Górna Oława
 rzeka w Parku Wschodnim | |
| Państwo | |
|---|---|
| Lokalizacja |
Wrocław |
| Rzeka | |
| Długość | 2,4 km km |
Oława Górna (niem. Obere Ohle[1]) – ramię boczne rzeki Oława przebiegające w południowo-wschodniej części Wrocławia. Jego długość współcześnie wynosi około 2,4 km, natomiast pierwotnie wynosiła 2,7 km. Ramię to stanowi zakole rzeki otaczające od strony wschodniej, południowej, zachodniej i północno-zachodniej, bezimienne wyspy, na których położony jest Park Wschodni[1][2][3][4]. Od północy natomiast wyspy te opływa Oława Dolna[1][5][6]. Oława Górna uznawana jest za jeden z najbardziej malowniczych odcinków tej rzeki[1].
Rozdział wód rzeki na dwa główne ramiona: Oławę Dolną i Górną, znajdował się początkowo przy grobli biegnącej od Bierdzan do Świątnik. Na początku XX wieku wykonano przekop, który skrócił bieg tego ramienia rzeki o 0,3 km[1][5]. Obecnie początek obu ramion znajduje się poniżej terenów wodonośnych Wrocławia, na zachód od Kładki Barani Skok[6][7][8]. W samym początku biegu Oławy Górnej zlokalizowany jest jaz stały, stanowiący przelew dla wód rzeki także w okresie niskich stanów wód. Przerzuca on przepływ nienaruszalny do Oławy Górnej, natomiast drugi jaz, o większym świetle, kieruje wody do Oławy Dolnej, w okresach wysokich stanów wody oraz wezbrań, bowiem jest jazem o wyższym poziomie piętrzenia. Przekop przepływający przez park od Oławy Górnej do Oławy Dolnej, dzielący obszar parku na dwie wyspy, umożliwia przerzut części wód między tymi dwoma ramionami rzeki[1][5].
Oława Górna jest recypientem dla mniejszych cieków płynących przez tę część Wrocławia, a mianowicie dla rzeki Zielona oraz dla strugi Brochówki, które mają swoje ujście na lewym, wschodnim (dla Zielonej) i południowym (dla Brochówki) brzegu rzeki[9].
Przez Oławę Górną przerzucona jest obecnie jedna przeprawa mostowa – Most Parkowy[10]. Druga przeprawa łącząca teren parku z ośrodkiem sportu i rekreacji klubu sportowego Burza Wrocław[2], w tym z terenem obecnie już nieistniejącego basenu kąpielowego – Kładka Parkowa – została rozebrana i pozostały z niej obecnie jedynie dwa przyczółki na obu brzegach rzeki. Na tym ramieniu znajdował się także niegdyś Młyn Guzikowy (Knopfmühle), który był młynem wodnym, napędzanym wodami przepływającymi w korycie rzeki. Stanowił on także stopień wodny (piętrzący), którego zadaniem było utrzymanie odpowiedniego stanu wody dla pobliskich terenów wodonośnych Wrocławia[3][4][10][11][12][13][14][15].
| element | rodzaj | brzeg | stan | foto |
|---|---|---|---|---|
| Oława Dolna (przekop) | bifurkacja | prawy | istnieje | 
|
| jaz | budowla | koryto | istnieje | 
|
| schody | budowla | prawy | istnieje | 
|
| Zielona | ujście | lewy | istnieje | 
|
| przekop | bifurkacja | prawy | istnieje | 
|
| Brochówka | ujście | lewy | istnieje | 
|
| Most Parkowy | most | oba brzegi | istnieje | 
|
| Młyn Guzikowy | budowla | nie istnieje | ||
| Kładka Parkowa | most | oba brzegi | nie istnieje | 
|
| Oława Dolna | połączenie | prawy | istnieje |
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f Encyklopedia Wrocławia, Oława Górna, s. 620
- ↑ a b Encyklopedia Wrocławia, Wilczy Kąt, s. 955
- ↑ a b Park Wschodni. wroclaw.hydral.com.pl – Wratislaviae Amici. [dostęp 2012-01-02]. (pol.).
- ↑ a b Park Wschodni. fotopolska.eu – Foto Polska. [dostęp 2012-01-02]. (pol.).
- ↑ a b c Encyklopedia Wrocławia, Oława Dolna, s. 620
- ↑ a b Rzeka Górna Oława. wroclaw.hydral.com.pl – Wratislaviae Amici. [dostęp 2012-01-02]. (pol.).
- ↑ Kładka Barani Skok. wroclaw.hydral.com.pl – Wratislaviae Amici. [dostęp 2012-01-02]. (pol.).
- ↑ Kładka Barani Skok. fotopolska.eu – Foto Polska. [dostęp 2012-01-02]. (pol.).
- ↑ Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 1. Wody płynące, źródła, wodospady, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 348, ISBN 83-239-9607-5.
- ↑ a b Encyklopedia Wrocławia, Bierdzany, s. 74
- ↑ Most Parkowy. fotopolska.eu – Foto Polska. [dostęp 2011-11-05]. (pol.).
- ↑ Młyn Guzikowy. fotopolska.eu – Foto Polska. [dostęp 2011-11-05]. (pol.).
- ↑ Młyn Guzikowy. wroclaw.hydral.com.pl – Wratislaviae Amici. [dostęp 2011-11-05]. (pol.).
- ↑ Kładka Parkowa. fotopolska.eu – Foto Polska. [dostęp 2011-11-10]. (pol.).
- ↑ Boisko KS "Burza". fotopolska.eu – Foto Polska. [dostęp 2011-11-10]. (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- praca zbiorowa pod red. Jana Harasimowicza: Encyklopedia Wrocławia. Wyd. III poprawione i uzupełnione. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2006. ISBN 978-83-7384-561-9. ISBN 83-7384-561-5. (pol.).
