Epilepsie

Epilepsie (vun’t ooltgreeksch ἐπίληψις (hüüt ἐπιληψία): „de Anfall, Övergreep“; över latiensch epilepsia na ἐπίληπτος), mitünner ok as Fallsucht betekent, is en Krankheitsbild mit tomindst een Rammanfall, de spontan optreden deit ahn dat en Oorsaak vörrutgahn is, as to’n Bispeel en akute Sweer, Vergiften oder’n Stroomslag. So en epileptischen Rammanfall is de Naklapp vun paroxysmalen tietglieke Entladen vun Neuronenkoppels in’n Bregen, de op’n Slag to unkontrolleerte stereotyypsch Verhollensstörn föhrt oder to’n unwohl Föhlen.

För de Diagnoos warrt de Krankenhistorie utforscht un en Bregenstroomkurv (EEG) afleidt. To de Routinediagnostik tellt ok bildgeven Ünnersöken, sünnere Verfohren warrt blots bi enkelte Fragen anwennt. Behannelt warrt de Epilepsie toeerst mit rammünnerdrücken Heelmiddels (Antikonvulsiva). In Fäll, bi de dat nich ansleiht, warrt nafolgen annere Methoden anwennt bit hen na de Epilepsiechirurgie. För den Bedrapenen hett de Krankheit verschedene Utwirken op dat Leven in’n Alldag, worop bi de Therapie acht warrn mutt. Epilepsie dröpt nicht blots Minschen, se kann in glieke Oort ok Huusdeeren befallen.

Dat gifft ünnerscheedliche Verloopswiesen vun epileptische Anfäll. Se warrt na de Definitschoon vun de Internatschonalen Liga gegen Epilepsie (ILAE) op nafolgen Oort indeelt:

De Anfall warrt as generaliseert betekent, wenn de Verloop un de Symptomen kenn Henwies dorop geevt, dat de op en anatomisch ingrenzt Rebeet torüchgeiht, un keen Anteken för’n öörtlichen heerdförmigen Anfang to kennen is. Generaliseerte Anfäll warrt wieter in dree Ünnertypen indeelt:

• konvulsive Anfäll, wat de tyypsche „grote“ Anfall is mit Bewusstlosigkeit, Störten, Rammen un ansluten rhythmisch Tucken vun beide Arms un Been (toonsch-kloonsch Anfall; fröher ok franzöösch Grand-mal nöömt). Dorto tellt aver ok de Verlust vun Spannung in de Muskulatur (atoonsch Anfall) oder rammordig anstegen Spannung in de Muskulatur (toonsch Anfall). Dorbi kummt dat faken vör, dat sik de Patient gresig in de Tung bitt.
• nich konvulsive generaliseerte Anfäll. Dat sünd Absence-Anfäll mit korte Utsetter vun’t Bewusstwe’en, man ahn Störten (fröher ok franzöösch Petit-mal nöömt).
• myokloonsch Anfäll, bi de unregelmatig oder enkelte Tucken vun enkelte Muskelkoppels vörkamt.

Annere Utdrück för’n partiellen Anfall sünd fokal Anfall oder Heerdanfall. Disse Form is dorför kenntekent, dat dat Teken dorför gifft, dat de Anfang vun den Anfallsvörgang in en ümschreven Rebeet vun’n Bregen liggt. Dorbi is dat egal, wat dat to en sekundär Utbreden op den Rest vun de Bregenrinn kummt oder nich (sekundär Generaliseeren). Sünners en Anfallanfang mit en Aura seggt veel doröver ut, in welk Rebeet vun’n Bregen de Anfall sien Oorsprung hett, vun wegen dat se dat Resultat vun en ümschreven Aktiveeren vun Nervenzellverbännen is.

Wenn de Patient bi’n Anfall waak is un op sien Ümgeven reageert, as dat boden is, warrt dorto eenfach partiell seggt. Is dat bewusste Wohrnehmen inschränkt un dat gifft wiel oder na den Anfall en verwirrten Tostand oder Lücken in’t Gedächtnis, snackt een vun kumplex partiell. Bi eenige Anfäll is de Ünnerscheed twüschen eenfach un kumplex partiell nich to tehn. Man seggt dorto partiell Anfall ahn kennten Tyyp. Wenn sik de Anfallvörgang na en heerdförmigen Anfang to en generaliseerten Anfall utwiet, warrt dat as kumplex partiellen Anfall mit sekundäre Generaliseeren betekent.

De Begreep Aura bi de Krankheit kummt ut dat Greeksche un bedüüt dat „Wohrnehmen vun en Lufttog“. Man künn dat ok mit en „unbestimm Vörgeföhl“ ümschrieven. Wenn de Aura isoleert blifft, kann se dat eenzige – subjektive – Symptom vun en eenfach partiellen Anfall dorstellen. Se is dat Resultat vun en epileptisch Aktiveeren vun de Nervenzellen in en ümschreven Bregenrebeet. Vun wegen de funkschonal Toorden vun de Symptomen to de entspreken Rebeden vun de Bregenrinn kummt jem en grote Bedüden to in de Lokatschoonsdisgnostik vun epileptische Heerden. Breedt sik de epileptische Aktivität ut, kann en sekundär generaliseerten Anfall nafolgen.

Bispelen för Auren sünd de so nöömte „viszerale Aura“, en Opstiegen vun unbestimmt unschöne Geföhlen ut dat Magenrebeet, as fakenste Aura bi Dünnlappenepilepsie, „Taubheitsgeföhlen, Kribbeln oder Nadelsteken“ as Aura bi Scheedlappenepilepsie oder „visuelle Halluzinatschoon“ bi Achterkopplappenepilepsie. Annere Bispelen för en Aura künnt Kunzentratschoonsproblemen, Vergeterschkeit oder dat störte Wohrnehmen vun de Ümgegend wesen.

Wenn bi en Patient beids, generaliseerte as ok partielle Anfäll, vörkamt, denn mutt jede Anfallstyyp beschreven warrn.

Disse Kategorie schall blots bruukt warrn, wenn nich noog Informatschonen över den Anfallsvörgang vörleegt, üm em in de een oder de annere Kategorie intoorden.

För de Formen vun de Epilepsien gifft dat en Klassifikatschoon vun de Internatschonalen Liga gegen Epilepsie (ILAE).

Bi disse Form vun Epilepsien, de ok fokal, lokal, partiell oder heerdförmig nöömt warrt, beschränkt sik de anfaalordige Entladen tomindst to Anfang vun en Anfall op en begrenzten Deel vun de Bregenrinn. De Anfall geiht also vun en Fokus oder Heerd ut. Man, in’n Verloop vun den Anfall kann sik de Heerd op de vullstännige Bregenrinn utwieten, wat denn en sekundär generaliseerten Anfall dorstellt.

Disse Anfallsoort hett ok de Beteken Rolando-Epilepsie oder Rolandi-Epilepsie. Se is dör slaapbunnen Anfäll mit toonsch Rammen vun de Gesichtsmuskulatur, stegen Severflaat un dat Unvermögen to snacken verbunnen. De Spraakstören kann ok na’t Afklingen vun’t Rammen noch en poor Minuuten anduern, wat as en wegwiesen Symptom to sehn is. De Anfang liggt twüschen dat tweete un dat twölfte Levensjohr, ehrn Hööchdpunkt hett de Krankheit twüschen dat föffte un negente Levensjohr. In’t EEG sünd tyypsche Ännern to sehn, de so nöömten zentro-temporalen Sharp waves. Dat gootordige an disse Eplepsien is, dat se sik mit Afsluss vun de Pubertät meist jümmer torüchbillt un utheelt. Mit ruchweg 10 bit 15 % vun all Epilepsien in’t Kinneröller sünd se de fakenste Oort vun Anfäll bi Kinner.

Disse Form vun Epilepsien is 1981 vun Gastaut to’n eersetn mol beschreven worrn. Se is veel rorer as de baven verklorte. Se is kenntekent mit Anfäll mit visuelle Symptomen, op de motorische un psychomotorische Vörgäng folgt. Dat EEG wiest dorbi mehrmolige epilepsietyypsche Entladen in’t Rebeet vun’n Achterkopplappen. Kinner, de dorvun bedrapen sünd, sünd aver ansonten normal entwickel. Die Anfäll gaht in’t utwassen Öller wedder weg.

Bi disse sünnere Form warrt de Anfäll dör – vör allen luut – Lesen utlöst. Aver ok annere Aktivitäten, de mit Snacken to doon hebbt, künnt Utlöser wesen. De Anfall wiest sik in Rammen vun de Kaumuskulatur un mitünner ok vun de Arms. Wenn de Reiz nich ünnerbroken warrt, künnt sik disse Anfäll to generaliseerte utwieten. Dat Vörkamen wiest en grote Wohrschienlichkeit to’n Wieterverarven. Dat EEG wiest epilepsietyypsche Ännern vör allen in’t linke Scheed-Dünnrebeet. De Verloop is gootordig. Behannelt warrt dat Krankheitsbild dordör, dat de utlösen Reizen ut’n Weg gahn warrt. Wenn dat nödig is, kann ok en Therapie mit Heelmiddels maakt warrn.

Bi symptomaatsche Epilepsien sünd de Anfäll de Symptomen vun en Schaden vun’n Bregen. In disse Kategorie sünd teemlich ünnerscheedliche Krankheiten tosamenfaat. Jemehr Inorden baseert op de anatomischen Lokalisatschoon un de dormit verbunnen Anfallsmarkmolen an annere klinische Markmolen.

Disse Oort warrt in de Fackspraak Epilepsia partialis continua nöömt. Se wiest sik as Tucken in en Liefrebeet, de stunnen- bit maandenlang anduern künnt. Dör tietwiese Utbreden künnt sekundär ok wietere Anfallsformen dorto kamen. Vörkamen deit se in’n Tosamenhang mit verschedene Schadensformen vun’n Bregen as to’n Bispeel Stören vun’t Dörblöden, Neebilln oder Bregenschaden dör Suerstoffmangel bi de Geboort. De Tucken vun enkelte Muskels künnt nich dör Therapien bekamen warrn. In eenige Fäll künnt aver epilepsie-chirurgische Ingreep de Utwirken vun de Anfäll lütter maken.

Bi disse Form vun de Epilepsie (ok Temporallappenepilepsie) gaht de Anfäll vun defineerte anatomische Strukturen vun’n Dünn- oder Temporallappen, den Hippocampus, de Winnen üm den Hippocampus rüm un den Mannelkarn, ut. Mit üm un bi 27 % is dat de fakenste Form vun anatomisch indeelboren, oortsbetogene Epilepsien. Neuropathologisch geiht de in de meisten Fäll tosamen mit mesiale temporale Skleroos.

Tyypsch för de Anfäll sünd tomeist viszerale Auren mit Opstiegen vun unangenehme Geföhlen ut dat Magenrebeet. Dorna kamt heerdförmige Anfäll mit Verlust vun’t Bewusstwesen, de mit Mundbewegen düütlich warrt as’n Schmatzen un Kauen. Dat is en Reakschoon vun de Patienten op en „sünnerboren Smack“ in’n Mund. Folgt warrt dat vun sik wedderhollen Handbewegen, en Ümkieken un opletzt Bewegen vun’n helen Lief. De Therapie mit Heelmiddels is swor bi Temporallappenepilepsie. Blots ruchweg en Veerdel vun de Patienten warrt dordör free vun Anfäll, bi en wieteret Drüddel künnt de Anfäll dormit aver tomindst rorer maakt warrn. In resistente Fäll is ok hier de Epilepsiechirurgie en Mööglichkeit, wat to doon.

Disse Form, de in de Fackspraak Frontallappenepilepsien heet, kann sik in vele ünnerscheedliche Oorden wiesen, vun wegen dat de Steern- oder Frontallappen düchtig vele Funkschonen hett. Normalerwies gifft dat dorbi korte Anfäll, de vör allen slaapbunnen fokal kloonsch oder asymmetrisch toonsch sünd, man vörkamen doot ok kumplexe Automatismen bit hen to Snacken. Ok dat Fehlen oder blots wenig utprägte Vörkamen vun Tüdeligkeit na den Anfall düüt op’n Oorsprung in’n Frontallappen hen. Ok bi disse Form kummt na de medikamentöse Therapie en Epilepsiechirurgie in Fraag, wenn en defineerte Läsion funnen warrn kann.

Disse Form vun heerdförmige Anfäll hebbt jemehrn Oorsprung in Scheed- oder Parietallappen. Tyypsch sünd hier de so nöömten sensorschen Heerdanfäll, de sik dorstellt in stört Föhlen as Kribbeln, Doovheitsgeföhl oder Nadelsteken. Roor kann dat ok anfallsordige brennen Wehdaag geven, mitünner ok as Buukweh, Koppweh oder in en hele Liefhälft. De Therapie is de glieke as bi de annern symptomaatsch fokalen Epilepsien. Liggt as Oorsaak en ümschreven Schaden vun’n Scheedlappen vör, sünd de Resultaten vun en epilepsiechirurgisch Behanneln tomeist goot.

Mit 5 bit 10 Prozent is disse Form de rorste vun de symptomaatsch fokalen Epilepsien. Se hett ehrn Oorsprung in’n Achterkopp- oder Okzipitallappen, woneem ok de Sehrinn liggt. Disse Anfäll bargt dorüm tomeist visuelle Hulluzinatschonen in Form vun duersome oder blitzende Placken oder eenfache geometrische Figuren, Blindheit un roor ok toonsch oder kloonsch Ogenbewegen.

Epilepsien mit heerdförmige Anfäll, för de keen Oorsaak funnen warrt, warrt as kryptogen inordent.

Bi de generaliseerten Anfäll is vörn rut jümmer de hele Bregenrinn vun de elektrischen Anfallsaktivität bedrapen. Disse Formen sünd dorüm in’n Normalfall mit en Verlust vun’t Bewusstwesen verbunnen. En Utnahm dorvun is de juvenile myoklonische Epilepsie. De Anfäll warrt ünnerscheedt in lütte (petit-mal) un grote (grand-mal) Vörgäng.

De Begreep Idiopathie (v. gr. ἴδιος „egen“ un πάθη „Lieden“) warrt bi Krankheiten bruukt, de ut sik sülvst entstaht. Bi en idiopathische Krankheit gifft dat (noch) keen bekannte oder nawiesbore Oorsaken in’n Sinn vun butere Fakters (Ümweltinwirken). Dorbi warrt dorvun utgahn, dat se dör verarvte Anlagen utlöst warrt.

Disse Oort is en gootordig (benign’t) Krankheitsbild, dat roor vörkummt, aver goot defineert autosomal dominant verarvt warrt. Twee Loci op dat Chromosom 20 un op dat Chromosom 8 sünd funnen worrn, man dat gifft noch en wieteren, de noch nich identifizeert worrn is. Bedrapen sünd riepboren Neeborene, de an’n tweeten oder drüdden Levensdag een bit dree Minuuten anduern Anfäll mit Atenstillstännen (Apnoen), Ogenbewegen un toonsch un kloonsche Markmolen opwiest. De Anfäll höört in’n Verloop vun de eersten söss Levensmaanden op un de Kinner entwickelt sik as dat för jemehr Öller normal is.

Disse Form kummt sporaadsch vör, un is en nich verarvt utlöste Form vun Rammanfäll in’t Neeborenöller, de normalerwies an’n föfften Levensdag (eng. fifth-day-fits; twüschen den 3.-7. Levensdag) opduukt. Dat wiest sik in kloonsch Tucken un Atenstillstännen, aver nienich in toonsch Anfäll. Dör Medikamenten sünd de Anfäll kuum to ännern, man se höört vun sülvst wedder op un de wietere Utsicht is goot.

Dit is mit 0,2 % vun all Epilepsien in’t Kinneröller en rore Krankheit. Man vermoodt, dat sik dat hierbi üm en fröhe Verloopsform vun de juvenilen myokloonschen Epilepsie hannelt. Se passeert in’t Öller twüschen veer Maanden un veer Johren bi normal entwickelte Kinner un wiest sik blots in korte, generaliseerte Myoklonien. Se hett go’e Utsichten, vun wegen dat se goot op en Behanneln mit Heelmiddel anspringt.

En annere Beteken dorför is pyknoleptische Absencen. Disse Oort vun Epilepsie is dör tyypsch korte (5 bit 15 Sekunnen) Tostännen vun nich bi sik wesen (Absencen) mit Verlust vun’t Bewusstwesen un Lücken bi’t Erinnern prägt, de jeden Dag eenige bit eenige hunnert mol vun Anfang vun de Pubertät as bi Kinner, de sonst nich opfallig sünd, vörkamen künnt. In’n Verloop künnt Grand-mal-Anfäll nafolgen. Dat fakene Vörkamen in Familien, Tweeschestudien un de Tosamenhang mit en Gensteed op Chromosom 8 wiest op en genetische Oorsaak vun disse Krankheit hen. De Diagnoos warrt dör taapsche Anfallsmuster in’t EEG ünnerstütt. De Absencen laat sik mit Heelmiddel teemlich goot behanneln. Disse Epilepsie hett dorüm en gote Utsicht mit en Rizidivrisiko vun 20 %.

Dit Krankheitsbild is ok as nich-pyknoleptische Absencen bekannt. Ok disse Oort höört to de verarvten Anfallsvörkamen, de an en Öller bunnen sünd. De Anfang fallt tomeist mit denAnfang vun de Pubertät tohopen un hett sien Hööchpunkt bi 10 bit 12 Johren. De Anfäll sünd jüst so as bi de Pyknolepsie, se kamt aver nich so faken vör, duert dorför aver länger an. Ruchweg 80 % vun de Patienten hebbt tosätzlich generaliseerte, toonsch-kloonsche Anfäll (Grand-mal), de tomeist na’t Opwaken kamt. De medikamentöse Therapie hett nich so veel Spood as bi de Pyknolepsie un de Utsichten sünd dorüm kritischer.

De juvenile myokloonsche Epilepsie, de ok Impulsiv-Petit-mal-Epilepsie nöömt warrt, is to’n Deel verarvt un kummt vör allen in de Jöögd un wiel de Adoleszenz to’n Vörschien (12 bit 20 Johren). De mokloonschen Anfäll wiest sik in unvermoden korte, tomeist bilaterale symmetrische Muskeltucken vun de Schullern un Arms, de vun den Patienten bewusst as’n „elektrischen Slag“ wohrnahmen warrt. Se sünd ünnerscheedlich dull un kamt enkelt oder unregelmatig wedderhollt vör, sünners an’n Morgen. Dat Bewusstwesen blifft bi disse Form vun Anfäll klor. Bi bit to 95 % vun de Patienten kummt dat in’n wieteren Verloop vun de Krankheit na Maanden bit Johren butendem to generaliseerte toonsch-klonnsche Rammen^[1]. Weniger faken (15-40 % vun de Patienten) gifft dat Absencen. Blangen de Behanneln mit Heelmiddel mutt dorop acht warrn, dat een de Fakters, de de Anfäll utlösen doot (to wenig Slaap, Geneet vun Alkohol), ut’n Weg geiht.

Disse Form, de ok to de geneetsch bedingten Epilepsien tellt, kummt an’n fakensten üm dat 17. Levensjohr vör mit en Spannwiet vun 14 bit 24 Johren. Dorbi kamt generaliseerte toonsch-kloonsche Rammanfäll ahn Aura blots oder to’n gröttsten Deel in de eersten Stünnen na’t Opwaken vör. Roren gifft dat dat ok in’n Ansluss an de aktive Phaas vun’n Dag bi’t Entspannen as „Fieravend Grand-mal“. Blangen dat Ümgahn vun de Utlöösfakters warrt as Therapir en Heelmiddel geven, dat de Anfäll minnert (t. B. Valproinsüür). De Utsichten sünd üm so beter, je jünger de Patient is, wenn he dat kriegen deit.

Bi disse Orden warrt toonsch-kloonsche Anfäll as Antwoort op spezifische, goot aftogrenzen Reizen utlöst. Se warrt dorüm ok Reflexepilepsien nöömt un sünd to’n groten Deel idiopathisch. In rore Fäll vun symptomaatsche Reflexepilepsien kamt ok fokale Anfäll vör. To de Utlösers tellt vör allen Flickerlicht un annere visuelle Inwirken (kiek bi Fotofienföhligkeit). Disse rore Form vun Epilepsie liggt vör, wenn Anfäll dör Feernsehn oder Videospelen utlöst warrt. Bildschirmen künnt dör Hell-Düster-Wessel, weseelnde Farvkombinatschonen oder dör Muster bi anfallige Minschen epileptische Anfäll utlösen. Dör bannig gaue Farv- un Hell-Düster-Wesseln hett 1997 de Kinnersennen Pokémon in Japan bi mehr as 600 Tokiekers ahn epileptische Vörgeschicht, tomeist Kinner, epileptische Reakschonen utlöst. Dat weer so dull, dat 200 dorvun in en Krankenhuus övernachten müssen. Utwirken as de künnt ok dör Reknerspelen ingang sett warrn. In vele Handböker to Reeknerspelen steiht dorüm an opfallige Steed en Epilepsiewarnen.

Bi dat West-Syndrom, dat ok as Epilepsie mit Blitz-, Nick- Salaam-Rammen (BNS-Anfall) betekent warrt, hannelt sik dat üm en generaliseerte Epilepsie, de an en Öller bunnen is. Se fang meist jümmer in’t Söögkindöller an mit Regen vun 2 bit 150 kortanduern Anfäll un gaht mit en tyypsch Muster in’t EEG tohopen, de Hypsarrythmie nöömt warrt. De Utsicht is sünners vör de kognitiven Entwickeln ok bi en spoodrieke Behanneln mit Heelmiddel tomeist nicht goot, wat normalerwies aver op bestahn Bregenschadens torüchgeiht un nich op de epileptischen Anfäll sülvst.

Dat Lennox-Gastaut-Syndrom is een vun de sworsten Epilepsien in’t Kinner- un Jöögdöller. Se wiest sik dör faken Optreden vun verscheden generaliseerte Anfallsformen, sünners toonsche Störtanfäll. Tomeist gifft dat en Resistenz gegen de Therapie un de Patienten liedt ünner middelswore mit swore kognitive Mängel. Man dat ist tomeist ok swor, dat Krankheitsbild gegen annere Formen vun de Epilepsie aftogrenzen.

De myokloonsch-astaatsche Epilepsie, ok Doose-Syndrom nöömt, fangt tomeist in de eersten fief Levensjohren an. Blangen de astaatschen Störtanfäll, vun de ok de Naam afleidt is, un de dör batzen Verlust vun Spannung vun de Muskulatur kummt, künnt – inleidt vun korte Tucken – ok Absencen passeeren un ok generaliseerte toonsch-kloonsche Anfäll. De Patienten reageert ünnerscheedlich goot op Medikamenten. De Utsicht kann bi fakene generaliseerte toonsch-kloonsche Anfäll slechter wesen.

Dorbi hannelt sik dat üm en sünnere Epilepsie in’t Kinneröller, bi de blots oder vör allen Absencen optreden doot, de tosamengaht mit dull utprägte, rhythmische beidsietige Tucken vör allen vun de Schullern un Arms, weniger vun de Been. In’t EEG laat sik ok de bi annere Ansence-Epilepsien tyypschen Anfallsmuster sehn. Bi ruchweg de Hälft vun de Kinner is ok vör’n Anfang vun de Epilepsie al en geistige Entwickelnsstören fasttostellen. En groten Deel vun de Kinner warrt de Anfäll nich wedder los. In’n Verloop vun de Krankheit kamt noch ruchweg een Veerdel dorto. Wenn aver de Absencen gau un duersom op de Therapie anspringen doot, blifft de Intelligenz tomeist erhollen.

Disse Epilepsien kamt vör, wenn al en nawiest Bregenschaden vun fröher – dör en Infekschoon vun’t Zentralnervensystem, Schädel-Bregen-Sehr, Fattkrankheiten vun’n Bregen – oder en foortlopen Krankheitsbild – dör Stoffwesselkrankheiten ünner Bedeeligen vun’t Zentralnervensystem, Tumoren vun’t Zentralnervensystem (primär Bregentumor oder Bregenmetastase), chroonsch Infekschoon vun’t Zentralnervensystem – vörliggt.

Dorvun warrt bi Anfäll snackt, de streng op de eersten veer Levensweken beschränkt sünd. Se gaht in de allermeisten Fäll op en Bregenschaden, to’n Bispeel dör Infekschoon, tietwiesen Suertoffmangel oder Ünnersuckern, torüch un sünd dormit vun symptomaatsche Oorsaak.

Dat Dravet-Syndrom is bannig roor. Anfangen deit dat bi an sik nich opfallige gesunne Kinner in’t eerste Levensjohr mit faken wedderkamen generaliseerte oder halfsietige Anfäll mit un ahn Fever, de en ehr längeren Verloop hebbt. In’t tweete un drüdde Levensjohr kamt enkelte oder korte Serien (twee bit dree) vun Tucken in ünnerscheedliche Stärk vör, vör allen vun de Rumpmuskulatur. De Therapie is swor un de Utsicht dorüm nich goot.

Dat Sünnere an dit Epilepsiesyndrom is dat Vörkamen vun dörgängige generaliseerte eilepsietyypsche Entladen in’t Elektro-Enzephalogramm wiel den helen so nöömten synchroniseerten Slaap. Dormit verbunnen kummt dat bi de Kinner to’n geistig Nalaten un en düchtige Stören vun de Spraak as ok vun de rüümlichen un tietlichen Orienteeren. Dat gifft fakene un ünnerscheedliche Anfäll (eensietig fokal motoorsche Anfäll, atyypsche Absencen, atoonsche Anfäll mit Störten, generaliseerte toonsch-kloonsche Anfäll, aver nienich toonsche Anfäll) mit Anfang in en Öller vun veer Johren (in’n Dörsnitt).

Dat Aphasie-Epilepsie-Syndrom is ok ünner de Beteken Landau-Kleffner-Syndrom bekannt. In de ILAE-Indeelen warrt dit Syndrom vun de Epilepsie mit anduern spike-wave-Entladen in synchroniseerten Slaap scheedt, liekers dat vermoodt warrt, dat beide Syndromen wohrschienlich blots twee ünnerscheedliche Formen vun de sülven Krankheit sünd. Man, bi de Mehrtall vun de Fäll in’t Öller vun dree bit acht Johren kummt de Verlust vun’t Spraakvermögen (Aphasie) as eerst Symptom. Bi ruchweg 40 % vun de Kinner wiest sik de Krankheit toeerst in ünnerscheedliche epileptische Anfäll. De Utsicht is betogen op de Anfäll goot, man betogen op de Spraakfunkschoon ok teemlich kritisch.

Ünner Feverrammen versteiht man tomeist generaliseerte toonsch-kloonsche Anfäll in’t Kinneröller twüschen en halv un söss Johren, de an feverige Infekten bunnen sünd. Disse Form is jümmer gootordig, blievt bi twee Drüddel vun all Fäll en eenmolig Begeevnis un bargt ok bi’n wedderhollt Opduken keen grötter’t Risiko för’t Entwickeln vun en Epilepsie.

Enkelte Rammanfäll ahn sichtboren Utlöser (to’n Bispeel Alkohol, annere Drogen, to wenig Slaap, akute Krankheiten oder Schädel-Bregen-Sehren) fallt na de ILAE-Klassifikatschoon ok ünner de so nöömten Gelegenheitsanfäll. Na de Definitschoon liggt dor aver noch keen Epilepsie vör.

To de mööglichen Utlösers höört to’n Bispeel Alkohol, Drogen, Swangerschopsvergiften, Slaapmangel, akute Infekschonen vun’t Zentralnervensystem oder Schädel-Bregen-Sehren. Disse Anfäll warrt ok bi mehrfach Vörkamen to de Gelegenheitsanfäll rekent un warrt noch nich as Epilepsie diagnostizeert.

De middlere Männichkeit vun ne’e Epilepsiefäll (Inzidenz) is afhangig vun’t Levensöller. Bi Kinner liggt se in’n Snitt bi ruchweg 60 Fäll op 100.000 Kinner mit en Spannwiet vun 43-82. Feverrammen un enkelte nichprovozeerte Anfäll sünd dor nich mit inrekent. De Inzidenz sackt in’t utwassen Öller eerstmol op 30-50 op 100.000, stiggt in’t högere Öller af 50 Johren aver wedder op bit to 140 op 100.000 Lüüd an. Wenn een all Epilepsien bit to dat 74. Levensjohr tosamentellt, kummt man op’n Männichkeit vun üm un bi 3,4 %^[2]. De Prävalenz vun aktive Epilepsien liggt in’t Kinneröller, ok wedder afhangig vun’t Öller, bi 3-6 vun 1.000 Kinner. In’t fröhe Kinneröller sünd dat vör allen de generaliseerten Epilepsien, wiel dat in’t Öller mehr de heerdförmighen Epilepsien sünd^[2].

As de Indelen vun de Epilepsien al wiesen deit, kann disse Koppel vun Krankheiten de Utdruck vun ünnerscheedliche Krankheitstostännen vun’n Bregen wesen, för de sik keen eenheitliche Oorsaak fastmaken lett. Vun’n Grundsatz her laat sik aver dree verschedene Koppels vun Grünnen ünnerscheden:

• Symptomaatsche Epilepsien sünd de Naklapp vun en nawiesboren Bregenschaden. Dat kann en Fehlbilln wesen (t. B. de fokal kortikale Dysplasie), en Narv oder en Tumor.
• Bi de idiopathischen Epilepsien baseert de Krankheit op Verarven.
• Wenn een keen vun de beiden eersten Oorsaken finnt, denn warrt de Epilepsie as kryptogen betekent.

Angaven över de relative Männichkeit vun de ünnerscheedlichen Koppels sünd in verschedene Studien üneerscheedlich. Se hangt to’n Bispeel dorvun af, mit welke Methoden de Patient op Bregenschadens ünnersöcht warrt. In de Tiet vör’t Inföhren vun de Computer- oder de Magnetresonanztomografie leeg de Andeel vun de kryptogenen Epilepsien höger. Man, ok bi de symptomaatschen un kryptogenen Epilepsien speelt Arvfakters en Rull, ok wenn jemehr Bidrag to’n Tostannenkamen vun epileptische Anfäll veel lütter is as bi de idiopathischen Formen.

Dat Weten över’t Entstahn vu Epilepsien hett in de letzten Johrteihnten bannig tonahmen, liekers sünd de Tosamenhäng jümmer noch nich vullstännig klor. To’n Optreden vun epileptische Anfäll dräägt to’n een en Överopreegborkeit (Hyperexzitabilität) vun Nervenzellen bi, to’n annern enn unnormale gliektietige elektrische Aktivität vun gröttere Nervenzellverbännen (neuronal Netten). Man nimmt an, dat en Ungliekgewicht vun Opregen un Törnen in disse neuronalen Netten den Rammanfall utlöst.

Verstarkte Opregen oder minnerte Törnen künnt dör Ännern in de Membramegenschoppen vun de Nervenzellen, aver ok in de Brassöverdrägen vun de een to de annere Nervenzell dör de Överdrägerstoffen (Neurotransmitter) tostannen kamen. So künnt sik Defekten in de Ionenkanals för Natrium- un Calciumionen an’t Tostannenkamen un Utbreden vun Anfallsentladen bedeeligen. As opregen Neurotransmitters sünd e Aminosüren Glutamat un Aspartat bedeeligt, de över’n Binnen an NMDA- oder AMPA-Rezepters Ionenkanals apen maakt. Gamma-Aminobottersüür (GABA) stellt as törnen Överdrägerstoff sotoseggen den Gegensepeler dorto dor. Defekten in de Biosynthees, anstegen Afbo oder Törnen vun ehr Rezepters (GABA-Rezepters) kann jüst so to’n Anfallsvörgang bidrägen. Elektrolytungliekgewichten dör anduern Opregen vun törnen Synapsen, de GABA bruukt, künnt ut jem opregen Synapsen maken. De zentral törnen Wirken vun eenige Neuropeptiden, as to’n Bispeel Neuropeptid Y oder Galanin, warrt as liefegen Mechanismus to’n Verhöden vun epileptische Anfäll diskuteert.

De Aflööp, de dorto föhrt, dat ut enkelte Rammanfäll en Epilepsie warrt, sünd veel kumplexer un opstunns noch unbekannt. As de Mehrtall vun Anfäll enkelte Begeevnissen blievt, schient se nich dwangslöpig Ännern to maken, de Epilepsien utlösen doot. Liekers hett dat deerexperiemntelle Modell vun’t „Kindling“ ok de Vörstellen vun’t Tostannenkamen vun Epilepsie bi Minschen prägt. Ünner Kindling warrt en dynaamschen Vörgang verstahn, bi den dat mehrmolige Utöven vun elektrische Reizen, de noch nich reckt, üm en Anfall uttolösen, en tonehmen Verstarken vun de Anfalls-Anfalligkeit utlöst, bit an’n Enn Rammanfäll vörkamt. De högere Fienföhligkeit gegenöver den Reiz blifft dorna bestahn. Klinische Ünnersöken över den Afstand twüschen de Anfäll to’n Anfang vun en Epilepsie hebbt aver tomindst nich eenheitlich wiest, dat de Tietrüüm sik verkörten doot, vun wegen dat een Anfall den nächsten anbahnt.

In eenige Fäll sünd dör Stmmbööm un molekulargeneetsche Ünnersöken nich blots en Arvmodus, man sogors en Geensteed för de ännerten Genen faststellt worrn. En Översicht gifft de Tabell. As ännerte Genprodukten künnen to’n Bispeel spannungsafhangige Kanals för Natrium-Ionen oder Rezepters vun Neurotranmitters kennt warrn.

Epilepsie	Arvgang	Gensteed	Gen
benign familiäre neonatale Rammanfäll	autosomal dominant	20q 8q24	KCNQ2 KCNQ3
benign familiäre infantile Rammanfäll	autosomal dominant	19q13	CHRNA4
Absenceepilepsie in’t Kinneröller	kumplex	8q24	n. b.
juvenil myokloonsche Epilepsie	kumplex	15q4 6p	?CHRNA7 n. b.
nordisch Epilepsiesyndrom	autosomal rezessiv	8pter-p22	n. b.
generaliseerte Epilepsie mit Feverkrammen plus	autosomal dominant	19q13	SCN1B
benign fokale Epilepsie mit zentro-temporale Spikes	kumplex	15q14	n. b.
autosomal dominante Frontallappenepilepsie in’ne Nacht	autosomal dominant	20q13.2 15q24	CHRNA4 ?CHRNA3/CHRN5/CHRN5
familiäre Temporallappenepilepsie	autosomal dominant	10q22-q24	LGI1

Butendem künnt Epilepsien ok bi Krankheiten vörkamen, vun de en Ännern vun’t Arvgoot de Grundlaag is, bi de dat Anfallslieden aver blots en Symptom vun de Krankheit is. Bispelen dorför sünd de tuberöse Skleroos oder dat Angelmann-Syndrom.

Epileptische Anfäll künnt mit en Reeg vun Kumplikatschonen verbunnen wesen. De wichtigsten dorvun sünd:

• Sehren oder Schaden, de wiel en Anfall direkt dör dat Tohopentrecken vun de Muskeln kamt. Dorto tellt mitünner ok Warvelbröök dör dat gresige Anspannen vun de Rüchmuskulatur, Platzsehren, Snittsehren, Reetsehren oder Beetsehren.
• Sehren de indirekt dör Unfäll passeert, de dör Anfäll utlöst warrt. Dorto höört, dat een t. B. vun de Ledder fallt, Unfäll in’n Stratenverkehr utlöst oder bi’t Swemmen ünnergahn un afsupen kann.
• Tonehmen Schaden vun’n Bregen dör de hoge Kunzentratschoon vun Neurotransmitters, de wiel den Anfall utschütt warrt, „Bahnen“ vun de Epilepsie. En to groot Anstiegen vun de Calcium-Kunzentratschoon in de Nervenzellen schall för den Schaden verantwoortlich wesen.

To vörderst kummt, as bi all annern Krankheiten ok, dat Rutfinnen vun de Vörgeschicht vun den Kranken, also de Anamnese. Bi Epilepsie-Patienten schüll dorbi blangen dat Optreden vun Epilepsie in de Familie oder vun annere Krankheiten vun’t Nervensystem vör allen ok op Vörkrankheiten acht warrn, de mööglicherwies en symptomaatsche Epilepsie utlöst hebbt. Dorto höört Risiken oder Stören wiel de Swangerschop, Problemen bi de Geboort, de to en Suerstoffmangel föhrt hebbt, Unfäll mit Schädel-Bregen-Sehren oder sweren Krankheiten vun’t Zentralnervensystem.

Dorna kummt de Ünnersöken vun’n Lief, sünners vun’t Nervensystem, mit Ünnersöken vun Knööv, Geföhl (Fienföhligkeit), Reflexen, Bregennervenfunkschoon, Gliekgewicht un Koordinatschoon. Laborünnersöken vun’t Blood künnt to’n Kennen vun möögliche Oorsaken vun symptomaatsche Anfäll denen, as to’n Bispeel Ünnersuckern oder Mineralstoffmangel. To’n annern kiekt de Dokter bi en medikamentöse Behanneln op de Mengde vun’t Heelmeiddel in’t Blood (Medikamentenspegel oder Therapiespegel) as ok op möögliche Nevenwirken (Bloodbild mit Bloodplattken, Lebberenzymen, Nerenfunkschoon, Bloodstollen, Calcium-Phosphat-Stoffwessel).

Dör en Elektroenzephalografie (EEG) kann de Bregen direkt op sien Anfallaigkeit to epileptische Entladen hen ünnersöcht warrn. Dorto kriggt de Patient en Oort Kapp op’n Kopp, in de Elektroden in vörgeven Afstännen inlaten sünd. To de routinematigen Afleiden vun en EEG bi’n Verdacht op Epilepsie höört de Aktiveeren mit Hyperventilatschoon un Fotostimulatschoon. In’n Rohmen vun de Eerstdiagnostik deent dat EEG vör allen ok to’n Inorden vun den Anfall oder de Epilepsie un to’n Rutfinnen vun den Heerd, wenn sik dat üm heerdförmige Anfäll hannelt. Bi sünnere Fragen künnt ok Langtietafleiden (to’n Bispeel över 24 Stünnen, Langtiet-EEG) oder Afleiden bi gliektietige Videoopnahm vun’n Patienten (Video-Dubbelbild-EEG) maakt warrn.

En Magnetoenzephalographie (MEG) tekent dorgegen de magneetsche Aktivität vun’n Bregen mit hoge Oplösen in Ruum un Tiet op. Man, dorbi hannelt sik dat üm en bannig opwännige ne’e un düre Methood, de vör allen to dat nipp un naue Bestimmen vun Bregenrebenden deent, de Epilepsien utlöst. En wietere Methood is de zerebrale Reeknertomografie (CCT). Dat is en sünnere Röntgenschichtünnersöken un weer dat eerste bildgeven Verfohren, womit gröttere Ännern an’t Bregengeweev funnen warrn künn. Sien Vördelen leegt in de Weertschopplichkeit un dorin, dat dat Verfohren gau praat steiht. Man de Oplösen is bi disse Methood slechter as bi annere Methoden. Bito gifft dat en Belasten mit Strahlen, so dat dit Verfohren an Bedüden verloren hett.

Bi de Magnetresonanztomografie (MRT oder MRI) warrt de Biller dör wesseln, starke Magnetfeller maakt. De Dorstellen hett en düütlich högere Oplösen un’n beteren Kontrast twüschen de graue un de witte Substanz. För sünnere Fragen sünners in de Diagnostik vör en chirurgischen Ingreep gifft dat de funktschonelle Magnetresonanztomografie (fMRI), mit de sünnere Funkschonen vun’n Bregen to jemehr tohören Bregenrebeden toordent warrn künnt.

Bi Neeboren un Söögkinner kann ok en Ünnersöken mit Ultraschall dör de apene Fontanell maakt warrn, de Informatschonen över anatoomsche Afwieken verlööft. Wietere Sünnerverfohren sünd de Positronen-Emisschoonstomografie (PET), Flumazenil-PET un Single Photon Emission Computed Tomography (SPECT), mit de sünners epilepsieutlösen Heerden nipp un nau faststellt un in’n Fall vun de vörchirurgische Diagnostik neuroloogsche Utfäll dör de Operatschoon afschätzt warrn künnt.

De wichtigste Differentialdiagnoos bi epileptische Anfäll sünd nich-epileptische psychogene Anfäll, de ok dissoziative Anfäll nöömt warrt un teemlich gliek utsehn künnt. En seker Ünnerscheeden is faken blots dör en Langtiet-Video-EEG-Opteken mööglich. Psychogene Anfäll sünd nich orgaansch, also dör en Funkschoonsstören in’n Bregen utlöst, man se hebbt seelische Oorsaken. Dat kann to’n Bispeel en Depresschoon, en Angststören oder en PTSD/PTBS (posttraumatische Belastungsstörung) wesen. In de Levensgeschicht finnt sik nich roor traumaatsche Begeevnissen as t. B. sexuell Missbruuk. De Anfäll sünd nich simuleert oder vörmaakt. Se mööt psychiatrisch medikamentös behannelt warrn oder bruukt en Psychotherapie, faken ok beides. En Behanneln mit Antiepileptika hett in disse Fäll keen Sinn.

Annere Differentialdiagnosen sünd Krankheiten, de mit batse Bewusstlosigkeit oder Störten tosamengaht: Synkopen (Kreisloopregulatschoonsstören), Hartrhythmusstören, to sieten Bloodsuckerspegel (Hypoglykämie) un annere Krankheiten, de rorer sünd.

Grand-mal-Anfäll, also epileptische Anfäll, künnt ok bi’t Alkoholenttehn, bi Vergiften, Fever oder in de Swangerschop vörkamen. Dorbi liggt keen Epilepsie vör, man de Grundkrankheit mutt behannelt warrn.

Tostännen vun Biesternis mit Verlust vun Orienteertheit, Fehlhanneln un annert opfaalig Verhollen bit hen to Aggresschoon künnt mitünner bi Lüüd na en Anfall optreden. Se künnt mit psychiatrischen Krankheiten (Delir, Psychoos) verwesselt warrn – sünners bi olle Minschen, wenn de epileptische anfall nich sehn worrn is. Opletzt kann’n Migrään, de sik blots in Migrään-Auren dorstellt, licht mit en Epilepsie verwesselt warrn, de sik ok blots mit Auren dorstellt.

De neuropsycholoogsche Diagnostik bi Epilepsiepatienten, also de Ünnersöken vun verscheden kognitive Funkschonen as de Konzentratschoon, de Anlaag, sik direkt wat marken to künnen, oder de middelfrsitige Gedächtnisleistung, de grundleggen oder högeren Spraakleistungen usw. warrt maakt, üm nafolgen Fragen op’n Grund to gahn:

Wiel fröher noch Fragen to de Lateralisatschoon un de Lokalisatschoon vun de Epilepsie in’n Vördergrund stünnen, sünd vundaag dör de groten Leistungen in’t Rebeet vun de strukturellen un funkschonellen Bildgeven mehr de Fragen vun de funkschonell Inschränken vun de kognitiven Leistungen dör de Epilepsie sülvst oder ehr somaatsch Grundlaag, nich wullte Biresultaten vun de medikamentöse Behanneln oder dat Risiko vun kognitive Verlusten dör en mööglichen chirurgischen Ingreep vun Intresse. Disse Opgaven vun de Neuropsychologie laat sik an’t Enn ünner den Begreep Qualitätskontroll tosamenfaten, dat heet de Beoordelen, wo goot en Therapie verdragen warrn un wat se goot heten warrn kann.

Butendem schüllt ok de Fragen na de de Utwirken vun epilepsieutlöste kognitove Stören in’n Alldag, toVn Bispeel op de Leistungsanlaag in de School oder in’n Beroop en Antwoort finnen. Faststellt warrn schall ok, wenn en Notwännigkeit för en Rehabilitatschoon besteiht uh wo goot se ansleiht.

Vele Ünnersöken un Tests warrt noch mit Papeer un Stift maakt, eenige Verfohren sünd vundaag aver ok al reeknerbaseert to kriegen. Bito warrt in sünnere Zentren jümmer fakener ok de Methood vun de funkschonellen Bildgeven as to’n Bispeel de funkschonelle Magnet-Resonanz-Tomografie to’n Lateraliseeren vun de hemispheriellen Spraakdominanz bruukt. Wenn de Interpretatschoon vun de Resultaten nich klor is warrt ünner Ümstännen en invasiven intra-carotidalen Amobarbitaltest (ok Wada-Test nöömt) nödig, de över en temporäre Narkotiseeren vun en Bregenhemisphäär en teemlich reelle Utkunft över de Hemisphärenlateraliseeren för de Spraak verlööft. Dat Teel vun dit Verfohren is, dat Risiko för noch mehr kognitove Verlusten bi en epilepsiechirurgschen Ingreep so lütt as mööglich to hollen.

Wietere Opgaven vun de Neuropsychologie befaat sik mit de kort- middel- un langfristige psycho-soziale Naklapp, de en chroonsche Krankheit as de Epilepsie op dat Leven vun den Patienten hett. Mit mehr oder minner standardiseerte Fraagbagens un Befragen warrt versöcht, disse Utwirken to verstahn. Opletzt mööt sik ok de verscheden Therapiemethoden an jemehr Utwirken op de psycho-soziale Entwickeln vun den Patienten betogen op jemehr Wirksamkeit meten laten.

De Teel vun de Behanneln is, den Patienten kumplett free vun Anfäll to maken bi mööglichst wenige oder ahn Nevenwirken. Bi Kinner schall dör de Therapie butendem en Entwickeln mit mööglichst wenig Inschränken sekerstellt warrn. All Patienten schall en Leven mööglich maakt warrn, dat de Anlagen un Talenten gerecht warrt. Dorbi is to ünnerscheden twüschen de Akutbehanneln vun en epileptischen Anfall un de Duerbehanneln. De Telen vun de Therapie warrt vör allen dör de Gaav vun egente Heelmiddels anstreevt. Mit Help vun en Monotherapie mit Valproinsüür, Carbamazepin oder en anner’t Antiepileptikum warrt dat in twee Drüddel vun de Fäll mööglich, de Anfäll to kontrolleeren. Bi de restlichen Patienten snackt man vun en pharmakoresistente Epilepsie, bi de de Heelmiddels nich anslaht. De tosätzliche Insatz vun wietere Antiepileptika (Add-on-Therapie) föhrt bi resistente Epileptikers blots in roor Fäll (üm un bi 10 %) to en duersome Anfallsfreeheit. Man tomindst en Deelspood, as to’n Bispeel en sietere Anfallsfrequenz oder weniger starke Formen vun de Anfäll künnt dormit henkregen warrn.

Bi pharmakoresistente Epileptikers schüll butendem tietig keken warrn, wat se villicht egent Patienten för en epilepsiechirurgschen Ingreep sünd. De Epilepsiechirurgie kann hüüt as – bi pharmakoresistente fokale Epilepsien – de Epilepsie „helen“, wenn dat utlösen Rebeet in’n Bregen nipp un nau faststellt warrn un ok opereeert warrn kann. Afhangig vun de Form vun’n Anfall liggt de Wohrschienlichkeit na den Ingreep free vun Anfäll to wesen bi 50 bit 80 %.

To dat Kunzept vun de Behanneln höört ok en Opklären un Beraden bit hen to’n Scholenvun de Patienten. Doro tellt de Anleiden to’n Dokumenteeren vun de Anfäll, villicht sogor dat Föhren vun en Anfallsdaagbook, Help to’t Integreeren in den Alldag in Fanilie, School, Beroop un Sellschop. Sellschopplich warrt dorbi en apen Uteneensetten anraat, de op Respekt baseert.

In’n Normalfall geiht en epileptischen Anfall na hööchstens wenige Minuuten vun sülvst to Enn. Na Oort vun den Anfall kann sik de Patient aver dör Störten oder – dör Bewegen un Tucken wiel de unkontrollerten Tostand – an Saken in sien Ümgeven Sehren toföögt hebben. Jüst so künnt ok Versöken, den Bedrapnen fasttohollen oder em wat twüschen de Tähnen to schuven, Sehren veroorsaken un en tosätzliche Gefohr dorstellen. En Epilepsiehelm schuult vör Koppsehren. Vun’n grundsatz her is dat för den Dokter, de de Therapie maakt, goot, wenn de Verloop vun den Anfall nipp un nau beobacht un sien Duer fasthollen warrt. Dorut kann de Diagnoos un ok de Behanneln lichter un gauer maakt warrn. Na’n Anfallkann de Patient noch för längere Tiet, mitünner bit to mehrere Stünnen, mööd, swor to Besinnen to kriegen un kuum optowaken wesen (Terminalslaap). Tomeist kummt he aver ahn sünnere Help wedder vun alleen to Kräft. Afhangig dorvun, wo swor de Anfall wesen is, duert disse Phaas en poor Minuten bit hen to eenige Daag.

Duert de Anfäll mehr as fief Minuuten un sünd mit Bewusstlosigkeit verbunnen, wenn mehrere korte Anfäll achtereenanner as Serie kamt, ahn dat sik de Patient twüschendör wedder verhalen kann, un in Fäll vun Anfäll, de ok ahn Bewusstlosigkeit länger as twintig Minuuten anduert, liggt en Status epileticus vör. In dissen Fall is en Behanneln dör en Nootdokter nödig, anners besteiht de Gefohr, dat de Bregen duersom Schaden lieden deit, oder na Formn vun den Anfall, dat de Patient doran dood blifft.

Minschen, bi de sülvst oder bi en Anhöörigen en swore Form vun Epilepsie bekannt is, hebbt normalerwies en Nootfallmedikament bi sik, dat vun’n Dokter verschreven worrn is. Wenn dat nödig warrt kann dat vun jeedeen, de dorin öövt is, geven warrn. Dat sünd Drapens, de na Form in de Backentasch oder in Form vun en Mikroklistier in den Enddarm inföhrt warrt. De akute epileptische Anfall kann dör disse Gaav vun Antikonvulsiva ut de Koppel vun de Benzodiazepinen in de meisten Fäll ünnerbroken warrn. Sünners Lorazepam, Diazepam, Clonazepam, Midazolam un Nitrazepam hebbt sik as solke Nootfallmideels dörsett, wobi Lorazepam de längste antikonvulsive Wirken hett bi gliektietig weniger sedeeren Nevenwirken hett as de annern Stoffen. De Wirksomkeit un Verdräägborkeit vun de Heelmiddels sünd aver bi jeedeen ünnerscheedlich. För de Duerbehanneln warrt disse Stoffen aver blots in wenige Utnahmen bruukt, vun wegen dat se bi regelmatige Innahm sünners to psychischen Afhangigkeiten föhren künnt.

To’n Hinnern vun epileptische Anfäll hebbt sik vör allen Valproinsüür, Carbamazepin un sien Keton-Gegenöver Oxcarbazepin dörsett. As best Middel to’n Behanneln vun fokale Anfäll gellt dorbi Carbamazepin, wiel Valproinsüür bi primär generaliseerte Anfäll lever nahmen warrt. As Monotherapeutika staht wieter de klassischen Antiepileptika Phenytoin, Phenobarbital un Primidon praat, de aver teemlich ungünstige Nevenwirken opwiest. Vun de modernen Antiepileptika sünd ok Lamotrigin, Topiramat un Levetiracetam för de Monotherapie tolaten. En sünnere Grupp vun Epilepsien in’t Kinneröller, de benignen idiopathischen Partialepilepsien, warrt an leevsten mit Sultiam behannelt.

Jemehr Wirkenhebbt disse Heelmiddels över en Hoochsetten vun’n Reizdrempel dör’t Törnen vun de Natrium-Ionenkanals (Valproinsüür, Carbamazepin, Oxcarbazepin un Phenytoin) oder dör Aktiveeren vun GABA-Rezepters (Phenobarbital un sien Prodrug Primidon) in’t Zentralnervensystem.

As de Monotherapie vun epileptishe Krankheiten bi’n Deel vun de Patienten nich de Wirken hett, de wullt is, kann en Therapie oder ünner Verwennen vun en tosätzlich Middel maakt warrn, dat de Wirken vervullstännigen deit. As Tosatztherapeutika hebbt sik de GABA-Analoga Gabapentin, Tiagabin un Vigabatrin dörsett, de de GABA-Kunzentratschoon in’n Bregen höger maakt. To Wahl staht sünst de Suximiden Mesuximid un Ethosuximid, Lamotrigin, Levetiracetam, Felbamat un Topiramat praat, de de Ionenkanals törnen doot.

Wenn de Bedrapene längere Tiet keen Anfall mehr hatt hett – tomindst twee Johr lang – kann afhangig vun’t Risiko för’n Rüchfall un de mööglichen psychosozialen Utwirken vun ne’e Anfäll to’n een un de wohrnahmen Inschränken dör de Therapie to’n annern en langsom Torüchföhren vun de Heelmiddels bit hen to’n Enn vun de Therapie andacht warrn. De Rüchfallgefohr vun Anfäll na’t Enn vun de Medikamenten-Therapie is in tallrieke Studien ünnersöcht worrn. Tohopenfaat besteiht en Wohrschienlichkeit vun 70 % för en duersome Anfallsfreeheit ahn Heelmiddels wenn

• de Anfallsfreeheit twee bit fief Johren bestünn,
• blots een Anfallstyyp vörkamen is,
• en normale Intelligenz un en normalen neuroloogschen Tostand besteiht un
• de Bregenstroomkurv wiel de Therapie normaliseert hett.

Blangen de Heelmiddels, de in’n egentlichen Sinn de Rammen ünnerdrückt, gifft dat för verschedene swor behannelbore Epilepsien noch annere Ansätz för en Heelmiddel-Therapie. Bi dat West-Syndrom hett sik de Behanneln mit ACTH (adrencorticotroop Hormon ut de Bregenanhangdrüüs, dat de Nevenneren to’n dullere Produkschoon vun Cortison anreegt) oder Corticosteroid as wirksom wiest. De Behanneln bargt vele Nevenwirken as Bloodhoochdruck, Verdicken vun de Hartmuskulatur mit Inschränken vun de Pumpfunkschoon, Nerenverkalen oder Diabetes mellitus. Se warrt ok bi’t Landau-Kleffner-Syndrom, de myokloonsch astaatschen Epilepsie un dat Lennox-Gastaut-Syndrom mit ünnerscheedliche Utsichten op Spood insett.

Bi epilepsiekranke Kinner mit Hausnööv is beobacht worrn, dat Injekschonen vun Immunglobulinen dat Anfallslieden verbetert hett. Se warrt dorüm ok systemaatsch insett. Liekers is opstunns noch nich klor, worüm Immunglobulinen in de Therapie överhaupt wirken doot. Dat gifft bit nu ok noch keen Kriterien, de vöraf Opsluss geven künnen, bi wovun swor to behanneln Epilepsien disse Behanneln Utsicht op Spood hett. En Översichtsarbeit, in de veeruntwintig Studien tosamenfaat sünd, hett bi ünnerscheedliche Therapieduern un Doseeren in de enkelten Behanneln alltosamen en Anfallsfreeheit vun üm un bi 20 % un en Nalaten vun de Anfallsmännigkeit vun ruchweg 50 % wiest.

Siet Johrhunnerten gifft dat de Insicht, dat Fasten bi Minschen mit Epilepsie tietwies helpen kann, anfallsfree to warrn. Dorüm is 1921 en Diät mit hogen Fett- un sieten Kohlenhydrat- un Eiwittandeel to’n Tügen vun en anhollen Stoffwessellaag vör allen mit Fettverbrennen un Billn vun Ketokörpers (Ketoos) inföhrt worrn, de den biocheemschen Effekt vun’t Fasten namaken deit. Disse so nöömte ketogene Diät hett bi Epilepsiepatienten anslahn. Bit hüüt is de nipp un naue Wirken nich klor worrn. Tallrieke Studien hebbt aver wiesen künnt, dat ruchweg een Drüddel vun de Patienten anfallsfree worrn sünd un en wieteret Drüddel üm tomindest de Hälft weniger Anfäll hebbt. Ut praktische Grünnen is se för Kinner vun een bit teihn Johren sünners goot egent, wirkt aver ok wiel de Jöögd oder bi utwassen Minschen. An’n besten schient dorop myokloonsche un atoonsche Anfäll to reageeren, generaliseerte toonsch.-kloonsche un fokale Anfäll dorgegen weniger goot un Absencen an’n wenigsten. Normalerwies schall de Diät twee Johr lang maakt warrn. En Deel vun de Patienten blifft de Effekt ok dorna noch bestahn. As nevenwirken kann dat to Dörfall, Breken, Verstoppen un Diätverseggen kamen. Sünner wiel tosätzliche akute Krankheiten kann sik ok en Översüürn vun’n Lief instellen. Bito is dat Risiko för’t Billn vun Nerenstenen höger. Faken kummt dat ok to’n Anstiegen vun de Bloodfettweerten. De möögliche Langtietutwirken op Hart-Kreisloop-Krankheiten lett sik nich nipp un nau afschätzen. Aver sünners bi swore Epilepsie-Verlööp stellt de ketogene Diät en wirksome möögliche Behanneln dor.

Wenn de Rammanfäll ok mit hööchst möögliche Doseeren vun de Heelmiddles nich richtig ünner Kontroll to bringen sünd, de Utwirken vun de Anfäll op de Levensümstännen un de Nevenwirken vun de Medikamenten op de geistigen Anlagen un op dat Verhollen bannig dull sünd un en strukturelle Läsion vun’n Bregen as Oorsaak för de Anfäll utmaakt warrn kann, kummt dat ok in Fraag, de Krankheit chirugisch to behanneln (Epilepsiechirurgie). Dorto mutt in’t Vörfeld to’n Ingreep (vörchirurgische Disgnostik) akkerat un langtietig ünnersöcht warrn, woneem nipp un nau dat Rebeet liggt, wat de Anfäll utlösen deit. Butendem mutt afschätzt warrn, wovun funkschonellen Verlust dör dat Wegnehmen vun’t Bregengeweev utlöst warrn kann (t. B. Wada-Test).

Bi de Stimulatschoon vun’n Vagusnerv warrt in faste Tietrüüm oder op Aktiveeren vun den patienten dör en elektrischen Stimulater de Nervus vagus bi en Vörgeföhl vun’n Anfall mit elektrischen Stroom anregt. De Stimulater warrt dorto in de Bostwand insett.

De stimuleerte Vagusnerv leidt de Anregen an’n Bregen wieter, wodör de Anfallsmännichkeit sieter maakt warrn kann.

Nevenwirken sünd hierbi öörtliche Wehdaag oder beinflusst föhlen, Verännern vun de Stimmlaag, Luftnoot, Dörfäll un’n flauen Magen. Liekers dat de Vagusnerv ok den Hartmuskel versorgt un an’t Stüern vun de Hartfrequenz bedeeligt is, is nix över’n Ännern vun de Hartfrequenz bi disse Therapie bekannt.

Verhollenstherapie mit oder ahn Biofeedback kann den Patienten in de Laag versetten, op Anteken vun en Anfall to reageeren un em to hinnern oder tomindst swäcker to maken. Vundaag warrt versöcht, de Epilepsie dör en gantheitliche Sozialmeidzin to behanneln. Dorto warrt vör allen Utduersport un en nich so strenge Behöden vun’n Patienten anraat.

Vele Hunnen künnt den epileptishen Anfall bi en Familienanhöörigen vöraf kennen. Siet eenige Johren warrt dorüm al versöcht, bewusst Epilepsiehunnen uttobillen.

De Utsicht vun Epilepsien hangt vun verscheden Fakters af, so ünner annern vun’t Öller vun’t eerste Optreden, Oort vun de Anfäll oder vun Krankheiten vun’t Nervensystem, de blangento kamt. To’n annern kann se ünner verscheden Aspekten vun langtietige Anfallsfreeheit (Remisschoon), vun de psychosozialen Inschränken un Utwirken oder ok de Mortalität bekeken warrn.

Wenn een ünnerscheedliche Studien to de Utsichten tosamenfaten deit, warrt ruchweg 50 bit 80 % vun all Epilepsie-Kranken anduern Anfallsfreeheit. De gröttste statistische Wohrschienlichkeit dorför hebbt Kinner, de twüschen een un teihn Johren an Epilepsie krank warrt. Idiopathische un kryptogene Epilepsien hebbt allgemeen ’n betere Utischt as symptomaatsche. Bi Patienten mit neuroloogsche Krankheinten blangento oder mit geistige Behinnern, hebbt dorna ehr nich so gode Utsichten. Anduern Ännern vun’t EEG sünd tomeist ok mit en slechtere Duer vun Remisschonen verbunnen. En goot prognostisch Teken is, wenn de Patient gau op de Therapie ansnacken deit. Dorgegen künn bit hüüt nich seker nawiest warrn, dat sik de Langtietutsicht dör dat fröhe INsetten vun en antiepileptische Behanneln to’n Goden beinflussen lett.

Grundsätzlich hebbt Minschen mit Epilepsie en gröttert Risiko, in en jünger’t Öller dood to blieven. Möögliche Oorsaken dorför is de direkte Naklapp vun den so sömmten Status epilepticus, Unfäll wiel en epileptischen Anfall – to’n Bispeel dör Afsupen oder Störten –, Sülvstmoord, bats unvermoden Dood bi Epilepsie (SUDEP, Sudden Unexpected Death in Epilepsy) oder de Grundkrankheit, de de Epilepsie utlösen deit. Dat relative Risiko dood to blieven över all Patienten ist ruchweg twee- bit dreemol höger as bi de gesunne Verglieksminschen. An’n wenigsten höger is dat Risiko bi idiopathische Epilepsien, an’n dullsten bi de symptomaatschen bi Kinner mit neuroloogsche Verlusten vun Geboort an.

As SUDEP (vun’t engelsche sudden unexpected death in epilepsy) warrt en batsen unvermoodt Dood bi Epilepsie betekent. In en Studie sünd da nafolgen Risikofakters dorför utmaakt woorn:

• jünger’t Levensöller
• symptomaatsch Epilepsie mit nawiesebore Ännern vun’n Bregen
• männlich Geslecht
• siete Serumkunzentratschoon vun de innahmen Antiepileptika
• generaliseerte toonsch-kloonsche Anfäll
• Slaap

In Düütschland is de Ünnersöken na Oorsaken vun’n Dood bi Epileptikers un’t Fasthollen vun jemehr Mortalität noch wenig utprägt. In de Literatur gifft dat dorto blots wenig Informatschonen. Vun de Minschen mit Epilepsie liggt de Tall vun de Doodsfäll in’t Johr bi 600 vun 100.000 Lüüd, bi Neebedrapene bi 60 vun 100.000. Dat Risiko för’n SUDEP liggt bi ruchweg 50 bit 100 vun 100.000 Minschen in’t Johr. In Fäll vun swore Epilepsie oder en neuroloogsche Inschränken kann dat bit na 500 vun 100.000 Lüüd in’t Johr stiegen. In Grootbritannien warrt de Tall vun Minschen de an oder in Naklapp vun Epilepsie dood bleven sünd mit 1000 in’t Johr angeven. Man geiht dorvun ut, dat de meisten dorvun an SUDEP dood bleven sünd^[3].

Vele Minschen mit Epilepsie hebbt dör de Medikamenten kuum noch Anfäll. Liekers künnt de Inschränken groot wesen. Disse Inschränken künnt objektiv wesen, as to’n Bispeel de Nevenwirken vun de Medikamenten. Dorto kamt aver ok psycholoogsche Fakters. Wenn een en Grand-mal-Anfall an’n Arbeitsplatz oder annerswo vör vele Lüüd hatt hett, is dat asig för den Patienten nich. Epilepsie is anners as annere „Volkskrankheiten“ as to’n Bispeel Diabetes, dorin dat de Krankheit mit’n Stigma behaft is. Dat kann subjektiv jümmer noch so wesen, ok wenn sik de Instellen ünner de Minschen al düütlich betert hett. As aver de Krankheit so goot as nie in de Medien antofinnen is, weet de meisten Lüüd doröver nich veel. De Arbeitslosenandeel ünner de Minschen mit Epilepsie is överproportschonal hooch, sülvst ünner de Minschen, de allgemeen en Behinnern hebbt. Alleen mit objektiv verhannen Leistungsminnern is dat so nich to verkloren.

Dat Spektrum vun de Krankheit is groot un kann vun Formen mit gote Utsichten un roor Anfäll bit to Formen mit hoge Anfallsmännichkeit verbunnen mit Bregen schaden recken. Ok wenn Minschen mit Epilepsie vundaag noch in vele Levensrebeden op Hinnern stööt, föhrt se tomeist en teemlich normal Leven.

Epilepsie is öller as de Minschheit – vun wegen dat jede eenigermaten kumplexe Bregen gliekförmige Entladen mit epileptische Naklapp tügen kann, so ok bi de Apenornen, de vör de Minschen leevt hebbt – un tellt to de fakensten chroonschen Krankheit, de dat gifft. As sik de Krankheit wiel en epileptischen Anfall opfallig un gresig dorstellen kann, sünd Minschen mit Epilepsie inn Verloop vun de Historie mol so un mol so opfaat un goot as ok slecht stigmatiseert worrn.

In eenige antike Kulturen weern epilepsiekranke Minschen as Hillige ansehn, vun wegen, dat jem de (schienbore) Övergang in en Trancetostand licht fallen de. Al in’t antike Ägypten un to de Tiet vun den babyloonschen König Hammurabi weer Epilepsie bekannt un de Minschen weern bang dorför.

Bi de Greeken hett de Krankheit as „hillige Krankheit“ gellt^[4], in den Sinn, dat de göttliche Macht Besitt nimmt. Je na Oort vun den Anfall weern ünnerscheedliche Gödder dormit verbunnen (Kybele, Poseidon, Enodia, Apollon Nomios, Ares). Ruchweg veerhunnert Johren vör Christus hett sik aver de greeksche Dokter Hippokrates gegen de Hilligkeit vun de Krankheit wennt^[5]. He wies dorop hen, dat de Krankheit en natürliche Oorsaak harr. Na sien Ansicht weer dat kollen Sliem, de in dat warme Blood inströmen de, wat dorophen afköhlen un verklamen de. Behannelt weer na den Grundsatz contraria contrariis, also wat Gegendeeliges mit dat Gegendeel bikamen: Diätetik, Heelmiddel, Schröppen, Purgeeren, vun mootige Dokters Arteriotomie, Brenniesen un Trepanatschoon.

In’t antike Rom müssen tokamen Soldaten bi jemehr Mustern dör en Wagenrad, dat sik dreihn de, in en Licht (t. B. de Sünn). Wenn se dorbi en Anfäll kregen hebbt, sünd se utmustert worrn.

In’t Middelöller is an Rammanfall faken as’n „Angreep vun baven“, also as Straaf vun Gott oder as „dämonnsche Beseetenheit“ ansehn worrn, un harr för den Bedrapenen gresige Folgen, as to’n Bispeel en Exorzismus. In’n Fall vun Anneliese Michel is dat in Düütschland noch 1976 passeert. In’t 17. un 18. Johrhunnert kreeg Epilepsie langsom wedder den Status as en normale Krankheit, man eerst in de tweeten Hälft vun’t 19. Johrhunnert keem de wetenschoppliche Bewies, dat Epilepsie en natürlichen Oorsprung hett.

To de Tiet vun’n Natschonalsozialismus gellen Minschen, de Epilepsie harrn, as Leven, dat nix weert weer – jüst so as vele annere Behinnerte ok.

In all Tieten geev dat beropen Minschen, de ünner Epielepsie lieden deen, as to’n Bispeel Alexander de Grote, Julius Caesar, Napoleon, Gustave Flaubert, Dostojewski (vun em t. B. in Idiot (Идиот; dt.: Der Idiot) verarbeit), Agatha Christie, Molière, Leonardo da Vinci, Michelangelo, Vincent van Gogh, Georg Friedrich Händel, Paganini, Alfred Nobel, Caligula, Slobodan Milošević, Rudi Dutschke u.v.a. Mit Pius IX. (1792–1878) geev dat sogor en Epileptiker, de Paapst worrn is, ofschoonst Epilepsie-Kranke lange Tiet as Beseeten verfolgt worrn sünd.

Beropen Minschen, de an Epilepsie leden hebbt:

• 
  Gaius Julius Caesar
• 
  Georg Friedrich Händel
• 
  Napoleon Bonaparte
• 
  Papst Pius IX.
• 
  Gustave Flaubert
• 
  Fjodor Dostojewski
• 
  Alfred Nobel

Ünner’t Volk weer Epilepsie faken ok as Fallsucht betekent. As wichtigste Hillige un Helper gegen Fallsucht, Rammen un annere Nervenlieden weer ünner de Lüüd mit Gloven de hillige Paapst Cornelius ansehn. Sien Anropen bi Epilepsie weer so begäng, dat se ok as „Kornelkrankheit“ oder „Corneliuskrankheit“ bekannt weer. In de Nedderlannen weer se „Corneliuseuvel“ nöömt. In’t Rhienland, in Belgien un in de Nedderlannen sünd tosamen üm un bi 40 Öörd nawiest, woneem Cornelius vun wegen epileptische Anfäll anropen worrn is. Na vele vun disse Öörd geev dat Wallfohrten an sünnere Daag, to’n groten Deel noch bit Mitt vun’t 20. Johrhunnert.

Wenn een Minsch faken epileptische Anfäll hett un ok dör en Behanneln nich wenigstens en half Johr lang ahn Anfall blifft, dröff he keen Auto föhren un ok keen Wark utöven, mit dat he sik sülvst oder annere in Gefohr bringt. Dordör hebbt Epilepsiekranke ok gröttere Problemen mit de Utwahl vun’n Beroop. Blangen den Fachmann för Neurologie schüll Patienten dorüm ok en Fachdokter för Arbeitsmedizin opsöken.

Wokeen vun een Epilepsie bedrapen is, hett in Düütschland de Mööglichkeit, en Andrag op Sworbehinnertenutwies to stellen, üm en Utgliek för stüerliche un beroopliche Nadeelen to kriegen. Na de „Anholtspunkten för de gootachterliche Arbeit“ gellt dorbi verscheden Graden vun Behinnern (GvB):

Anfäll na Form, Utmaat un Männichkeit	GvB
bannig roor (generaliseerte grote un kumplex-fokale Anfäll mit Posen vun mehr as een Johr; lütte un eenfach-fokale Anfäll mit Posen vun Maanden)	40
roor (generaliseerte grote un kumplex-fokale Anfäll mit Posen vun Maanden; lütte un eenfach-fokale Anfäll mit Posen vun Weken)	50–60
middlere Männichkeit (generaliseerte grote un kumplex-fokale Anfäll mit Posen vun Weken; lütte un eenfach-fokale Anfäll mit Posen vun Daag)	60–80
faken (generaliseerte grote oder kumplex-fokale Anfäll jede Week oder Serien vun generaliseerte Rammanfäll, vun fokal betont oder vun multifokale Anfäll; lütte un eenfach-fokale Anfäll jeden Dag)	90–100
Na dree Johren Anfallsfreeheit (bi wietere Notwännigkeit vun Behanneln mit Antiepileptika)	30

Na Oort un Männichkeit vun de Anfäll künnt ut de Utwiesmarkmolen „RF“ (befreet vun de Rundfunk- un Feernsehgebühren), „B“ (bruukt jümmers een üm sik) oder annere tospraken warrn. Dat Anfallslieden gellt as afklungen, wenn de Patient ahn Medikamenten dree Johr lang keen Anfall mehr harr. Ahn Nawies vun en Bregenschaden is denn keen GvB mehr antonehmen.

Vele Beroopsunvermögenversekern aver ok Unfallversekern nehmt keen Epilepsiekranken an, de nich tomindst twee Johren anfallsfree sünd.

Epilepsie is nich blots op Minschen beschränkt, man de kummt ok bi Huusdeeren vör. An’n fakensten bedröpt dat Hunnen, ’n beteren rorer ok Katten un bannig roor ok Huuskaninken. Bi Peer is’n fakener Vörkamen bi Araber beschreven. Vun wegen de annern Nervenschalten in’n Bregen vun Deeren warrt aver faken vun’n „epileptioformen Anfall“ snackt. Jüst as bi Minschen warrt idiopathische (ruchweg 80 %) un symptomaatsche Epilepsien, as ok partielle un generaliseerte Anfäll ünnerscheedt.

Bi de partiellen oder fokalen Epilepsie warrt twüschen eenfache, kumplexe un Anfäll mit sekundäre Generalisatschoon ünnerscheedt. De eenfachen Anfäll stellt sik faken blots as nich kontrolleerte Bewegen vun enkelte Lidden oder Muskelgruppen, Keevslahn oder Koppschütteln dor. In den Fall vun en rein sensoorschen oder vegativen fokalen Epilepsie sünd meist gort keen Anfäll to marken. Kumplexe Anfäll stellt sik vun wegen de dormit verbunnen Bewusstwesensstören as opfallig Verhollen dor: blangen unmotiveert Bellen, Kauen, Licken, Aggresschoon un Tucken vun sünnere Liefdelen (as Ohren oder Gesicht) warrt faken dat Symptom „Flegensnappen“ oder Drangwannern (dwanghaft In’n-Kreis-Lopen) faststellt. En Afgrenzen to sünnere egene Verhollensmuster vun gesunne Hunnen is faken swor.

Generaliseerte Anfäll warrt in ünnerscheedliche Gruppen indeelt: Absencen (bannig roor), Myoklonien, toonsche Anfäll, kloonsche Anfäll, toonsch-klonnsche Anfäll. De fakenste Anfallstyyp is de toonsch-klonnsche Grand-mal-Anfall, de bi Hunnen in verschedene Phasen indeelt waart:

• Prodomalstadium: Kenntekent dör Ännern vun’t Wesen, in’t Wiete kieken, Snuppern. Dit Stadium kann mehrere Stünnen bit Daag anduern, kann aver ok wegblieven oder vör’n Anfall översehn warrn.
• Aura: De Aura is faken swor vun de annern Phasen to scheden un tekent sik dör en utprägtet banget Verhollen ut as Rohlosigkiet, Schreckhaftigkeit, Anhanglichkeit oder Bellen. De Duer is wenige Sekunnen bit eenige Minuuten.
• Iktus: Dat is de egentliche Anfall. Faken fangt de mit öörtliche Tucken an, de denn in generaliseerte Rammen mit toonsch-kloonsche Tucken, Keevslahn, Severn, unkontrolleerten Afgang vun Schiet un Urin un Bewusstlosigkeit övergaht. Disse Phaas duert tomeist eenige Sekunnen bit Minuuten. En Iktus, de länger as dörtig Minuuten anhollt, oder twee oder mehr Rammanfäll naenanner ahn, dat dat Deert twüschentietig wedder to sik kummt, warrt as Status epilepticus betekent.
• Postiktus: Dit Stadium geiht över eenige Minuuten bit to to Daag. In de Tiet wiest dat Deert Anteken vun Slappheit un Slaapigkeit. Mitünner kann dat to Desorienteeren, batsen Hunger oder unmotiveert Aggressivität kamen.

Bi de idiopathischen Epilepsie vun Hunnen is en Rass- oder familiär Dispositschoon nawiest worrn.

Epilepsie kummt bi de nafolgen Rassen fakener vör: Golden Retriever, Cocker-Spaniel, Pudel, Bernhardiner, Irish Setter, Dwargsnuter, Ruuchhoor-Foxterrier, Dackel, Border Collie un Groot Swiezer Sennenhund.

Anfäll vun’n Lafora-Tyyp bi’n Beagle un bi’n Basset warrt dör en Ansammeln vun Glykoproteinen in’t Zentralnervensystem utlöst. Bi Keeshonden un Irish Wolfhounds is en autosomal-rezessiven Arvgang beschreven. Bi annere Rassen as de Düütsche un Belgische Schäperhund, Golden Retriever, Labrador Retriever, Berner Sennenhund, Boxer un Vizsla is en kumplexen Arvgang nawiest.

Differentialgiagnotisch mööt verschedene Krankheiten utslaten warrn. Bi Hunnen sünd dat vör allen kardinal bedingte Synkopen, Lebberkrankheiten (hepatoenzephaal Syndrom) un Infekschoonskrankheiten (Hund: Staupe, Katt: FIP). Dat gifft noch wietere Differentialdiagnosen, de na dat Akronym VETAMIN D afarbeit warrt.

Dör de beschränkten finanziellen un diagnostischen Mööglichkeiten warrt na’t Afkloren vun de wichtigsten Differentialdiagnosen en „diagnostische Therapie“ maakt. Dat eerste Middel is in de Veehmedizin jümmer noch dat Phenobarbital, vun wegen dat ne ne’eren humanmedizinischen Antiepileptika bi’n Hund korte Halfweertstieten opwiest un faken innahmen warrn mööt. Kaliumbromid is ok en goot wirksom Medikament to’n Behanneln vun Epilepsie bi Hunnen. Beide Middels warrt ok mitenanner kombineert. Wenn de Therapie nich ansleiht, kann Gabapentin, Primidon (giftig för Katten) oder Felbamat geven warrn. Bi Katten is dat eerste Middel Diazepam oder Phenobarbital. De Therapie mit de Antiepileptika mutt normalerwies dat hele Leven maakt warrn un hett – richtig instellt – gode Utsichten.

In’n Fall vun en Status epilepticus is Diazepam dat beste Middel. Dorbi is dorop to achten, dat de Status epilepticus en Nootfall is, bi den dat Leven in Gefohr is un dorüm sofort behannelt warrn mutt. De Besitter vun’t Deer kann Tohuus mit rektale Anwennen vun Klistiers oder Zäpfchen mit Diazepam oder dör vörsichtige Gaav vun Diazepam-Drapens „Eerste Help“ leisten, üm dorna aver mööglichst gau en Veehdokter optosöken.

• Postparoxysmaal Schummertostand
• Ohtahara-Syndrom
• Slaaplahmen

• Hartmut Siemes, Blaise F. D. Bourgeois: Anfälle und Epilepsien bei Kindern und Jugendlichen. Thieme, Stuttgart-New York 2001, ISBN 3-13-127031-4
• Rolf Degen: Epilepsien und epileptische Syndrome im Kindes- und Erwachsenenalter. Elektroenzephalographie. Blackwell, Berlin-Wien 1999, ISBN 3-89412-366-4
• Ansgar Matthes, Hansjörg Schneble: Epilepsien – Diagnostik und Therapie für Klinik und Praxis. Thieme, Stuttgart-New York 1999, ISBN 3-13-454806-2
• Günter Krämer: Der große Trias-Ratgeber Epilepsie. TRIAS, Stuttgart 2005, ISBN 3-8304-3129-5
• Günter Krämer: Epilepsie von A–Z – Medizinische Fachwörter verstehen. TRIAS, Stuttgart 2005, ISBN 3-8304-3229-1
• Günter Krämer: Diagnose Epilepsie – Kurz und bündig. Wie Sie die Krankheit verstehen, die besten Therapien für sich nutzen, Ihren Alltag optimal gestalten. TRIAS, Stuttgart 2003, ISBN 3-8304-3077-9
• Hansjörg Schneble: Epilepsie bei Kindern – Wie ihre Familie damit leben lernt, was Epilepsie ist, wie der Arzt untersucht und behandelt. TRIAS, Stuttgart 1999, ISBN 3-89373-528-3

• Owsei Temkin: The Falling Sickness. A History of Epilepsy from the Greeks to the Beginning of Modern Neurology. Johns Hopkins, Baltimore 1945, 1994 (2. durchg. Aufl.). ISBN 0-8018-4849-0
• Schneble, Hansjörg: Heillos, heilig, heilbar. Geschichte der Epilepsie, de Gruyter, Berlin 2003

• Annette Fink: Blickfängerin. Ein Leben mit Epilepsie und Angst, Kreuz-Verlag 2006, ISBN 3-7831-2830-7
• Mechthild Katzorke, Volker Schöwerling, Prof. Bernd Pohlmann-Eden: Leben mit Epilepsie – eine filmische Langzeitdokumentation, catlinafilm Berlin 2005.

• Epilepsiezentrum an’t Universitätsklinikum Freiburg
• Klinik för Epileptologie vun de Universität Bonn
• Kompetenznetz Epilepsie Vele Informatschonen in kompetente Borns

1. ↑ Delgado-Escueta und Enrile-Bacsal (1984): Neurology; 34: 285-294
2. ↑ ^{a b} Hartmut Siemes, Blaise F. D. Bourgeois: Anfälle und Epilepsien bei Kindern und Jugendlichen. Thieme, Stuttgart-New York 2001, ISBN 3-13-127031-4
3. ↑ National Sentinel Clinical Audit of Epilepsy-Related Death 2002 - PDF, engelsch
4. ↑ Evert Dirk Baumann: Die Heilige Krankheit, Janus 29 (1925), S. 7-32
5. ↑ Hippokrates: Över de hillige Krankheit. Kapitel 1, 2, 7