Nothing Special   »   [go: up one dir, main page]

Przejdź do zawartości

Zlatá Idka

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zlatá Idka
ilustracja
Flaga
Flaga
Państwo

 Słowacja

Kraj

 koszycki

Powiat

Koszyce-okolice

Starosta

Stanislav Rusnák[1]

Powierzchnia

16,87[2] km²

Wysokość

662 m n.p.m.

Populacja (2023)
• liczba ludności
• gęstość


412[3]
23,86[4] os./km²

Nr kierunkowy

055

Kod pocztowy

044 61

Tablice rejestracyjne

KS

Położenie na mapie kraju koszyckiego
Mapa konturowa kraju koszyckiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Zlatá Idka”
Położenie na mapie Słowacji
Mapa konturowa Słowacji, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Zlatá Idka”
48°45′06″N 21°00′23″E/48,751667 21,006389
Strona internetowa

Zlatá Idka (pierwotnie niem. niem. Goldeidau, Goldidka, węg. Aranyidka)– wieś (obec) na Słowacji położona w kraju koszyckim, w powiecie Koszyce-okolice.

Położenie

[edytuj | edytuj kod]

Leży 24 km na zach. od Koszyc.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Od XIII w. Złota Idka była żywym ośrodkiem górnictwa. Kopano tu srebro i złoto. Pierwsze zabudowania, rozrzucone po mocno rozczłonkowanym zboczu, powstawały wokół sztolni i pieców hutniczych[5]. Pierwsze wzmianki o miejscowości pochodzą z roku 1349[6]. W 1459 r. wieś wraz z kopalniami - czyli „baniami” - na blisko trzy wieki przeszła na własność miasta Koszyce. Dopiero w XVIII w. powróciła do majątków korony, która po okresie zastoju podjęła tu ponownie intensywne prace poszukiwawcze oraz wydobycie rudy miedzi, przetapianej w miejscowej hucie. W połowie XIX w. wydobywano tu rocznie średnio 2300 kg srebra i 4,1 kg złota. W 1850 r. wybudowano kolejny zakład hutniczy, w którym przerabiano rudy antymonu. Wielowiekowe „bańskie” tradycje zanikły w czasie I wojny światowej. Po dawnej górniczej świetności Złotej Idki pozostało do dziś już niezbyt wiele śladów, do których należą m.in. zakratowane wyloty sztolni wydobywczych i odwadniających, pozostałości pieców hutniczych, słabo widoczne hałdy skały płonnej oraz gęsta sieć dawnych górniczych dróg i dróżek[5].

Demografia

[edytuj | edytuj kod]

Według danych z dnia 31 grudnia 2012, wieś zamieszkiwało 409 osób, w tym 196 kobiet i 213 mężczyzn[7].

W 2001 roku rozkład populacji względem narodowości i przynależności etnicznej wyglądał następująco[8]:

Ze względu na wyznawaną religię struktura mieszkańców kształtowała się w 2001 roku następująco[8]:

Zmiany liczby ludności w miejscowości Zlatá Idka od 1996 roku.
Źródło: Štatistický úrad Slovenskej republiky

Zabytki

[edytuj | edytuj kod]
  • Wiejska dzwonnica w części wsi zwanej Rieka. Prosta, trójkondygnacyjna budowla, murowana na rzucie kwadratu, nakryta wysokim dachem krytym gontem. Pochodzi z 1823 r. Fasada dzwonnicy z łamanego kamienia, nieotynkowana.
  • Dawny budynek zarządu kopalń w części wsi zwanej Rieka. Murowany, dwukondygnacyjny budynek nakryty dachem mansardowym, został wzniesiony w stylu barokowym w 1767 r. W I połowie XIX w. przebudowany na przydrożny zajazd[5].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Lista wybranych wójtów, burmistrzów gmin i miast w wyborach do organów gminy. Štatistický úrad Slovenskej republiky. [dostęp 2013-09-09]. (słow.).
  2. Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: 16,87S_SK, om7014rr_ukaz: Rozloha (Štvorcový meter).
  3. Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Počet obyvateľov podľa pohlavia - obce (ročne). www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7101rr_obc: AREAS_SK.
  4. Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: AREAS_SK.
  5. a b c Barański Mirosław J.: Radarowa góra. Kojšovská Hoľa, w: „Gazeta Górska” R. XXVII, nr 1 (105), zima 2019, s. 42-49
  6. Statystyki ogólne miejscowości. Statistical Office of the Slovak Republic. [dostęp 2013-09-09]. (ang.).
  7. Dane statystyczne dotyczące liczby mieszkańców. Štatistický úrad Slovenskej republiky. [dostęp 2013-09-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-20)]. (słow.).
  8. a b Statystyki mieszkańców na podstawie spisu statystycznego z roku 2001. Statistical Office of the Slovak Republic. [dostęp 2013-09-09]. (ang.).