Tryszczyn

Tryszczyn

wieś
Państwo	Polska
Województwo	kujawsko-pomorskie
Powiat	bydgoski
Gmina	Koronowo
Wysokość	90 m n.p.m.
Liczba ludności (2021)	1391
Strefa numeracyjna	52
Kod pocztowy	86-011[2]
Tablice rejestracyjne	CBY
SIMC	0089307
Położenie na mapie gminy Koronowo Tryszczyn
Położenie na mapie Polski Tryszczyn
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego Tryszczyn
Położenie na mapie powiatu bydgoskiego Tryszczyn
53°13′27″N 17°55′28″E/53,224167 17,924444[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Tryszczyn – (niem. Trischin, 1942-1945 Trischen) wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie bydgoskim, w gminie Koronowo, na północ od zachodnich dzielnic Bydgoszczy, na trasie drogi krajowej nr 25.

W 2018 w miejscowości przystąpiono do budowy blisko 228-metrowego mostu na Brdzie w ciągu budowanej drogi ekspresowej S5^[3]. Nowa przeprawa będzie miała ponad 35 m szerokości. Najpierw powstały jej przyczółki, następnie powstały elementy nawisowe jezdni (najpierw północnej), które spotkały się wiosną 2019^[4].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego.

Według Narodowego Spisu Powszechnego 2021 miejscowość liczyła 1391 mieszkańców^[5]. Jest najludniejszą miejscowością gminy Koronowo poza samym miastem Koronowo.

W części wsi o nieoficjalnej nazwie Tryszczyn-Elektrownia (53°13′36″N 17°56′44″E) znajduje się zbiornik wyrównawczy jez. Tryszczyn na Brdzie o powierzchni 90 ha i elektrownia przepływowa o mocy 3,3 MW.

 Osobny artykuł: Zbrodnia w Tryszczynie.

Miejsce pamięci narodowej związane z rozstrzelaniem w pierwszych dwóch miesiącach II wojny światowej Polaków (głównie mieszkańców Bydgoszczy) w rowach strzeleckich nad Brdą.

Podczas ekshumacji wydobyto 683 zwłoki. Wśród ofiar były dzieci^[6].

W Tryszczynie od 1973 r. mieści się klasztor karmelitanek bosych.

Istnieje tu Leśnictwo Tryszczyn podległe bezpośrednio Nadleśnictwu Żołędowo.

Przez Tryszczyn przebiegają dwa szlaki turystyczne:

• Szlak czarny im. dra Stanisława Meysnera: Bydgoszcz (Leśny Park Kultury i Wypoczynku) – Piaski – kładka na Brdzie – sanatorium w Smukale – Tryszczyn (16 km).
• Szlak czerwony Klubu Turystów Pieszych „Talk”: Bydgoszcz Fordon – Osielsko – Bydgoszcz Opławiec – Gościeradz (32 km).

W miejscowości znajdują się liczne ogródki działkowe i letniskowe.

W okresie PRL, w r. 1958 przy ulicy Bocznej 5 powstał podziemny schron przeznaczony dla wojewody bydgoskiego, umieszczony 5 m pod ziemią. Posiadał on powierzchnię 500 m kw. i liczył 47 pomieszczeń (dyspozytornia, akumulatorownia, sala szyfrów i dalekopisów, kuchnia, sala konferencyjna, kancelaria, dwie sypialnie dla 30 osób, pokój lekarski i izolatka, sala filtrów i maszynownia). 123 butle tlenowe o pojemności 150 litrów każda pozwalały na przeżycie lokatorom schronu przez 12 godzin bez dostępu powietrza z zewnątrz. Do marca 2015 roku schron był obiektem tajnym, po czym został skomunalizowany^[7][8]. Od 20 maja 2016 przez kilka lat funkcjonowało w nim Muzeum Ściśle Tajne^[9].

• trasy turystyczne Bydgoszczy i okolic

• Tomasz Ceran: Zbrodnia pomorska 1939. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2018. ISBN 978-83-8098-466-0.

• Informacje techniczne o elektrowni Tryszczyn. ew.koronowo.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-11-15)].