Атырдьах ыйын 12

Атырдьах ыйын 12 диэн Григориан халандаарыгар сыл 224-с күнэ (ордук хонуктаах сылга 225-c күнэ). Сыл бүтүө 141 күн баар.

•  — Ыччат аан дойдутааҕы күнэ
• Слоннар аан дойдутааҕы күннэрэ^[1]. 2012 сыллаахтан киэҥник бэлиэтэнэр.

• Арассыыйа Арассыыйа — Салгын сэбилэниилээх күүстэрин күнэ
• АХШ АХШ — Винил пластинка күнэ (Эдисон фонограф айбыт күнүгэр бэлиэтэнэр)^[2]
• Грузия Грузия — Дидгороба
• Кыргыстаан Кыргыстаан — Холуобунай-толорор систиэмэ үлэһиттэрин күнэ
• Таиланд Таиланд — Ийэ күнэ
• Улуу Британия Улуу Британия — Албаннаах Уон иккис (Glorious Twelfth), бу күн булчуттарга куртуйахтыыр уонна хабдьылыыр көҥүллэнэр

• 1765 — Улуу Моҕуоллар импиэрийэлэрин ыраахтааҕыта Шах Алам II Ост-Ииндийэ хампаанньатын кытта Аллахабадтааҕы сөбүлэҥҥэ илии баттаабыттар. Бу күнтэн ыла Британия Ииндийэни баһылыыра саҕаламмытынан ааҕыллар.
• 1865 — Англия бырааһа Джозеф Листер бастакынан операция кэмигэр илиитин уонна инструменнарын соторго антисептик туттубут. Инньэ гынан хирургическэй операция кэнниттэн пациеннар өлүүлэрэ үс төгүл аччаабыт.
• 1922 — Саха АССР Совнаркома "Өрөспүүбүлүкэ бары оскуолаларыгар саха тылын киллэрии туһунан" уураах ылыммыт.
• 1932 — Дьокуускайга Киин электростанция тутуута саҕаламмыт.
• 1936 — Индигир өрүскэ "Отто Шмидт" хараабыл киирбит. Бу күнтэн ылата бу өрүскэ хараабыллар куруук сылдьар буолбуттар.
• 1950 — АХШ Оборонатын министиэристибэтэ ядернай бомбаттан хайдах харыстанар туһунан ыйыы таһаарбыт. Ол кэнниттэн АХШ-га бомбаттан саһар сирдэри тутуу балысханнык саҕаламмыта.
• 1953 — Казахстаҥҥа Семипалатинскай полигоҥҥа аан дойдуга бастакы водороднай бомба ситиһиилээхтик дэлби тэптэриллибит.
• 1978 — Дьоппуон уонна Кытай эйэ уонна доҕордоһуу дуогабарын түһэрсибиттэр. Дьоппуон сэрии кэмигэр Кытайга оҥорбут хоромньутун суотугар улахан репарация төлөөн саҕалаабыт. Бу репарация чэрчитинэн Дьоппуон 30 сыл кэриҥэ Кытай инфраструктуратын сайыннарбыт уонна технологиянан көмөлөспүт.
• 1996 — Саха Өрөспүүбүлүкэтин Бырабыыталыстыбатын уурааҕынан Аллайыаха улууһугар "Кыталык", Булуҥ улууһүгар "Лена-дельта" уонна Горнай улууһугар "Сиинэ" эркээйи сирдэр тэриллибиттэр.
• 1999 — Накыыҥҥа бастакы модульнай баабырыка үлэҕэ киирбит.
• 2000 — Баренц байҕалыгар "Курскай" подводнай лодка саахалланан тимирбит, экипааһын дьоно бары өлбүттэр.

• 1887 — Эрвин Шрёдингер — Австрия физигэ, квантовай механика төрүттээччитэ. 1933 сыл физикаҕа Нобель бириэмийэтин ылбыта.
• 1912 — Дмитрий Ходулов (04.08.1912—03.10.1976) — ССРС народнай артыыһа, Саха АССР народнай артыыһа.
• 1915 — Жигжит Батуев — композитор, РСФСР уонна Бурят АССР народнай артыыһа, Саха АССР ускуустубатын үтүөлээх диэйэтэлэ.
• 1974 — Надежда Винокурова — лингвистикаҕа философия дуоктара. 2005 сыллаахха Утрехт университетыгар (Голландия) диссэртээссийэтин көмүскээбитэ. "Синтаксис (оҥкул)" уонна "Саха тылын арпагыраапыйата" диэн үлэлэрдээх.
• 1976 — Агата Местникова — социология билимин хандьыдаата.

• 1848 — Джордж Стефенсон (1781 төр.) — Англия айааччыта, бастакы паровозтартан биирдэстэрин туппут, бастакы общественнай тимир суолу (Дарлингон — Стоктон) туттарбыт киһи.
• 1948 — Чжу Цзыцин — аатырбыт Кытай бэйиэтэ уонна кэпсээнньитэ.
• 1999 — Владимир Павлов — Дьокуускай куоратын баһылыга буола сылдьыбыт, 1980-90 сылларга «Сахамебель» Холбоһук салайааччыта.

1. ↑ World Elephant Day
2. ↑ [https://nationaldaycalendar.com/national-vinyl-record-day-august-12/ NATIONAL VINYL RECORD DAY — August 12 — National Day Calendar