Teenpous Benedictus XIII
- Vir die regte pous met dieselfde naam, sien Pous Benedictus XIII.
| Teenpous Benedictus XIII | |
|---|---|
 Teenpous Benedicyus XIII
 | |
| Geboortenaam | Pedro Martínez de Luna y Pérez de Gotor |
| Geboorteplek | Illueca, Aragon |
| Geboortedatum | 25 November 1328 |
| Sterfdatum | 23 Mei 1423 |
| Sterfplek | Peñíscola, Aragon |
| Teenpous van | Pous Bonifatius IX |
| Begin van pontifikaat | 28 September 1394 |
| Einde van pontifikaat | 23 Mei 1423 |
| Afgeset | 12 Maart 1403 |
Benedictus XIII,[1] gebore as Pedro Martínez de Luna y Pérez de Gotor op 25 November 1328 en bekend as Pedro de Luna of ook as el Papa Luna 'n edelman uit Aragon was 'n teenpous in Avignon tydens die Westerse Skisma.
Biografie
[wysig | wysig bron]Pedro Martínez de Luna[2][3] is gebore in Illueca, Koninkryk van Aragon (nou deel van Spanje). Hy was 'n edelman van die Luna-familie wat tot die huis van Aragon behoort het. Hy studeer regte aan die Universiteit van Montpellier en verkry sy doktorsgraad. Later het hy kerkreg aan die Universiteit doseer. Sy kennis van kerkreg, sy adellike afkoms en sy sober leefstyl bring hom onder die aandag van Pous Gregorius XI wat hom op 20 Desember 1375 aanstel as kardinaal-diaken van Santa Maria in Cormedin.
Die Avignon verkiesing
[wysig | wysig bron]
In 1377 het Pedro de Luna saam met Pous Gregorius na Rome teruggekeer uit Avignon op aandrang van Catherina van Sienne. Toe Gregorius sterwe op 27 Maart 1378 het die inwoners van Rome gevrees dat die kardinale weer 'n Franse pous sou kies en teruggaan na Avignon. 'n Opstand het uitgebreek en daar is geëis dat hulle 'n Italianer kies. Die konklaaf het geswig en Bartolomeo Prignano verkies as Pous Urbanus VI op 9 April 1378. Die nuwe pous was egter baie vyandig teenoor die kardinale. 'n Groep kardinale vergader toe in Fondi in September 1378 en verklaar die eerste verkiesing ongeldig omdat dit onder dwang plaasgevind het. Hulle kies Robert van Genève as Teenpous Clemens VII en begin sodoende die Westerse Skisma. Clemens in sy gevolg trek terug na Avignon.
Toe Clemens op 16 September 1394 sterwe kom die kardinale bymekaar in Avignon. Daar was 11 Franse, 8 Italiaanse, 4 Spaanse en een kardinaal uit Savoje. Almal het aangedui dat hulle die Skisma wil beëindig self al moet hulle die pousskap opgee. Kardinaal de Luna het aangedui dat hy onmiddellik sal aftree indien nodig. Hy word verkies op 28 September 1394 en neem die naam Benedictus XIII aan.[4]
Die kardinale in Rome het op hulle beurt Pous Bonifatius IX verkies toe Pous Urbanus VI in 1398 gesterf het. Aan die begin van sy pontifikaat is Benedictus as pous erken in Frankryk, Skotland, Aragon, Navarra en Portugal. In 1396 stuur Benedictus vir Sanchez Muñoz (later Teenpous Clemens VIII) as gesant na die biskop van Valencia om steun te soek vir die pouse van Avignon in Spanje.
Agteruitgang van die pousdom in Avignon
[wysig | wysig bron]In 1398 het Frankryk sy steun aan die Avignon pouse onttrek.[5] Sewentien kardinale het Benedictus verlaat en slegs vyf het getrou gebly. In 1398 het 'n leër onder aanvoering van Geoffrey Boucicaut, broer van Jean Boucicaut, Avignon beset en 'n vyf jaar lange beleg van die "Palais des Papes" (Paleis van die Pouse) begin.
Die beleg het aangehou totdat Benedictus daarin geslaag het om te ontsnap op 12 Maart 1403 en beskerming gesoek het by Louis II van Anjou. Teen die tyd is Benedictus se gesag nie langer erken in Frankryk, Portugal en Navarra nie, maar hy was steeds die erkende pous in Skotland, Sisilië, Aragon en Castilië. Nadat die pous in Rome Pous Innocentius VII gesterf het in 1406, het die nuwe pous, Pous Gregorius XII onderhandelings met Benedictus begin om die kerk te herenig. Die samesprekings het op niks uitgeloop nie en die Franse koning Charles VI het verklaar dat Frankryk neutraal sou bly in die stryd van die twee pouse. Charles het gehelp om die konsilie van Pisa te reël wat ten doel gehad het om beide Benedictus en Gregorius oor te haal om te bedank ten gunste van 'n nuwe pous. Beide Gregorius en Benedictus het egter geweier om te bedank en al wat die konsilie vermag het, is om 'n derde aanspraakmaker op die pousskap te skep: Petrus Philargos wat die naam Alexander V gekies het.
-
Benedictus XIII, pous in Avignon.
-
Gregorius XII, pous in Rome.
-
Alexander V, eerste pous in Pisa.
-
Johannes XXIII, tweede pous in Pisa.
In 'n poging om die kwynende steun vir sy pousskap te herstel, organiseer Benedictus die Disputasie van Tortosa in 1413 wat die belangrikste debat oor die Jodedom van die Middeleeue geword het.[6] Twee jaar later publiseer Benedictus die bul Etsi doctoribus met die mees volledige versameling van anti-Joodse wette. Die wette is teruggetrek deur Pous Martinus V nadat hy 'n delegasie van die Joodse sinode in Forli in 1418 ontvang het.
Die konsilie van of Constance
[wysig | wysig bron]In 1415 het die konsilie van Constance 'n einde gemaak aan die warboel. Beide Baldassare Cossa Philargie se opvolger as Teenpous Johannes XXIII en Gregorius het ingestem om te bedank. Benedictus het egter geweier en op 27 Julie 1417 het die konsilie hom uit die kerk verban en geëkskommunikeer. Benedictus wat in Perpignan gewoon het van 1408 tot 1417 vlug na die kasteel van Peñiscola by Valencia in Spanje. Hy het homself nog altyd as die enige regmatige pous beskou aangesien hy die enigste lewende kardinaal van voor die Skisma was. Sy gesag is slegs erken in Aragon waar hy beskerm is deur koning Alfonso V van Aragon. Benedictus bly in Peñiscola tot sy dood op 23 Mei 1423.
Die dag voor sy dood het Benedictus vier kardinale aangestel om 'n nuwe pous te kies na sy dood. Drie van die kardinale kies op 10 Junie 1423 vir Sanchez Muños as teenpous Clemens VIII. Die vierde kardinaal Jean Carrier was afwesig en het die verkiesing betwis. Hy kies toe op sy eentjie Bernard Garnier as Teenpous Benedictus XIV.[7]
Die kollege van kardinale
[wysig | wysig bron]Teenpous Benedictus het 19 kardinale aangestel in 7 konsistories. Omdat hy 'n teenpous was, word hulle nie as sulks erken deur die Rooms Katolieke Kerk nie en staan hulle bekend as pseudo-kardinale. Weens die omvang van die lys word die name hier gehou.
Nalatenskap
[wysig | wysig bron]Benedictus XIII is begrawe in die kasteel van Peñíscola. Sy liggaam is later verskuif na Illueca, maar gedurende die Spaanse suksessie-oorlog is sy stoflike oorskot vernietig. Slegs sy kopbeen bly behoue en word bewaar in die Condes van Argillo paleis in Aragon.
Benedictus het die bul gepubliseer wat die Universiteit van Skotland gestig het. Nadat hy die steun van Frankryk verloor het, was Skotland een van die min ondersteuners wat oorgebly het. Die Universiteit van St. Andrews se embleem bevat steeds Benedictus se wapenskild.
Addisionele bronne
[wysig | wysig bron]- The Anti-pope (Peter de Luna, 1342–1423) A study in obstinacy deur Alec Glasfurd, Roy Publishers, New York (1965).
- Pluja seca deur Jaume Cabré (2001) 'n toneelstuk.
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ Benedict (XIII). (2008). Encyclopædia Britannica. Deluxe Edition. Chicago: Encyclopædia Britannica.
- ↑ Kirsch, J.P. (1910). Pedro de Luna. In The Catholic Encyclopedia. New York: Robert Appleton Company. Besoek op 12 Julie 2014 by New Advent: [1]
- ↑ Miranda, S. The Cardinals of the Holy Roman Church. [2]
- ↑ Tuchman, Barbara W. A Distant Mirror, Ballantine Books. Hoofstuk 25.
- ↑ McBrien, Richard P., (1997) Lives of the Popes, Harper Collins, p. 250
- ↑ Reinart, Haim. The Disputation of Tortosa (2008) Jewish Virtual Library [3]
- ↑ Pham, John-Peter, 2004, Heirs to the Fisherman: Behind the Scenes of Papal Death and Succession Oxford University Press, pp. 331-332.
| Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit [[[:en:Antipope Benedict XIII]] die Engelse Wikipedia] vertaal. |
