Опус (музика)
Опус (француски: numéro, англиски: opus number, италијански: numero, германски: Opuszahl) – збор кој потекнува од латинскиот јазик и значи дело.
Овој поим може да се однесува на книжевност, сликарство, театар, балет, филм, музика и, воопшто, на сите области на уметничкото творештво.
Две значења на опус
[уреди | уреди извор]Опус може да има два значења[1]:
- 1. Поединeчно дело на некој уметник:
На пример: Бетовеновиот Трет клавирски концерт, це мол, опус 37.
- 2. Целокупно творештво на некој уметник:
На пример: „Целиот уметнички опус на графичарите е многу вреден...", „Неговиот книжевен опус опфаќа комедии, раскази, книжевна и театарска критика."
Во музиката зборот опус исто така има две значења:
- 1. музичко дело (композиција),
- 2. целокупно творештво на еден музичар.
Опис на процесот на нумерација на музичките дела
[уреди | уреди извор]Композиторите и музиколозите (лицата кои ја проучуваат и пишуваат за музиката) зборот опус (или скратено Оп.)[2] го користат за означување (заради полесен увид) на хронолошки редослед на создавањето на уметничките дела, а понекогаш така се означува и еден период од творештвото на композиторот. Тие со насловот го пишуваат и бројот на опусот. На пример, кога композиторот ја компонира својата прва композиција, ѝ дава наслов и ја означува како „Опус 1" (Оп. 1). Следната композиција би била „Опус 2" (Оп. 2) итн.
Кои се причините за нумерирање на музичките дела
[уреди | уреди извор]Овој начин на организациско каталогизирање на музички композиции на еден уметник во голема мера помага и го олеснува увидот во креативниот опус на композиторот и брзото и лесно наоѓање на секој музичар или заинтересирана личност за неговата работа или неговото конкретно дело.
Бетовен напишал многу сонати за пијано. Тој ја напишал сонатата во А-дур „Голем опус 26“ кога бил млад. Многу години подоцна, тој напишал друга соната за пијано (исто така во А-дур), но таа (за да биде поинаква) е Опус 101 (видете го последниот музички пример долу десно).
Историски аспект на нумерирање на музичките дела
[уреди | уреди извор]Ознаката Опус почнала да се користи уште од 17 век, па сè до денешен ден. Познато е дека Лудвиг ван Бетовен бил многу систематично ажурен во тоа.
Други нумерирања на музичките дела
[уреди | уреди извор]Освен класичната ознака Оп., музиколозите на композициите кои немале ознаки им давале и поинакви нумерации. Прикажани се само некои од најпознатите:
- BWV [3](германски: Bach-Werke-Verzeichnis, англиски: Bach Works Catalogue) се ознаки на композициите на Јохан Себастијан Бах.
- KV или K (Köchel-Verzeichnis)[4] се ознаки за композициите на Волфганг Амадеус Моцарт кои ги подготвил Лудвиг фон Кехел. Познато е дека Моцартовата музика немала броеви на опус. Музикологот Кехел направил хронолошки попис на сите Моцартови дела и им дал К нумерација (К според Kехел). Кехеловата нумерација оди до бројот 622.
- D (Otto Erich Deutsch)[5] се ознаки за композициите на Франц Шуберт кои ги подготвил Ото Ерих Дојч.
- L (François Lesure)[6] се ознаки за композициите на Клод Дебиси кои ги каталогизирал музикологот Франсоа Лезир.
- Делата на Доменико Скарлати може да се појавата под три различни каталошки системи:
- 1. L (Alessandro Longo)[7] биле ознаки за композициите на Доменико Скарлати до 1906 година. Ги подготвил Алесандро Лонго.
- 2. К или Кк (Ralph Kirkpatrick)[8] е нова ознака за композициите на Доменико Скарлати која ја заменила горната каталогизација L во 1953 година од страна на Ралф Керкпатрик.
- 3. P (Giorgio Pestelli)[9] е нова ознака за композициите на Доменико Скарлати создадена од странана Џорџо Пастели во 1967 година.
Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ „опус“ — Дигитален речник на македонскиот јазик
- ↑ Радивој Лазић - Властимир Перичић, Основи теорије музике, Посетено на 17. 4. 2013
- ↑ Bach-Werke-Verzeichnis, каталог на Баховите дела, Пристапено 17. 4. 2013.
- ↑ Köchel-Verzeichnis, ознаки за композициите на В. А. Моцарт, Пристапено 17. 4. 2013.
- ↑ Otto Erich Deutsch, ознаки за композициите на Франц Шуберт, Пристапено 17. 4. 2013.
- ↑ François Lesure, ознаки за композициите на Клод Дебиси, Пристапено 17. 4. 2013.
- ↑ Alessandro Longo, ознаки за композициите на Доменико Скарлати, Пристапено 17. 4. 2013.
- ↑ Ralph Kirkpatrick, нови ознаки за композициите на Доменико Скарлати од 1953, Пристапено 17. 4. 2013.
- ↑ Giorgio Pestelli, создал нови ознаки за композициите на Доменико Скарлати во 1967, Пристапено 17. 4. 2013.