Bombaški napad 7. tira
| Bombaški napad 7. tira | |
|---|---|
 Poštanska marka sa žrtvama napada | |
| Lokacija |  Teheran, Iran |
| Koordinate | |
| Datum | 28. 6. 1981. 20:30 (IRST) |
| Meta | Članovi IRP-a |
| Vrsta napada | samoubilački napad |
| Oružje | bomba |
| Mrtvih | 73 |
| Ranjenih | 28 |
| Počinitelj | ime neidentificirano |
| Osumnjičeni počinitelj(i) | MEK |
Bombaški napad 7. tira izveden je u Teheranu 28. juna 1981. (7. tira 1360. po iranskom kalendaru) u 20:30 sati po lokalnom vremenu i bio je usmjeren protiv članova Islamske republikanske partije (IRP), tadašnje vodeće političke stranke u Iranu. Tokom održavanja njihove sjednice, bombu unešenu u aktovci detonirao je neidentificirani počinitelj prilikom čega je u eksploziji i urušavanju zgrade smrtno stradalo 72 visokih političara i dužnosnika, uz dodatnih 28 ranjenih. Najpoznatije žrtve bili su ajatolah Muhamed Behešti, čelnik stranke i predsjednik pravosudne vlasti, te Muhamed Montazeri (sin Husein-Alija). Ostale poznate žrtve uključuju četiri tadašnja ministra (zdravstva, transporta, telekomunikacija i energije) i 27 zastupnika parlamenta (madžlisa), među kojima su i brojni istaknuti klerici.
Iranske vlasti za odgovornost su prozvale Narodne mudžahedine Irana (MEK/PMOI), militantnu marksističku i sekularnu organizaciju koja je bila angažirana na rušenju novog sistema i koja nije direktno preuzela ali je pozdravila i veličala napad. Vodeći historičari suvremenog Irana odgovornost za napad također predbacuju MEK-u, smatrajući ga jednim u seriji tokom interne političke borbe između vjerskih i marksističkih frakcija, koja se intezivirala u junu 1981. i nastavila čitavo ljeto. Naime, svega sedam dana uoči napada s mjesta predsjednika smijenjen je Abulhasan Banisadr zbog podrške neuspjelom državnom udaru (pokušanom nekoliko dana ranije), dok je dva dana uoči napada meta neuspješnog atentata bio i A. Hamenei (26. 6.), najbliži Homeinijev suradnik. Također, pokušan je i atentat na predsjednika parlamenta A. H. Rafsandžanija, a dva mjeseca kasnije likvidiran je i novoizabrani predsjednik Muhamed-Ali Radžai (30. 8.). Tokom navedenog perioda stradali su i brojni drugi uglednici poput glavnog direktora časopisa Kajhan, a odgovornost za sve ove napade preuzeo je upravo MEK.
Ubrzo nakon napada 7. tira uslijedila je odmazda iranskih vlasti prilikom koje su brojni zatvorenici i uhapšeni članovi MEK-a osuđeni na smrtne kazne, dok je istovremeno ugušena djelatnost raznih marksističkih frakcija. Bombaški napad 7. tira ostao je upamćen kao najsmrtonosniji teroristički napad u iranskoj historiji i za njegove žrtve redovito se održavaju komemoracije svake godine. Većina stradalih u napadu sahranjena je u Mauzoleju 7. tira kojeg je isprojektirao Mir-Husein Musavi, iranski arhitekt i reformistički političar iz redova tvrdolinijaša. Po iranskom datumu napada i ajatolahu Beheštiju imenovane su brojne ulice, trgovi i institucije u gradovima diljem zemlje.
- (en) Abrahamian, Ervand (2008). A History of Modern Iran. Cambridge, U.K.; New York: Cambridge University Press. str. 177-178. i 181. ISBN 978-0-521-52891-7. OCLC 171111098.
- (en) Axworthy, Michael (2013). Revolutionary Iran: A History of the Islamic Republic. New York: Oxford University Press. str. 214-215. ISBN 978-0-199-32226-8. OCLC 843025731.
- (fa) YJC (28. 6. 2014): عامل انفجار دفتر حزب جمهوری اسلامی كيست؟/ شهيد بهشتی يک ملت بود, Tehran: Young Journalist Club