Michel Kerres

Alex Younger, voormalig hoofd van de Britse buitenlandse inlichtingendienst MI6, acht de kans op een spoedig einde van de oorlog in Oekraïne nihil. „Poetin voelt nog geen enkele druk, terwijl Trump een enorme invloed op hem zou kunnen uitoefenen.”

De EU gaat onderzoeken of Israël humanitair recht schendt – en daarmee de afspraken vastgelegd in een Associatieverdrag met de EU. „Een heel duidelijk signaal”, aldus minister Veldkamp, die het initiatief nam voor het onderzoek.

Voor Oekraïne en zijn Europese bondgenoten wordt steeds duidelijker dat zij er goeddeels alleen voor staan. De VS kiezen onder Trump voor zakendoen met Rusland, niet voor een duurzame en rechtvaardige vrede in Oekraïne.

Leiders van 47 Europese landen hadden vrijdag in hun halfjaarlijkse overleg Oekraïne bovenaan de agenda staan.

Bij de NAVO-top in Den Haag ligt eind juni de Amerikaanse eis op tafel om de NAVO-norm te verhogen naar 5 procent. Secretaris-generaal Mark Rutte zoekt bij de voorvergadering in het Turkse Antalya steun voor zijn plan om uitgaven aan defensie én randvoorwaarden op te voeren. Krijgt hij dat erdoor?

Topdiplomaten van Rusland en Oekraïne komen in Istanbul bij elkaar om over de oorlog te praten. Hoe beginnen Moskou en Kyiv aan de besprekingen, en welke inzet hebben de VS en Europa?

In de week waarin het einde van de Tweede Wereldoorlog werd herdacht, was Europa op het Rode Plein en in Lviv in twee kampen verdeeld.

Wat de presidenten Trump en Zelensky zaterdag in Vaticaanstad bespraken, blijft onduidelijk. Wel was de Amerikaanse president ineens iets kritischer over Poetins intenties en acties.

Na de dood van Franciscus krijgt ook de nieuwe paus Leo XIV veel aandacht bij NRC. Niet verwonderlijk gezien de machtige positie van de kerkleider. Niet alleen in moreel opzicht, maar ook diplomatiek en politiek, blijkt uit deze nieuwe analyse.

De landen die moeten onderhandelen met Trump over heffingen weten niet wat hij wil.

In de nieuwe onzekere wereldorde staan historische partnerschappen ter discussie. Kernmachten houden elkaar nauwlettend in de gaten terwijl ze hun eigen nucleaire arsenalen uitbreiden of moderniseren.

De heffingenoorlog is weliswaar enigszins gekalmeerd, maar geenszins voorbij. Donald Trump geselt de wereld met een zenuwslopende chaos.

De dreun van de Amerikaanse heffingen was voelbaar tijdens de bijeenkomst van de ministers van Buitenlandse Zaken van de NAVO-landen in Brussel. In Europa heerste toch al argwaan jegens de VS.

De uitgaven van Europese NAVO-landen aan defensie moet naar 5 procent van het bruto binnenlands product. Dat zei VS-minister Marco Rubio donderdag bij de NAVO in Brussel. „Het is een harde waarheid, maar het moet nu gezegd worden.”

In een gespannen sfeer wacht Brussel op de komst van de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, later deze week. Zal dat net zo’n schok op leveren als de komst van defensiecollega Hegseth?

De Franse president sprak bij een EU-top in Parijs van een ‘coalitie voor een stevige en duurzame vrede’, die Kyiv de zekerheid moet geven dat Rusland een eventueel vredesakkoord niet zal schenden. Desnoods zonder Amerikaanse rugdekking.

De krijgsmacht moet groeien zodat ze méér grondtroepen kan inzetten ter verdediging van het NAVO-grondgebied. Er komen in ieder geval drie Nederlandse gevechtsbataljons bij. En dat is pas het begin.

Europa moet zich actief voorbereiden op rampen, van pandemieën en natuurrampen tot sabotage en cyberaanvallen. Nu zijn plannen te nationaal gericht. Daarom kwam de Europese Commissie woensdag met een actieplan.

In Europa daalt het besef in dat de VS minder of zelfs helemaal niet meer verbonden willen zijn aan de NAVO. Hoewel details nog ontbreken lijkt er concreet nagedacht te worden over de ‘verbouwing’ van het transatlantische bondgenootschap.

Poetin komt niet over de Pyreneeën, zegt de Spaanse premier. Premier Schoof wil niet bewegen in de eurobond-discussie. Tijdens een nieuwe EU-top overheersten de verschillen.

De baas van de militaire tak van de NAVO was tot nu toe altijd een Amerikaan. Onder de regering-Trump zou dat wel eens kunnen veranderen, meldt tv-zender NBC.

In iets meer dan een maand onderging Europa een shock-therapie vanuit de VS. Sinds de donderende speech van JD Vance in München lijkt in de Europese veiligheidsdicussie niets meer ondenkbaar – en blijkt van alles mogelijk wat tot voor kort taboe was.

De 450 miljoen Europeanen moeten niet afhankelijk zijn van 340 miljoen Amerikanen om zich te verdedigen. Dat zei Eurocommissaris voor Defensie Andrius Kubilius woensdag bij de presentatie van een investeringsplan in de verdediging van Europa.

De EU probeert met extra militaire steun voor Oekraïne en plannen voor een vredesmacht te bewijzen dat ze ertoe doet. Ondertussen praten de VS en Rusland over vrede.

Tijdens een ontmoeting in het Witte Huis wisselden de Amerikaanse president en de secretaris-generaal van de NAVO uitbundig complimenten uit. Toen het aankwam op Amerikaanse annexatie van Groenland, hield Rutte zich „even buiten de discussie”.

Nu de veiligheidsgarantie van de VS lijkt weg te vallen en de Duitse en Europese economie barsten vertonen, breekt Duitsland met tradities: herbewapening en versoepeling van het begrotingsbeleid.

Op een spoedtop in Brussel gaven de 27 regeringsleiders hun zegen aan een groot herbewapeningsplan. Ze spraken ook hun steun uit voor Oekraïne, met uitzondering van de Hongaarse premier Viktor Orbán.