Adam Łopatka

Adam Łopatka

Data i miejsce urodzenia	10 listopada 1928 Szlachcin
Data śmierci	14 czerwca 2003
Pierwszy prezes Sądu Najwyższego
Okres	od 14 maja 1987 do 30 czerwca 1990
Poprzednik	Włodzimierz Berutowicz
Następca	Adam Strzembosz
Minister-kierownik Urzędu ds. Wyznań
Okres	od 26 maja 1982 do 7 maja 1987
Przynależność polityczna	Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
Poprzednik	Jerzy Kuberski
Następca	Władysław Loranc
Dyrektor Instytutu Nauk Prawnych PAN
Okres	od lipca 1969 do września 1987
Poprzednik	Manfred Lachs
Następca	Janusz Łętowski
Odznaczenia

Adam Łopatka (ur. 10 listopada 1928 w Szlachcinie, zm. 14 czerwca 2003) – polski prawnik, profesor nauk prawnych, teoretyk państwa i prawa. Pierwszy prezes Sądu Najwyższego w latach 1987–1990, z urzędu przewodniczący Trybunału Stanu, minister-kierownik Urzędu ds. Wyznań, poseł na Sejm PRL VII i VIII kadencji.

Syn Stanisława i Franciszki. Absolwent Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, od 1968 profesor na tej uczelni. Od lipca 1969 do września 1987 był dyrektorem Instytutu Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk.

W 1947 przystąpił do Organizacji Młodzieży Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego, a w 1948 wraz z nią do Związku Młodzieży Polskiej, którego członkiem był do 1956. W 1953 wstąpił także do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Od 1956 do 1958 był I sekretarzem Komitetu Uczelnianego partii na UAM. W latach 1968–1971 był członkiem Centralnej Komisji Rewizyjnej Komitetu Centralnego PZPR, w latach 1971–1980 zastępcą członka KC PZPR, w okresie 1986–1990 członkiem KC PZPR.

W latach 1972–1981 był przewodniczącym Zrzeszenia Prawników Polskich. W okresie 1976–1985 poseł na Sejm PRL VII i VIII kadencji. W okresie 1982–1987 pełnił funkcję szefa Urzędu do Spraw Wyznań w rządzie Wojciecha Jaruzelskiego i Zbigniewa Messnera. Od 14 maja 1987 do 30 czerwca 1990 pełnił urząd Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego.

Autor wielu prac o tematyce prawniczej. Współautor Międzynarodowej Konwencji Praw Dziecka. W latach 70. i 80. był członkiem Rady Redakcyjnej organu teoretycznego i politycznego KC PZPR „Nowe Drogi”^[1].

Na emeryturze był nauczycielem akademickim w Prywatnej Wyższej Szkole Nauk Społecznych, Komputerowych i Medycznych w Warszawie^[2].

Żonaty z Heleną z domu Kanią (1926–2012). Pochowany na cmentarzu Powązki Wojskowe w Warszawie (kwatera A3 tuje-1-52)^[3].

Odznaczony Krzyżem Kawalerskim i Komandorskim (1999)^[4] Orderu Odrodzenia Polski i Orderem Sztandaru Pracy II klasy.

• Contemporary conceptions of law. Papers submitted by the Polish scholars, Warsaw: PAS: PSIAPLSP, 1979.
• Demokracja i kierownicza rola PZPR, Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, 1969.
• Demokracja, prawa człowieka, socjalizm, (red.) Warszawa: „Książka i Wiedza”, 1980.
• Demokratyzm socjalistycznego systemu politycznego PRL, (red.) Warszawa: „Książka i Wiedza”, 1978.
• Encyklopedia prawa, Warszawa: Wydawnictwa Prywatnej Wyższej Szkoły Businessu i Administracji, 1993, 1994, 1995, 1997, 1998.
• Études sur le droit polonais actuel, Paris: Mouton, 1968.
• Formy państwa socjalistycznego, Wrocław–Warszawa: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1977.
• Organizacja społeczeństwa socjalistycznego w Polsce (red.), Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1968, 1970, 1971.
• Organizacje partyjne w środowiskach kultury i nauki. Ogólnopolska konferencja partyjno-naukowa (red.), Warszawa: „Książka i Wiedza”, 1979.
• Organizacje partyjne wielkich zakładów pracy. Materiały z krajowej konferencji partyjno-naukowej, (red.), Warszawa: „Książka i Wiedza”, 1976.
• Państwo, prawo i prawnicy w służbie socjalistycznego narodu polskiego. Materiały sesji (red.), Rzeszów: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1979.
• Państwo socjalistyczne a związki zawodowe. Studium z teorii państwa socjalistycznego, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1962.
• Podstawowe prawa i obowiązki obywateli PRL (red.), Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1968, 1969, 1971, 1978.
• Podstawowe prawa i obowiązki obywateli PRL w okresie budowy rozwiniętego społeczeństwa socjalistycznego, Warszawa: „Książka i Wiedza”, 1976.
• Podstawowe problemy rozwoju polskiego modelu demokracji socjalistycznej, Warszawa: Polska Zjednoczona Partia Robotnicza. Komitet Centralny, 1989.
• Podstawowe problemy XXII Zjazdu KPZR. Materiały z konferencji teoretycznej na temat programu KPZR, (red.), Poznań: Wydawnictwo Poznańskie na zlecenie Komitetu Wojewódzkiego PZPR, 1963.
• Poland and the new international democratic order, Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze, 1980.
• Political sciences in Poland, Warszawa: Polish Scientific Publ. 1979.
• Polityczna organizacja społeczeństwa w Polsce w okresie budowy rozwiniętego społeczeństwa socjalistycznego, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1977.
• Prawa człowieka w Polsce, Warszawa: „Interpress”, 1980.
• Prawo do swobodnego wyrażania opinii, Warszawa: Agencja Scholar, 1993.
• Prawo do wolności myśli, sumienia i religii, Warszawa: „Scholar”, 1995.
• Prawotwórstwo socjalistyczne, Warszawa: PAN IPiP, 1979.
• Prawoznawstwo. Wprowadzenie, Warszawa: Wyższa Szkoła Handlu i Prawa im. Ryszarda Łazarskiego. Oficyna Wydawnicza, 2002.
• Probleme der Gesetzlichkeit im Staatsapparat der Volksrepublik Polen, Berlin: Duncker und Humblot, 1977.
• Przedsiębiorstwo i samorząd załogi, Warszawa: TWP ZG, 1981.
• Przemiany stosunków własnościowych w PRL. Materiały z konferencji naukowej, Warszawa, styczeń 1976, Warszawa: „Książka i Wiedza”, 1977.
• Przewodnik do nauki teorii państwa i prawa, Warszawa: Uniwersytet Warszawski, 1955.
• PZPR jako siła przewodnia w procesie budowy rozwiniętego społeczeństwa socjalistycznego (red.), Warszawa: IPPML KC PZPR, 1979.
• Rola gminnych organizacji partyjnych w realizacji programu rozwoju rolnictwa i wyżywienia narodu (red.), Warszawa: „Książka i Wiedza”, 1978.
• Słownik wiedzy obywatelskiej (red.), Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, 1971.
• Stenogram wystąpienia ministra tow. Adama Łopatki, Kierownika Urzędu ds. Wyznań na spotkaniu z lektorami, Warszawa: 1982.
• Stosunki społeczno-polityczne w procesie budowy rozwiniętego społeczeństwa socjalistycznego w Polsce, Warszawa: IPPML KC PZPR [Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej], 1979.
• System organizacji i funkcjonowania społeczeństwa socjalistycznego w Polsce (red.), Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, 1966.
• Systemy partyjne. System partyjny w Polsce. Kierownicza rola PZPR wobec państwa i jej przewodnia rola, Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, 1968.
• Ustrój polityczny Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (współautor), Warszawa: PWN, 1981, 1986.
• Wielkopolska w dwudziestoleciu Polski Ludowej (red.), Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1965.
• Wstęp do nauk o państwie i prawie. Opracowanie zbiorowe przeznaczone dla studentów I roku Wydziału Prawa (red.), Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, 1965, 1967.
• Wstęp do prawoznawstwa, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1965, 1968, 1969, 1975.
• Wykłady podstaw nauk politycznych, Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, 1966.
• Zarys teorii państwa i prawa dla studentów 1 roku Wydziału Prawa, Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, 1962, 1963.
• Zasady polityki wyznaniowej Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, Warszawa 1987.

• Prof. Adam Łopatka nie żyje, „Rzeczpospolita”, 16 czerwca 2003. [dostęp 2020-05-20].
• Prof. zw. dr hab. Adam Łopatka, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2020-05-20] .
• Informacje w BIP IPN. [dostęp 2020-05-20].