Gent

Gent leži u nizini sjeverozapada Belgije, na ušću rijeke Lys u rijeku Scheldt. Udaljen je 37 km od Sjevernog mora, sa kojim je povezan Kanalom Gent–Terneuzen, pa je i velika pomorska luka. Reljef je nizinski, a klima umjerena oceanska. Gent je uz Antwerpen centar belgijske Flandrije i Flamanaca koji govore flamanski. Zbog blizine Sjevernog mora i golfske struje grad ima oceansku klimu.

Gent se kao naselje počeo formirati od 7. vijeka, duž obala rijeke Lys, pored dvorca flandrijskih grofova čiju je zaštitu uživao.^[1] Uz Brugge i Ypres, Gent je bio jedna od prijestolnica srednjovjekovne Grofovije Flandrije. Taj svoj položaj dugovao je povoljnim ekonomskim kretanjima, koja su zahvatila Flandriju već u 10. vijeku.^[1]

Grad je svoj bum doživio u 12. vijeku, tako da je 13. vijeku bio je jedan od najvećih gradova grofova. Svoj zapanjujući napredak temeljio je na proizvodnji tkanina, gentska platna, izrađene od engleske vune bile su cijenjena roba diljem Evrope sve do 15. vijeka. Bogatstvo mu je osiguralo i veliku političku moć i visok stupanj autonomije od flandrijskih grofova, svojih nominalnih vladara koje su od 1384. smijenili burgundski grofovi.^[1] Na početku Stogodišnjeg rata, u 14. vijeku, Gent je bio saveznik engleskog kralja Edvarda III protiv flandrijskih grofova i francuskih kraljeva. Veliki porezi koje je nametnuo burgundski grof doveli su do nekoliko ustanaka u 15. vijeku, koji su okončani 1453. kad je vojska burgundskog grofa Filipa Dobrog u bitci kod Gavrea masakrirala ustanike. Nakon udaje Marije Burgundske 1477. za budućeg cara Svetog Rimskog Carstva Maksimilijana I, Gent je postao posjed Habsburgovaca, pa je tako i car Karlo V rođen u Gentu u 1500.^[1]

Gent je počeo ekonomski zaostajati krajem 16. vijeka, nakon izbijanja pobune protiv španjolskih Habsburgovaca u Holandiji u kojoj je Gent bio istaknuti lider 1570-tih i 1580-tih. Unutar njegovih zidina 1576. potpisan je Gentski mir koji je pokušao ujediniti sve nizinske pokrajine (bez obzira na vjerske razlike) protiv španjolske vlasti.^[1] Međutim, od tada su počele propadati tkalačke manufakture koje se nisu mogle izdržati konkurenciju sa engleskim manufakturama, a propast tog posla ubrzan je nakon 1648. zbog gubitka pristupa moru preko rijeke Scheldt jer su njeno ušće kontrolirali Holanđani.^[1]

Ekonomija grada počela se oporavljati početkom 19. vijeka, uvođenjem industrijskih predionica pamuka i izgradnjom luke i kanala Gent–Terneuzen (1824–1827.) do ušća Scheldte. Od tada je Gent ponovno postao centar belgijske tekstilne industrije i važna luka, osobito nakon radova na poboljšanju kanalskih ustava, koje su omogućile većim brodovima da doplove do grada.^[1]

U njemu je 24. decembra 1814. potpisan mirovni ugovor koji je označio kraj Britansko-američkog rata (1812–1815).^[1] Nakon Napoleonskih ratova Gent je postao dio Kraljevine Holandije, a nakon Belgijske revolucije 1830. je postao dio nezavisne Belgije. U Gentu je 1913. održana svjetska izložba hortikulture.

 

Gent je uz Brugge grad koji ima najviše srednjovjekovnih građevina. Centar grada resi zvonik iz 14. vijeka visok oko 90 m. Gradska vijećnica odražava raznolikost stilova: njena sjeverna fasada podignuta od 1518. do 1535. je veličanstven primjer cvjetne gotike, dok je istočna renesansna završena gotovo čitav vijek kasnije. Feudalni dvorac flandrijskih grofova Gravensteen iz 1180. sa svojim visokim kružnim zidovima je jedan od najočuvanih utvrđenih dvoraca u Evropi.^[1]

Gent je poznat po svojim velikim trgovima i tržnicama, od kojih je najpoznatija Vrijdagmarkt (Tržnica petkom), koja je bila središte života srednjovjekovnog grada. Gent je bio grad brojnih poznatih srednjovjekovnih samostana, od kojih je najpoznatija Opatija svetog Bava (tu je umro Sveti Bavo), srušena u 7. vijeku, u kom se danas nalazi u lapidarij gradskog muzeja i ostaci cistercitskog samostana Byloke iz 1228. u kom je danas smješten Arheološki muzej i dio gradske bolnice.^[1] Vrijedan spomenik je i gotička katedrala sv. Bavona iz 12. vijeka u kojoj se nalaze mnoge vrijedne umjetnine, između ostalog i slavni Gentski oltar, poliptih koji su oslikali braća van Eyck (Hubert i Jan van Eyck).^[1]

Gent je također poznat po svoja dva beginaža iz 13. vijeka koji su 1998. uvršteni na UNESCO-ovu listu mjesta svjetske baštine u Evropi kao kolektivni lokalitet pod imenom Flandrijski Béguinage.^[1]

Najbolji gradski muzej je Muzej likovne umjetnosti s vrijednim slikama flamanskih majstora koji su živjeli i radili u Gentu tokom 16. vijek i 17. vijeka (Bosch i Rubens). U Gentu djeluje državni univerzitet (osnovan 1817. godine), a poznat je i njegov agronomski fakultet.^[1]

Gent je i danas velik industrijski centar duge tradicije, te velika belgijska luka. Pored grada u mjestu Overmere nalazi se velika rafinerije nafte Baeten.^[2] U gradu radi velika tvornica papira (Stora Enso), kemikalija i brojne tvornice koje rade autodijelove, za velike proizvođače automobila. Grad je i značajan financijski i turistički centar.^[1] Gent je također centar cvjećarstva i povrtlarstva, poznat je njegov sajam cvijeća Gentse Floraliën (francuski: Floralies Gantoises) koji se održava svakih pet godina.

Gent je odlično povezan autoputevima, željeznicom i kanalima sa ostala dva grada belgijskog Zlatnog trokuta, Bruxellesom i Antwerpenom, koji su urbana i privredna jezgra Belgije. Grad ima međunarodni Aerodrom St. Denis-Westrem koji leži na jugozapadu grada.^[1]

 

Gent na Wikimedijinoj ostavi

• Službene stranice grada
• Ghent na portalu Encyclopædia Britannicar (en)