Yurikamome

Linia kolejowa

Shinkōtsū Yurikamome (jap. 新交通ゆりかもめ)
Dane podstawowe
Zarządca	Yurikamome Inc.
Długość	14,7[1] km
Sieć trakcyjna	600 V (układ trójfazowy)
Prędkość maksymalna	60[1] km/h
Historia
Lata budowy	1989-2006[1]
Rok otwarcia	1995
Przebieg Legenda eksploatowana / istniejąca   zlikwidowana / rozebrana lub planowana kolej metro lub kolej lekka stacja kolejowa/stacja metra przystanek stacja bez ruchu pasażerskiego ładownia, posterunek ruchu itp przystanek częściowo używany koniec linii odcinek odcinek w tunelu odcinek na estakadzie wiadukt most tunel pod wodą zmiana kilometrażu granica państwowa / inna mijanka przejazd kolejowo-drogowy przeprawa promowa     odcinek zelektryfikowany   U-01 Shimbashi – skrzyżowanie z liniami metra Ginza i Asakusa U-02 Shiodome – skrzyżowanie z linią metra Ōedo U-03 Takeshiba U-04 Hinode U-05 Shibaura-futō Zatoka Tokijska / Rainbow Bridge U-06 Odaiba-kaihinkōen U-07 Daiba U-08 Fune-no-kagakukan U-09 Telecom Center U-10 Aomi Zatoka Tokijska U-11 Kokusai-tenjijō-seimon U-12 Ariake – skrzyżowanie z linią Rinkai U-13 Ariake-tennis-no-mori Zatoka Tokijska U-14 Shijō-mae U-15 Shin-toyosu U-16 Toyosu- skrzyżowanie z linią metra Yurakucho
Multimedia w Wikimedia Commons

Yurikamome (jap. 新交通ゆりかもめ Shinkōtsū Yurikamome), ang. New Transit Yurikamome; formalna nazwa linii: Tokyo Waterfront New Transit Waterfront Line (jap. 東京臨海新交通臨海線 Tōkyō Rinkai Shinkōtsū Rinkai-sen) – mała automatyczna kolej ogumiona w Tokio, obsługiwana przez Yurikamome Inc. Przebiegając przez Most Tęczowy i sztuczną wyspę Odaiba, łączy stacje Shimbashi i Toyosu. Linia uzupełnia linię metra Rinkai.

Linia została zaproponowana w grudniu 1982 roku w ramach 1. fazy długoterminowych projektów infrastrukturalnych dla Tokio. W sierpniu 1985 roku zawiązał się komitet na rzecz nowej linii pasażerskiej. Spółka celowa do budowy powstała 25 kwietnia 1988 roku, a w listopadzie uzyskała licencję na przewozy tramwajowe i kolejowe. Budowa rozpoczęła się w marcu 1989 roku, a otwarcie linii nastąpiło 1 listopada 1995 roku. Składała się wówczas z 11 stacji (U01-U12, bez U02 Shiodome), w tym stacji tymczasowej Shimbashi. Była pierwszym w Tokio w pełni automatycznym systemem transportu pasażerskiego. Otwarciu linii towarzyszyło sceptyczne nastawienie odnośnie do opłacalności przedsięwzięcia, którego koszt wyniósł 40 miliardów jenów. Uważano, że zapotrzebowanie będzie mniejsze od progu opłacalności (ustalonego na 80 000 pasażerów dziennie). Pierwsze miesiące kursowania przyniosły wyniki niewiele gorsze (27 000) od prognozowanych (29 000)^[2].

Jednak rok później władze Tokio uruchomiły program rewitalizacji dzielnicy Odaiba, poprzez zmianę jej charakteru z mieszkalno-biurowej na rozrywkową – Rainbow Town. Do tej pory Tokio, mimo położenia nad zatoką, nie posiadało dzielnicy o takim charakterze położonej bezpośrednio nad wodą. Zdecydowaną większość nadbrzeża zajmowały bowiem instalacje portowe, magazyny itp. Otworzenie na wyspie wielu restauracji, centrów handlowych i powierzchni wystawienniczych, spowodowało, że w ciągu roku wykorzystanie Yurikamome wzrosło do 60 000 pasażerów dziennie.

W 1998 roku zmieniono nazwę spółki na krótszą Yurikamome Co. Ltd^[3].

Atrakcją stała się sama kolejka, której charakterystyczny element konstrukcyjny – pętla 270 stopni, stanowiąca część Rainbow Bridge – zapewnia panoramiczny widok na Tokio i Odaibę. Pętla stanowi również część logo Yurikamome i jest odzwierciedlona w schematach ilustrujących przebieg linii^[4].

22 marca 2001 roku otwarto stację Shimbashi jako stację docelową, a rok później, 2 listopada 2002, otworzono stację U02 Shiodome. Przedłużenie linii o kolejne 4 stacje, od Ariake do Toyosu, nastąpiło oficjalnie 27 marca 2006 roku. Wtedy też wprowadzono wspólne oznaczenia stacji, na wzór metra. W sierpniu 2007 roku firma operująca kolejką stała się wyłączną własnością Tokyo Rinkai Holdings Co. Ltd^[3].

Nazwa linii podchodzi od japońskiej nazwy mewy śmieszki – popularnego ptaka w Zatoce Tokijskiej i oficjalnego ptaka prefektury Tokio. Na 10-lecie linii ilustrator Takehiro Fukuda stworzył postać Yurimo – czarnogłowej mewy będącej symbolem linii^[5].

Od otwarcia rozkład jazdy kolejki zmieniany był 9 razy^[3].

Linia wykorzystuje technologię kolei ogumionej. Składy działają w pełni autonomicznie. Linia ma 16 stacji na długości prawie 15 km. Zajezdnia wagonów kolejki znajduje się za stacją nr 12 Ariake, nieopodal Tokyo Big Sight. Pojemność 6-wagonowych składów wynosi od 308 do 352 osób. Całość linii ma przebieg bezkolizyjny. Zarówno stacje, jak i tory, znajdują się ponad gruntem. Czas przejazdu całą linią wynosi 31 minut^[2].

Przystanki i linia są monitorowane przez ponad 400 kamer wideo^[6].

Yurikamome używa taboru typu Crystal Mover firmy Mitsubishi, serii: 7000, 7200 i 7300. Wszystkie składy są 6-wagonowe^[7].

Wagony serii 7300 były wprowadzone w latach 2014–2016^[8]. Pierwsze jazdy próbny odbyły się latem 2013 a pierwszy skład rozpoczął normalne kursowanie 18 stycznia 2014 roku^[9].

Na lata 2018–2020 planowane jest wprowadzenie kolejnych 8 składów serii 7300, w celu zastąpienia składów serii 7200^[10].

Pierwsze 18 składów było wprowadzanych do użytku na przestrzeni 3 lat. Składy 1-13, o poj. 352 osób, pracowały od otworzenia kolejki. Składy 14-15 trafiły od użytku w czerwcu i lipcu 1997 roku. Składy 16-18, o poj. 338 osób, wprowadzono w marcu 1998 roku^[11]. Na dzień 1 kwietnia 2016 roku w służbie pozostawały 4 (o numerach 05, 16, 17, i 18) z pierwotnych 18 składów serii 7000^[12].

(„xx” – numer własny wagonu)

Na dzień 1 kwietnia 2016 roku w służbie pozostawało 8 składów (nr od 21 do 28) serii 7200^[12]. Składy nr 21-23, o poj. 338 osób, rozpoczęły pracę w lutym i marcu 1999. Kolejne dwa, 24-25, w lutym 2001 roku. Ostatnie dwa, o poj. 308 osób, wprowadzono w lipcu 2005^[11].

(„xx” – numer własny wagonu)

Na dzień 1 kwietnia 2016 w służbie było 16 (numery od 31 do 46) składów serii 7300^[12].

(„xx” – numer własny wagonu)

Największe wykorzystanie linii, ponad 200 tys. pasażerów dziennie, miało miejsce w roku 2000. Spadło w wyniku przedłużenia do Odaiby linii metra Rinkai. Po otwarciu 4 nowych stacji w 2006 roku ilość przewozów ponownie wzrosła. Obecnie średnie dzienne wykorzystanie wynosi ok. 124 tys. pasażerów^[2][3].

Od 2006 roku każda stacja emituje zapowiedzi głosem różnych aktorów^[1]. Każda stacja posiada też własny symbol graficzny^[14].