De Ongeletterde Wanhoop: vorming

Posts tonen met het label vorming. Alle posts tonen

29 november 2010

Extreem mannelijk denken

Onlangs ging ik naar een lezing (van Autisme Centraal) met als vraag : "Autisme : een extreme vorm van mannelijk denken?"
Nu zie ik (in gedachten) al heel wat vrouwelijke lezers instemmend knikken, maar laten we niet op het antwoord vooruitlopen... Deze theorie als verklaringsmodel voor autisme is enorm gepopulariseerd geraakt, niet in het minst omdat het zo aannemelijk lijkt. Immers, zien we bij mannen in hun denken niet gelijkaardige trekjes als we zien bij autisten ? Het is bovendien een (relatief) eenvoudig model dat meteen begrijpbaar lijkt, en het sloganeske aspect zal de populariteit ervan ook wel verklaren.
Nu blijkt uit hersenonderzoek dat er tussen vrouwelijke en mannelijke hersenen in zijn algemeenheid wel verschillen merkbaar zijn. Zo blijken vrouwen méér gebieden te activeren in hun hersenen bij taal en spraak, en zijn er meer dan bij mannen gelijktijdige activitaties van zones in de hersenen waarvan wordt aangenomen dat ze met emoties te maken hebben. Het zou, in een vereenvoudigd model, een biologische verklaring kunnen bieden waarom vrouwen makkelijker over emoties praten, maar het is natuurlijk allemaal complexer.
Twee denkstijlen (empathising -meer gevoelsmatig en inlevend denken- en systemising -rationeler en meer ordenend denken-) worden in dit model tegenover elkaar geplaatst en elke denkstijl wordt verbonden met een geslacht. Nogmaals, het empatising vrouwelijk brein kan ook bij mannen voorkomen, zoals het systemising mannelijk brein ook bij vrouwen voorkomt. Het gaat hierbij eerder om algemene, globale tendenzen, zonder uitspraken te doen over individuen. En omdat autisten eerder denken in een zeer strakke systemising stijl, en weinig empathising denken, is algauw de (overhaaste) conclusie voor de hand liggend dat autistisch denken een extreme vorm is van mannelijk denken.
Maar veralgemening bovenop vereenvoudiging bovenop tendens levert niet meteen een solide basis voor een theoretisch wetenschappelijk model, en wetenschappers zijn het er stilaan over eens dat de openingsvraag van de lezer met een duidelijk "neen" mag beantwoord worden. Dit model bevat zeker en vast interessante elementen, maar volstaat niet als verklaringsmodel voor autisme, hoe aantrekkelijk het idee ook moge lijken.
Meer zelfs, de spreker vergeleek het een beetje met volgende uitspraak : "Is een auto een extreme vorm van een fiets ?" Beide hebben wielen (maar de auto extremer, namelijk 4 ipv 2) en beide zijn middelen om zich te verplaatsen. Maar het zal voor iedereen duidelijk zijn dat het twee verschillende dingen zijn.
Onderzoek aan de hand van het AutismeQuotiënt (AQ) toont aan dat er een klein verschil is tussen mannen en vrouwen voor autismegerelateerd gedrag, maar een immens verschil met mensen die echt autisme gediagnosticeerd gekregen hebben. Autisten zijn dus duidelijk niet "mannen in een extremere gradatie", maar er lijkt een kwalitatief verschil aantoonbaar.
Gelukkig maar ! :-)

Wie wil, kan zelf zijn AQ hier testen. Let wel : het is geen diagnostisch instrument en zal dus niet zeggen of je autisme hebt of niet !

18 september 2010

Eindhoven

Donderdag en vrijdag was ik voor een vorming (Goldsteintraining voor trainers) in Eindhoven. In maart is er nog een terugkomdag voorzien, en daar kijk ik alvast heel hard naar uit.

De vorming was immers goed : ik heb er heel veel geleerd, veel kunnen oefenen en voel me steviger staan om dit straks in mijn eigen team over te brengen. Maar méér nog dan dat was het fijn om al die nieuwe mensen (op een psychiatrisch verpleger na was ik de enige Vlaming in het gezelschap van 24 deelnemers) te leren kennen. Nu ja, niet allemaal natuurlijk (dat kan ook niet), maar ik heb echt wel een aantal écht leuke mensen leren kennen. Omdat dit soort specifieke opleidingen maar heel beperkt gegeven wordt (in Vlaanderen geeft niemand ze nog tegenwoordig), waren de deelnemers uit heel verschillende delen van Nederland (en dus ook België : Gent en Rekem) afkomstig, én uit heel uiteenlopende sectoren binnen de hulpverlening. Door het trainingsaspect waarbij je veel moet oefenen, spreek je ook al eens wat meer met elkaar. Ik heb er écht van genoten...

En natuurlijk voelden deze 2 dagen ook een beetje aan als een klein reisje. Ik ging immers met de trein (wel al om 5u24 in Gent mijn eerste van 3 treinen om ter bestemming te raken...) en overnachtte in een goedkoop, door het werk betaald "bed & breakfast" (al kom ik daar later nog op terug).

Al tijdens de treinrit mocht ik me verbazen over het nieuwe dat ik te zien kreeg. Mijn eerste trein (tot Luik) bood me niks nieuws (dat traject deed ik al eerder), maar op de volgende trein (tussen Luik en Maastricht) werd ik ergens tussen Luik en Bressoux (en dus nog volop in Wallonië) verrast door het grote reclamebord bij een slagerij ("Slagerij Halal / Helal"). Het las vertrouwd, maar nét dat was vreemd : een "boucherie" in (niet echt, maar je snapt wel wat ik bedoel) het hart van Wallonië met enkel een nederlandstalige aanduiding. Ik zie het omgekeerde nog niet zo gauw gebeuren zonder een fulminerend schrijven van de Peumansen en De Wevers van een steeds bekrompener en wereldvreemder navelstarend Vlaanderen.

's Avonds na de vorming en na het inchecken in mijn overnachtingsoord trok ik Eindhoven in. Mijn kennismaking met mijn "Bed & Breakfast" (weliswaar het goedkoopste van Eindhoven) viel dik tegen. Een armzalige kamer (niet één stopcontact in de badkamer) met drie bedden en een versleten kast, een frigo met daarop een tv (ik had een éénpersoonskamer gereserveerd en de website beloofde me naast TV ook een internetaansluiting : nog steeds geen idee waar ik die had moeten vinden...) werd me aangeboden door een Engels sprekende, weliswaar vriendelijk lachende maar steeds nors en kortaf communicerende medewerker, die me meteen vroeg of ik meteen wou betalen (nog voor ik mijn kamer had gezien en nadat ik amper mijn naam had uitgesproken), die me eerst enkel een kwitantie wou geven voor het bedrag dat ik nog moest en pas toen ik de mail waarin stond dat ik een voorschot had betaald en dat ze dit hadden ontvangen, bovenhaalde, het bedrag wou aanpassen aan de reële prijs die ik betaalde. Het "breakfast" gedeelte was zelf een boterhammetje smeren en zelf een tas en bord zoeken in een klein keukentje. Nu ja, gelukkig was het maar voor één nacht en heb ik er uiteindelijk enkel geslapen en ontbeten, meer niet...

Ik at 's avonds een lekkere vegetarische schotel in het Grand Café Berlage (ik had me gelukkig voorbereid en opgezocht op internet waar ik vegetarisch kon eten in Eindhoven), wandelde wat rond in het centrum, twijfelde om naar de film te gaan en besloot toen toch maar een kijkje te nemen of ik niet naar de Europa League-wedstrijd van PSV kon kijken (ik had al berichten gelezen in een krant in het grand café dat de voorverkoop moeizaam verliep). En zo belandde ik (ondanks de toch wel hoge inkomprijs -25 euro- voor een avondje voetbal) alsnog in het mooie Philips Stadion voor de wedstrijd tegen Sampdoria Genua. Links boven ons bevond zich het vak voor de Italiaanse supporters, die heel de wedstrijd lang zeer enthousiast hun ploeg aanmoedigden (zelfs als die volop tot verdedigen gedwongen werden). Hoewel ik in principe een neutrale toeschouwer was (met misschien een heel lichte voorkeur voor PSV, uit "sympathie" voor de stad waar ik verbleef), voelde ik dat ik tussen al die PSV-supporters toch geleidelijk aan meegezogen werd in het aanmoedigen van en meeleven met de thuisploeg, en toen ze in de 90e minuut de gelijkmaker konden scoren, was ik daar haast even blij mee als ik ben met een doelpunt van AA Gent...

Wat me 's morgens, toen ik nog even door Eindhoven wandelde na mijn ontbijt en uitchecken, opviel, is hoezeer ook in Eindhoven (net als in andere Nederlandse steden trouwens) moderne architectuur een prominente rol opeist in het straatbeeld. Meer nog dan in onze steden ontstaat daardoor een scherp contrast tussen oude(re) gebouwen en de moderne, recente gebouwen.

30 december 2009

Mondharmonica

Vanaf januari leer ik mondharmonica spelen. Het leek me een instrument dat ik aankan, met een mooie klank en waar je toch wel iets moois mee kunt doen (zie Bob Dylan en Neil Young natuurlijk, maar ook vele anderen...). En het mooie aan deze (korte) cursus is dat je alvast in groep één nummer helemaal leert spelen en dat we dat nummer ook nog eens met een begeleidingsband mogen brengen op de laatste cursusdag (voor publiek?).

In ieder geval : gisteren heb ik mijn mondharmonica gekocht. Hier is ze :

12 september 2008

Proeven van poëzie

In samenwerking met het Poëziecentrum biedt Vormingplus een vorming aan, gespreid over 5 zaterdagvoormiddagen, waarin kennis kan gemaakt worden met (nederlandstalige én ook een beetje Zuid-Afrikaanse) poëzie.

Morgen start ik deze vormingsreeks. Wat mij immers vooral interesseert, is wat een gedicht nu precies goed maakt. Waar moet je als lezer op letten ? Wat helpt om ten volle te kunnen genieten van gedichten ? En ik ben ook wel wat benieuwd naar welke hulpmiddelen je hebt om als lezer "binnen te geraken" in een gedicht, wat me soms niet zo makkelijk lijkt.

Ik heb wel wat affiniteit met gedichten (heb hier verscheidene bloemlezingen staan, van individuele dichters, maar ook de bloemlezingen die Gerrit Komrij maakt... ; ik put graag uit gedichten voor klik de gedachte ; ik lees mijn kinderen graag gedichten voor ; ...). Maar toch merk ik dat er obstakels zijn die moeten overwonnen worden om echt thuis te raken in poëzie, en ik hoop dat deze vorming me een stuk op weg zal helpen.

Twee boeken van Gerrit Komrij bieden ook een beetje wat ik van een vorming als deze verwacht : in In Liefde Bloeyende en Trou Moet Blycken bespreekt hij gedichten en legt zowel globaal als soms regel per regel of alinea per alinea (behoorlijk) precies uit waarom dit gedicht zo goed wérkt...

Ik geloof dat een goede leraar, die je de weg wijst, soms nodig is om ten volle te kunnen genieten van iets, ergens enthousiast voor te raken of ergens kennis over te verwerven... Zowel Komrij als (hopelijk) deze vorming zouden voor mij de goede leraars moeten worden voor de poëzie...