Łukasik, M., 2015, Na krawędzi Wszechświata. Analiza terminograficzna słowników z terminologią astronomiczną, [In:] Fordoński, K., Karpiński, Ł., W dialogu języków i kultur, Warszawa: LSW, s. 29-45. , 2015
W artykule przedstawione zostały wyniki badań w zakresie cząstkowej analizy terminograficznej sło... more W artykule przedstawione zostały wyniki badań w zakresie cząstkowej analizy terminograficznej słowników z terminologią astronomiczną. W przedmiotowym badaniu zwraca się uwagę na potrzeby językowe społeczności astronomów w Polsce oraz na strukturę i zawartość narzędzi leksykograficznych, które mogłyby stanowić odpowiedź na takie potrzeby. Proponuje się również konkretne typy słowników specjalistycznych, które w rzeczywisty sposób realizowałyby postulat tworzenia dzieł terminograficznych w pełni dostosowanych do potrzeb odbiorców.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Uploads
Latest by Marek Łukasik
Papers by Marek Łukasik
Ujęte w pracy wyrażenia reprezentują cztery zidentyfikowane najważniejsze pola tematyczne poruszane w cytowanych pracach, tj. PRACA NAUKOWA, GLOTTODYDAKTYKA, LINGWISTYKA I KULTUROLOGIA oraz TRANSLATORYKA.
Pracę zamyka indeks permutacyjny.
Polish School of Terminography. Achievements of Polish terminography are impressive, despite some loopholes in theory, patchy methodology and lack of dictionaries of specific types or covering particular domains. Undoubtedly, however, the centuries old dictionary-making practice as well as intensive metaterminographic studies undertaken in the last hundred years or so have created the grounds for the isolation of some common views and practices shared by terminographers in Poland, giving rise to the what might be called the Polish School of Terminography. This paper aims at supporting this contention by way of outlining the history of specialised dictionary-making in Poland and summarising theoretical and methodological studies in terminography conducted by Polish scholars.
Ujęte w pracy wyrażenia reprezentują cztery zidentyfikowane najważniejsze pola tematyczne poruszane w cytowanych pracach, tj. PRACA NAUKOWA, GLOTTODYDAKTYKA, LINGWISTYKA I KULTUROLOGIA oraz TRANSLATORYKA.
Pracę zamyka indeks permutacyjny.
Polish School of Terminography. Achievements of Polish terminography are impressive, despite some loopholes in theory, patchy methodology and lack of dictionaries of specific types or covering particular domains. Undoubtedly, however, the centuries old dictionary-making practice as well as intensive metaterminographic studies undertaken in the last hundred years or so have created the grounds for the isolation of some common views and practices shared by terminographers in Poland, giving rise to the what might be called the Polish School of Terminography. This paper aims at supporting this contention by way of outlining the history of specialised dictionary-making in Poland and summarising theoretical and methodological studies in terminography conducted by Polish scholars.
the study offers a thorough insight into the key parameters of such works, including their general lexicographic structure, presentation of the content as well as potential usefulness for users. Compared with the achievements of theoretical lexicography, the terminographic analysis has enabled the author to draw meaningful conclusions and put forward applicative proposals for future dictionaries.
that is its macrostructure (analysis of the general concept of the dictionary, i.e. its type, size, intended users, main components (parts), entry arrangement); mediostructure (analysis of the organisation of inner-links between various parts of the dictionary, i.e. system of cross-references between various entries) and microstructure (analysis of the elements comprising a dictionary entry, i.e. structure of entries, appropriateness of definitions, etc.). Revealing a number of faults in the construction of the reference work, the paper constitutes a point of departure for the lexicographic and editorial work of a new (planned) dictionary.
spójność, jest punktem wyjścia do rozważań zawartych w drugiej części pracy, dotyczących określenia parametrów spójności słownika terminologicznego. Parametry te wyprowadzane są na podstawie cech mega-, makro-, medio- i mikrostruktury konkretnych typów dzieł terminograficznych, jak również w kontekście serii terminograficznej. W tym świetle każdy słownik terminologiczny zbudowany zgodnie z zasadami konstruowania terminograficznego jest dziełem spójnym, będąc jednocześnie skutecznym narzędziem szerzenia wiedzy specjalistycznej.
Wstęp ..... 9
Językowe i kulturowe wyznaczniki tożsamości w subkulturze metalowców na przykładzie tekstów piosenek z lat osiemdziesiątych XX wieku
Anna Antas ..... 11
Blokada wkładkowa czy liner lock? O stosowaniu zapożyczeń z języka angielskiegoterminologii wytwórstwa, handlu i użycia broni białej krótkiej
Mateusz Berkowicz ........ 26
Nowa jakość 3D w Polsce, czyli dyskusja o dostępności i deskrypcji
Katarzyna Bierzanowska .... 35
Różnice kulturowe w procesie negocjacji. Analiza języka i przebiegu negocjacji w kulturach: propartnerskiej i protransakcyjnej
Joanna Bogdanowicz ..... 48
Rodzime zjawiska semantyczne w procesie kształtowania się polskiej terminologii biznesowej (na materiale prasowym z lat 1870-1914)
Paulina Gajda ..... 55
Problemy współczesnej terminologii turystycznej w języku polskim i ukraińskim
Magdalena Jeż ..... 71
Ujęzykowienie fachowości informacyjnej na przykładzie polskich i niemieckich terminów z zakresu neuropsychologii klinicznej oraz jej psychologiczne aspekty w procesie komunikacji między specjalistą a niespecjalistą
Marek Jędrzejowski, Natalia Jędrzejowska ...... 83
Uwagi o problemach Polaków ze słownictwem prawnym na podstawie materiału z internetowych poradni językowych
Zuzanna Kalicka-Karpowicz ... 91
Jabberwocky vs. Żabrołaki – trudności w translacji na język polski absurdalnego wiersza Lewisa Carrolla „Jabberwocky”
Michał Kasperowicz .... 106
Analiza terminograficzna angielsko-polskich i polsko-angielskich słowników medycznych wydanych w Polsce w latach 1990-2012
Marta Klawe ...... 115
Analiza wielojęzycznych słowników specjalistycznych z językiem polskim i rosyjskim wydanych w latach 1990-2012
Martyna Klejnowska-Borowska ...... 127
Język prawniczy w komunikacji specjalistycznej
Magdalena Koch .... 140
Glottodydaktyka zajęć języka francuskiego dla celów specjalnych w kontekście przygotowania studentów do pracy w galerii sztuki w kraju frankofońskim
Aleksandra Kocjan ..... 147
Anglicyzmy w korpusie mówionym rozmów między pracownikami korporacji
Iga Kolasa .... 159
Język naukowy jako autonomiczny przedmiot badań naukowych
Kornelia Kołupajło ...... 176
Tłumaczyć nieprzetłumaczalne: wykorzystanie „sympatycznych” materiałów autentycznych – wystąpień kabaretowych w doskonaleniu komunikacji w J2
Dorota Kozakiewicz .... 190
Tłumacz Google – przyjaciel czy wróg w dydaktyce translacji?
Agata Kozielska ...... 204
Między interpretacją a manipulacją w procesie tłumaczenia: analiza konfrontatywna wybranych przykładów w języku polskim, angielskim i rosyjskim
Anna Kuzio ........ 218
Eurokraci „nie gęsi i swój język mają”. Eurożargon jako język specjalistyczny,technolekt czy nowomowa?
Katarzyna Kwiek .... 235
Determinanty kontekstowe tworzenia tekstu w biznesie
Jan B. Łompieś ....... 246
Najnowsze słowniki specjalistyczne z terminologią angielską i polską. Przegląd bibliograficzny w ramach analizy terminograficznej za lata 2007-2013
Marek Łukasik ........ 262
Czym różnią się od siebie terminy płeć, sex i gender, czyli kilka słów o języku polskiej seksuologii
Martyna Łysakiewicz ... 279
Szac, wykony i bujanie się po planie, czyli kilka słów o błędach w języku celebrytów
Joanna Nowakowska ... 292
Między kontem osobistym a Justyną Kowalczyk – forma reklamy banku a jej recepcja w obrazowaniu okulograficznym
Joanna Nowakowska, Anna Kudłaj, Marlena Smolak, Monika Zając.... 306
Tworzenie polskiej wersji językowej dziennika urzędowego Unii Europejskiej z perspektywy równości płciowej
Anna Pałczyńska..... 321
Wybrane zagadnienia translacji lektorskiej w Polsce
Elżbieta Plewa ........ 335
Tłumaczenia biznesowe – trudności i przeszkody
Sylwia Rębacz .... 349
Język kulinarny jako źródło metafor pojęciowych w języku angielskim na przykładzie terminów wyrażających techniki kulinarne: studium korpusowe
Marietta Rusinek .... 366
Teoria amalgamacji pojęciowej w analizie współczesnych dzieł sztuki na przykładzie dzieła „Jesus Christ with shopping bags” Banksy’ego
Weronika Siatkowska ....... 377
Zaiste, zacnie waćpan prawisz – archaizmy w języku młodzieży
Marlena Smolak ..... 390
Dyskurs psychoterapeutyczny w perspektywie językoznawczej. Przegląd badań
Elwira Szehidewicz ...... 399
Problematyka zapożyczeń na łamach czasopisma „Poradnik Językowy” w latach 2000-2010
Sylwia Tyszka .... 411
Znaczenie wykładni prawa w procesie tłumaczenia tekstów prawnych na przykładzie analizy użycia polskich pojęć narodowość i obywatelstwo oraz hiszpańskich nacionalidad i ciudadanía
Agnieszka Wiltos..... 424
Konwencjonalizacja w tekstach prawnych na przykładzie polskiej i niemieckiej wersji Traktatu lizbońskiego
Joanna Woźniak ..... 440
Audiodeskrypcja artystyczna w odbiorze osób niewidomych i niedowidzących
Monika Zabrocka ........ 454
Prozodia semantyczna w tekstach specjalistycznych na przykładzie języka prawa
Anna Zagórska ....... 467
Stylistyka literatury horroru – środki stylistyczne a ewokacja strachu
Monika Zając ..... 483
w ramach 5 rozdziałów, omawiających zagadnienia pragmatyki językowej, translatoryki, terminoogii, inżynierii języka, kulturologii a także glottodydaktyki. W poszczególnych artykułach ujęte zostały szczegółowe problemy współczesnego
językoznawstwa stosowanego, w tym analiza dyskursu poszczególnych technolektów, deskrypcja konkretnych języków specjalistycznych przez pryzmat wybranych gatunków tekstów specjalistycznych, analiza terminologiczna zawartości leksykonów specjalistycznych, opis strategii
i problemów tłumaczeniowych, charakterystyka mechanizmów rządzących procesem glottodydaktycznym i in.
I PRAGMATYKA JĘZYKOWA
Analiza porównawcza struktury dokumentów i języka prawniczego na przykładzie Specyfikacji istotnych warunków zamówienia i Request for proposal
(EMILIA BOLESZCZUK, PAWEŁ SZCZEPAŃSKI, UNIWERSYTET GDAŃSKI) 13
Nagłówek w sieci – językowa analiza tworzenia nagłówków na przykładzie anglojęzycznych portali informatycznych
(KLAUDIA DRZEWIECKA, UNIWERSYTET ŚLĄSKI) 24
Między ogłoszeniem a reklamą – język perswazji w internetowych ogłoszeniach rekrutacyjnych
(JOLANTA ŁĄCKA-BADURA, UNIWERSYTET EKONOMICZNY W KATOWICACH, UNIWERSYTET ŚLĄSKI) 36
Komunikat prasowy jako narzędzie kształtowania wizerunku firmy w sytuacji kryzysowej. Studium przypadku koncernu BP w trakcie działań związanych z katastrofą w Zatoce Meksykańskiej
(MAGDALENA ŁĘSKA, UNIWERSYTET ŚLĄSKI) 48
Analiza językowa nazw produktów. Wykorzystanie językoznawstwa w procesie tworzenia globalnych nazw marek
(IZABELA LIZOŃCZYK, UNIWERSYTET ŚLĄSKI) 61
Pragmatyczne aspekty tekstów specjalistycznych w biznesie (na materiale wybranych polskich i brytyjskich raportów spółek giełdowych)
(JAN ŁOMPIEŚ, UNIWERSYTET WARSZAWSKI) 74
To co nas otacza, czyli kilka słów o języku reklamy
(EWA ŚWIĄTEK, UNIWERSYTET WARSZAWSKI) 89
List do akcjonariuszy – rzetelny komunikat o kondycji przedsiębiorstwa czy jedno z narzędzi promocji firmy?
(PAWEŁ ZAKRAJEWSKI, UNIWERSYTET ŚLĄSKI) 101
II TRANSLATORYKA
Ponglish a tłumaczenia przeznaczone dla Polaków mieszkających w Wielkiej Brytanii
(MARIA BOGALECKA, UNIWERSYTET GDAŃSKI) 118
Problem tłumaczenia z języków blisko spokrewnionych: wybrane zagadnienia leksykalne na przykładzie języków białoruskiego i polskiego
(ALENA DUBININA, KATOLICKI UNIWERSYTET LUBELSKI JANA PAWŁA II) 130
Typologia najczęściej napotykanych problemów terminologicznych w tłumaczeniach medycznych
(MAŁGORZATA KASPROWICZ, UNIWERSYTET GDAŃSKI) 152
Polskie, angielskie i włoskie czasowniki ruchu w przekładzie
(LUCYNA MARCOL, JOANNA JASIŃSKA, UNIWERSYTET ŚLĄSKI) 162
I piękny, i wierny. O przekładzie feministycznym
(LILIANA RELIGA, UNIWERSYTET WARSZAWSKI) 172
Rola strategii w kompetencji tłumacza
(MARCIN RYBICKI, UNIWERSYTET IM. ADAMA MICKIEWICZA) 185
Tekst w układzie translatorycznym. Projekt typologii metafrastycznej
(WERONIKA SZEMIŃSKA, UNIWERSYTET WARSZAWSKI) 197
III TERMINOLOGIA I INŻYNIERIA JĘZYKA
Co żuraw i kozioł robią na budowie? – O neosemantyzmach w polskiej i bułgarskiej terminologii budowlanej
(YORDANKA ILIEVA-CYGAN, UNIWERSYTET WARSZAWSKI) 206
Zmiany leksykalne w rozwoju terminologii tańca współczesnego
(JULIA MAKOWSKA-SONGIN, UNIWERSYTET ŚLĄSKI) 218
Gromadząc korpus profesjolektalny języka inwestorów
(BEATA MIKOŁAJEWSKA, UNIWERSYTET WARSZAWSKI) 231
Słowa jako materiał konstrukcyjny świata mentalnego. Analiza współczesnej terminologii architektoniczno-budowlanej
(ANNA ŚWIDZIŃSKA, UNIWERSYTET MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ) 241
Nie daj się zabić grzejnikowi, czyli jak zwiększyć czytalność instrukcji obsługi
(MICHAŁ Z. WÓJCIK, UNIWERSYTET ŚLĄSKI) 247
IV KULTUROLOGIA
„Pseudo-obrońcy krzyża” kontra „PO-lszewiccy zdrajcy”, czyli o bezgranicznej manipulacji i trywializacji polskiego dyskursu publicznego po katastrofie smoleńskiej 10 kwietnia 2010 roku
(ŁUKASZ JAN BEREZOWSKI, UNIWERSYTET WARSZAWSKI) 262
Źródła leksykograficzne jako narzędzie rekonstrukcji językowego obrazu świata (na przykładzie leksemu ‘ziemia’)
(ANNA BRODECKA, UNIWERSYTET ŁÓDZKI) 276
Metafory miłości w języku angielskim i niemieckim z punktu widzenia językoznawstwa kognitywnego
(HANNA JURCZYK, UNIWERSYTETMIKOŁAJA KOPERNIKA W TORUNIU) 288
Aspekty inwokacji religijnej
(ŁUKASZ MATUSZ, UNIWERSYTET ŚLĄSKI) 299
V GLOTTODYDAKTYKA
Problem interferencji językowej w nauce dwóch języków obcych na przykładzie studentów filologii włoskiej
(MAŁGORZATA KARCZEWSKA, UNIWERSYTET IM. ADAMA MICKIEWICZA) 309
Wpływ transferu językowego na naukę języków obcych – metoda EuroCom
(OLGA REMBLEWSKA, UNIWERSYTET ŁÓDZKI) 321
Ocenianie zadań i projektów grupowych na lekcjach języka obcego
(SANDRA WAWRZYNIAK, UNIWERSYTET ŁÓDZKI) 331
(TOMASZ MICHTA) .............................................................. 9
Kto ubezpiecza (się)? O polskiej i rosyjskiej terminologii ubezpieczeniowej
(WIOLETTA MELA) ............................................................. 17
O dziwnych i zabawnych tendencjach w terminologii astronomicznej
(LILIANA RELIGA) ............................................................... 25
Rola i znaczenie unijnych funduszy w kształtowaniu się języka business communication
(EDYTA ŁOBODA) ................................................................ 31
O problemach terminologii muzycznej w kontekście konstruowania bran-żowego słownika terminologicznego
(MARIUSZ MELA) ................................................................. 45
Język polskiej polityki
(RITA RÓŻA RAMZA) .......................................................... 53
Większe możliwości maluchów?
(KINGA SZELIGA) ................................................................ 61
W kwestii tłumaczenia stopni brytyjskiej i amerykańskiej marynarki wojennej
(JOANNA NEWSKA, VIRGINIA SCHULTE) ....................... 67
Pomiędzy żalem Barańczaka a rozpaczą Dehnela. O przekładzie wybra-nych wierszy Philipa Larkina
(WERONIKA SZEMIŃSKA) .................................................. 71
Drabble w tłumaczeniu
(MAGDALENA MAŁEK) ......................................................... 87
Analiza i ocena tłumaczenia Pieśni Osjana (The Poems of Ossian) Jamesa Macphersona autorstwa Seweryna Goszczyńskiego na przykładzie Fingala (Fingal: An Ancient Epic Poem in Six Books)
(NESTOR KASZYCKI) ........................................................... 95
Języków Specjalistycznych, zawiera artykuły członków kół naukowych, które skutecznie działają w ramach Katedry od kilku lat. Tom jubileuszowy otwierają artykuły przedstawiające działalność dwóch kół naukowych – Studencko-Doktoranckiego Koła Naukowego KJS UW – Badania Języków Technicznych „BAJT” oraz Koła Tłumaczeń Literackich KJS UW „Naukowo-Artystyczne Rozterki
Literackie”. Zamieszczone prace dokumentują wieloletni dorobek badawczy Kół, potwierdzając jednocześnie wyjątkową aktywność naukową ich członków. Kolejne karty publikacji wypełniają artykuły poświęcone teorii i praktyce języków specjalistycznych, w tym badaniom nt. typów myślenia profesjonalnego, komunikacji biznesowej, modelom terminograficznym oraz derywacji konceptualnej w zakresie terminologii chemii. Tom zamyka wykaz tematów prac magisterksich obronionych w ciągu 10 lat istnienia Katedry Języków Specjalistycznych.
CZĘŚĆ I
STUDENCKI RUCH NAUKOWY W KATEDRZE JĘZYKÓW SPECJALISTYCZNYCH
Od przeszłości do przyszłości. Zarys historii i działalności Koła Naukowego BAJT
(TOMASZ MICHTA) 11
Tłumacze w Rozterkach
(WERONIKA SZEMIŃSKA, LILIANA RELIGA) 20
CZĘŚĆ II
DEBIUTY NAUKOWE
Język jako fundament intelektualnej działalności człowieka
(IWONA DRABIK) 27
Przedsiębiorca jako homo communicans w świecie biznesu
(JAN ŁOMPIEŚ) 48
Idealny – optymalny – maksymalny słownik terminologiczny
(MAREK ŁUKASIK) 64
O metaforze technolektalnej na przykładzie niemieckiego języka gospodarki
(MARIUSZ MELA) 79
Wybrane zagadnienia konstruowania wielojęzycznego tezaurusa z dziedziny ubezpieczeń
(WIOLETTA MELA) 86
O słowniku systemowym na materiale terminologii chemicznej
(TOMASZ MICHTA) 99
Terminologiczny słownik przekładowy: w poszukiwaniu narzędzia doskonałego
(WERONIKA SZEMIŃSKA) 112
CZĘŚĆ III
BIBLIOGRAFIA PRAC MAGISTERSKICH
KATEDRY JĘZYKÓW SPECJALISTYCZNYCH (2004-2008)
Wprowadzenie
(WIOLETTA MELA, TOMASZ MICHTA) 125
Bibliografia 126
Indeks nazwisk 232
Indeks dyscyplin lingwistycznych 241
Indeks dyscyplin języków fachowych 244
Indeks języków 247
publikacja, w ramach której prezentowane będą wyniki prac młodych badaczy: studentó, doktorantów i młodych pracowników nauki. Tematyka serii oscylować będzie wokół zagadnień szeroko pojętej lingwistyki stosowanej. Pierwszy tom obejmuje dwa segmenty
tematyczne: w pierwszym przedstawiono prace dotyczące problematyki klasyfikacji i transferu wiedzy, w drugim artykuły omawiające zagadnienia związane z teorią i praktyką językoznawstwa korpusowego. Część druga tomu to "Studencki Słownik Kontekstowy", który jest owocem rocznych badań i prac korpusowych, terminologicznych oraz terminograficznych grupy studentów należących do Koła Naukowego BAJT.
kompresji tekstów specjalistycznych, implikacje terminologiczne kulturologicznej i naukowej warstwy słownictwa specjalistycznego poświęconego pająkom
oraz możliwości wykorzystania paralelnych korpusów tekstowych w warsztacie terminologa, terminografa i tłumacza tekstów specjalistycznych. Druga część prezentuje zagadnienia związane z przekładem literackim, natomiast część trzecia to owoc rocznej pracy studentów Koła Naukowego "BAJT", a mianowicie "Studencki Słownik Terminoelementów Angielskiego Języka Medycyny".
The Thesaurus constitutes an appendix to an M.A. Thesis written by Marek Łukasik at the Department of Languages for Specific Purposes at Warsaw University (Thesis Advisor: Professor Jurij Lukszyn). Containing 180 entries, the work is intended for students of astronomy, astronomy amateurs and professional translators. It was compiled on the basis of a specially collected corpus of astronomical texts. Corpus software was used to attest frequency, extract collocations and definitions. An onomasiological work, the Thesaurus overtly presents semantic relations between terms as well as hierarchical structure of semantic (thematic) fields (also in graphical form). It also includes a bilingual minidictionary of proper names of astronomical objects and of useful astronomical and physical terminology.