Teodor I (papież)

Teodor I

Theodorus

Papież Biskup Rzymu
Data i miejsce urodzenia	brak danych Jerozolima
Data śmierci	14 maja 649
Miejsce pochówku	?↗
Papież
Okres sprawowania	642–649
Wyznanie	chrześcijaństwo
Kościół	rzymskokatolicki
Pontyfikat	24 listopada 642
Multimedia w Wikimedia Commons

Teodor I (ur. w Jerozolimie, zm. 14 maja 649^[1]) – 73. papież w okresie od 24 listopada 642 do 14 maja 649^[2].

Był Grekiem z Jerozolimy, synem biskupa Teodora^[1]. Jego wybór na papieża został bardzo szybko potwierdzony przez egzarchę Rawenny^[1], prawdopodobnie dlatego, że Teodor był Grekiem.

Pontyfikat Teodora upłynął pod znakiem walki z monoteletyzmem – odmianą monofizytyzmu^[2]. Papież wystosował list do cesarza bizantyjskiego Konstansa II, w którym poinformował go, iż nie może uznać wyboru Pawła II na patriarchę Konstantynopola, ponieważ złożenie z urzędu jego poprzednika odbyło się w sposób niekanoniczny^[1]. Domagał się również od Konstansa II, by ten wycofał swoje poparcie dla edyktu Ekthesis cesarza Herakliusza^[2].

Napisał również do Pawła i biskupów, którzy go popierali, zwracając im uwagę, że jeśli chcą, by wybór Pawła został uznany, powinni dopilnować, by złożenie z urzędu Pyrrusa I odbyło się zgodnie z prawem^[1].

O ile w Konstantynopolu papież niczego nie uzyskał, o tyle pisma dotyczące monoteletyzmu odbiły się szerokim echem. Biskupi Cypru, Palestyny i Afryki zdecydowanie poparli stanowisko papieża^[1]. Nawet zdymisjonowany Pyrrus odrzucił w 645 roku, w obecności papieża, herezję. Wkrótce jednak do niej powrócił, za co został ekskomunikowany (648)^[1].

Tymczasem Teodor, naciskany przez biskupów z Afryki, podjął próbę odwołania Pawła. Uzyskał jedynie tyle, iż Paweł oficjalnie podkreślił wiarę w monoteletyzm. W odpowiedzi Teodor nałożył na niego ekskomunikę i odwołał go ze stanowiska (649). W odwecie Paweł użył swych wpływów, by utrudnić życie papieskiemu nuncjuszowi w Konstantynopolu. Namówił również Konstansa do wydania dekretu znanego jako Typos. Odwoływał on poprzedni dekret (Ekthesis) i przewidywał, iż na temat doktryny monoteletyzmu nie będą prowadzone dalsze dyskusje. Typos został szybko potępiony przez cały Zachód oraz przez następcę Teodora, Marcina I.

Teodor, uważany za opiekuna biedoty i dobroczyńcę rzymskich kościołów, zmarł w czasie przygotowań do synodu, który miał się odbyć w październiku 649 roku^[2].

• Pope Theodore I. Catholic Encyclopedia. [dostęp 2012-10-02]. (ang.).