U-556
Siostrzana jednostka U-556 – U-660 | |
Klasa | |
---|---|
Typ | |
Historia | |
Stocznia | |
Położenie stępki |
2 stycznia 1940 |
Wodowanie |
7 grudnia 1940 |
Kriegsmarine | |
Nazwa |
U-556 |
Wejście do służby |
6 lutego 1941 |
Zatopiony |
27 czerwca 1941 |
Dane taktyczno-techniczne | |
Wyporność • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
Długość |
67,1 metra |
Szerokość |
6,2 metra |
Zanurzenie |
4,74 metra |
Zanurzenie testowe |
100 metrów |
Rodzaj kadłuba | |
Materiał kadłuba | |
Napęd | |
2 silniki wysokoprężne o łącznej mocy 3200 KM 2 silniki elektryczne o łącznej mocy 750 KM 2 śruby | |
Prędkość • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
Zasięg |
powierzchnia: 8500 Mm przy 10 węzłach |
Sensory | |
GHG, S-Gerät | |
Uzbrojenie | |
początkowo: 1 działo kal. 88 mm 1 działko plot. kal. 20 mm 14 torped | |
Wyrzutnie torpedowe |
5 × 533 mm |
Załoga |
44 |
U-556 – niemiecki okręt podwodny typu VIIC z okresu II wojny światowej. Okręt wypierał 769 ton w położeniu nawodnym i 871 ton pod wodą, a jego główną bronią było 14 torped kalibru 533 mm wystrzeliwanych z pięciu wewnętrznych wyrzutni. Jednostka rozwijała na powierzchni prędkość ponad 17 węzłów, osiągając zasięg 8500 Mm przy prędkości 10 węzłów.
Zwodowany 7 grudnia 1940 roku w stoczni Blohm & Voss w Hamburgu, został wcielony do służby w Kriegsmarine 6 lutego 1941 roku. W czasie służby operacyjnej w składzie 1. Flotylli U-Bootów okręt odbył dwa patrole bojowe, podczas których zatopił sześć statków o łącznej pojemności 29 552 BRT oraz uszkodził statek o pojemności 4986 BRT. U-556 został zatopiony bombami głębinowymi 27 czerwca 1941 roku na południowy zachód od Islandii przez brytyjskie korwety HMS „Nasturtium” , HMS „Celandine” i HMS „Gladiolus” .
Projekt i budowa
[edytuj | edytuj kod]Jednostki typu VIIC były kolejnym ewolucyjnym ulepszeniem najliczniej budowanych w Niemczech okrętów typu VII. Poprzednik – typ VIIB – miał zbyt mały zasięg i za mało miejsca pod pokładem, by móc zainstalować sonar[1][2]. Opracowany w 1938 roku projekt nowego okrętu różnił się od poprzedniej wersji m.in. zwiększoną grubością blach kadłuba sztywnego (z 16 do 18,5 mm, co zwiększyło maksymalną głębokość zanurzenia z 200 metrów do 250–280 metrów), przedłużeniem kadłuba o 60 cm i kiosku o 30 cm oraz powiększeniem zbiorników paliwa o 5,4 m³, co poprawiło zasięg[3][4]. Powiększone rozmiary pozwoliły na instalację aktywnego sonaru S-Gerät , uzupełniając pasywny Gruppenhorchgerät (GHG)[1][2]. Do zakończenia wojny do służby weszło 568 okrętów typu VIIC[5][6] .
U-556 zamówiono 25 września 1939 roku[7][8]. Został zbudowany w stoczni Blohm & Voss w Hamburgu jako jeden z 171 okrętów typu VIIC zamówionych w tej wytwórni[9][10]. U-556 otrzymał numer stoczniowy 532 (Werk 532)[7][11] . Stępkę okrętu położono 2 stycznia 1940 roku, a zwodowany został 7 grudnia 1940 roku[7][10].
Dane taktyczno-techniczne
[edytuj | edytuj kod]U-556 był średniej wielkości okrętem podwodnym o konstrukcji dwukadłubowej[12]. Długość całkowita wynosiła 67,1 metra, szerokość 6,2 metra i zanurzenie 4,74 metra[6][13]. Wysokość (od stępki do szczytu kiosku) wynosiła 9,6 metra[6] . Wykonany ze stali pancernej CM 351 Kruppa o grubości 18,5 mm kadłub sztywny miał 50,5 metra długości i 4,7 metra szerokości[6][14]. Podzielony był grodziami na sześć przedziałów wodoszczelnych: (od dziobu): I – przedział torpedowy ze sterami głębokości oraz GHG, II – przedział akumulatorów wraz z pomieszczeniami załogi, magazynem amunicji i toaletą, III – centrala z pomieszczeniem wielofunkcyjnym (mieszczącym drugą baterię akumulatorów, pomieszczenia załogi i kambuz), IV – przedział silników spalinowych, V – przedział silników elektrycznych, VI – rufowy przedział torpedowy ze sterami kierunku i głębokości[15]. Kadłub ciśnieniowy otoczony był kadłubem lekkim wykonanym z blach o grubości 4–8 mm[16]. Wyporność w położeniu nawodnym wynosiła 769 ton, a w zanurzeniu 871 ton[13][17][a].
Okręt napędzany był na powierzchni przez dwa 6-cylindrowe, czterosuwowe silniki wysokoprężne Krupp-Germaniawerft F46 z doładowaniem o łącznej mocy 3200 KM przy 470-490 obr./min, a pod wodą poruszał się dzięki dwóm silnikom elektrycznym prądu stałego BBC GG UB720/8 o łącznej mocy 750 KM przy 295 obr./min[11][13]. Dwa wały napędowe obracały dwie śruby, zapewniając maksymalną prędkość 17–17,6 węzła na powierzchni i 7,6 węzła w zanurzeniu[11][13]. Zasięg wynosił 8500 Mm przy prędkości 10 węzłów w położeniu nawodnym (3250 Mm przy prędkości maksymalnej) oraz 80 Mm przy prędkości 4 węzłów pod wodą (130 Mm przy 2 węzłach)[13][18]. Zbiorniki mieściły 113,47 tony paliwa, a energia elektryczna magazynowana była w dwóch bateriach akumulatorów AFA 33 MAL 800 E po 62 ogniwa o łącznej pojemności 9160 Ah, masie 62 tony i czasie rozładowania 20 godzin[18]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 100 metrów, a głębokość zgniecenia 250–280 metrów[11][19].
Okręt wyposażony był w pięć wyrzutni torped kalibru 533 mm (cztery na dziobie i jedną rufową), z łącznym zapasem 14 torped (wymiennie okręt mógł przenosić 26 min typu TMA lub 39 min typu TMB)[20][21]. Uzbrojenie artyleryjskie stanowiło umieszczone przed kioskiem działo pokładowe kalibru 88 mm SK C/35 L/45, z zapasem amunicji wynoszącym 220–250 naboi oraz pojedyncze działko przeciwlotnicze kalibru 20 mm C/38 L/65[6][20]. Jednostka wyposażona też była w pasywny sonar GHG i aktywny S-Gerät , a do obserwacji służyły dwa peryskopy Zeissa: bojowy i nocny[11][22].
Załoga okrętu składała się z czterech oficerów oraz 40 podoficerów i marynarzy[18][23][b].
Służba
[edytuj | edytuj kod]U-556 został wcielony do służby w Kriegsmarine 6 lutego 1941 roku[7][8]. Dowództwo okrętu objął kpt. mar. (niem. Kapitänleutnant) Herbert Wohlfarth , dowodzący uprzednio U-14 i U-137[24][25]. U-Boot otrzymał numer poczty polowej M 36 839[8]. Do 1 kwietnia 1941 roku załoga jednostki przechodziła szkolenie w składzie 1. Flotylli U-Bootów, operując z Kilonii[7][8].
Pierwszy rejs bojowy
[edytuj | edytuj kod]1 kwietnia 1941 roku U-556 osiągnął gotowość bojową, pozostając nadal w składzie 1. Flotylli U-Bootów[7] . 1 maja okręt wyszedł z Kilonii, udając się na swój pierwszy wojenny patrol[26] . 6 maja w pobliżu Wysp Owczych U-Boot zatopił ogniem artyleryjskim zbudowany w 1931 roku farerski trawler „Emanuel” o pojemności 166 BRT, płynący z ładunkiem ryb z Islandii do Wielkiej Brytanii (na pozycji 62°06′N 8°10′W/62,100000 -8,166667, na pokładzie śmierć poniosły trzy z liczącej osiem osób załogi)[25][27] . W dniach 10–20 maja okręt wchodził w skład wilczego stada „West”[26] . 10 maja na południowy wschód od Grenlandii U-556 wziął udział w ataku stada na konwój OB-318 , zatapiając dwa i uszkadzając jeden aliancki statek[28] . O godzinie 04:42 okręt wystrzelił torpedy w kierunku dwóch statków, trafiając na pozycji 59°23′N 35°25′W/59,383333 -35,416667 zbudowany w 1938 roku brytyjski parowiec „Aelybryn” o pojemności 4986 BRT, przewożący 7935 ton drobnicy[8][29] . Statek został uszkodzony i odholowany do Reykjavíku przez brytyjską korwetę HMS „Hollyhock” (K64) , a w wyniku ataku zginęła jedna osoba[29] . O 07:52 U-Boot storpedował zbudowany w 1919 roku brytyjski parowiec „Empire Caribou” (4861 BRT), przewożący 2020 ton kredy[30][31] . Statek zatonął na pozycji 59°28′N 35°44′W/59,466667 -35,733333, a w wyniku ataku zginęło 34 z liczącej 45 osób załogi (pozostałych uratował niszczyciel HMS „Malcolm” (D19) )[30][31] . O godzinie 20:37 U-556 wystrzelił torpedę G7e w kierunku zbudowanego w 1919 roku belgijskiego parowca „Gand” o pojemności 5086 BRT, płynącego pod balastem, trafiając w prawą burtę przed mostkiem[30][32] . Po opuszczeniu statku przez załogę o godzinie 21:20 U-Boot wypłynął na powierzchnię i rozpoczął ostrzał statku, aż ten zatonął około 40 minut później na pozycji 57°54′N 37°34′W/57,900000 -37,566667 (na pokładzie zginęła jedna osoba, a kilka zostało rannych; 43 rozbitków zostało podjętych później przez niszczyciel HMS „Burwell” (H94) )[30][32] .
20 maja lista wojennych osiągnięć U-Boota powiększyła się o płynące w konwoju HX-126 trzy brytyjskie statki, zatopione torpedami wystrzelonymi o 14:48, 14:50 i 15:16[28][30]. Na pozycji 57°28′N 41°07′W/57,466667 -41,116667 ze stratą 28 członków załogi zatonął zbudowany w 1936 roku motorowiec „Darlington Court” o pojemności 4974 BRT, przewożący ładunek pszenicy i samoloty o masie 8116 ton oraz pochodzący z 1919 roku parowiec „Cockaponset” o pojemności 5995 BRT, transportujący 2719 ton stali, 1924 tony sadzy, 250 ton trotylu, 1162 tony drobnicy i ciężarówki o masie 223 ton (uratowano całą załogę liczącą 41 osób)[33][34] . Trzecią ofiarą został zbudowany w 1937 roku motorowy zbiornikowiec „British Security” o pojemności 8470 BRT, przewożący 11 200 ton benzyny i nafty, który zatonął po trwającym trzy dni pożarze na pozycji 57°14′N 39°23′W/57,233333 -39,383333 (zginęła cała, licząca 53 osoby załoga statku)[35] .
Powracając do bazy U-556 otrzymał 24 maja rozkaz dołączenia do grupy U-Bootów tworzących w Zatoce Biskajskiej zasadzkę na brytyjskie okręty uczestniczące w operacji przeciw pancernikowi „Bismarck”[36]. 26 maja o godzinie 20:00 U-Boot natknął się na krążownik liniowy HMS „Renown” i lotniskowiec HMS „Ark Royal”, jednak nie mógł ich zaatakować z powodu wystrzelenia wszystkich torped i jedynie wysłał meldunek o kontakcie; w nocy zbliżył się do „Bismarcka” na odległość umożliwiającą kontakt wzrokowy[7][37]. Rankiem 27 maja okręt otrzymał rozkaz przejęcia dziennika pokładowego pancernika, jednak z powodu braku paliwa U-556 nie zdołał go wykonać[7][38]. U-Boot dotarł do Lorient 30 maja, po 30 dniach pobytu w morzu[26] .
Drugi rejs bojowy i utrata okrętu
[edytuj | edytuj kod]19 czerwca U-Boot wyszedł z Lorient na swój drugi patrol na Atlantyku[39] . 27 czerwca na południowy zachód od Islandii szykujący się do ataku na konwój HX-133 U-556 został wykryty za pomocą ASDIC-a przez brytyjską korwetę HMS „Nasturtium” (K107) , która zrzuciła w miejscu kontaktu 20 bomb głębinowych[40]. Na miejsce przypłynęły kolejne korwety HMS „Celandine” (K75) i HMS „Gladiolus” (K34) , zrzucając odpowiednio 20 i 10 bomb[40]. U-Boot doznał poważnych uszkodzeń i wynurzył się alarmowo, dostając się pod ogień dział kalibru 102 mm fregat, a jego dowódca wydał rozkaz opuszczenia okrętu, który zatonął na pozycji 60°24′N 29°00′W/60,400000 -29,000000[7][41]. Z liczącej w tym rejsie 46 osób załogi U-Boota zginęło pięciu marynarzy, a 41 zostało uratowanych[7][c].
Podsumowanie działalności bojowej
[edytuj | edytuj kod]U-556 odbył dwa patrole bojowe, spędzając w morzu 39 dni[42] . W ich trakcie zatopił sześć statków o łącznej pojemności 29 552 BRT oraz uszkodził statek o pojemności 4986 BRT[7] . Na pokładach zatopionych i uszkodzonych jednostek zginęło co najmniej 120 osób, w tym 53 na brytyjskim zbiornikowcu „British Security”[28][35] . Pełne zestawienie strat przedstawia poniższa tabela[28] :
Data | Nazwa | Państwo | Tonaż[d] | Los jednostki |
---|---|---|---|---|
6 maja 1941 | „Emanuel” | Wyspy Owcze | 166 | zatopiony |
10 maja 1941 | „Aelybryn” | Wielka Brytania | 4986 | uszkodzony |
10 maja 1941 | „Empire Caribou” | Wielka Brytania | 4861 | zatopiony |
10 maja 1941 | „Gand” | Belgia | 5086 | zatopiony |
20 maja 1941 | „Darlington Court” | Wielka Brytania | 4974 | zatopiony |
20 maja 1941 | „Cockaponset” | Wielka Brytania | 5995 | zatopiony |
20 maja 1941 | „British Security” | Wielka Brytania | 8470 | zatopiony |
RAZEM | zatopione: | 6 | ||
uszkodzone: | 1 |
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Gardiner i Chesneau 1980 ↓, s. 242 podaje wyporność 749/851 ton; Rössler 1989 ↓, s. 335 i Miller 2000 ↓, s. 27 761/865 ton, zaś Gogin 2023 ↓ i Showell 2006 ↓, s. 81 769/1070 ton.
- ↑ W momencie zatopienia na pokładzie U-556 przebywało 46 ludzi[7] .
- ↑ Blair 1998 ↓, s. 339 i Borowiak 2009b ↓, s. 330 podają, że zginęło pięciu i ocalało 38 członków załogi U-556.
- ↑ Tonaż statków handlowych i innych cywilnych jednostek podany jest w tonach rejestrowych brutto.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Rössler 1989 ↓, s. 115.
- ↑ a b Borowiak 2009a ↓, s. 89.
- ↑ Rössler 1989 ↓, s. 115–116.
- ↑ Borowiak 2009a ↓, s. 90–91.
- ↑ Borowiak 2009a ↓, s. 94.
- ↑ a b c d e VIIC ↓.
- ↑ a b c d e f g h i j k l U-556 ↓.
- ↑ a b c d e Borowiak 2009b ↓, s. 330.
- ↑ Blohm & Voss ↓.
- ↑ a b Fontenoy 2007 ↓, s. 206.
- ↑ a b c d e Gogin 2023 ↓.
- ↑ Borowiak 2009a ↓, s. 78.
- ↑ a b c d e Möller i Brack 2004 ↓, s. 73.
- ↑ Borowiak 2009a ↓, s. 92, 113.
- ↑ Borowiak 2009a ↓, s. 113, 120–132.
- ↑ Borowiak 2009a ↓, s. 114.
- ↑ Fontenoy 2007 ↓, s. 209.
- ↑ a b c Borowiak 2009a ↓, s. 93.
- ↑ Borowiak 2009a ↓, s. 91.
- ↑ a b Borowiak 2009a ↓, s. 92.
- ↑ Miller 2000 ↓, s. 27.
- ↑ Borowiak 2009a ↓, s. 126.
- ↑ Gardiner i Chesneau 1980 ↓, s. 242.
- ↑ Herbert Wohlfarth ↓.
- ↑ a b Blair 1998 ↓, s. 307.
- ↑ a b c patrol 1 ↓.
- ↑ Emanuel ↓.
- ↑ a b c d uboatsucc ↓.
- ↑ a b Aelybryn ↓.
- ↑ a b c d e Borowiak 2009b ↓, s. 331.
- ↑ a b Empire Caribou ↓.
- ↑ a b Gand ↓.
- ↑ Darlington Court ↓.
- ↑ Cockaponset ↓.
- ↑ a b British Security ↓.
- ↑ Blair 1998 ↓, s. 313.
- ↑ Blair 1998 ↓, s. 316.
- ↑ Blair 1998 ↓, s. 317.
- ↑ patrol 2 ↓.
- ↑ a b Blair 1998 ↓, s. 338.
- ↑ Blair 1998 ↓, s. 338–339.
- ↑ patrole ↓.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Clay Blair: Hitlera wojna U-Bootów. Myśliwi 1939–1942. Warszawa: Wydawnictwo Magnum, 1998. ISBN 83-85852-26-3.
- Mariusz Borowiak: Żelazne rekiny Dönitza. T. 1. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Alma-Press, 2009. ISBN 978-83-7020-400-6.
- Mariusz Borowiak: Żelazne rekiny Dönitza. T. 2. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Alma-Press, 2009. ISBN 978-83-7020-406-8.
- Conway’s All the World’s Fighting Ships 1922–1946. Robert Gardiner, Roger Chesneau (red.). London: Conway Maritime Press, 1980. ISBN 0-85177-146-7. (ang.).
- Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
- Ivan Gogin: "VIIC" type seagoing submarines (1940–1944). Navypedia. [dostęp 2023-07-15]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Aelybryn. uboat.net. [dostęp 2023-07-15]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Blohm & Voss, Hamburg. uboat.net. [dostęp 2023-07-15]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: British Security. uboat.net. [dostęp 2023-07-15]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Cockaponset. uboat.net. [dostęp 2023-07-15]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Darlington Court. uboat.net. [dostęp 2023-07-15]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Emanuel. uboat.net. [dostęp 2023-07-15]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Empire Caribou. uboat.net. [dostęp 2023-07-15]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Gand. uboat.net. [dostęp 2023-07-15]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Kapitänleutnant Herbert Wohlfarth. uboat.net. [dostęp 2023-07-15]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Patrol info for U-556. uboat.net. [dostęp 2023-07-15]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Patrol info for U-556. uboat.net. [dostęp 2023-07-15]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Patrols by U-556. uboat.net. [dostęp 2023-07-15]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Ships hit by U-556. uboat.net. [dostęp 2023-07-15]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Type VIIC. uboat.net. [dostęp 2023-07-15]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: U-556. uboat.net. [dostęp 2023-07-15]. (ang.).
- David Miller: U-Boats: History, Development and Equipment, 1914–1945. London: Conway Maritime Press, 2000. ISBN 978-0851777900. (ang.).
- Eberhard Möller, Werner Brack: The Encyclopedia of U-Boats: From 1904 to the Present. London: Greenhill Books, 2004. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
- Eberhard Rössler: The U-Boat: The Evolution And Technical History Of German Submarines. Annapolis: Naval Institute Press, 1989. ISBN 0-87021-966-9. (ang.).
- Jak Mallmann Showell: The U-Boat Century: German Submarine Warfare 1906–2006. London: Chatham Publishing, 2006. ISBN 978-1-86176-241-2. (ang.).
- Dobre Artykuły
- Nazwy okrętów niemieckich
- Niemieckie okręty podwodne typu VII zatopione podczas II wojny światowej
- Niemieckie okręty podwodne zatopione bombami głębinowymi
- Okręty podwodne typu VIIC
- Okręty zbudowane w Blohm + Voss
- Statki i okręty zatopione na Oceanie Atlantyckim
- Statki i okręty zatopione ogniem artylerii