Aaahh Belinda filmini 2 yerden okumak mümkün. Birincisi, 1986 yılında çekildiği için, ve filmde de birçok sahnede gözlemleyebileceğimiz neoliberal hayata henüz geçmenin verdiği sancılar, yani Marxist bir bakış açısından onun eleştirisi;...
moreAaahh Belinda filmini 2 yerden okumak mümkün. Birincisi, 1986 yılında çekildiği için, ve filmde de birçok sahnede gözlemleyebileceğimiz neoliberal hayata henüz geçmenin verdiği sancılar, yani Marxist bir bakış açısından onun eleştirisi; ikincisi de genç ve idealist bir kadının korktuğu bir hayat düzeninin bir anda içine girmesi, daha psikanalitik okumaya kaçan taraf yani. Aslında bu iki okuma birbiriyle kesişen bir yapıda yer alıyor filmde, bu yüzden ben de kesin çizgilerle ayırmak yerine ikisine de değinerek filmi büyülü gerçekçi bir çerçeve etrafında analiz etmeye çalışacağım. Her şeyden önce, film aslında klasik bir büyülü gerçekçi film havasında geçiyor. Filmde ana karakterin rutin hayatının dışında şeyler olsa da, bu gerçekleşen olaylar günlük hayatın zaman dilimi içinde, ana karakterin hep yaşadığı zaman ve mekan bütünlemesinde yer alıyor. Fantastik öğeler, bu dünyanın dışından gelen ya da bilmediğimiz bir gerçeklikten çıkma öğelere rastlamıyoruz. Bu yüzden, tam bir büyülü gerçekçi filmi. Buna ek olarak yine bu tarz filmlerde yaygın olarak rastladığımız 'uncannny'lik de filmde fazlasıyla hakim, özellikle Serap'ın [Müjde Ar] banyo sahnesi sırasında çalan gergin müzik, bize orada olan şeylerin pek hayra alamet olmadığını belirtiyor gibi, nitekim öyle de oluyor. Ve en sonunda, ne yaşanan her şey bir rüya, ne birileri ölmüş de hayal görmüş, ne başka bir şey olmuş; her şey olduğu gibi devam ediyor, bu yaşananları yalnızca Serap biliyor oluyor. Zaten karakterin adı da Serap, ancak olaylar o kadar günlük hayatın içinde oluyor ki film aslında bizi de 'uncanny' bir yere sürüklüyor karakterle beraber. Filmin neoliberal hayata yeni geçiş / Marxist tarafından okumaya başlayacağım. 1980'lerden sonra Türkiye'deki ekonomik düzen değişince aslında birçok eve televizyon fazla fazla girmeye başlıyor, bu yıllarla beraber Türkiye'de devlet ekonomiden elini çekiyor ve toplum gittikçe daha tüketici bir yapıya gelmeye başlıyor. Bu tüketici toplumun en büyük araçlarından biri de tabii ki reklamlar. Film, reklam kuşağıyla başlıyor, Serap'ın bu kuşağı maske takarak izlemesi bence onun reklama bakış açısını gösteriyor; tiyatronun sanattan daha önemli tuttuğunu, çünkü kendini tiyatro maskesinin koruması altına alıyor. Serap tiyatroyu çok seven, onu hayatının merkezi yapan 1980'ler için oldukça liberal bir hayata sahip olan genç bir kadın. Reklamlara olan bakış açısı da birkaç defa tiyatro sırasında söylenen şarkılarda veriliyor, 'biz aşk satarız, mutluluk satarız' gibisinden. Hatta 'sevgi satan insan mal olur, bize düşen mal olmak' lafı birebir geçiyor, ve bu direk Marx'ın commodity fethisism diye adlandırdığı olgu aslında. Marx'a göre, insanı insan yapan şey emeği ve emeği elverdiği