Callixtus III begin die hersieningsproses van Johanna van Arkel wat in 1431 op die brandstapel gesterf het. Op 7 Julie 1456 word sy onskuldig verklaar.

Op 29 Junie 1456 beveel hy dat alle kerkklokke om 12 uur in die middag moet lui om die gelowiges op te roep tot gebed teen die Turke wat Belgrado beleër het. Die aanslag is afgeweer op 22 Julie 1456.

In 'n biografie wat na sy dood opgestel is in 1475 en wat later uitgebrei en gewild gemaak is deur Pierre-Simon Laplace het Callixtus III 'n kerklike ban op die 1456 verskyning van Halley se Komeet geplaas omdat hy geglo het dat dit 'n slegte voorbode was vir die Christen beskermers van Belgrado wat op daardie stadium deur die leër van die Ottomaanse Ryk beleër is. Daar is egter geen primêre bronne wat die verslag ondersteun nie en Callixtus III se bul van 29 Junie 1456, wat vra vir openbare gebed vir die sukses van die kruistog, noem die komeet glad nie. Verder was die komeet nog nie sigbaar in Turkye of Europa teen 6 Augustus toe die Turkse beleg ontset is nie.

Aan die einde van Julie 1458 word die pous ernstig siek en die mag van die Borgia familie kwyn. Pedro Luis moes die Engeleburg teruggee aan die Orsini familie. Op 6 Augustus 1458 sterf Callixtus in Rome.

• 1455 - Vincente Ferrer OP –
• 1456 – Osmund, Biskop van Salisbury

Tydens sy pontifikaat het Callixtus nege kardinale aangestel.

• Luis Juan del Milá (of Millán), biskop van Segorbe, kardinaal-nepoot.
• Jaime, (22 jaar oud) Administrateur van die aartsbisdom Valencia.
• Rodrigo Lanzoi-Borja y Borja, kardinaal-nepoot, aartsbiskop van Valencia, later Pous Alexander VI.

• Rinaldo Piscicello, aartsbiskop van Napels.
• Juan de Mella, biskop van Zamora.
• Giovanni Castiglioni, biskop van Pavia.
• Enea Silvio Piccolomini, biskop van Sienna, later Pous Pius II.
• Giacomo Tebaldi, biskop van Montefeltro.
• Richard-Olivier de Longuell, biskop van Coutance.

• Duff, Eamon (2001). Saints and Sinners: A History of the Popes, Yale University Press. ISBN 0300091656.
• Maxwell-Stuart, P. G. (2002). Chronicle of the Popes: The Reign-by-Reign Record of the Papacy from St. Peter to the Present, Thames & Hudson. ISBN 0500017980.

Die Engelse Wikisource bevat bronmateriaal oor hierdie onderwerp onder die titel:

Catholic Encyclopedia (1913)/Pope Callistus III

• CE Inskrywing in die Catholic Encyclopedia (Engels)

• CF Inskrywing in die Catholic Forum (Engels)

• BBKL Inskrywing (met Literatuurverwysings) in die Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (Duits)
• PTA Inskrywing in "Popes through the Ages" deur J. Brusher S.J. (Engels)

• VH Inskrywing in die Vatican History (in Duits).
• CA Inskrywing in die "Cardinals of the Holy Roman Church".

Wikimedia Commons bevat media in verband met Callistus III.

Saamgestel en vertaal uit die Nederlandse, Engelse, Duitse en Franse wikipedia en aangevul uit ander bronne soos aangedui.