O-Levels Ndebele Exemplar
O-Levels Ndebele Exemplar
O-Levels Ndebele Exemplar
Additional materials:
IZIXWAYISO KWABAHLOLWAYO
Bhala ibizo lakho, inombolo yendawo ohlolelwa kuyo lenombolo yakho wena ohlolwayo
ezikhaleni oziphiweyo ephepheni lakho lezimpendulo/ebhukwaneni lezimpendulo.
Phendula yonke imibuzo ngesiNdebele esiqondileyo njalo esicacileyo.
Bhalela izimpendulo zakho emaphepheni okubhalela owaphiweyo.
Nxa usebenzise amaphepha amabili kumbe edlulayo, abophele ndawonye.
IZELULEKO KWABAHLOLWAYO
Imiklomelo ephiwa umbuzo munye ngamunye kumbe ingxenye yombuzo itshengisiwe ezibayeni
[ ] ekucineni kombuzo.
______________________________________________________________________________
Umhloliso lo ubhalelwe emaphepheni amahlanu abhalelweyo, amathathu awalalutho.
ISIGABA I
1 Khetha isihloko sibe sinye kulezi ezilandelayo ubhale indaba, ingxoxo kumbe incwadi
ngaso engaba ngamabala aphakathi kwangamakhulu amane lamatshumi amahlanu
kusiya kwangamakhulu amahlanu (450-500). Encwadini ikheli, isibingelelo
lesivaleliso akubalwa ananini lamabala endaba. Engxoxweni, amabizo abalingiswa
lawo awabalwa ananini lamabala endaba.
(c) Bhala indaba emumethe amazwi athi, „Kwakhala imigigo esifubeni, zawohloka
ezimathansi ngisizwa elami igama linqolongwa emphakathini.‟
ISIGABA II
2 Fundisisa indatshana elandelayo ube usuphendula yonke imibuzo.
Kwathi phakathi kobusuku koMoyo lapha, kwezwakala izikhova ezinkulu zikhala
phakathi komuzi zizula zisiya ngapha langapha kwawo. Khonokho abantu besethuswe
yilokho, sasimhlaba uMfana isihlabo siphambana emahlombe akhe. Besabuthene
bebabaza lokho bezwa sekuthiwa ngezintombini ngale uMadade, icinathunjana
lakwabo kaMfana, lakuye sekunzima. Besathe mbo kulowo besadinga lokuthuma
abafana bokuyahlaba umkhosi ngakoSiduli umnawakhe kaMoyo, ayethi qatha amajaha
angakhona amabili ethi ngekhaya ngakibo sekukubi, akusathenjwa ukuthi uyise
uSiduli kungasa ekhona. Kuthe besathithibele ngalokho, kwakufika esinye isithunywa
sisithi, “ Umoya suphumile uMoyo kasekho.” Baduma abadala baya ngakhona.
Kungapholi lamaseko elapho, balandeliselwa ngelathi uMadade kasekho.
Emadabukakusa kwafa ezinye izingane ezimbili. UMfana wavuka sekungathi kazange
avele agule. Kodwa watshona eseludubo efuna ukuzibophela ethi akusizi lutho ukuthi
yena aphile abantu bephela kangako ngenxa yakhe. Ababekhona bamelusa
kazazenzalutho olubi.
Kwaze kwathi muva ngokuthanda kwakhe uSiziba wafika njalo koMoyo. Kazange
akhulumise loba akhulunyiswe ngumuntu. Waqonda ethuneni lomntanakhe wafika
wenza umkhuba eduze kwalo ekhulukhuluma yedwa elibhodabhoda. Kwathi
efulathela nje bonke laba ababelele begula baphonguthi kanye siliyani kwangathi
bathi, „Besivele sisizwani?‟
Imibuzo
IZIXWAYISO KWABAHLOLWAYO
Bhala ibizo lakho, inombolo yendawo ohlolelwakuyo lenombolo yakho wena ohlolwayo
ezikhaleni oziphiweyo ephepheni lakho lempendulo/ebhukwaneni lempendulo.
ISIGABA 1
(j) Umuntu olamacebo othi loba kuvunyelwene ukuthi into ethile ayibe yimfihlo
yena abe sesiyatshela abakhulu.
[5]
(a) ihaba
(b) isingathekiso
(c) isiqathaniso
(d) ukwenzasamuntu
(e) ukubhuqa
[5]
(a) isikhuni
(b) -qhoba
(c) imali
(d) umuthi
(e) inxeba
[5]
(i) Tshono ukuba amagama adwetshelwe imizila ngaphansi ayini alinye ngalinye
ngohlelo lwesiNdebele.
[4]
[Turn over
6
BLANK PAGE
BLANK PAGE