Wacław Kuchar

Wacław Kuchar

Pełne imię i nazwisko	Wacław Michał Kuchar
Data i miejsce urodzenia	16 września 1897 Łańcut
Data i miejsce śmierci	13 lutego 1981 Warszawa
Wzrost	168 cm
Pozycja	prawy obrońca, środkowy pomocnik, napastnik
Kariera juniorska
Lata Klub Olimpia Lwów Sparta Lwów Gloria Lwów Pogoń Lwów
Kariera seniorska[a]
Lata Klub Wyst. Gole 1912–1936 Pogoń Lwów 200 (104) 1921 Pogoń Poznań
Kariera reprezentacyjna
Lata Reprezentacja Wyst. Gole 1921–1928  Polska 23 (5)
Kariera trenerska
Lata Drużyna 1930 Polska (trener) 1936–1939 OZPN Lwów 1936 Pogoń Lwów 1939–1941 Dynamo Lwów 1944–1945 Dynamo Lwów 1946 Polonia Bytom 1947–1949 Polska (trener) 1949–1953 Legia/CWKS Warszawa 1950 CWKS Ib Warszawa 1952 CWKS Ib Warszawa 1953–1956 Kolejarz-Polonia Warszawa
↑ Uwzględniono wyłącznie rozgrywki ligowe.
Multimedia w Wikimedia Commons

porucznik artylerii
Data i miejsce urodzenia	16 września 1897 Łańcut
Data śmierci	13 lutego 1981
Przebieg służby
Lata służby	1915–1922
Siły zbrojne	C. K. Armia Wojsko Polskie
Jednostki	5 Lwowski Pułk Artylerii Lekkiej
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa, wojna polsko-ukraińska, wojna polsko-bolszewicka
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Wacław Michał Kuchar (ur. 16 września 1897 w Łańcucie, zm. 13 lutego 1981 w Warszawie) – polski wszechstronny sportowiec, reprezentant Polski w hokeju na lodzie, lekkoatletyce, łyżwiarstwie szybkim i piłce nożnej, olimpijczyk, porucznik artylerii Wojska Polskiego.

Urodził się 16 września 1897 w rodzinie pochodzenia węgierskiego jako syn Ludwika (1865–1917) i Ludwiki z domu Drzewieckiej^[1][2][3]. Ojciec był przemysłowcem i sponsorem klubu LKS Pogoń Lwów. Jego braćmi byli wszechstronni sportowcy (związani z klubem LKS Pogoń Lwów, w tym z sekcją piłki nożnej) i oficerowie Wojska Polskiego: Tadeusz (1891–1966, także trener i działacz sportowy) i Władysław (1895–1983, także działacz sportowy). Jego rodzeństwem byli również: Kazimiera (1899–1981, po mężu Chodkiewicz), Karol (1892–1960), Kinga (zm. 1894), Mieczysław (1902–1939, piłkarz, bramkarz Pogoni Lwów) oraz Zbigniew (1905–1945, także hokeista Pogoni^[4])^[5].

12 października 1915 zdał wojenny egzamin dojrzałości w C. K. II Szkole Realnej we Lwowie, a dwa dni później wystąpił ze szkoły, będąc w VI klasie^[6]. Studiował na Politechnice Lwowskiej.

Ożenił się z Ireną Georgeon (1906–1987, jej siostra Maria została żoną Stanisława Kuniczaka, kierownika sekcji piłkarskiej Pogoni Lwów, sędziego piłkarskiego, także oficera lwowskiego 5 pułku artylerii polowej)^[7]. Ojciec Marii Elwiry Kuchar, dziadek Wacława i Tomasza Bielawskich^[8].

Wcielony do wojska austriackiego w 1915, ukończył szkołę oficerską. Jako ochotnik przyjęty 6 listopada 1918 do Wojska Polskiego w stopniu podporucznika. U kresu I wojny światowej brał udział w obronie Lwowa w trakcie wojny polsko-ukraińskiej. W szeregach 5 Lwowskiego pułku artylerii polowej walczył w wojnie polsko-bolszewickiej. W 1920 został awansowany do stopnia porucznika rezerwy artylerii ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919^[9][10][11]. W 1922 przeniesiony do rezerwy w stopniu porucznika, jego oddziałem macierzystym był 5 pułk artylerii polowej we Lwowie^[12], do którego był przydzielony jako oficer rezerwowy w latach 20.^[13][14]. W 1934 w dalszym ciągu miał przydział w rezerwie do 5 pułku artylerii lekkiej we Lwowie^[15].

18 maja 1919 strzelił dla Pogoni 5 goli w pierwszym w historii meczu niepodległej Polski, zwyciężając zespół 5 pułku piechoty 9:3^[1]. Uprawiał m.in. lekkoatletykę, piłkę nożną (napastnik, później pomocnik), łyżwiarstwo szybkie i hokej na lodzie. Wielokrotny mistrz Polski i reprezentant kraju we wszystkich wymienionych dyscyplinach. Łącznie odnosił osiągnięcia w dziewięciu dyscyplinach sportowych^[16]. Całe życie związany ze Lwowem i reprezentujący barwy lwowskiej Pogoni. Wielokrotny mistrz Lwowa.

Został jako pierwszy wybrany na sportowca roku w Plebiscycie Przeglądu Sportowego 1926^[17], w Plebiscycie 1927 zajął 10. miejsce. Olimpijczyk z Paryża 1924 jako napastnik drużyny piłki nożnej^[18]. Trener drużyny Dynamo Lwów^[19].

Należał do inicjatorów powołania sekcji hokeja na lodzie w klubie Pogoń Lwów w grudniu 1925 roku. W 1927 z drużyną Pogoni Lwów zdobył 3. miejsce w mistrzostwach Polski. W tym samym roku był członkiem reprezentacji Polski na mistrzostwach Europy. W kolejnym roku zdobył 4. miejsce na mistrzostwach Polski. Dwa lata później zdobył srebrny medal mistrzostw Europy, po porażce w finale z reprezentacją Czechosłowacji^[20]. 9 razy wystąpił w reprezentacji hokeja na lodzie. W tym samym roku z klubem Pogoń Lwów zdobył wicemistrzostwo Polski. Został powołany do kadry na igrzyska olimpijskie w Sankt-Moritz, jednak nie pojechał, ponieważ nie mógł uczestniczyć w przygotowaniach^[21]. W 1930 roku na mistrzostwach Europy był kierownikiem technicznym drużyny hokejowej, w tym samym roku obronił wicemistrzostwo Polski z Pogonią Lwów. W 1933 został zgłoszony przez Polski Związek Hokeja na Lodzie jako sędzia^[22]. W tym samym roku zdobył z Pogonią Lwów tytuł mistrza Polski w hokeju na lodzie ex aequo z Legią Warszawa^[23]. Wyczynowe uprawianie hokeja na lodzie zakończył w 1935 roku^[23]. W 1939 roku zgłoszony przez Polski Związek Hokeja na Lodzie jako arbiter na Zimowe Igrzyska Olimpijskie 1940 (nie odbyły się)^[24].

Piłkę nożną zaczął trenować w 1912 w Pogoni Lwów. W drużynie Pogoni Lwów występował do 1934 roku. W kwietniu 1920 uczestniczył w przygotowaniach Reprezentacji Polski do Letnich Igrzysk Olimpijskich w Antwerpii^[23]. 18 grudnia 1921 był uczestnikiem pierwszego w historii meczu reprezentacji polski w piłce nożnej przeciwko reprezentacji Węgier^[23]. W tym samym roku zostaje wicemistrzem Polski, przegrywając w finale z drużyną Cracovii 5:2^[25].

W sezonie 1922 został mistrzem Polski z drużyną Pogoni Lwów i zdobył tytuł króla strzelców^[26]. W sezonie 1922 zdobył 21 bramek^[23]. Początkowo grał na pozycji napastnika, a następnie środkowego pomocnika^[27]. W 1929 roku dostał ostatnie powołanie do reprezentacji Polski w charakterze rezerwowego. W tym samym roku został trenerem Pogoni Lwów^[20]. W 1936 roku został sędzią piłkarskim. W tym samym roku został szefem Lwowskiego Okręgowego Związku Piłki Nożnej.

Pogoń Lwów:

• 168 cm / 65 kg
• lata gry: 1912–1935
• Mistrz Polski: 1922, 1923, 1925, 1926
• Król strzelców mistrzostw Polski: 1922 (21 goli), 1926 (wspólnie z Józefem Garbieniem, również z Pogoni Lwów – po 11 goli)
• rozegrał w klubie 1052 mecze, strzelając 1065 goli (pierwszy w 1912 w Stryju, ostatni w maju 1945 w barwach Dynama Lwów jako grający trener^[1])^[28]
• w rozgrywkach o mistrzostwo Polski reprezentował barwy Pogoni 198 razy, zdobył 98 bramek
• występował na pozycji środkowego napastnika^[29]

Piłkarska reprezentacja Polski:

• 23 oficjalne mecze (plus 2 nieoficjalne)
• 5 bramek (4 w meczach nieoficjalnych)
• debiut: 18 grudnia 1921 Węgry-Polska 1-0 (pierwszy mecz polskiej reprezentacji)
• ostatni mecz: 27 października 1928 Czechosłowacja-Polska 3-2
• Trener reprezentacji Polski 1947–1949
• Dwukrotnie Honorowy Członek PZPN

Należał do sportowców kładących podwaliny lekkoatletyki. Uprawiał konkurencje biegowe, a także skoki i rzuty. Znalazł się w gronie lekkoatletów nominowanych do kadry na igrzyska olimpijskie w 1920^[30]. Z powodu wojny polsko-bolszewickiej Polska nie wysłała jednak ostatecznie reprezentacji^[30].

17 i 18 lipca 1920 zdobył tytuły mistrza Polski w biegu na 110 metrów przez płotki i biegu na 800 metrów^[31]. W 1921 roku zdobył tytuł mistrza Polski w biegu na 800 metrów^[31], w tym samym roku zdobył także mistrzostwo Polski w trójskoku^[31]. Wystąpił w rozgrywanym 5 i 6 sierpnia 1922 trójmeczu Polska – Czechosłowacja – Jugosławia. W zawodach zajął 1. miejsce w skoku wzwyż, w trójskoku był drugi, a w biegu na 110 m przez płotki – trzeci.

W 1923 roku zdobył tytuł mistrza Polski w biegu na 400 metrów przez płotki^[31], skoku wzwyż^[31] i dziesięcioboju. W 1924 obronił tytuł mistrza Polski w dziesięcioboju^[31]. Był także rekordzistą Polski w biegach na 800 m i 400 m przez płotki, w skoku wzwyż, dziesięcioboju oraz w sztafecie 4 x 400 m i sztafecie szwedzkiej. Po zakończeniu kariery lekkoatletycznej w latach 1936-1939 pełnił funkcję prezesa Okręgowego Związku Lekkiej Atletyki we Lwowie.

Od 1922 roku startował w łyżwiarstwie szybkim. Jego głównym rywalem był Leon Jucewicz. W 1924 przegrał z nim rywalizację o prawo startu na igrzyskach olimpijskich w Chamonix. Był pięciokrotnym mistrzem Polski w wieloboju w 1922, 1923, 1924, 1927 i 1928 roku. W 1929 roku zdobył wicemistrzostwo Polski. Zdobył w sumie 18 tytułów mistrza kraju na dystansach 500 m: w 1922, 1923 1927 1928 i 1929, na 1500 m: w 1922, 1923, 1927 i 1928 roku i 10 000 m w 1924, 1927, 1928 i 1929 roku. Jest także kilkukrotnym rekordzistą kraju na dystansach 500, 1500 i 5000 m^[32].

W 1925 roku wystartował w Mistrzostwach Europy w Łyżwiarstwie Szybkim w Sankt Moritz (Szwajcaria), zajmując 7. miejsce^[17].(zajął 7 miejsce na 5 000 m i 5 na 10 000 m)^[32]. Ponadto:

• 22-krotny mistrz Polski w łyżwiarstwie szybkim w latach 1922–1929,
• z Pogonią Lwów mistrz Polski w hokeju na lodzie w 1933 (ex aequo z Legią Warszawa),
• sędzia hokeja na lodzie,
• w 1937 członek sądu honorowego LKS Pogoń Lwów^[33].

Po przymusowym opuszczeniu Lwowa osiadł na pewien czas w Bytomiu i zaangażował się w założenie i działalność Polonii Bytom (klubu kontynuującego tradycje Pogoni Lwów), głównie w sekcji hokejowej Polonii. Następnie zamieszkał w Warszawie. Po zakończeniu kariery trener, sędzia i działacz sportowy. Został selekcjonerem reprezentacji polski w hokeju na lodzie i piłce nożnej. W latach 1949–1953 był trenerem Legii Warszawa. Następnie w latach 1954-1957 był trenerem Polonii Warszawa^[34]. Przez ponad 30 lat pracował w Legii Warszawa, w uznaniu jego zasług przed meczem ligowym Legia - Śląsk Wrocław 10 września 1977 na stołecznym Stadionie Wojska Polskiego odbyła się uroczystość okolicznościowa z okazji jego 80. urodzin^[35]. Pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera MII-5-4)^[36].

• Order Sztandaru Pracy II klasy^[37]
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski^[11]
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski^[11]
• Krzyż Walecznych (1922)^[38]
• Złoty Krzyż Zasługi (19 marca 1931)^[39]
• Medal Niepodległości (9 listopada 1933)^[40]
• Krzyż Obrony Lwowa
• Odznaka Honorowa „Orlęta”

Wacław Kuchar jest od 2011 patronem Szkoły Podstawowej nr 54 w Bytomiu^[41]. Od sezonu 1986/87 pod patronatem PZPN prowadzone są rozgrywki o Puchar im. Wacława Kuchara, w których obecnie rywalizują reprezentacje szesnastu wojewódzkich związków piłki nożnej w kategorii chłopców do lat 14.

W 2015 w Alei Gwiazd Sportu we Władysławowie odsłonięto gwiazdę Wacława Kuchara^[42].

• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1934.
• Andrzej Gowarzewski: Mistrzostwa Polski. Ludzie (1918–1939). 100 lat prawdziwej historii (1), Wydawnictwo GiA, Katowice 2017.
• Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 391. [dostęp 2020-07-14].
• Jarosław Barczyk: Z historii polskiego sportu - postać Wacława Kuchara. profesor.pl. [dostęp 2015-11-19].
• Wacław Kuchar. lwow.com.pl. [dostęp 2015-11-19].
• Wacław Kuchar. geni.com. [dostęp 2015-11-19].
• Sport i wojna. Poznań: Nauka i Innowacje, 2016, s. 143. ISBN 978-83-64864-58-2.
• Gabriela Jatkowska: Przerwane Igrzyska. Warszawa: 2017. ISBN 7988301195175.

• Informacja na stronie Kopanyi-Myach.info (ang. • ros. • ukr.)