Pebrero

Ti Pebrero ket isu ti maika-2 a bulan ti tawen dagiti kalendario a Huliano ken Gregoriano . Daytoy ti kaababaan a bulan ket isu laeng ti bulan nga addaan iti basbassit ngem 30 nga al-aldaw iti kadawyan a tawen. Ti Pebrero ket addaan iti 28 nga al-ldaw kadagiti kadawyan a tawen wenno 29 nga al-aldaw kadagiti bisiesto a tawen.

Ti Pebrero ket isu ti maikatlo a bulan ti panaglalam-ek idiay Akin-amianan a Hemisperio. Idiay Akin-abagatan a Hemisperio, ti Pebrero ket isu ti maikatlo a bulan ti kalgaw (ti panawen a kapada ti Agosto idiay Akin-amianan a Hemisperio).

Ti Pebrero ket mangrugi iti isu met laeng nga aldaw ti lawas a kas ti Marso ken Nobiembre kadagiti kadawyan a tawen, ken iti isu met laeng nga aldaw ti lawas a kas ti Agosto kadagiti bisiesto a tawen. Ti Pebrero ket agpatingga iti isu met laeng nga aldaw ti lawas a kas ti Oktubre iti tunggal maysa a tawen ken ti isu met laeng nga aldaw ti lawas a kas ti Enero kadagiti kadawyan a tawen. Kadagiti bisiesto a tawen, daytoy laeng ti bulan nga agpatingga iti isu met laeng a nga aldaw ti lawas a pagrugianna.

Ti Romano a bulan ti Februarius ket nainaganan idi manipud iti Latin a termino ti februum, a ti kaibuksilanna ket puripikasion, babaen ti rito a puripikasion ti Februa a matenggel iti Pebrero 15 (kabus a bulan) iti daan a lunar a kalendario a Romano. Ti Enero ken Pebrero ket isu idi dagiti naudi a bulan a nainayon iti kalendario a Romano, gapu ta dagiti Romano idi ket inkedkeddengda a ti panaglalam-ek a kas awan ti bulanna a paset ti panawen. Dagitoy ket innayon babaen ni Numa Pompilius idi agarup a 713 SK. Ti Pebrero ket nagtultuloy a ti naudi a bulan ti tawen a kalendario aginggana idi panawen ti decemvirs (c. 450 SK), idi nagbalin daytoy a ti maikadua a bulan. Kadagiti naisangayan a nagbaetan, ti Pebrero ket napasardeng idi kadagiti 23 wenno 24 nga aldaw, ken ti 27 nga aldaw a nasengngatan ti bisiesto a bulan, ti Intercalaris, ket dagus isi a naisengngat kalpasan ti Pebrero tapno maipasayaat ti tawen kadagiti panawen.

Babaen kadagiti reporma a nakaitakderan ti kalendario a Huliano, nawaswas idi ti Intercalaris, dagiti bisiesto a tawen ket kankanayonda nga adda iti tunggal uppat a tawen, ken kadagiti Pebrero ti bisiesto a tawen ket nanayonanda iti maika-29 nga aldaw. Kalpasan dayta, nagtalinaay daytoy nga isu ti maikadua a bulan iti tawen ti kalendario, a ti kaibuksilanna ket ti urnos dagiti bulan ket naiparangda (Enero, Pebrero, Marso, ..., Disiembre) iti kaunegan iti kalendario a maitaldiap iti tawen. Uray idi las-ud ti Tengnga a Panpanawen, idi ti nabilangan a tawen ti Anno Domini ket nangrugi iti Marso 25 wenno Disiembre 25, ti maikadua a bulan ket ti Pebrero no dagiti amin a duapulo ket dua a bulan ket maiparangda nga agsasaruno. Dagiti reporma ti kalendario a Gregoriano ket nangbaliw bassit kadagiti sistema para iti panangikeddeng no ania dagiti tawen ket dagiti bisiesto a tawen ken isu nga aglaon kadagiti 29 nga aldaw a Pebrero.

Dagiti naipakasaritaan a nagan ti Pebrero ket mairaman dagiti termino ti Daan nga Ingles iti Solmonath (bulan ti pitak) ken Kale-monath (nainaganan para iti repolio) ken ti pay panangikeddeng babaen ni Karlomagno iti Hornung. Iti Pinlandes, ti bulan ket tinawtawagan iti helmikuu,a ti kayatna a sawen ket "bulan ti perlas"; no matunaw ti niebe kadagiti sanga ti kayo, daytoy ket mangporma kadagiti tedted, ken no mayelo manen dagitoy, dagitoy ket kasla met perlas iti yelo. Iti Polako ken Ukraniano, ti bulan ket tinawtawagan iti luty wenno лютий, a ti kayatna a sawen ket yelo wenno natangken a linnaaw a nagbalay. Iti Masedonio ti bulan ket sechko (сечко), a tikayatna a sawen ket bulan a panagtagbat iti tarikayo. Iti Tseko, daytoy ket tinawtawagan iti únor, a ti kayatna a sawen ket bulan iti panaglenned [iti yelo ti karayan]. Iti Kroata, tinawtawagan daytoy iti veljača, a saan met nga ammo iti kayatna a sawen ngem mabalin a nagtaud manipud iti balikas para iti "ad-adu," ti mabalin a panangireperensia kadagiti aldaw nga umad-adu iti kaatiddogna.

Iti Eslobeno, ti Pebrero ket tradisional a tinawtawagan iti svečan, a mainaig kadagiti karambano wenno dagiti Candlema.^[1] Daytoy a nagan ket nagtaud manipud iti sičan,^[2] ken naisurat a kas svičan iti New Carniolan Almanac manipud idi 1775 ken nabaliwan iti kanungpalan a pormana babaen ni Franc Metelko iitilibrona iti New Almanac manipud idi 1824.^[1] Ti nagan ket nailetra pay a kas sečan, a ti kayatna a sawen ket "ti bulan a panagpukan kadagiti kayo".^[1] Idi 1848, naisingasing idi iti Kmetijske iti rokodelske novice babaen ti Kagimongan ti Eslobeno iti Ljubljana a tawagan daytoy a bulan iti talnik (mainaig iti panagtunaw iti yelo), ngem saan met a nausar unay. Ti kapanunotan ket insingasing idi babaen ti padi ken patriota a ni Blaž Potočnik.^[3] Ti sabali pay a nagan idi ti Perero iti Eslobeno ket ti vesnar, manipud iti mitolohiko a karakter Vesna.^[4]

• Pebrero 29
• Pebrero 30
• Pebrero 31

• Anthony Aveni, "February's Holidays: Prediction, Purification, and Passionate Pursuit," The Book of the Year: A Brief History of Our Seasonal Holidays (Oxford: Pagmalditan ti Unibersidad ti Oxford, 2003), 29–46.

Dagiti inadaw a sasao a mainaig iti Pebrero iti Wikiquote (iti Ingles)

• The Straight Dope: How come February has only 28 days? Naiyarkibo 2008-04-30 iti Wayback Machine
• "February". Encyclopædia Britannica (iti Ingles) (Maika-11 nga ed.). 1911.