Plaatsvervangers - Thomas Heerma van Voss
Thomas Heerma van Voss schrijft enkele stukken over zijn liefde voor muziek.
Het zijn verhalen waarin hij niet noodzakelijk de beste muzikanten
bewierookt (al geldt dat misschien toch wel een beetje voor Damon
Albarn) of waarin hij uitgebreide analyses maakt van de muziek of het
genre (dat doet hij maar gedeeltelijk), maar het zijn vooral
persoonlijke verhalen die evenveel over hem vertellen als over de
artiesten. En ja, als muziekliefhebber word ik aangesproken, als blogger
voelt ik me verwant, wanneer hij het heeft over rapper Tim Dog, zijn
muzieksite Hiphopleeft, Damon Albarn of het gangstaraplabel No Limit van
Master P. En nee, zelf ben ik niet zo maniakaal en obsessief met muziek
bezig, van één label of één artiest alles verzamelend, lezend,
bekijkend,... Zelf ben ik eerder een veelvraat die overal een hap van
neemt, niet zoals hij het hele menu uitprobeert van één restaurant.
Hoeveel keer heb ik niet in recensies geschreven dat die plaat me
nieuwsgierig maakte naar het volledige oeuvre van een artiest, waarna
het er nooit van kwam dat ook daadwerkelijk te beluisteren (ondanks de
makkelijke toegankelijkheid via Spotify). En dus zijn er verschillen
tussen ons, maar ook gelijkenissen. En zo doet dit boek me nadenken over
wie ik zelf ben als blogger en wat voor muziekfan ik ben, wat muziek
voor mij betekent en hoe ik op een even persoonlijke manier over muziek
zou kunnen schrijven, iets wat zeker het afgelopen jaar een grote wens
van mij is, om op die manier meer diepgang te brengen op mijn blog.
Kwaliteit boven kwantiteit, in zekere zin. Het omarmen van de
particulariteit als unique selling proposition. Het onderscheiden van al
die andere recensenten door mijzelf kenbaarder te maken en uitdrukking
te geven aan hoe artiesten en platen en songs mij weten te raken en
waarom.
Een plek waar eenzaamheid niet bestaat - Frauke Heyde
Hoeveel
vormen van verdriet, van verlies, van rouw kan je in één boek stoppen?
Veel, zo bewijst Frauke Heyde. "Een plek waar eenzaamheid niet bestaat"
zou ongeloofwaardig kunnen geweest zijn en toch slaagt de schrijfster
erin om al die verhaallijnen boordevol verdriet, verlies, rouw en pijn
op een natuurlijke manier samen te brengen in de kleine gemeenschap van
in essentie een dorp. En al ben ik zelf een stadsmens, al mijn hele
leven, ik snap het en aanvaard dat dit kan, dat dit in een dorp mogelijk
is.
Maar meer nog confronteren al die vormen een lezer met zijn
eigen geheimen, zijn eigen verliezen, zijn eigen verdriet en zijn eigen
rouw. Je kan je af en toe afschermen door te vluchten in het verhaal van
de personages, dat niet het jouwe is, maar bijwijlen is het onmogelijk
die eigen demonen te zien opdoemen achter de schouders van de
personages. De eigen tranen weghouden, het lukte me amper. Met het voor
elk wat wils aan verdriet in dit boek kan ik immers niet vermijden dat
het soms ondraaglijk dichtbij komt en dat ik dezelfde verscheuring in
mezelf voel als de personages in het boek. De traagheid van de "actie"
in dit verhaal werkt gelukkig zalvend, maakt het allemaal toch net
draaglijk en zorgt ervoor dat je het boek niet hoeft weg te leggen, hoe
pijn het soms ook doet. Heyde schreef een spiegel voor de lezer, één die
weinig verhult.
De dubbelganger - Fjodor Dostojewski
Wat
moet een mens denken van het hoofdpersonage, de heer Goldjakin, die
plots een dubbelganger ontmoet en door hem dwars gezeten wordt? Is hij
gek geworden, paranoïde, en verbeeldt hij zich deze dubbelganger
slechts? Of is hij het tragisch slachtoffer van een vreemde
toevalligheid die hem naar zijn verderf lijkt te voeren? Bijna de hele
tijd deed hij me denken aan Hamlet, van wie ik ooit leerde dat hij het
prototype van de neuroticus is. Goldjakin kan immers maar geen besluit
nemen, maakt zijn zinnen amper af, twijfelt voortdurend en verandert
constant van gedacht, waardoor het moeilijk volgen is waarheen dit alles
leidt.
Vast staat dat Dostojewski in deze roman de lezer bij wijze
van spreken gijzelt in de onduidelijkheid, maar hij doet dat zo goed dat
je, ondanks een vreemde wrevel die meer en meer bezit van je neemt, het
boek niet opzij kan liggen en jezelf verplicht verder te lezen. Je
voelt een afkeer van de hoofdpersoon en toch wil je absoluut weten hoe
het afloopt.