Pantera (rodzaj ssaków)

Pantera
	Neofelis
	J.E. Gray, 1867
	; Przedstawiciel rodzaju – pantera mglista (N. nebulosa)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	drapieżne
Podrząd	kotokształtne
Infrarząd	Feloidea
Rodzina	kotowate
Podrodzina	pantery
Rodzaj	pantera
	Typ nomenklatoryczny
	Felis macrocelis Horsfield, 1825 (= Felis diardi G. Cuvier, 1823)
Gatunki
	2 gatunki – zobacz opis w tekście
	2 gatunki – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Pantera^[2] (Neofelis) – rodzaj ssaków drapieżnych z podrodziny panter (Pantherinae) w obrębie rodziny kotowatych (Felidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w południowej i południowo-wschodniej Azji (Chińska Republika Ludowa, Tajwan, Indie, Bangladesz, Nepal, Bhutan, Mjanma, Laos, Kambodża, Wietnam, Tajlandia, Malezja, Brunei oraz Indonezja (Sumatra i Borneo))^[3]^[4]^[5].

Morfologia

Długość ciała 68,6–106,7 cm, długość ogona 60–85 cm; masa ciała 10–25 kg (dorosłe samce są większe i cięższe od dorosłych samic)^[4]^[6].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1867 roku angielski zoolog John Edward Gray w artykule poświęconym czaszkom kotowatych opublikowanym na łamach Proceedings of the Zoological Society of London^[1]. Gray wymienił dwa gatunki – Felis macrocelis Horsfield, 1825 (= Felis diardi G. Cuvier, 1823) i Leopardus brachyurus Swinhoe, 1862 (= Felis nebulosa Griffith, 1821) – nie wskazując gatunku typowego; w ramach późniejszego oznaczenia w 1939 roku brytyjski zoolog Reginald Innes Pocock na typ nomenklatoryczny wyznaczył Felis macrocelis Horsfield, 1825 (= Felis diardi G. Cuvier, 1823) (pantera sundajska)^[7].

Etymologia

Neofelis: gr. νεος neos ‘nowy’; rodzaj Felis Linnaeus, 1758 (kot)^[8].

Podział systematyczny

Do rodzaju do niedawna należał jeden gatunek N. nebulosa^[5], jednak na podstawie analizy mitochondrialnego DNA, mikrosatelitów oraz badań morfologicznych wyodrębniono drugi gatunek^[9]^[10]^[11]. Do rodzaju należą następujące gatunki^[12]^[6]^[3]^[2]:

Grafika	Gatunek	Autor i rok opisu	Nazwa zwyczajowa^[2]	Podgatunki^[4]^[3]^[6]	Rozmieszczenie geograficzne^[4]^[3]^[6]	Podstawowe wymiary^[4]^[6]^[a]	Status IUCN^[13]
	Neofelis nebulosa	(Griffith, 1821)	pantera mglista	gatunek monotypowy	mocno rozdrobnione populacje od sub-himalajskiego podgórza Nepalu i północno-wschodnich Indii przez kontynentalną Azję Południowo-Wschodnią do południowej Chińskiej Republiki Ludowej	DC: 68,6–106,7 cm DO: 61–84 cm MC: 11–23 kg	VU
	Neofelis diardi	(G. Cuvier, 1823)	pantera sundajska	2 podgatunki	Sumatra (włącznie z Wyspami Batu) i Borneo	DC: 70–105 cm DO: 60–85 cm MC: 10–25 kg	VU

Kategorie IUCN: VU – gatunek narażony.

Uwagi

↑ DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała

Przypisy

↑ ^a ^b J.E. Gray. Notes on the Skulls of the Cats (Felidae). „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1867, s. 265, 1867. (ang.).
↑ ^a ^b ^c W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 138. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 398. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e M.E. Sunquist & F.C. Sunquist: Family Felidae (Cats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 1: Carnivores. Barcelona: Lynx Edicions, 2009, s. 127. ISBN 978-84-96553-49-1. (ang.).
↑ ^a ^b D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Genus Neofelis. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-03-05].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 642. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ R.I. Pocock: The Fauna of British India, including Ceylon and Burma. Mammalia. Wyd. 2. Cz. 1: Primates and Carnivora (in part), Families Felidae and Viverridae. London: Taylor and Francis, 1939, s. 247 (przypis). (ang.).
↑ T.S. Palmer: Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. Waszyngton: Government Printing Office, 1904, s. 453, seria: North American Fauna. (ang.).
↑ Buckley-Beason, V.A., W.E. Johnson, W.G. Nash, R. Stanyon, J.C. Menninger, C.A. Driscoll, J. Howard, M. Bush, J.E. Page, M.E. Roelke, G. Stone, P.P. Martelli, C. Wen, L. Ling, R.K. Duraisingam, P.V. Lam & S.J. O’Brien. Molecular Evidence for Species-Level Distinctions in Clouded Leopards. „Current Biology”. 16, s. 2371–2376, 2006. (ang.).
↑ A.C. Kitchener, D. Richardson & M.A. Beaumont. A new old clouded leopard. „Cat News”. 46, s. 26–27, 2006. (ang.).
↑ A. Wilting, H. Feldhaar, V.A. Buckley-Beason, K.E. Linsenmair & S.J. O’Brien. Two modern species of clouded leopards: a molecular perspective. „Cat News”. 47, s. 10–11, 2007. (ang.).
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-12-12]. (ang.).
↑ Home. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-06-27]. (ang.).

[13] DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała

[Gray-1] J.E. Gray. Notes on the Skulls of the Cats (Felidae). „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1867, s. 265, 1867. (ang.).

[miiz-2] W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 138. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[icmw-3] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 398. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).

[hmw-4] M.E. Sunquist & F.C. Sunquist: Family Felidae (Cats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 1: Carnivores. Barcelona: Lynx Edicions, 2009, s. 127. ISBN 978-84-96553-49-1. (ang.).

[Wilson&Reeder-5] D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Genus Neofelis. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-03-05].

[amw-6] Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 642. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[poc-7] R.I. Pocock: The Fauna of British India, including Ceylon and Burma. Mammalia. Wyd. 2. Cz. 1: Primates and Carnivora (in part), Families Felidae and Viverridae. London: Taylor and Francis, 1939, s. 247 (przypis). (ang.).

[Palmer-8] T.S. Palmer: Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. Waszyngton: Government Printing Office, 1904, s. 453, seria: North American Fauna. (ang.).

[Buckley-Beason&inni-9] Buckley-Beason, V.A., W.E. Johnson, W.G. Nash, R. Stanyon, J.C. Menninger, C.A. Driscoll, J. Howard, M. Bush, J.E. Page, M.E. Roelke, G. Stone, P.P. Martelli, C. Wen, L. Ling, R.K. Duraisingam, P.V. Lam & S.J. O’Brien. Molecular Evidence for Species-Level Distinctions in Clouded Leopards. „Current Biology”. 16, s. 2371–2376, 2006. (ang.).

[Kitchener&inni-10] A.C. Kitchener, D. Richardson & M.A. Beaumont. A new old clouded leopard. „Cat News”. 46, s. 26–27, 2006. (ang.).

[Wilting&inni-11] A. Wilting, H. Feldhaar, V.A. Buckley-Beason, K.E. Linsenmair & S.J. O’Brien. Two modern species of clouded leopards: a molecular perspective. „Cat News”. 47, s. 10–11, 2007. (ang.).

[mdd-12] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-12-12]. (ang.).

[14] Home. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-06-27]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[a]

[13]