Egipti atijọ: awọn akoko, eto iṣelu ati awujọ, ẹsin

Onkọwe Ọkunrin: Louise Ward
ỌJọ Ti ẸDa: 6 OṣU Keji 2021
ỌJọ ImudojuiwọN: 21 OṣU Kejila 2024
Anonim
Indonesia Visa 2022 [ACCEPTED 100%] | Apply step by step with me (Subtitled)
Fidio: Indonesia Visa 2022 [ACCEPTED 100%] | Apply step by step with me (Subtitled)

Akoonu

Awọn Egipti atijọ O jẹ orukọ ti a fun si ọlaju ti o dagbasoke ni ayika Odò Nile, ni iha ariwa iwọ oorun Afirika. Agbegbe ti o tẹdo si bẹrẹ ni afonifoji Nile, ni eti okun ti Mẹditarenia, o si de isosile omi akọkọ ti odo yẹn. Gbogbo agbegbe yii ni a pin si awọn ẹya meji: Oke Egipti, si guusu ti orilẹ-ede naa, ati Egipti isalẹ, si ariwa.

Biotilẹjẹpe awọn iyatọ laarin awọn amoye lori akoole, ni awọn laini apapọ o gba pe ọlaju ara Egipti bẹrẹ ni ayika ọdun 3150 a. Itan-akọọlẹ rẹ jẹ ọdun 3000, titi di ọdun 31 a. C, nigbati Ottoman Romu ṣẹgun awọn ilẹ wọn. Gbogbo akoko gigun yii ti pin si awọn ipele pupọ nipasẹ awọn opitan.

Awujọ ara Egipti jẹ akosoagbasọ pupọ ati pe ẹsin ni ipa nla. Igbẹhin naa yori si awọn alufa ti o ni agbara iṣelu nla, lakoko ti awọn ọba-nla, awọn ọba ti Egipti atijọ, ni a kà si ọlọrun ni iṣe.


Ni afikun si pataki ti ẹsin, ipin pataki miiran ti ọlaju ara Egipti ni Odo Nile.Ọpẹ si awọn iṣan omi rẹ, orilẹ-ede le jẹun funrararẹ, niwọn igba ti o gba laaye lati gbin awọn ilẹ ti awọn aginju yika.

Ipo

Ọlaju ara Egipti waye ni afonifoji Nile, ni iha ariwa ila oorun ti ilẹ Afirika. Ifaagun rẹ yatọ si akoko, nitori ni akoko ọlanla nla julọ o de awọn agbegbe ni guusu ti oju oju akọkọ ati awọn agbegbe ti o jinna si odo.

Orilẹ-ede ti Quimit

Awọn olugbe agbegbe ti o rekọja odo Nile ti a pe ni Quimit. Orukọ yii tumọ si "ilẹ dudu" o si ṣiṣẹ lati ṣe iyatọ agbegbe lati awọn aginju ilẹ pupa.

Nkan ti o ni ipa pupọ lori iṣelọpọ ti ọlaju ara Egipti ni Odo Naili Omi rẹ ni o ni ida fun irọyin ti awọn ilẹ nitosi. Ni afikun, lẹẹkan ni ọdun kan odo naa ṣan, o npọ si agbegbe ti ilẹ irugbin.


Biotilẹjẹpe awọn opin yatọ si da lori akoko, awọn aala ti o wọpọ julọ ni Okun Mẹditarenia si ariwa, Nubia ni guusu, Okun Pupa si ila-oorun ati aginjù Libya ni iwọ-oorun.

Pipin agbegbe

Agbegbe akọkọ wa lati oju cataract akọkọ ti Nile, nibiti ilu Aswan wa loni, si Memphis, nibiti odo naa ti bẹrẹ si ni Delta. Ọba ti Oke Egipti wọ ade funfun titi iṣọkan naa fi waye. Egipti isalẹ, fun apakan rẹ, ni gbogbo agbegbe ti Delta Delta.

Awọn akoko

Awọn onitumọ nipa Egipti ko de ipohunpo kan lori akoole ọjọ ọlaju Egipti. Aṣa itan-akọọlẹ kọọkan ti ṣe agbekalẹ awọn ilana tirẹ lati pin ipele yii ti itan ati awọn iyatọ pataki wa lori ọrọ yii.

ibere

Awọn kuku ti igba atijọ ti a rii ni agbegbe fihan pe o wa lakoko Neolithic, ni ayika 6000 BC. C, nigbati a kọ awọn ibugbe iduroṣinṣin akọkọ. O wa ni asiko yii nigbati awọn eniyan alakooro yi awọn aṣa wọn pada ti wọn bẹrẹ si gbe lori ẹran-ọsin ati iṣẹ-ogbin.


Akoko asọtẹlẹ (bii ọdun 5500 BC-3200 BC)

Akoko yii ti ni akoko ṣaaju afonifoji Nile ni iṣọkan iṣelu ati ibaamu Ọdun Ejò.

Awọn aṣa akọkọ ti o han ni akoko yii ni ti El Fayum, ni ayika 5000 BC. C, awọn Tasian, ni 4 500 BC. C ati Merimde, o fẹrẹ to 4,000 BC. Gbogbo awọn eniyan wọnyi ti mọ tẹlẹ nipa awọn ohun elo amọ, ogbin ati ẹran-ọsin. Awọn iṣẹ meji wọnyi ti o kẹhin ni ipilẹ ti eto-ọrọ rẹ, ohunkan ti o ṣe ojurere fun wiwa Odo Nile.

O fẹrẹ to 3,600 BC Aṣa tuntun kan han, ti a pe ni Naqada II. Eyi ni akọkọ lati tan kaakiri gbogbo Egipti ati iṣọkan aṣa rẹ.

O tun wa ni asiko yii, bii 3,500 BC. C, nigbati awọn ikogun akọkọ ti bẹrẹ lati kọ lati ni anfani ti o dara julọ fun awọn iṣan-omi Nilu.Bakanna, awọn eniyan ti agbegbe bẹrẹ si lo kikọ hieroglyphic.

Egipti ti akoko naa pin si awọn agbegbe ti a pe ni nomes. Nitorinaa, awọn ipinlẹ ijọba meji ni a ṣẹda ni Delta, pẹlu awọn ọba alailẹgbẹ. Lẹhin awọn ọdun ti ija laarin awọn ipinlẹ meji, iṣẹgun ti ijọba ti a pe ni Bee ti ṣakoso lati ṣọkan agbegbe naa. Awọn ti o ṣẹgun, lakoko yii, ni lati salọ si Oke Egipti, nibiti wọn ti ṣeto awọn ilu tiwọn.

Akoko Proto-Dynastic (bii 3200-3000 Bc)

Apakan yii ni a tun mọ ni Dynasty 0 tabi akoko Naqada III. Awọn oludari jẹ ti Oke Egypt, pẹlu olu-ilu rẹ ni Tinis. Tẹlẹ ni akoko yii, ọlọrun akọkọ ni Horus.

Ni afikun si Tinis ti a ti sọ tẹlẹ, o wa ni asiko yii pe awọn ilu akọkọ ti pataki kan han, bii Nejen tabi Tubet. Biotilẹjẹpe a ko le fi idi rẹ mulẹ ni ọgọrun-un ọgọrun, o gba pe ọba to kẹhin ni akoko naa ni Narmer, oludasile idile I.

Akoko igba (igba bii 3100-2686 BC)

Ṣaaju ki akoko tuntun yii to bẹrẹ, Egipti pin si awọn ijọba kekere pupọ. Pataki julọ ni Nejen (Hierakonpolis), ni Oke Egipti, ati Buto, ni Ilẹ Egipti isalẹ. O jẹ awọn ọba ti iṣaaju ti o bẹrẹ ilana ikẹhin ti iṣọkan.

Gẹgẹbi aṣa atọwọdọwọ ti orilẹ-ede naa, ẹni ti o ni ẹri fun isọdọkan jẹ Menes, gẹgẹbi o ṣe han ninu atokọ Royal. Diẹ ninu awọn opitan ro pe oun ni Farao akọkọ pẹlu agbara lori gbogbo Egipti. Lakoko awọn idile alakoso Emi ati II jọba.

Ijọba atijọ (bii 2686-2181 BC)

Pẹlu Idile III, awọn oludari Egipti gbe olu-ilu si Memphis. Awọn Hellene pe ni tẹmpili akọkọ ti ilu yii Aegyptos ati nitorinaa a bi orukọ orilẹ-ede naa.

Ni asiko yii, awọn pyramids nla ti o ṣe afihan ọlaju ara Egipti bẹrẹ lati kọ. Farao akọkọ ti o ni ọkan ninu awọn ibojì nla wọnyi ti a gbe kalẹ ni Djoser. Nigbamii, tun ni apakan yii, awọn pyramids nla mẹta ti Giza ti kọ: Cheops, Khafre ati Menkaure.

Ninu abala awujọ, awọn alufaa giga gba agbara pupọ lati Idile V. Ẹya miiran ti o ṣe pataki julọ ni ilana ifisipo ti o waye lakoko ijọba Pepy II, nigbati awọn aṣoju (awọn gomina agbegbe) mu awọn ipo wọn le.

Akoko agbedemeji akọkọ (bii 2190-2050 BC)

Idopọ ti agbara oloselu, eyiti o ti bẹrẹ ni akoko iṣaaju, tẹsiwaju lakoko awọn dynasties wọnyi, lati 7th si arin ti 11th. Apakan yii pari pẹlu iṣọkan iṣelu tuntun ti Mentuhotep II ṣe.

Awọn opitan sọ pe Akoko agbedemeji akọkọ jẹ akoko ti idinku. Sibẹsibẹ, o tun jẹ ipele kan ninu eyiti aṣa de awọn ibi giga pataki, paapaa litireso.

Ni apa keji, ẹgbẹ agbedemeji ti awọn ilu bẹrẹ si ni idagbasoke, eyiti o fa iyipada ninu ironu. Eyi tẹle pẹlu iyipada ninu awọn igbagbọ ti o sọ Osiris di ọlọrun pataki julọ.

Ijọba Aarin (bii 2050-1750 Bc)

Iyipada akoko waye nigbati Mentuhotep ṣe iṣọkan orilẹ-ede lẹẹkansii. O jẹ akoko ti a ni ilosiwaju pupọ ni iṣuna ọrọ-aje ati ti agbegbe.

Apakan ti o dara julọ ti aisiki eto-ọrọ yii jẹ nitori awọn iṣẹ ti a ṣe ni El Fayum pẹlu idi ti iṣakoso ati ni anfani awọn iṣan-omi Nile Nibayi, a ṣe awọn amayederun lati yi omi pada si Lake Moeris.

Bakan naa, awọn ara Egipti ṣeto awọn ibatan iṣowo to lagbara pẹlu awọn ẹkun nitosi, mejeeji Mẹditarenia, Afirika ati Esia.

Iṣẹlẹ ti o pari ijọba Aarin ni ijatil ti ọmọ ogun Egipti lodi si Hyksos, eyiti o ṣaju nipasẹ awọn iṣilọ nla ti awọn ara ilu Libyans ati awọn ara Kenaani si afonifoji Nile.

Akoko agbedemeji keji (bii ọdun 1800 si 1550 BC)

Lẹhin iṣẹgun wọn, awọn Hyksos wa lati ṣakoso pupọ julọ agbegbe Egipti. Awọn eniyan yii, ti o jẹ ti ara ilu Libyan ati Asians, fi idi olu-ilu wọn mulẹ ni Avaris, ni Delta Delta.

Iṣe ti ara Egipti wa lati Tebesi. Nibe, awọn adari ilu, ijọba ọba kẹtadinlogun, kede ominira wọn. Lẹhin ikede yii wọn bẹrẹ ogun kan si awọn ikọlu Hyksos titi wọn o fi ṣakoso lati gba orilẹ-ede naa pada.

Ijọba Tuntun (bii 1550-1070 Bc)

Awọn ọdun 18, 19th, ati 20th ṣakoso lati mu ogo ti ọlaju Egipti pada sipo. Ni afikun, wọn pọsi ipa wọn ni Aarin Ila-oorun ati paṣẹ ikole awọn iṣẹ akanṣe ayaworan nla.

Akoko olokiki olokiki itan kan pẹlu dide Akhenaten si agbara ni ipari ijọba ọba 18th. Ọba yii gbiyanju lati fi idi monotheism mulẹ ni orilẹ-ede naa, botilẹjẹpe o dojukọ atako nla lati ẹgbẹ alufaa.

Awọn aifọkanbalẹ ti o ṣẹda nipasẹ ẹtọ Akhenaten ko yanju titi di ijọba Horemheb, Farao ti o kẹhin ti idile rẹ.

Pupọ ninu awọn farao ti awọn ijọba meji atẹle ti pin orukọ Ramses, eyiti o ṣe akoko ti a mọ ni Akoko Ramsesid. Laarin gbogbo wọn, Ramses II duro ni ọna pataki, Farao ti o mu Egipti de ibi giga rẹ lakoko Ijọba Tuntun.

Farao yii fowo si adehun alafia pẹlu awọn Hitti, lẹhinna ọkan ninu awọn agbara nla ti Aarin Ila-oorun. Ni afikun, awọn iṣẹ akanṣe ayaworan ti o ṣe pataki julọ ni idagbasoke lati igba kikọ awọn pyramids.

Awọn arọpo ti Ramses II gbiyanju lati ṣetọju iṣẹ rẹ. Sibẹsibẹ, Ramses XI ko le ṣe idiwọ Egipti lati tun ṣe ipinfunni.

Akoko agbedemeji kẹta (bii 1070-656 Bc)

Awọn dynasties meji pẹlu awọn pharaoh ti orisun Libyan ni iṣeto ni akoko kanna ni agbegbe Egipti. Ọkan ninu wọn ṣe akoso Lower Egypt, pẹlu olu-ilu rẹ ni Tanis. Ekeji jọba lati Thebes, pẹlu awọn ọba ti o gba akọle Awọn Alufa giga ti Amun. Opin asiko yii waye nigbati awọn ọba Kuṣi gba agbara.

Akoko ipari (bii 656-332 BC)

Awọn alakoso akọkọ lakoko yii jẹ ti idile Saita. Nigbamii, o jẹ idile Nubian ti o wa si agbara.

Lakoko ipele yii igbiyanju igbogun nipasẹ awọn ara Assiria ati awọn ipele oriṣiriṣi meji ti ofin Persia.

Akoko Hellenistic (332-30 BC)

Iṣẹgun ti Alexander Nla lori Ijọba Persia mu ki o tun ṣakoso Egipti. Ni iku rẹ, agbegbe naa kọja si ọwọ ọkan ninu awọn balogun rẹ: Ptolemy. Eyi, botilẹjẹpe Macedonian fẹran Alexander tikararẹ, tọju orukọ Farao lati ṣe akoso awọn ara Egipti.

Awọn ọdun 300 ti nbọ, labẹ ofin Ptolemaic, jẹ ọkan ti aisiki nla. Agbara oloselu wa ni aarin ati awọn farao ṣe igbega ọpọlọpọ awọn eto atunkọ fun awọn arabara atijọ.

Ijọba ti Ptolemy bẹrẹ ti pari ni 30 Bc. Awọn ara Romu, ti o jẹ oludari nipasẹ Octavio, bori iṣọkan ti Cleopatra VII ati Marco Antonio ṣe.

Akoko Romu (30 BC-640 AD)

Iṣẹgun ti iṣaaju ti Octavian lori Cleopatra sọ Egipti di igberiko Romu kan. Ipo yii tẹsiwaju titi Ijọba Romu ṣe pin ni 395, nlọ Egipti labẹ ijọba awọn Byzantines.

Ni ọdun 640, agbara tuntun ti o ṣẹgun ṣẹgun awọn alakoso Byzantine ti Egipti: awọn ara Arabia. Pẹlu iṣẹgun yii, awọn iyoku ti o kẹhin ti aṣa atijọ ti orilẹ-ede naa parẹ.

Aje

Ipilẹ ti ọrọ-aje ti Egipti atijọ jẹ iṣẹ-ogbin. Irọyin ti awọn omi Nile fun awọn ilẹ nitosi ni ohun ti o fun laaye idagbasoke ati idagbasoke aṣa wọn.

Lati lo anfani to dara julọ ti awọn ipo wọnyi, awọn ara Egipti kọ awọn dikes, awọn ọna ibomirin, ati awọn adagun-omi, gbogbo wọn ṣe apẹrẹ lati gbe omi odo lọ si ilẹ oko. Nibe, awọn alaroje gba, ni pataki, ọpọlọpọ awọn iru awọn irugbin ti wọn lo lati ṣe akara ati awọn ounjẹ miiran.

Siwaju si, awọn amayederun irigeson gba laaye awọn ikore lọpọlọpọ ti awọn Ewa, awọn ẹwẹ tabi awọn ẹfọ leek, pẹlu awọn eso bii eso ajara, ọjọ tabi pomegranate.

Ọrọ ogbin yii jẹ ki awọn ara Egipti gba awọn ọja diẹ sii ju pataki fun ounjẹ wọn lọ. Eyi gba wọn laaye lati ṣeto awọn ibatan iṣowo pẹlu ọpọlọpọ awọn agbegbe ajeji, ni pataki awọn ti Mẹditarenia.

Awọn ibudo Nile

Lati ni anfani awọn omi Nile, awọn ara Egipti ni lati kẹkọọ awọn iyipo ọdọọdun rẹ. Nitorinaa, wọn ṣeto iṣeto awọn ibudo mẹta: Akhet, Peret, ati Shemu.

Akọkọ, Akhet, ni nigbati awọn omi Nile ṣan awọn ilẹ nitosi. Apakan yii bẹrẹ ni Oṣu Karun ati pari titi di Oṣu Kẹsan. Nigbati awọn omi ba dinku, fẹlẹfẹlẹ kan ti erupẹ wa lori ilẹ, npọ si irọyin ti ilẹ naa.

O jẹ lẹhinna, nigbati Peret bẹrẹ, nigbati a funrugbin awọn aaye. Ni kete ti a ti ṣe eyi, wọn lo awọn dikes ati awọn ikanni lati mu ilẹ na mu. Ni ipari, Shemu ni akoko ikore, laarin Oṣu Kẹta si May.

Iṣowo

Gẹgẹbi a ti ṣe akiyesi tẹlẹ, iṣelọpọ iyọda gba awọn ara Egipti laaye lati ṣowo pẹlu awọn ẹkun nitosi. Ni afikun, awọn irin-ajo wọn tun lo lati wa awọn ohun-ọṣọ fun awọn farao ati paapaa lati ta tabi ra awọn ẹrú.

Nọmba pataki ni aaye yii ni shutiu, pẹlu awọn iṣẹ ti o jọra ti ti oluranlowo iṣowo kan. Awọn ohun kikọ wọnyi ni o ni itọju awọn iṣẹ tita ọja ni ipo awọn ile-iṣẹ bii awọn ile-oriṣa tabi ile ọba.

Yato si awọn ipa ọna iṣowo si Mẹditarenia tabi Aarin Ila-oorun, awọn ara Egipti ti fi ẹri ti awọn irin-ajo silẹ si agbedemeji Afirika.

Owo-ori

Awọn oludari ara Egipti ṣeto ọpọlọpọ owo-ori ti o ni lati san ni iru tabi pẹlu iṣẹ, nitori ko si owo. Eniyan ti o ni idajọ fun awọn idiyele ni Vizier, ẹniti o ṣe aṣoju Farao.

Eto owo-ori jẹ ilọsiwaju, iyẹn ni pe, ọkọọkan san gẹgẹ bi awọn ohun-ini wọn. Awọn agbẹ fi awọn ọja lati ikore, awọn oniṣọnà pẹlu apakan ohun ti wọn ṣe ati awọn apeja pẹlu ohun ti wọn mu.

Ni afikun si awọn owo-ori wọnyi, eniyan kan lati idile kọọkan ni lati wa lati ṣiṣẹ fun ipinlẹ fun awọn ọsẹ diẹ ni ọdun kan. Iṣẹ naa wa lati awọn ikanni mimọ si sisọ awọn ibojì, lọ nipasẹ iwakusa. Olowo julọ lo lati sanwo ẹnikan lati ropo wọn.

Faaji

Ọkan ninu awọn abuda ti Egipti atijọ ti o ni ipa lori imọ-ọna rẹ jẹ ihuwasi ologbele ti awọn ara-ilu rẹ.

Eyi, papọ pẹlu agbara ti awọn alufaa gba, fa apakan ti o dara julọ ti awọn ile aṣoju lati ni awọn iṣẹ ti o ni ibatan si ẹsin, lati awọn pyramids si awọn ile-oriṣa.

awọn abuda

Awọn ohun elo ti awọn ara Egipti lo jẹ akọkọ adobe ati okuta. Yato si, wọn tun lo okuta alafọ, okuta iyanrin ati giranaiti.

Lati ijọba atijọ, okuta ni a lo nikan lati kọ awọn ile-isin oriṣa ati awọn ibojì, lakoko ti awọn biriki Adobe jẹ ipilẹ ti awọn ile, awọn aafin ati awọn odi.

Pupọ julọ awọn ile nla naa ni awọn ogiri ati ọwọ-ọwọn. Awọn orule ṣe awọn okuta okuta ti o wa lori awọn odi ita ati awọn ọwọn nla. Aaki, eyiti o ti mọ tẹlẹ, ko lo ni ibigbogbo ninu awọn ikole wọnyi.

Ni apa keji, o wọpọ pupọ fun awọn ogiri, awọn ọwọn ati awọn orule lati ṣe ọṣọ pẹlu awọn hieroglyphics ati awọn idalẹnu-kekere, gbogbo wọn ya ni awọn awọ didan. Ọṣọ jẹ apẹrẹ pupọ ati pe o lo pẹlu awọn eroja ẹsin gẹgẹbi scarab tabi disiki oorun. Pẹlú eyi, awọn aṣoju ti awọn ọpẹ, papyrus ati awọn ododo ti ọpọlọpọ jẹ wọpọ.

ibi ibugbe

Awọn ile ti Egipti atijọ ni awọn yara pupọ ti o yika gbọngan nla kan. Eyi ni orisun ina ori ati lo lati ni awọn ọwọn pupọ. Yato si, awọn ile ti ni pẹpẹ kan, cellar ati ọgba kan.

Bakanna, diẹ ninu awọn ile wọnyi ni faranda inu, eyiti o fun ile ni imọlẹ. Ooru naa, ni apa keji, jẹ ki o ni imọran fun awọn yara lati ni awọn ferese.

Awọn iwọn otutu giga wọnyẹn jẹ ipin pataki pupọ nigbati wọn kọ awọn ile naa. Ohun pataki ni lati ṣalaye ile lati awọn ipo gbigbẹ ni ita.

Awọn pyramids naa

Ayaworan akọkọ ninu itan, Imhotep, jẹ iduro fun ṣiṣẹda jibiti akọkọ. Gẹgẹbi itanran, a bi imọran lati igbiyanju rẹ lati ṣọkan ọpọlọpọ mastaba lati kọ ile kan ti o tọka si ọrun.

Gẹgẹbi awọn iṣiro tuntun, ti a ṣe ni ọdun 2008, ọlaju ara Egipti kọ awọn pyramids 138, ni pataki awọn ti o wa ni afonifoji Giza.

Idi ti awọn ohun iranti wọnyi ni lati sin bi awọn ibojì fun awọn ara-ilu ati awọn ibatan. Ninu wọn wọn ni awọn yara pupọ, ti o ni asopọ nipasẹ awọn ọna opopona tooro. A fi awọn ọrẹ sinu awọn yara ki Farao le ṣe iyipada si igbesi aye miiran ni itunu.

Mastaba ati hypogea

Awọn pyramids kii ṣe awọn ile nikan ti a pinnu lati ṣiṣẹ bi awọn ibojì. Nitorinaa, mastabas ati hypogea tun ni iṣẹ yii.

Ti kọkọ ni a kọ ni apẹrẹ jibiti truncated ati pe o ni iyẹwu ipamo ninu eyiti a fi awọn ara mummified ti awọn ọmọ ẹgbẹ ọlọla si.

Fun apakan wọn, hypogea jẹ awọn ibojì ti a kọ si ipamo, lori awọn oke-nla awọn oke-nla. Ninu inu igbekalẹ nibẹ ni ile-ijọsin kan wa, tun kanga daradara. Ni atẹle eyi ni yara ti a sin mummy si. Iru ikole yii ni a pinnu fun awọn kilasi anfani ati ọlọrọ.

Awọn ile-oriṣa

Awọn ara Egipti atijọ fun awọn ile-isin oriṣa wọn ni igbega nla lati buyi fun awọn oriṣa wọn. Awọn ile wọnyi ti a yà si mimọ fun ijọsin wa ni ipari awọn ọna gigun, pẹlu awọn sphinxes kekere ni ẹgbẹ kọọkan.

Awọn facade ni awọn pyramids truncated meji. A fi ọṣọ meji-meji ṣe ọṣọ pẹlu ẹnu-ọ̀na ati pẹlu awọn ere ti o duro fun ọlọrun ti tẹmpili ti yà si mimọ.

Ninu inu awọn yara pupọ wa: yara ti a pe ni Hypostyle, nibiti awọn oloootọ pade; yara Apparition, ibi titẹsi awọn alufaa; ati ogba iloro inu, ninu eyiti a ti ngbadura.

Awọn ile-oriṣa ti o ṣe pataki julọ ni akoko wa ni Karnak ati Luxor (Thebes).

Esin ati awon orisa

Gẹgẹbi a ti tọka si, ẹsin ṣe agbekalẹ fun gbogbo awọn ẹya ti igbesi aye awọn ara Egipti. Awọn wọnyi jọsin lẹsẹsẹ ti awọn ọlọrun ti o ṣakoso gbogbo awọn eroja ti iseda. Ni ọna yii, apakan ti o dara julọ ti otitọ ẹsin jẹ ninu ibọwọ fun awọn oriṣa wọnni ki igbesi aye awọn oloootọ yoo ni ilọsiwaju.

Farao ni a ka si ẹda ti Ọlọhun ati pe o ni ojuse ti ṣiṣe awọn iṣe aṣa ati fifun awọn ọrẹ si awọn oriṣa ki wọn le ṣojurere si awọn eniyan rẹ. Fun idi eyi, Ilu ṣe ipinfunni awọn orisun nla si iṣe ẹsin, ati lati kọ awọn ile-oriṣa.

Awọn eniyan wọpọ lo awọn adura lati bẹbẹ fun awọn oriṣa lati fun wọn ni awọn ẹbun wọn. Bakanna, o tun wọpọ lati lo idan fun rẹ.

Yato si ipa ti awọn oriṣa ninu igbesi aye wọn lojoojumọ, awọn ara Egipti ṣe akiyesi pupọ si iku. Awọn ilana isinku lati ṣeto ọna si igbesi-aye lẹhin-aye jẹ apakan pataki ti ẹsin Egipti.

Gbogbo awọn olugbe orilẹ-ede naa, si iye ti o tobi tabi kere si da lori ọrọ wọn, awọn ọrẹ ti a fi silẹ tabi awọn ẹru ni iboji wọn.

Awọn Ọlọrun

Esin ara Egipti jẹ onibaṣododo ati pe pantheon rẹ ni ọpọlọpọ awọn oriṣa oriṣiriṣi 2,000. Ni eleyi, awọn amoye tọka si pe o jẹ awujọ ọlọdun pupọ.

Iṣelu ni ibatan pẹkipẹki pẹlu ẹsin, debi pe pataki ọlọrun kọọkan gbarale pupọ si oludari ni akoko kọọkan. Fun apẹẹrẹ, nigbati Hierapolis jẹ ilu akọkọ, ọlọrun ti o bori ni Ra, sibẹsibẹ, nigbati olu-ilu wa ni Memphis, oriṣa akọkọ ni Ptah.

Lẹhin ijọba 6th irẹwẹsi igba diẹ ti agbara ọba, nkan ti o fa diẹ ninu awọn oriṣa agbegbe lati ni pataki. Ninu awọn wọnyi ni Osiris, ọlọrun kan ti o ni ibatan si ajinde.

Gẹgẹbi awọn igbagbọ rẹ, Seth, arakunrin rẹ pa Osiris ati, nigbamii, o jinde ọpẹ si ilowosi ti iyawo ati arabinrin rẹ Isis.

Tẹlẹ ninu ijọba Aarin, ọlọrun miiran gba pataki pataki: Amun. Eyi ti farahan ni Tebesi, ni Oke Egipti, ati lẹsẹkẹsẹ o ni ibatan si Ra, ti Egipti isalẹ. Idanimọ yii laarin awọn oriṣa meji ṣe iranlọwọ pupọ lati mu iṣọkan aṣa ti orilẹ-ede naa wa.

Aten

Dide Akhenaten si agbara, ni iwọn 1353 BC. C, ni ipa nla lori iṣe ẹsin Egipti. Ohun ti a pe ni Farao atọwọdọwọ gbiyanju lati gbe monotheism kalẹ ni orilẹ-ede naa ki o jẹ ki awọn olugbe rẹ jọsin Aten gẹgẹ bi ọlọrun kanṣoṣo.

Akhenaten paṣẹ pe awọn ile-oriṣa si awọn oriṣa miiran ko ni kọ jakejado Egipti ati paapaa ni awọn orukọ ti awọn oriṣa kuro ni awọn ile naa. Sibẹsibẹ, awọn amoye kan ṣetọju pe Farao gba awọn oriṣa laaye lati jọsin ni ikọkọ.

Igbiyanju Akhenaten jẹ ikuna. Pẹlu atako ti ẹgbẹ alufaa ati laisi awọn eniyan ti o gba eto igbagbọ tuntun yii, igbimọ Aten gẹgẹ bi ọlọrun kan ti o fẹrẹ parẹ pẹlu iku Farao.

Farao gege bi olusin esin

Ko si ifọkanbalẹ lapapọ laarin awọn ara Egipti nipa boya wọn ṣe akiyesi Farao bi ọlọrun ninu ara rẹ. Ọpọlọpọ gbagbọ pe aṣẹ-ọba rẹ ti o ga julọ ni awọn ọmọ-aye wo bi agbara atọrunwa. Fun lọwọlọwọ itan-akọọlẹ yii, a ṣe akiyesi Farao bi eniyan, ṣugbọn o fun ni agbara deede si ti ọlọrun kan.

Ohun ti gbogbo awọn ọjọgbọn gba lori ni ipa pataki ti ọba naa ṣe ninu abala ẹsin. Nitorinaa, o ṣe bi agbedemeji laarin awọn oriṣa ati awọn eniyan Egipti. Sibẹsibẹ, ọpọlọpọ awọn ile-oriṣa wa ninu eyiti wọn fi sin Farao ni taara.

Gẹgẹbi a ti ṣe akiyesi tẹlẹ, iṣelu ati ẹsin ni ibatan pẹkipẹki. Ni ori yii, Farao ni ajọṣepọ pẹlu diẹ ninu awọn oriṣa pato, bii Horus, aṣoju ti agbara ọba funrararẹ.

Horus, ni afikun, jẹ ọmọ Ra, ọlọrun kan ti o ni agbara lati ṣe atunṣe iseda. Eyi ni asopọ taara pẹlu awọn iṣẹ ti farao, ni idiyele iṣakoso ati ṣiṣakoso awujọ. Tẹlẹ ninu Ijọba Tuntun, Farao naa ni ibatan si Amun, ọlọrun ti o ga julọ ti awọn agbaye.

Nigbati ọba naa ku, o wa ni kikun mọ pẹlu Ra, ati pẹlu Osiris, ọlọrun iku ati ajinde.

Iku

Iku ati ohun ti o ṣẹlẹ lẹhin rẹ ni pataki nla ninu awọn igbagbọ ti awọn ara Egipti atijọ. Gẹgẹbi ẹsin wọn, eniyan kọọkan ni iru agbara pataki ti wọn pe ni ka. Ni iku, ka ni lati tẹsiwaju lati jẹun ati nitorinaa a fi ounjẹ ṣe bi awọn ọrẹ ni awọn isinku.

Ni afikun si ka, olukọ kọọkan ni a tun fun ni ba, ti o ni awọn abuda ẹmi ti eniyan kọọkan. Ba yii tẹsiwaju laarin ara lẹhin iku ayafi ti awọn iṣe deede ba ṣe lati tu silẹ. Ni kete ti a ti ṣaṣeyọri eyi, ka ati ba tun darapo.

Ni akọkọ, awọn ara Egipti ro pe Farao nikan ni o ni ba ati, nitorinaa, oun nikan ni o le dapọ pẹlu awọn oriṣa. Iyokù, lẹhin ti o ku, lọ si ijọba okunkun, ti o ṣe afihan bi idakeji igbesi aye.

Nigbamii, awọn igbagbọ yipada ati pe o ro pe awọn farao ti o ku bẹrẹ si gbe ọrun, laarin awọn irawọ.

Lakoko ijọba atijọ ti iyipada tuntun kan waye. Lati igbanna o bẹrẹ si ni ajọṣepọ pẹlu Farao pẹlu nọmba ti Ra ati pẹlu Osiris.

Idajọ ikẹhin

Nigbati Ottoman atijọ ti pari, ni ọdun 2181 Bc. C, ẹsin Egipti wa lati ronu pe gbogbo awọn eniyan ni o ni ba ati, nitorinaa, le gbadun aaye ọrun kan lẹhin iku.

Lati Ijọba Tuntun, iru igbagbọ yii dagbasoke ati awọn alufaa ṣalaye gbogbo ilana ti o ṣẹlẹ lẹhin iku. Ni iku, ẹmi eniyan kọọkan ni lati bori lẹsẹsẹ awọn eewu ti a mọ si Duat. Lọgan ti o bori, idajọ ipari waye. Ninu eyi, awọn oriṣa ṣayẹwo boya igbesi aye ẹbi naa jẹ ki o yẹ fun igbesi-aye rere kan.

Eto oselu ati awujọ

Pataki ti ẹsin lori gbogbo awọn aaye ti igbesi aye tun tan si iṣelu. Ni ori yii, Egipti atijọ ni a le gba bi ijọba ti ijọba, ninu eyiti Farao tun tẹdo olori ẹsin bi alarina ti awọn oriṣa. A ṣe akiyesi ayidayida yii ni ilana awujọ ti orilẹ-ede naa.

Ni oke jibiti awujọ ni Farao, oloṣelu ati adari ẹsin. Pẹlupẹlu, bi a ti ṣe akiyesi, diẹ ninu awọn onitumọ nipa Egipti beere pe ọba ni a ka si ọlọrun ninu ara rẹ, ohunkan ti o gbooro si gbogbo ẹbi rẹ.

Ni igbesẹ ti n tẹle ni awọn alufaa, bẹrẹ pẹlu awọn alufaa giga. Lẹhin wọn ni awọn ijoye ti o nṣakoso iṣakoso. Laarin kilasi awujọ yii awọn akọwe duro, ẹniti iṣẹ-ṣiṣe wọn jẹ lati ṣe afihan ni kikọ gbogbo awọn ofin, awọn adehun iṣowo tabi awọn ọrọ mimọ ti Egipti.

Ologun naa tẹ igbesẹ ti n tẹle, awọn oniṣowo, awọn oniṣọnà ati alagbẹdẹ tẹle e. Ni isalẹ o jẹ awọn ẹrú nikan, ti ko ni awọn ẹtọ bi ara ilu ati pe, ọpọlọpọ igba, awọn ẹlẹwọn ogun.

Farao naa

Farao ni a ṣe akiyesi bi oluṣe giga julọ laarin ọlaju Egipti.Bii eyi, o ni awọn agbara pipe lori awọn ara ilu, bakanna pẹlu jijẹ oniduro fun mimu aṣẹ wa ni agbaye.

Gẹgẹ bi a ti tọka si, ọba naa ni ironu ti Ọlọrun ti o fẹrẹ jẹ o si ni ẹni ti o ni itọju alagbata laarin awọn oriṣa ati awọn ẹda alãye, pẹlu awọn ẹranko ati eweko.

Iṣẹ-ọnà ara Egipti, pẹlu awọn aṣoju pupọ ti awọn farao, nifẹ lati ṣe apẹrẹ nọmba wọn, nitori kii ṣe nipa iṣotitọ ṣe aṣoju ara wọn, ṣugbọn nipa atunda awoṣe pipe.

Alufa alufaa

Gẹgẹ bi ninu gbogbo awọn ipinlẹ ijọba Ọlọrun, ẹgbẹ́ alufaa ko awọn agbara nla jọ. Laarin kilasi yii ni Alufa Alufaa, ẹniti o ni lati ṣakoso ni ṣiṣakoso ẹgbẹ-agba.

Fun ọpọlọpọ awọn ọgọọgọrun ọdun, awọn alufaa ṣe akoso apejọ kan ti o ma ba Farao funrararẹ ni ipa nigbati o jẹ alailera.

Awọn alufa wọnyi pin si awọn ẹka pupọ, ọkọọkan pẹlu awọn iṣẹ oriṣiriṣi. Gbogbo wọn ni a nilo lati sọ ara wọn di mimọ nigbagbogbo, ni gbogbo ọjọ, wọn ṣe ihuwasi kan ninu eyiti wọn kọ awọn orin ẹsin. Yato si eyi, iṣẹ miiran ti o jẹ ni lati ka imọ-jinlẹ ati adaṣe oogun.

Ipo ẹsin miiran, botilẹjẹpe o ni ibatan pẹkipẹki si iṣelu, ni eyiti a pe ni Sem Alufa. Ipo yii, ọkan ninu eyiti o ṣe pataki julọ ninu awọn ipo-ẹsin ẹsin, lo lati jẹ ajogun ti Farao, o fẹrẹ fẹrẹ jẹ akọbi rẹ.

Awọn iṣẹ rẹ ni lati ṣe awọn irubo ti o ṣe ayẹyẹ nigbati ọba naa ku, pẹlu awọn ẹya pẹlu eyiti a ṣe irọrun ẹnu-ọna ti ẹbi naa si lẹhin-ọla.

Awọn vizier

Ni ipinlẹ ti o nira bi ti Egipti, awọn farao nilo awọn ọkunrin ti igboya lati tọju ọjọ si ọjọ. Ipo pataki julọ ni o waye nipasẹ vizier, ọwọ ọtun ti ọba. Awọn iṣẹ rẹ larin lati ṣakoso orilẹ-ede naa si imọran ni iṣowo ti a ṣe.

Wọn tun jẹ awọn ti o ṣe abojuto gbogbo awọn iwe igbekele ati gbigba ipese ounjẹ fun idile Farao. Gbogbo awọn iṣoro ti o le dide ni aafin ni ifiyesi rẹ ki ọba ko ni ṣe aniyan. Eyi tun pẹlu aabo ti gbogbo idile ọba.

Awọn vizier tun ni iṣẹ kan laarin iṣakoso eto-ọrọ. Nitorinaa, wọn ni iduro fun gbigba owo-ori ati pe wọn ni alabojuto ti ọpọlọpọ awọn oṣiṣẹ lati ṣe iṣẹ yii.

Bakan naa, wọn kẹkọọ ati bẹrẹ awọn iṣẹ akanṣe ti yoo ṣe iranlọwọ ilọsiwaju si iṣẹ-ogbin, iṣẹ ti o pẹlu ikole awọn ikanni, awọn dams ati awọn adagun-odo.

Awọn onimọ-jinlẹ Egipti beere pe nọmba yii tun jẹ iduro fun aabo iṣura orilẹ-ede naa. Lati ṣe eyi, wọn ṣẹda eto ti awọn granaries, niwon, nitori ko si owo, gbogbo iṣowo ati gbigba owo-ori ni a ṣe ni iru.

Ọla

Pupọ julọ ọlọla ni idile ọba. Ti pari kilasi yii pẹlu awọn ọmọ ẹgbẹ ti awọn idile miiran ti o ti gba atilẹyin ti Farao. Ni awọn iṣẹlẹ wọnyi, igbagbogbo julọ ni pe wọn gba ọrọ ati awọn ilẹ, ni afikun si yiyan awọn gomina.

Fun idi eyi, awọn ọlọla lo lati ni awọn iwe ilẹ nla, ni igbagbogbo ni awọn igberiko ti wọn ṣakoso

Ninu jibiti ti awujọ, awọn ọlọla wa ni isalẹ Farao ati awọn alufaa. Agbara rẹ wa lati ọdọ ọba ati ipa rẹ ni lati rii daju pe awọn ofin tẹle ati pe a tọju aṣẹ awujọ.

Agbara ologun

Bii ijọba eyikeyi, Egipti ni ọmọ ogun alagbara, ti o lagbara lati bo ọpọlọpọ awọn iwaju ni akoko kanna. Kii ṣe ohun ajeji, fun apẹẹrẹ, pe wọn ni lati ba awọn Nubia ni guusu ati awọn ara Kenaani ni ariwa ja.

Kii ṣe lilo ologun ologun Egipti nikan fun awọn sanlalu tabi awọn ogun igbeja wọnyi. Ẹgbẹ ọmọ ogun tun jẹ iduro fun mimu iṣọkan ti Ipinle, ni pataki lakoko awọn akoko eyiti apapọ ijọba apapọ bori, nkan ti o fa awọn rogbodiyan nipasẹ diẹ ninu awọn ipa agbegbe ni wiwa ominira nla.

Awọn akọwe

Laarin awọn oṣiṣẹ ijọba ilu Egipti, eeyan kan duro laisi ẹniti ọlaju naa ko ni le de ogo rẹ ni kikun: akọwe. Botilẹjẹpe awọn iṣẹ wọn le dabi ẹnipe o rọrun, gbogbo awọn onimọran Egipti gba pe wiwa wọn ṣe pataki lati ṣakoso ati ṣakoso Egipti.

Awọn akọwe ni o ni akoso kikọ kọọkan awọn ipinnu pataki ti wọn ṣe ni orilẹ-ede naa. Nitorinaa, wọn ni lati gbasilẹ awọn ofin, awọn ofin, awọn adehun iṣowo ati awọn ọrọ ẹsin ti a fọwọsi.

Yato si awọn akọwe ni Aafin ọba, agbegbe pataki kọọkan ni orilẹ-ede ni ile-iwe tirẹ ati awọn akọwe tirẹ. Awọn ile ti o gbe wọn ni a pe ni Awọn ile Igbesi aye ati pe wọn tọju awọn iwe aṣẹ ti o jọmọ iṣẹ ilu naa.

Awọn akọwe kojọpọ awọn akọle bii Olori Awọn aṣiri, ẹgbẹ kan ti o ṣe afihan pataki wọn ati daba pe wọn ngba ipilẹṣẹ ẹsin kan.

Ni afikun si iṣẹ wọn bi awọn akọwe, awọn akọwe tun wa ni idiyele sisọrọ awọn aṣẹ ti ọba, ṣiṣakoso awọn iṣẹ apinfunni ti a fi le Farao tabi diplomacy lọwọ.

Awọn ẹrú

Ni gbogbogbo, awọn ẹrú jẹ ẹlẹwọn ni diẹ ninu awọn ogun ti awọn ọmọ ogun Egipti ja. Ni kete ti wọn mu wọn, wọn wa ni didanu ti Ilu, eyiti o pinnu ipinnu wọn. Ni igbagbogbo, wọn ta wọn si afowole ti o ga julọ.

Botilẹjẹpe awọn ero oriṣiriṣi wa, ọpọlọpọ awọn onkọwe beere pe awọn ẹrú wọnyi ni wọn lo fun kikọ awọn ile, pẹlu awọn jibiti. Bakan naa, diẹ ninu wọn ni o ni itọju sisọ oku awọn oku.

Awọn ẹrú ko ni iru awọn ẹtọ eyikeyi. A yan awọn ọkunrin lati ṣe awọn iṣẹ ti o nira julọ, lakoko ti awọn obinrin ati awọn ọmọde n ṣiṣẹ ni iṣẹ ile.

Awọn akori ti anfani

Iwe ara Egipti.

Awọn oriṣa ara Egipti.

Awọn ọlọrun Egipti.

Awọn itọkasi

  1. UNHCR Igbimọ Ilu Sipeeni. Itan atijọ ti Egipti, ọlaju ti o dide lẹgbẹẹ Nile. Ti gba pada lati eacnur.org
  2. Lacasa Esteban, Carmen. Ajọ iṣelu ni Egipti atijọ. Ti gba lati revistamito.com
  3. Itan agbaye. Aṣa Egipti tabi Egipti atijọ. Gba lati mihistoriauniversal.com
  4. Alan K. Bowman Edward F. Wente John R. Baines Alan Edouard Samuel Peter F. Dorman. Egipti atijọ. Ti gba pada lati britannica.com
  5. Awọn olootu History.com. Egipti atijọ. Ti gba pada lati itan.com
  6. Mark, Joshua J. Egipti atijọ. Ti gba pada lati atijọ.eu
  7. Jarus, Owen. Egipti atijọ: Itan-akọọlẹ Alaye. Ti gba pada lati igbesi aye Science.com
  8. Teamialhelper Olootu Ẹgbẹ. Esin Egipti atijọ: Awọn igbagbọ & Awọn Ọlọrun. Ti gba pada lati schoolworkhelper.net
  9. Ojuju atijọ. Ẹtọ Awujọ Egipti. Ti gba pada lati ushistory.org
Abala Ti TẹLẹ

Itumo Awọn aami ti ọkunrin ati obinrin
Nkan Ti O TẹLe

Awọn Ẹka Awujọ, Oselu ati Iṣowo ti Sonora
Niyanju
Awọn ibugbe Geriatric 5 ti o dara julọ ni Ilu Barcelona
Ka Siwaju

Awọn ibugbe Geriatric 5 ti o dara julọ ni Ilu Barcelona

OṣU Kejila 2024
Ilu Barcelona jẹ ilu etikun, ti o wa ni ariwa ti pain, eyiti o duro fun olu-ilu ti agbegbe ada e ti Catalonia.Awọn olugbe rẹ ju eniyan 1,600,000 lọ, ti o jẹ ilu keji pẹlu nọmba ti o pọ julọ ti awọn ol...
Gbigba ara ẹni: Awọn imọran inu ọkan 5 lati ṣaṣeyọri rẹ
Ka Siwaju

Gbigba ara ẹni: Awọn imọran inu ọkan 5 lati ṣaṣeyọri rẹ

OṣU Kejila 2024
Gbigba ara ẹni tumọ i tọju ara wa pẹlu ifẹ ati gbigba pe a ṣeyebiye ati pe o yẹ fun nifẹ ati bọwọ fun laibikita aipe. Ni imọran o dabi ẹni pe o rọrun, ibẹ ibẹ, kii ṣe.. A n gbe ni awujọ ifigagbaga ti ...
Ran ẹnikan lọwọ pẹlu OCD: Awọn imọran 6 fun fifunni ni atilẹyin
Ka Siwaju

Ran ẹnikan lọwọ pẹlu OCD: Awọn imọran 6 fun fifunni ni atilẹyin

OṣU Kejila 2024
Ẹjẹ Ifarabalẹ-Ti o nira (OCD) duro fun idamu nigbagbogbo ati kikankikan ti a ko ba gba itọju ẹmi-ọkan. Nitorinaa, paapaa lakoko lilọ i itọju ailera, o ṣe pataki lati ni atilẹyin ti awọn ọrẹ ati ẹbi.Ni...