2018 Türk Deprem Yönetmeliği'nin Deprem Kuşağı Ülkeleri Deprem Yönetmelikleri Ile Kıyaslaması
2018 Türk Deprem Yönetmeliği'nin Deprem Kuşağı Ülkeleri Deprem Yönetmelikleri Ile Kıyaslaması
2018 Türk Deprem Yönetmeliği'nin Deprem Kuşağı Ülkeleri Deprem Yönetmelikleri Ile Kıyaslaması
D
eprem kuşağında bulunan
ülkemiz deprem yönet-
meliği zaman içerisinde
yenilenmiş olup son halini
2018 yılında almıştır. Son yönetmelik ile
hesap yöntemindeki bazı değişiklikler
olmakla birlikte ülkemiz deprem haritası
da değişmiştir. Daha önce deprem böl-
gelerine ayrılan ülkemiz deprem haritası,
kontur haritasına geçmiştir. Yeni kontur
haritası ile birlikte her bir koordinat için
ayrı ayrı deprem verileri elde edilebil-
mektedir. Daha detaylı hale getirilmiş
hesap yöntemleri ve deprem haritası ile
2018 deprem yönetmeliği gerçekten
istenilen seviyede mi? Bu soruya 2018
deprem yönetmeliğini bir önceki dep-
rem yönetmeliğimiz ve deprem kuşağı
ülke yönetmelikleri ile kıyaslayarak cevap
vermeye çalışalım.
Yönetmelikleri kıyas edebilmek adına 2007 ve 2018
deprem yönetmeliklerine ait deprem haritalarında aynı yer
2007 D.Y. Parametreleri:
ivmesi değerine sahip (Pga: 0.4g) konum için (37.757817°,
30.343271° koordinatı), alüvyon zemin üzerindeki (ZD/Z4 A0=0.4g,
zemin sınıfı) ve DD2 deprem düzeyindeki 6 katlı betonarme Z4 zemin sınıfı
yapıyı ele alalım. Ta=0.2 sn, Tb=0.9 sn.
(Not: Pga:0.4 g ZD/Z4 zemin için gayet narin olan
bu sistem yüksek dayanımlı betonun kullanılmasıyla (C40
Beton) 2007 ve 2018 deprem yönetmeliklerini sağlamak-
tadır. )
Şekil 3. Zemin Büyütme Katsayısı Şekil 4. Japonya Deprem Bölge Katsayıları (Z)
3 yönetmeliğe ait oluşturulmuş elastik ivme spektrum betonarme kesitlerin çatlayacağı ve rijitlikleri azalacağı gerek-
grafikleri aşağıdaki gibidir. Görüleceği üzere ZD zemin sınıfı çesiyle azaltılmış rijitlikler kullanılmaktadır. 2007 deprem
için Tb periyodu 2007 deprem yönetmeliğinde 0.9 sn iken yönetmeliği gereği etkin kesit rijitlikleri ile hesaplandığında
2018 deprem yönetmeliğinde bu konum için 0.45 sn’ye 0.71 sn olan yapının hakim periyodu 2018 deprem yönetme-
düşmüştür. Ayrıca 2018 deprem yönetmeliği ile çatlamış liği çatlamış kesit rijitlikleriyle hesaplandığında ise yaklaşık
kesit rijitlikleri kullanılmaya başlanmıştır. Deprem anında 1.06 sn çıkmaktadır.
Azaltılmış Tb değeri ve artırılmış yapı periyodu birleş- Deprem yüklerinin hesaplanmasında farklı bilim dallarını
tiğinde aynı yapıya etki eden deprem yükü değeri 2007 da ilgilendiren birçok parametre olduğu için zaman içerisinde
yönetmeliğine nazaran %55 oranında azalmıştır. 2007 dep- yönetmelik revizeleri ile birlikte hesaplamalarda farklılıklar
rem yönetmeliğinin çok güvenli tarafta kaldığı bu sebeple olabilmektedir. Deprem kuşağı ülke yönetmeliklerini incele-
yönetmeliğimizin haklı bir revize gördüğü düşünülebilir. diğimizde, yukarıdaki analitik hesaplar yanında bazı amprik
Fakat yine aynı grafikte Japon deprem şartnamesine ait Z=0.8 yöntemlerin kullanıldığını görmekteyiz. (Tablo 1) Beton
deprem bölgesi (Pga 0.4g ye tekabül eden) ve alüvyon zemin dayanımından bağımsız minimum perde alanı ve minimum
için oluşturulmuş yatay elastik ivme spektrumu gösteril- burulma rijitliği kontrollerinin de ülkemiz yönetmeliğine bir
mektedir. Zemin sınıfına bağlı olan Tb değeri 1.152 saniye an önce girmesi gerekmektedir. Şili, Meksika ve Japonya gibi
olan Japon deprem şartnamesi 2007 deprem yönetmeliği ile ülkemizde deprem kuşağında bulunduğu için bu ülkelerin
(0.9sn) paralellik göstermektedir. deprem tecrübelerini edinmek gerekmektedir.
1
Earthquake Resistant Design Method for Buildings 2019 Ministry of Land, Infrastructure, Transport and Tourism.https://iisee.kenken.go.jp/
worldlist/31_Japan/31_Japan_1_Building_Code_2020.pdf
2
R. Lagos , M. Kupfer, Seismic Performance of Concrete Buildings in Chile, 16WCEE 2017 Santiago Chile, January 9th to 13th 2017,(page 5)
3
Guía práctica de diseño de viviendas de hasta 2 pisos con luces de hasta 5 metros de conformidad con la Norma Ecuatoriana de la Construcción
NEC 2015 (page # 69)
4
Hiroyuki Aoyama , OUTLINE OF EARTHQUAKE PROVISIONS IN THE RECENTLY REVISED JAPANESE BUILDING CODE
5
Arturo Tena-Colunga ,Updated Seismic Design Guidelines for Model Building Code of Mexico (page 889)
6
Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği (TBDY-2018)