Муса Җәлил һәйкәле (Чиләбе)

Муса Җәлилгә һәйкәл
	Һәйкәл
	Муса Җәлилгә һәйкәл
	; Муса Җәлилгә һәйкәл
Урын	Чиләбе, Тимирязев урамы
Сынчы	Бакый Урманче (бюст)
Төзелеш датасы	2015 ел
Материал	бронза
	[[:commons:Category: Musa Dzhalil monument (Chelyabinsk) Викиҗыентыкта\|Муса Җәлилгә һәйкәл]] Викиҗыентыкта

Бу терминның башка аңлатмалары да бар, аларны карау өчен Муса Җәлил һәйкәле битенә күчегез.

Муса Җәлилгә һәйкәл Чиләбе шәһәренең Тимирязев урамында урнашкан.
Һәйкәл — Татарстанның Чиләбе шәһәренә бүләге.
Һәйкәлнең проект авторлары һәм төзүчеләре архитектура һәм дизайн өлкәсендә тапшырыла торган «Ак энҗе»^[1] (рус. Белая жемчужина) премиясенә лаек була^[2].

Тарих

2015 елның 16 октябрендә, «РФ дә Әдәбият елы» һәм «Җиңүнең 70 еллыгы»н билгеләү тантаналары һәм Чиләбедә үткән «Татар кызы-2015» бәйгесе финалы кысаларында, Чиләбе шәһәренең Тимирязев урамында, «Манекен» театры (А.С. Пушкин исемендәге «Театр+ Кино» Үзәге) янындагы бакчада ачылган.

Муса Җәлил бюстының авторы — Бакый Урманче. Ул бюстны 50 ел элек «Ташларда портретлар» сериясендә ясаган булган.

Чиләбе шәһәрендә Муса Җәлилгә һәйкәл ачу инициативасы һәм проекты белән Чиләбе өлкәсе татарлары Конгрессы (башкарма комитет рәисе Лена Колесникова) чыккан.

Тасвирлама

Бакча (сквер) уртасындагы биек постаментка Җәлилнең ак төстәге мәрмәр таштан чүкеп ясалган бюсты куелган.
Кара граниттан ясалган аслыкка алтынланган хәрефләр белән русча язылган:

Муса Джалиль

Постаментның ике ягына русча (сулда) һәм татарча (уңда) Муса Җәлилнең «Җырларым» шигыреннән ^[3] юллар язылган:

Гомерем минем моңлы бер җыр иде,
Үлемем дә яңгырар җыр булып.
Жизнь моя песней звенела в народе,
Смерть моя песней борьбы прозвучит!

Ачылу

Һәйкәлне ачу тантанасында Татарстан премьер-министры Илдар Халиков, Чиләбе өлкәсе губернаторы Борис Дубровский һәм Муса Җәлилнең кызы Чулпан Җәлилова катнаша. Чиләбе шәһәренең Муса Җәлил исемендәге 81 нче мәктәп укучылары русча һәм татарча Муса Җәлилнең шигырьләрен укый.

Искәрмәләр

↑ Премия исеме БГЭ башкаласы Әбу-Даби шәһәрендәге шәех Зәет мәчете («Ак энҗе», «Ак гәүһәр») исеме белән аталып йөртелә
↑ Чиләбе өлкәсе яңалыклары
↑ Татар электрон китапханәсе

Сылтамалар

Моны да карагыз

Габдулла Тукай һәйкәле (Чиләбе)

[1] Премия исеме БГЭ башкаласы Әбу-Даби шәһәрендәге шәех Зәет мәчете («Ак энҗе», «Ак гәүһәр») исеме белән аталып йөртелә

[2] Чиләбе өлкәсе яңалыклары

[3] Татар электрон китапханәсе

[1]

[2]

[3]

к·б·ү Муса Җәлил
Урыннар	• Мостафа • «Хөсәения» • Ксения гимназиясе • Горький урамы, 17 • Ершов урамы, 2/1 • «Татарстан» гәҗите мөхәрририяте бинасы • Матбугат йорты • Татар опера студиясе • Мәскәү хәрби-сәяси училищесы • Моабит төрмәсе • Плетцензее төрмәсе
Басмалар	• Кызыл йолдыз • Кечкенә иптәшләр • Октябрь баласы • «Кызыл Татарстан» • Коммунист • Отвага
Әсәрләр	• Хат ташучы • Илдар • Алтынчәч • Моабит дәфтәре
Даирәсе	Төхфәт Ченәкәй (остазы, дусты) • Хәдичә Җәлил (сеңлесе) • Рауза Хисмәтуллина (язылышмаган хатыны) • Альберт Җәлилов (улы) • Зәкия Садыйкова (язылышмаган хатыны) • Люция Җәлилова (кызы) • Әминә Җәлилова (хатыны) • Чулпан Җәлилова (кызы) • Маһинур Фәйзуллина (биограф) • Лилиан Наврозашвили (оныгы) • Җәлилчеләр
Хәтер	Урамнар (Казан • Чаллы • Минзәлә • Бөгелмә • Белорет • Ишембай • Алабуга • Күмертау • Стәрлетамак • Учалы) • Һәйкәлләр (Казан (1960) • Казан (1966) • Чаллы • Түбән Кама • Мәскәү (2008) • Мәскәү (2012) • Санкт-Петербург • Тосно • Үләнкүл • Чиләбе • Ырынбур • Мостафа • Әсәкәй • Екатеринбург • Серов • Күкчәтау • Үскәмән • Якутск • Симәй • Барда • Курган • Бишкәк • Минзәлә • Маляевка • Әстерхан • Җәлил • Бәгәрәктамак) • Музейлар ( Казан • Минзәлә • Мостафа • Карадуган • Җәлил • ) Башкалар ( бистә • театр • опера • көллият • премия)