Zajączek błotny

Zajączek błotny
	Nesolagus netscheri
	(Schlegel, 1880)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	zajęczaki
Rodzina	zającowate
Rodzaj	zajączek
Gatunek	zajączek błotny
Synonimy
	Lepus netscheri Schlegel, 1880;
	Lepus netscheri Schlegel, 1880;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; brak danych
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Zajączek błotny^[4]^[5]^[6] (Nesolagus netscheri) – gatunek ssaka z rodziny zającowatych (Leporidae).

Zasięg występowania

Zajączek błotny występuje endemicznie w górach Barisan w zachodniej Sumatrze^[7].

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy naukowo opisał w 1880 roku niemiecki zoolog Hermann Schlegel nadając mu nazwę Lepus netscheri^[2]. Holotyp pochodził z Padang-Padjang, na wysokości około 2000 stóp (610 m) n.p.m., na Sumatrze^[8].

Jest wyraźnie odmienny od innych zającowatych i uważany jest za formę prymitywną^[7]. Analiza trzydziestu cech morfologicznych wykazała, że N. netscheri i N. timminsi są morfologicznie podobne, ale istnieją znaczne różnice w morfometrii czaszki. Analiza mtDNA wskazuje, że istnieje znaczny dystans genetyczny między tymi dwoma gatunkami, zgodny z dystansem między rodzajami zającowatych^[7]. Co więcej, wyniki sugerują, że N. netscheri i N. timminsi były izolowane przez około 8 milionów lat w pliocenie^[7]. W tym czasie poziom morza był o około 150 m niższy niż obecnie, łącząc Sumatrę, Jawę i Borneo z kontynentem azjatyckim, a przodek Nesoiagus mógł być rozprzestrzeniony w tym regionie^[7].

Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy^[7].

Etymologia

Nesolagus: gr. νησος nēsos „wyspa” (tj. Sumatra); λαγός lagós „zając”^[9].
netscheri: Eliza Netscher (1825–1880), holenderski urzędnik państwowy, sekretarz generalny w Batawii (obecnie Dżakarta) i członek rady Holenderskich Indii Wschodnich, a także amator-przyrodnik^[10].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 370–420 mm, długość ogona 17 mm, długość ucha 30–50 mm, długość tylnej stopy 67–87 mm; brak szczegółowych danych dotyczących masy ciała, ale prawdopodobnie osiąga ciężar około 1,5 kg^[11]. Sierść koloru szarego z brązowymi pasami. Zad i ogon czerwone, podbrzusze białe^[12].

Ekologia

Żywi się łodygami i liśćmi roślin, jednak ujęte zajączki jadły również ryż, kukurydzę, chleb, banany i ananasy^[12].

Status zagrożenia i ochrona

Jest to gatunek krytycznie zagrożony, głównie z powodu wycinki lasów i utraty miejsc siedliskowych^[12]. Od 1972 roku widziany jedynie trzy razy, ostatnio w styczniu 2007 roku - przy pomocy ukrytej kamery-pułapki po raz pierwszy od 2000 roku udało się go sfotografować^[13].

Przypisy

↑ Nesolagus netscheri, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b H. Schlegel. On an anomalous species of Hare discovered in the Isle of Sumatra: Lepus netscheri. „Notes from the Leyden Museum”. 2, s. 59, 1880. (ang.).
↑ J.J. McCarthy J.J. i inni, Nesolagus netscheri, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2019, wersja 2021-2 [dostęp 2021-09-20] (ang.).
↑ W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 59. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ K. Kowalski (red.), A. Krzanowski, H. Kubiak, B. Rzebik-Kowalska & L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 426, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.
↑ Z. Kraczkiewicz: SSAKI. Wrocław: Polskie Towarzystwo Zoologiczne - Komisja Nazewnictwa Zwierząt Kręgowych, 1968, s. 81, seria: Polskie nazewnictwo zoologiczne.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 280. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Species: Nesolagus netscheri. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-14].
↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 458, 1904. (ang.).
↑ B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 290. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).
↑ S. Schai-Braun & K. Hackländer: Family Leporidae (Hares and Rabbits). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher, Jr & R.A. Mittermeier: Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 113. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Antonia Gorog: Animal Diversity Web: Nesolagus netscheri. University of Michigan Museum of Zoology. [dostęp 2009-05-03]. (ang.).
↑ Striped rabbit spotted in Sumatra. BBC News. [dostęp 2009-05-03]. (ang.).

[itis-1] Nesolagus netscheri, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Schlegel-2] H. Schlegel. On an anomalous species of Hare discovered in the Isle of Sumatra: Lepus netscheri. „Notes from the Leyden Museum”. 2, s. 59, 1880. (ang.).

[iucn-3] J.J. McCarthy J.J. i inni, Nesolagus netscheri, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2019, wersja 2021-2 [dostęp 2021-09-20] (ang.).

[Cichocki&inni-4] W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 59. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Kowalski&inni-5] K. Kowalski (red.), A. Krzanowski, H. Kubiak, B. Rzebik-Kowalska & L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 426, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.

[kracz-6] Z. Kraczkiewicz: SSAKI. Wrocław: Polskie Towarzystwo Zoologiczne - Komisja Nazewnictwa Zwierząt Kręgowych, 1968, s. 81, seria: Polskie nazewnictwo zoologiczne.

[Burgin&inni-7] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 280. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Wilson&Reeder-8] D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Species: Nesolagus netscheri. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-14].

[Palmer-9] T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 458, 1904. (ang.).

[Beolens&inni-10] B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 290. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).

[Schai-Braun&Hackländer-11] S. Schai-Braun & K. Hackländer: Family Leporidae (Hares and Rabbits). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher, Jr & R.A. Mittermeier: Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 113. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).

[Gorog-12] Antonia Gorog: Animal Diversity Web: Nesolagus netscheri. University of Michigan Museum of Zoology. [dostęp 2009-05-03]. (ang.).

[13] Striped rabbit spotted in Sumatra. BBC News. [dostęp 2009-05-03]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]