Florence Nightingale

Florence Nightingale

Nome orizenałe	(en) Florence Nightingale Smith
Biografia
Nasimènto	12 de majo del 1820 Firense (Grandogado de Toscana)
Mòrte	13 de agosto del 1910 (90 ani) Łondra (Regno Unito de Gran Bretagna e Irlanda)
Liogo de sepełimento	Wellow (Hampshire) (it)
Dati personałi
Rełijon	Angleganismo
Atività
Canpo de laoro	Assistenza sanitaria (it)
Ocupasion	Infermiero, pułìtega, profesor, scritor, statìstego, sociòłogo
Menbro de	Royal Statistical Society (it)
Pseudònemo	The Lady with the Lamp
Òpara
Archivià in	British Library (it) Leeds University Library (it) [ BC MS Misc. Letters 1 Masson/Nightingale] Archives New Zealand (en) University of Victoria Special Collections and University Archives (en) [ SC426] Thomas Fisher Rare Book Library (en)
Fameja
Cògnuze	nisun vałore
Zenitori	William Nightingale (en)   e Frances Smith (it)
Fradełi	Frances Parthenope Verney (en)
(novenbre 1907)  ordine al merito del Regno Unito (it) (1883)  Decorazione della Croce Rossa Reale (it) (otobre 1858)  Fellow of the Royal Statistical Society (en)
Segno
Voze de Florence Nightingale (ingleze britànego)

Florence Nightingale (Firense, 12 de majo del 1820 – Londra, 13 de agosto del 1910) ła ze stada na infermiera britànega.

Conosesta cofà "la siora col ferałe", ła ze considerada ła fondatora de l'asistensa infermierìstega moderna, parché ła ze stada ła prima a doparar el mètodo sientìfego traverso ła doparasion de ła statìstega. Ła gheva proponesto par de pì na organizasion dei ospeałi da canpo

Nasesta inte na fameja racuanto benestante^[1] e parte de l'élite borgheza britànega: so pare el zera William Edward Nightingale, nasesto William Edward Shore (1794-1874), un pioniero de l'epidemiołozia; ła mare ła zera Frances "Fany" Smith (1789-1880), e el nono maderno el zera l'abołisionista William Smith (1756-1835); ła nona paderna, Mary Evans, ła zera ła nevoda de Peter Nightingale, che el ghea costruio ła rezidensa de fameja.

Ciamada Florence in onor de Firense (Florence in ingleza), ła sità andove ła zera nasesta, a Viła Colonbaia (per ła istesa razon ła soreła majore, nasesta a Nàpułi, ciamada Parthenope). La fameja ła gaveva na tegnesta inte el Derbyshire e ła viveva normalmente inte el Buckinghamshire.

Profondamente cristiana, e ispirada da cheła che eła ła considerea na ciamada divina, sperimentada pì volte partindo dal 7 de febraro del 1837, inte el 1845 ła ghea anunsà a ła fameja de volerse dedegar a ła cura de persone małae e indezenti. L'opozision de ła fameja e soratesto de ła mare ła mete in rezalto el so caràtare racuanto forte e determenà e el so èsar rebełe contro i rołi de mojere e mare atribuii da ła società a łe done de ła so condision. Per el timor che el so maridauro el interfarise co ła so vocasion de infermiera, inte el 1851 ła ghea refiutà ła plurienałe corte de Richard Monckton Milnes, pulìtego e poeta (dopo primo Lord Houghton e so grando sostegnitore), senpre contra de ła volontà maderna.

L'infermiera al tenpo ła zera na profesion poco stimada, tanto che inte l'ezèrsito łe zera ecuiparae a łe cantiniere. Anca se no gavendo na formasion de tipo mèdego-infermierìstego, ła Nightingale ła ghea reconosesto suito łe carense de ła profesion infermierìstega cofà che ła zera ezersitada in chei tenpi. Zà inte el disenbre del 1844 ła zera divegnesta ła prinsipale propagandista par un mejorar de łe cure mèdeghe inte i anbułatori de łe workhouses par łe persone poarete, ciapàndose el sostegno de Charles Villiers, primo presidente del Poor Law Board istituio inte el 1847, e tołendo parte a ła reforma zenerale de łe Poor Laws (per ła Scòsia inte el 1845, par el resto del regno inte el 1847).

Inte el 1847 ła conose Sidney Herbert, pulìtego e zà ministro de ła guera (lo divegnarà novamente durante ła Guera de Crimea): ła so durévoła amicìsia ła sarà decizionałe par eła inte ła esperiensa in Crimea e oltre, sia par ła cariera pulìtega de eło, interonpesta da morte premaura inte el 1861.

Inte el 1850, al fin de declararse łe idee sol pròpio futuro, ła ghea scrivesto el Suggestions for Thought to Searchers after Religious Truth; mai publegà in vita, e solché in parte inte el 1928 gràsie de Ray Strachey, ła ze inte el isteso tenpo òpara de teołozia e de feminismo.

Suito dopo, inte el 1850 ła ghea sojornà par un perìodo a Kaiserswerth a Düsseldorf, un ospeałe fondà da Theodor Fliedner e zestionà da un grupo de diaconeze luterane, e ła zera restada racuanto inpresionada da l'ełevada cualità de łe cure mèdeghe date; ła ghe zera tornada oncora inte el 1851 par un peìiodo de formasion e par pareciar ła publegasion de un raporto publegà anonemamente (The Institution of Kaiserswerth on the Rhine, for the Practical Training of Deaconesses, etc). So pare ła ghe ghea concedesto na réndita anua de 500 sterline (40.000 eoro de uncó), che ła ghe ghea permetesto de dar sèvito a ła pròpia vocasion sensa preocupasion econòmeghe.

Dal 22 de agosto del 1853 al 18 de otobre del 1854, ła Nightingale ła ze stada soraintendente a l'Institut for the Care of Sick Gentlewomen de Londra. Cualche tenpo dopo col scumìsio de ła guera de Crimea, ła stanpa ła ghea portà notìsie de łe stra-grave condision inte łe cuałe i ferii i vegneva curai. El 21 de otobre del 1854, autorizada da Sidney Herbert, Nightingale ła zera partia co 38 infermiere volontarie adestrae da eła (intrà ste cuà so zia de parte de so mare) par ła Turchia e ai primi dì de novenbre łe zera rivae Scutari (uncó divegnesto un cuartiero de ła sità de Istanbul), a 500 km (via mare) da Balaklava, cuartier zenerale de ła spedision britànega in Crimea, a Sebastòpułi.

A l'ospedałe miłitare ałestio inte ła cazerma Selimiye de Scutari, Florence Nightingale e łe so infermiere łe ghea descuerto che i soldai ferii i zera mal curai inte l'indifarensa de łe autorità de conpetensa: el personale mèdego el zera soracàrego, łe medezine łe zera poche, l'izene trascurada, łe infesion de masa łe zera difondeste e racuante volte mortałi, ła cuzina no atresada. Nonostante cualche rezistensa da parte dei mèdeghi, łe infermiere łe ze stae bone de snetar forbindo el ospedałe e i strumenti e łe ze stae bone de reorganizar l'asistensa, ma ła mortalità no ła se ghea sminuio: gavesta solché par el 10% da łe ferie, ła dipendea dal pezo de persone che el ospeałe el ghea da curar, da ła mancansa de ventiłasion e da łe carense del sistema fognàrio. Solché inte el de marso del 1855 na comision sanitùria inviada da l'Inghiltera ła ga resolvesto i ùltemi do problemi, portando a na granda sminusion de ła mortalità.

Solché al so ritornar in patria, tołendo su documentasion par ła Royal Commision on the Health of the Army, ła Nightingale ła ga capio l'inportansa de ste ùlteme variàbiłi, tanto da darghe priorità anca in tenpo de paze e in canpo siviłe. Partanto, ła so teoria de nursing ła ze insentrada sol conceto de anbiente, fator prinsipałe inte el desviłupo de małatie, individuàndoghe sìncue recuizii esensiałi che un anbiente el ga da ver par èsar san: ària neta, àcua neta, sistema fognàrio efisente, pulisia, luze; zontàndoghe recuizii cofà siłénsio, całore e dieta, miga esensiałi, ma pozitivi.

Durante ła guera de Crimea ła Florence Nightingale ła se ghea ciapà ła nomea de The Lady with the Lanp (la siora col ferałe), derivà da un artìcuło del Times che el ghene lodea l'abnegasion (When all the mèdegal officers have retired for the night (...) she may be observed alone, with a little lanp in her hand, making her solitary rounds) e che rendesto popolare da ła poezia Santa Filomena (1857) de Longfellow ("Lo! in that hour of misery/A lady with a lanp I see/Pass through the immering gloom/And flit from room to room").

Colpia da frevi, probabiłmente na forma crònega de brusełoze, Florence Nightingale ła ze tornada in pàtria cofà eroina el 7 de agosto del 1857 e ła ze nada vìvar a Londra al Burlington Hotel a Piccadilly, andove ła se ghea metesto in cuarantena vietando l'entrada parfin a so mare e a ła soreła pì granda. No-ostante tuto, in resposta a un invito de ła Rezina Vitòria ła ga vesto un roło sentrale inte ła costitusion de ła Royal Commision on the Health of the Army, presiedesta da Sidney Herbert. In cuanto dona, no ła podeva vegner nomenada a fàrghene parte, ma ła ga scrivesto el Raporto Finałe de ła Comision, de pì de 1 000 pajne e inpienio de statìsteghe detajae (dotada par ła matemàtega, ła portava vanti cusita el intarese paderno par ła statìstega), e sentrale anca inte ła sevente atuasion de łe racomandasion finali del raporto, che łe revołusionea ła sanità militare: costituito l'Army Medical College e on mùcio de ospedali, soratutto militari, i zera vegnesti fati sevendo łe so indegasion.

Co ła zera oncora in Turchia, el 29 de novenbre del 1855, na manifestasion de riconosensa par el so lavoro ła zera finia inte ła costitusion del Nightingale Fund par ła formasion de łe infermiere, co na marea de zeneroze donasion; Inte el 1859 Florence Nightingale ła ghea 45 000 sterline dispunìbiłi par istituir ła Nightingale Training School al St. Thomas' Hospital de Londra el 9 de lujo del 1860 (cheła che uncó ze ła Florence Nightingale School of Nursing and Midwifery che ła fa parte de King's College London).

Inte el 1860, Florence ła ghea publegà Notes on Nursing, un libretin de 136 pàzene che el ze devegnesto ła piera miliare del curriculum de łe scole par infermieri e che ła ga vendesto ben anca al pùblego zenerale: oncora uncó el ze considarà na introdusion clàsega a ła profesion de infermiere. Per el resto de ła so vita, ła Nightingale ła ga promovesto l'istitusion e el desviłupo de ła profesion de infermiere inte ła so forma moderna. La profesion infermierìstega, fin a cheła època mal-considarada, ła ga ciapà de status.

Gràsie al so lavoro inte ła Comision Herbert, inte el 1858 ła ze devegnesta ła prima dona menbra de ła Royal Statistical Society e pì tardi devegnesta menbra onoràrio de ła American Statistical Association. Inte i dezeni seventi ła se ga dedegà a l'oservasion crìtega e a l'atività de consulensa par ła sanità britànega. Soto de ła so guida ła ze stada introduzesta ła tolta-sù de dati par ciapare de łe statìsteghe so i tasi de natałità, mortałità e so łe colpe de łe morte. Ła ga fato na doparasion pionierìstga de l'anàłeze statìstega inte ła conpiłasion, anàłize e prezentasion gràfega dei dati so łe cure mèdeghe e so ła izene pùblega, doparando in partegołar i diagrami a torta (inventai da William Playfair inte el 1801) e l'istograma sircolare o scarpia, de so invension. Oltre che al Raporto de ła Commision Herbert, el ze conosesto el so studio statìstego so łe condision sanitàrie inte l'India rurałe, che el ga portà al desviłupo del sistema sanitàrio de l'India. Ła se ga ocupà anca de asistensa sociałe e ła ga contribuio al nasimento dei servisi sociałi inglezi.

Intrà el 1883 e el 1908 Florence ła ghea ricevesto tante onorifisense (prima dona a risévar l'Order of Merit). Confinada in leto dal 1896, ła ze moresta inte ła so càmara; i parenti i ghea refiutà l'oferta de sepełirla inte l'Abasia de Westminster e i ła ga fata sepełir inte l'East Wellow, inte el Hanpshire.

Ła sevente lista, ła ze ła lista de premi dei cuałi Florence Nightingale ghe ze sta conferio.

Inte ła so vita i premi risevesti i ze stai 3 .

• (novenbre 1907)  ordine al merito del Regno Unito ^(it)
• (1883)  Decorazione della Croce Rossa Reale ^(it)
• (otobre 1858)  Fellow of the Royal Statistical Society ^(en)

– available online at http://www.bartleby.com/189/201.html Archivià il 30 January 2009 Data inte l'URL no conbazante: 30 de zenaro 2009 in Internet Archive.

1. ↑ Canonero: Neutralità e Croze Rossa, op. cit., p.

• Wikimedia Commons el detien imàjini o altri file so Florence Nightingale
• Scholia el detien schemi gràfeghi so Florence Nightingale

• Nightingale, FlorenceTreccani.it – Enciclopedie on line, Istituto de ła Ençiclopedia Italiana.
• Arturo Castiglioni, NIGHTINGALE, Florence, in Ençiclopedia Italiana, vol. 24, Istituto de ła Ençiclopedia Italiana, 1934.
• (EN) Louise Selanders, Florence NightingaleEnçiclopedia Britannica, Encyclopædia Britannica, Inc.
• Florence Nightingaleenciclopediadelledonne.it, Enciclopedia delle donne.
• (EN) Florence Nightingale / Florence Nightingale (altra versione)Find a Grave.
• (EN) Florence NightingaleMacTutor, University of St Andrews, Scotland.
• Opere di Florence NightingaleopenMLOL, Horizons Unlimited srl.
• (EN) Opere di Florence NightingaleOpen Library, Internet Archive.
• (EN) Opere di Florence NightingaleProgetto Gutenberg.
• (EN) Audiolibri di Florence NightingaleLibriVox.
• (EN) Opere riguardanti Florence NightingaleOpen Library, Internet Archive.
• (EN) Florence NightingaleGoodreads.