Aruba

Aruba
	autonomiczny kraj wchodzący w skład Królestwa Niderlandów
Herb	Flaga
	Hymn: Aruba Deshi Tera; (Aruba drogocenny kraj);
	Dewiza: One happy Island; (Jedna szczęśliwa Wyspa)
Państwo	Holandia
Siedziba	Oranjestad
Data powstania	1 stycznia 1986
Zarządzający	Alfonso Boekhoudt
Zarządzający	Evelyn Wever-Croes
Powierzchnia	178,91 km²
Populacja (2017); • liczba ludności	; 115 120
• gęstość	644 os./km²
Numer kierunkowy	+297
Strefa czasowa	UTC -4
Języki urzędowe	niderlandzki, papiamento
	Położenie na mapie;
	Położenie na mapie;
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Mapa konturowa Aruby, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Oranjestad”

Port lotniczy na mapie Aruby

Aruba – terytorium zależne Holandii (de iure autonomiczny kraj wchodzący w skład Królestwa Niderlandów) i jedna z wulkanicznych Wysp Zawietrznych^[2] w archipelagu Małych Antyli, zamykającego od wschodu Morze Karaibskie. Aruba ma powierzchnię prawie 179 km² i zamieszkiwana jest przez 109,2 tys. osób (2013), głównie pochodzenia hiszpańskiego, holenderskiego i afrykańskiego.

Języki

Mieszkańcy używają języka niderlandzkiego oraz lokalnego języka kreolskiego zwanego papiamento. Funkcjonuje także język hiszpański (zob. Język hiszpański na Arubie).

Skład etniczny

Kreole: 79,8%; Latynosi: 11,0%; Holendrzy: 4,0%; Filipińczycy: 0,83%; Chińczycy Han: 0,37%; pozostali: 4,0%^[3].

Religia

Osobne artykuły: Diecezja Willemstad i Świadkowie Jehowy na Arubie.

80,8% ludności Aruby to katolicy, pozostali to głównie protestanci i zielonoświątkowcy – 11,8%, bez religii – 6,0%, wyznawcy religii plemiennych – 1,3% i Świadkowie Jehowy^[4]^[5].

Geografia

Osobny artykuł: Geografia Aruby.

Wyspa leży w klimacie równikowym i charakteryzuje się niewielką ilością opadów (ok. 500 mm rocznie).

Stolicą i zarazem największym miastem jest Oranjestad.

Zobacz też: Miasta na Arubie.

Gospodarka

Ze względu na klimat i mało korzystne warunki glebowe (gleby czerwonobrązowe), główną uprawą jest tu aloes, który nie wymaga nawadniania. Jest to także główny towar eksportowy Aruby. Ważnym sektorem gospodarki Aruby jest turystyka. Najważniejszym czynnikiem przyciągającym turystów są piękne piaszczyste plaże oraz holenderska zabudowa z czasów kolonialnych.^{[potrzebny przypis]}

Emisja gazów cieplarnianych

Emisja równoważnika dwutlenku węgla z Aruby wyniosła w 1990 roku 318 t, z czego 297 t stanowiła emisja dwutlenku węgla. W przeliczeniu na mieszkańca emisja wyniosła wówczas 4,784 t dwutlenku węgla, a w przeliczeniu na 1000 dolarów PKB 129 kg. Od tego czasu emisje wahają się, przy czym dość duży wzrost nastąpił w 2012. Głównym źródłem emisji przez cały czas była energetyka. W 2018 emisja dwutlenku węgla pochodzenia kopalnego wyniosła 987 t, a w przeliczeniu na mieszkańca 9,339 t i w przeliczeniu na 1000 dolarów PKB 258 kg^[6].

Historia

Aruba została odkryta pod koniec XV wieku przez hiszpańskich żeglarzy, zaś w XVII wieku została włączona do Antyli Holenderskich. Obecnie jest to terytorium stowarzyszone z Holandią, w którym głową jest władca holenderski reprezentowany przez gubernatora.

Galeria

Międzynarodowy port lotniczy Queen Beatrix – jedyny port lotniczy Aruby
Zatoka w Oranjestad
Sint Nicolaas – muzeum działalności przemysłowej na Arubie
Drzewo divi-divi

Przypisy

↑ The World Factbook – Central Intelligence Agency [online], www.cia.gov [dostęp 2017-10-02] [zarchiwizowane z adresu 2011-06-04] (ang.).
↑ Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej: Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2019. ISBN 978-83-254-2578-4.
↑ Joshua Project.
↑ Religious Composition by Country, in Percentages. The Pew Research Center. [dostęp 2014-06-26].
↑ Christian Population as Percentages of Total Population by Country. The Pew Research Center. [dostęp 2014-06-26].
↑ Aruba, [w:] F.F. Monforti-Ferrario F.F. i inni, Fossil CO2 and GHG emissions of all world countries. 2019 report – Study [pdf], Luksemburg: Publications Office of the European Union, 2019, s. 46, DOI: 10.2760/687800, ISBN 978-92-76-11100-9 (ang.).

[1] The World Factbook – Central Intelligence Agency [online], www.cia.gov [dostęp 2017-10-02] [zarchiwizowane z adresu 2011-06-04] (ang.).

[urzędowy_wykaz-2] Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej: Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2019. ISBN 978-83-254-2578-4.

[3] Joshua Project.

[4] Religious Composition by Country, in Percentages. The Pew Research Center. [dostęp 2014-06-26].

[5] Christian Population as Percentages of Total Population by Country. The Pew Research Center. [dostęp 2014-06-26].

[6] Aruba, [w:] F.F. Monforti-Ferrario F.F. i inni, Fossil CO2 and GHG emissions of all world countries. 2019 report – Study [pdf], Luksemburg: Publications Office of the European Union, 2019, s. 46, DOI: 10.2760/687800, ISBN 978-92-76-11100-9 (ang.).

[7] Antyle Holenderskie zostały zlikwidowane 10 października 2010 roku

[8] Aruba została wyłączona z Antyli Holenderskich 1 stycznia 1986 roku

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[A]

[B]

Państwa	Argentyna Boliwia Brazylia Chile Ekwador Gujana Kolumbia Paragwaj Peru Surinam Trynidad i Tobago Urugwaj Wenezuela
Terytoria zależne	Aruba (Holandia) Bonaire (Holandia) Curaçao (Holandia) Gujana Francuska (Francja) Falklandy (Wielka Brytania)