Werner Ventzki
Werner Karl Oskar Ventzki (ur. 19 lipca 1906 w Słupsku (Stolp), zm. 10 sierpnia 2004 w Detmold) – niemiecki polityk i urzędnik rządowy, nadburmistrz okupowanej Łodzi (niem. Litzmannstadt)[1].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Był synem pruskiego urzędnika Oskara (ur. w 1873 roku w Poznaniu). Werner Ventzki w gimnazjum wstąpił do młodzieżowo-narodowego Związku Młodzieży Wielkich Niemiec. Po zdaniu matury studiował prawo w Greifswaldzie, Królewcu i Heidelbergu. W czasie nauki osobiście spotkał Adolfa Hitlera, którego stał się zwolennikiem[2]. Zapisał się do Niemieckiego Związku Studentów, a w 1930 roku zdał państwowy egzamin prawniczy. W 1931 roku wstąpił do NSDAP.
II wojna światowa
[edytuj | edytuj kod]15 września 1939 roku objął w Poznaniu funkcję gauamstleitera Warthegau i został jednym z najbliższych współpracowników w sztabie Artura Greisera. Brał udział w planowaniu i przeprowadzaniu masowych wysiedleń Polaków z Wielkopolski w latach 1939–1941[3]. 8 maja 1941 roku został mianowany nadburmistrzem okupowanej Łodzi (Litzmannstadt) i pełnił to stanowisko do 1 lipca 1943 roku[4]. Odpowiedzialny był m.in. za masowe wysiedlenia ludności polskiej i żydowskiej z rejencji łódzkiej, likwidację getta łódzkiego oraz deportowanie jego mieszkańców do obozu Kulmhof znajdującego się w Chełmnie nad Nerem. W roku 1942 wstąpił do SS i pełnił funkcję Unterscharführera. Od roku 1943 służył w Waffen-SS. Został odznaczony przez Adolfa Hitlera złotą odznaką NSDAP.
Okres powojenny
[edytuj | edytuj kod]Od 1947 roku jego nazwisko znajdowało się na liście zbrodniarzy wojennych. Po wojnie był aktywistą Związku Wypędzonych, a od roku 1953 przedstawicielem Związkowego Ministerstwa ds. Wypędzonych, Uchodźców i Ofiar Wojny w Berlinie. Następnie pełnił funkcję starszego radcy rządu w Bonn. W roku 1960 zawieszono postępowanie prokuratorskie w sprawie jego przeszłości. Do 1969 roku zajmował stanowisko dyrektora w Ministerstwie do Spraw Przesiedleńców w RFN. W 1970 roku GKBZHwP przekazała władzom w Bonn dokumenty świadczące o zbrodniczej działalności Wernera Ventzkiego w okupowanej Polsce[3].
Odniesienia w kulturze
[edytuj | edytuj kod]W 2009 roku Piotr Szalsza w ramach projektu „Europejskie wspomnienia” nakręcił film dokumentalny w koprodukcji austriacko-polskiej pt. „Ventzki. Dzieci sprawców, dzieci ofiar”[5]. Film opisuje odkrywanie nazistowskiej przeszłości ojca przez syna Jensa-Jürgena Ventzkiego, który postanowił się zmierzyć z bolesną historią swojej rodziny[6].
W 2012 ukazała się na polskim rynku wydawniczym książka jego syna – Jensa-Jürgena Cień ojca (niem. Seine Schatten, meine Bilder)[7], będąca rozliczeniem jego relacji z ojcem i jego życiorysem, jako „dziecka nazisty”[8].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Klee 2005 ↓, s. 639.
- ↑ Gronczewska 2014 ↓, s. 6–9.
- ↑ a b Józef Witkowski, „Hitlerowski Obóz Koncentracyjny dla małoletnich w Łodzi”, Ossolineum, Wrocław 1975.
- ↑ Anna Gronczewska, Niemiec, który w czasie II wojny światowej rządził Łodzią; [w:] „Polska. Dziennik Łódzki”, 28 VII 2017, s. 10–11.
- ↑ Ventzki. Dzieci sprawców, dzieci ofiar. centrumdialogu.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-23)].
- ↑ Henryka Wach-Malicka, „Jens-Jürgen Ventzki: Jestem dzieckiem nazisty”, Dziennik Zachodni 2010-11-21.
- ↑ Jens-Jürgen Ventzki, Cień ojca (niem. Seine Schatten, meine Bilder), tłum. Marcin Barcz; Warszawa 2012, wyd. PWN. ISBN 978-83-01-16877-3.
- ↑ Joanna Leszczyńska, W moim sercu jest dwóch ojców; [w:] „Kocham Łódź” (dod. do „Polska. Dziennik Łódzki”), 16 III 2012, nr 173, s. 10.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Ernst Klee: Das Personenlexikon zum Dritten Reich. Wer war was vor und nach 1945. Frankfurt am Main: Fischer Taschenbuch, 2005, s. 639. ISBN 978-3-596-16048-8. OCLC 70913054. (niem.).
- Adam Krzemiński: Do piekła i z powrotem; [w:] „Polityka”, 2009, nr 10, s. 67–69
- Anna Gronczewska. Ventzki – cień czciciela Hitlera. „Dziennik Łódzki dodatek Nasza historia”. 9 (10), s. 6–9, wrzesień 2014.