KENTSEL MEKÂNIN DEĞİŞİMİ VE KONUT DOKUSUNDA KATMANLAŞMA:FENERYOLU MAHALLESİ ÖRNEĞİ

2015

downloadDownload PDFView PDFchevron_right

Düzce'de Tarih, Kültür ve Sanat, 2017

İnsandan söz edilen her yerde kültür de kaçınılmaz bir kavram olarak yer ortaya çıkmaktadır. Kültür; toplumların tarihsel süreklilik içinde elde ettiği her türlü bilgi ve yaşama dair birikimi olarak açıklanmaktadır. İnsanlığın yaratmış olduğu medeniyetin en büyük dışa vurumu olan kentler, yaşadığımız yüzyılın en önemli olgusu ve kültürel sembollerin, toplumsal ilişkilerin hayat bulduğu geniş ölçekli mekânlar olarak tanımlanmaktadır. Kent mekânı, tarihsel süreç içinde toplumun kültürel izlerinin takip edilebildiği, yaşanan süreçleri belleğinde barındıran, tarihin ve anın gösterim mekânı olarak kabul edilen, toplumun kolektif hafızasıdır. Her toplum ve kültür kendi mekânsal düzenini üretmektedir. Türk toplumunun kendi inanç ve kültürel arka planını yansıtan yapılarıyla tarih içinde oluşmuş mekânlar, kültürel mirasımızın önemli parçalarını oluşturmakta ve belirli bir dönemin değerlerini ortaya çıkarmakta, bu dönemlerin hikâyelerini anlatmakta böylece kentlerin özgün kimliklerini kazanmalarını sağlamaktadırlar. Kentsel yaşamın önemli birer parçası olan “Meydanlar”, insanların kullandığı ilk kamusal mekânlardandır. Tarihsel süreçte farklı işlevler üstlenen meydanlar, kentsel dokuda odak noktalarını tanımlamakta, insanların birbirleriyle ilişki kurmasına tanıklık etmekte ve kültürel etkileşime olanak sağlayan alanlar olarak karşımıza çıkmaktadırlar. Çalışmada, Helen, Roma, Bizans ve Osmanlı Devleti dönemlerine dayanan ve bu dönemlerin kültürlerinin etkisinde oluşan Üskübü (Konuralp) Meydanı'nın yaşam kültüründeki etkileşimi ve kent belleğindeki yeri, yerel halkla yapılan sözlü görüşmelerdeki alan notları yöntemiyle değerlendirilmektedir. Bu araştırmayla, olası kent mekânsal dönüşümlerine altlık oluşturulmasının yanı sıra mekâna yansıyan kültürlerin nasıl korunacağına ve geleceğe aktarılacağına ilişkin yeni yaklaşımlara referans olabilecek veriler oluşturulmaktadır. Anahtar Kelimeler: Kent kültürü, Meydan, Konuralp (Üskübü), Mekânsal Dönüşüm

downloadDownload PDFView PDFchevron_right

Serüven Yayınevi, 2022

downloadDownload PDFView PDFchevron_right

2018

Çalışma kapsamında Türkiye’nin toplumsal bir gerçeği olan gecekondu kavramının algısal olarak değişimi incelenmiş, toplumsal açıdan ötekileştirme söylemi olarak kullanımı tartışılmış ve süreç içerisinde Varoş kavramına evirilmesi üstünde durulmuştur. Ayrıca kentsel dönüşüm kavramının ortaya çıkışı ile gecekondu alanlarının geçirdiği değişim üzerinde durulmuş ve Çekmeköy örneği üzerinden bu sosyo mekânsal dönüşüm örneklendirilmeye çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Gecekondu, Kentsel Dönüşüm, Varoş, Kentsel Ayrışma, Yerinden Edilme

downloadDownload PDFView PDFchevron_right

HÜSEYİN ÖZBAY'A ARMAĞAN, 2021

downloadDownload PDFView PDFchevron_right

ICOMUS, 2018

Hızlı kentleşen ülkelerin karşılaştıkları sorunlardan biri kontrolsüz yapılaşmalardır. Kentsel eşitsizliğin ve yoksulluğun tetiklediği süreçler, kent mekanlarında ayrışmalara neden olmuştur. Benzer sosyolojik ve ekonomik özellikler gösteren kent yoksulları zorunlu olarak bir arada yer seçmişlerdir. Gecekondu alanları olarak adlandırılan bölgeler önceleri sorun alanı olarak ele alınırken, daha sonra dönüşüm alanı olarak ele alınmaya başlanmıştır. İlk dönüştürme çabaları ıslah imar planları ile olurken daha sonra bu alanların yeni yatırım alanları oldukları farkedilmiştir. Bu evrede kent mekanı yeni bir sermaye olarak görülmeye başlanmıştır. Kentsel sermayenin yeni yatırım alanı da "kentsel dönüşüm projeleri" adı altında tanımlanmıştır. Kent mekanının yeni bir sermaye alanı ile dönüşen sadece kent parçaları değil, komşuluk, dayanışma, sosyal ilişkiler ve alışkanlıklardır. Kentsel sermaye için yatırım aracı olan dönüşüm alanlarındaki mahalleli artık sadece "hak sahibi" olarak adlandırılan bir kesimi işaret etmektedir. Bu kesim içinde kiracılar şeffaf silüetlerden ibarettir. Çalışmada örnek seçilen alan Ankara'nın en eski gecekondu alanlarından biri olan Çinçin(Gültepe) Mahallesidir. Çinçin Mahallesi, kentsel eşitsizlik, yoksulluk aşamalarından geçip "hak sahibi" olma seviyesine yükselmiş ancak kentsel dönüşüm uygulamaları sonucu bu sefer de soylulaştırma kavramı ile tarif edilir hale gelmiştir. Bu çalışmada önce kavramsal olarak kentsel yoksulluk, ayrışma ve soylulaştırma evreleri anlatılmakta, daha sonra örnek olarak ele alınan Çinçin Mahallesinde, tanımlanan evreler birlikte açıklanmaktadır. Anahtar Kelimeler: Kentsel yoksulluk, kentsel ayrışma, soylulaştırma, sosyal dışlanma, kentsel dönüşüm, Gültepe Mahallesi 1. GİRİŞ Yoksulluk, insanlık tarihinin her döneminde tüm toplumları ilgilendiren bir sorun olmuştur. Fakat özellikle 1980'lerde benimsenen neo-liberal politikalar ve küreselleşme toplumun geniş kesimlerini etkileyen ve yaşam koşullarını zorlaştıran etkiler yaratmıştır. Bunun yanı sıra sanayileşmenin artmasıyla ucuz iş gücü ihtiyacının artmasının bir sonucu olarak kırsal çözülmenin başlaması, kentlere yoğun göçlerin yaşanması ve kentlerde hızlı nüfus artışının yaşanması ile birlikte kentlerde işsizlik, gelir dağılımındaki dengesizliğin artması, mekansal kutuplaşmanın belirginleşmesi gibi yoksulluğu derinleştiren süreçlerin etkisi altına girmiştir. Kente göç yoluyla gelen ve kente tutunabilmek adına kendilerinden önce kente gelip kira gibi ekonomik bir yükün altına girmemek için genellikle hazine arazisi üzerinde kendi konutlarını inşa etmiş akraba veya yakınlarına yerleşen göçmenler artan kentsel yoksulluğun bir parçası haline gelmiştir. Bu kişiler kentin bir parçası haline gelmeye çalışırken kentli tarafından dışlanarak kendi içine kapalı hem sosyal olarak hem de mekansal olarak dışlanmış kent parçalarını oluşturmuşlardır. Merkezi ve yerel yönetimlerin ilk başlarda göz yumduğu hatta 1 Demet EROL, Dr.

downloadDownload PDFView PDFchevron_right