Tawada
| Clarias gariepinus[1] | |||||
| (Burchell, 1822) | |||||
| |||||
| Systematyka | |||||
| Domena | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Królestwo | |||||
| Typ | |||||
| Podtyp | |||||
| Gromada | |||||
| Rząd | |||||
| Rodzina | |||||
| Rodzaj | |||||
| Gatunek |
tawada | ||||
| |||||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||||
 | |||||
Tawada[3], stawada[4], sum afrykański[5] (Clarias gariepinus) – gatunek słodkowodnej ryby sumokształtnej, jeden z największych przedstawicieli rodziny długowąsowatych (Clariidae).
Zasięg występowania
[edytuj | edytuj kod]Afryka oraz azjatycka część zlewiska Morza Śródziemnego (Jordania, Izrael, Liban, Syria i południowa Turcja). Gatunek introdukowany w wielu krajach Afryki, Europy i Azji. W Polsce hodowany od 1990 roku[6].
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]Głowa szeroka i płaska, z dużym otworem gębowym w położeniu półdolnym i z 4 parami wąsików. Oczy małe. Tułów spłaszczony grzbietobrzusznie, trzon ogonowy spłaszczony bocznie. Długa płetwa grzbietowa i odbytowa, płetwy piersiowe małe. Może dorastać do 170 cm długości oraz wagi ciała do 60 kg. Wykazuje dużą odporność na zmiany warunków środowiska. W naturze zasiedla wszystkie typy zbiorników z wodą słodką. Preferuje wody spokojne. Może oddychać powietrzem atmosferycznym. Ryba wszystkożerna.
Rozwój i warunki bytowania w naturze
[edytuj | edytuj kod]W stabilnych warunkach środowiskowych dorosłe Clarias gariepinus mają przez cały rok dojrzałe gonady. W idealnych warunkach dojrzała samica może znieść około 60 000 jaj/kg masy ciała. Przed kryciem samce agresywnie rywalizują o samice, z którymi łączą się w pojedyncze pary, samica energicznie macha ogonem, aby wymieszać jaja i nasienie i rozprowadzić zapłodnione jaja. Jaja przyklejają się do zanurzonej roślinności i wylęgają się w ciągu 20–60 godzin, w zależności od temperatury. Woreczek żółtkowy wchłania się w ciągu 3–4 dni, a żołądek jest w pełni funkcjonalny w ciągu 5–6 dni po rozpoczęciu żywienia egzogennego. Różnicowanie płciowe rozpoczyna się między 10 a 15 dniem po wykluciu. Larwy żerują i szybko rosną na ciepłych (zwykle > 24° C) terenach zalewowych bogatych w składniki odżywcze, osiągając 3–7 g w ciągu 30 dni. Gdy pod koniec pory deszczowej wysychają zalane obszary brzegowe, młode i dorosłe osobniki wracają na głębsze wody. Na obszarach, na których występują dwie pory deszczowe, w ciągu roku zwykle występują dwa szczyty reprodukcyjne[7].
Znaczenie gospodarcze
[edytuj | edytuj kod]Mięso suma afrykańskiego nie zawiera ości i ma smak podobny do mięsa cielęcego. Pierwsze próby hodowli w Polsce podjął Zakład Ichtiobiologii i Gospodarki Rybackiej PAN w Gołyszu. Poziom produkcji suma afrykańskiego w Polsce systematycznie wzrasta – z 60–80 ton w latach 90. XX w. do 500–600 ton rocznie w ostatnich latach[6].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Clarias gariepinus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Clarias gariepinus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Krystyna Kowalska, Jan Maciej Rembiszewski, Halina Rolik Mały słownik zoologiczny, Ryby, Wiedza Powszechna, Warszawa 1973
- ↑ Grabda, E., T. Heese, 1991. Polskie nazewnictwo popularne krągłouste i ryby. Cyclostomata et Pisces. Wyższa Szkoła Inżynierska w Koszalinie. Koszalin
- ↑ Adamek 2001 ↓.
- ↑ a b A. Witkowski, J. Grabowska. The non-indigenous freshwater fishes of Poland: Threats for native ichthyofauna and consequence for fishery: A review. „Acta Ichthyologica et Piscatoria”. 42 (2), s. 77–87, 2012. DOI: 10.3750/AIP2011.42.2.01. (ang.).
- ↑ Sum Afrykański – informacje i biologia [online], Forfish – all for fish [dostęp 2021-04-14] (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Jerzy Adamek: Sum afrykański. Technologia chowu. Olsztyn: IRŚ, 2001. ISBN 83-87506-64-8.
- Clarias gariepinus. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. fishbase.org [dostęp 20 lipca 2009]