Stara Rozedranka
53°22′07″N 23°20′12″E/53,368611 23,336667| wieś | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
148-163 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
85 |
| Kod pocztowy |
16-100[4] |
| Tablice rejestracyjne |
BSK |
| SIMC |
0040608[5] |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |
Położenie na mapie powiatu sokólskiego  | |
Położenie na mapie gminy Sokółka  | |
| 53°22′07″N 23°20′12″E/53,368611 23,336667[1]
| |
Rozedranka Stara – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie sokólskim, w gminie Sokółka[5][6].
W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Rozedranka Stara. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa białostockiego.
Wieś jest siedzibą parafii rzymskokatolickiej pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa, należącej do dekanatu Sokółka, diecezji białostockiej.
W miejscowości znajduje się cmentarz rzymskokatolicki założony w 1918[7].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Pierwsze wzmianki o dzisiejszej Rozedrance umieszczone są w Ordynacji Puszcz Królewskich Wielkiego Księstwa Litewskiego przeprowadzonej w 1639 roku. Wymieniony jest tam ostęp leśny Razdrony, leżący w kwaterze molawickiej Puszczy Sokólskiej, zarządzanej wtedy przez Hieronima Wołłowicza. Przed osiedleniem wsi Rozedranka w XVIII w. w ostępie tym mieszkało kilku strzelców pilnujących puszczy królewskiej, czyli kwatery nowodworskiej leśnictwa Bobrzańskiego. Byli to między innymi: Jakub Chomka, Józef Białous i Józef Buzun.
Przywilejem króla Stanisława Augusta Poniatowskiego wystawionym w dniu 21 listopada 1793 roku Bazyli Dymowik otrzymał obręb lasu w puszczy królewskiej w ilości 3 włók do zagospodarowania na swoje potrzeby. Równocześnie król Stanisław August wystawił drugi przywilej, w którym przyznał prawem emfiteutycznym obręb lasu zwany Rozedranka, Gnidzin i Ostryńskie położone w Leśnictwie Bobrzańskim kwatery nowodworskiej Stanisławowi Puzynie z książąt z Kozielska, sekretarzowi gabinetu królewskiego. W wystawionym przywileju w dniu 24 grudnia 1794 roku książę Stanisław Puzyna otrzymał do zagospodarowania 55 włók lasu. Wkrótce jednak Puzyna odsprzedał swój przywilej Antoniemu Ładzie. Łada odkupił także 3 włóki lasu od Bazylego Dymowika i jego żony Rozalii.
Antoni Łada jest uważany za właściwego założyciela i kolonistę rozedrańskiego. Część mieszkańców nowo utworzonej wsi Rozedranka w przeszłości przez ponad 20 lat była zatrudniana w dobrach Ekonomii Grodzieńskiej, przy produkcji potażu. Do Rozedranki zostało sprowadzonych ponad 30 gospodarzy z rodzinami. Pierwszymi jej mieszkańcami byli m.in.: Antoni Szykowski, Jerzy Szyszka, Wincenty Rutkowski, Mateusz Sawicki, Szymon Zajko, Michał Głódź, Bartłomiej Ancypa, Marcin Świerzbutowski, Jan Butwiński, Szymon Mróz, Wawrzyniec Maciora, Krzysztof Bergiel, Michał Bajko i Maciej Mozerski. Przy zakładaniu wsi znalazło się miejsce również na wybudowanie karczmy wraz z browarem. Jej pierwszym arendarzem był Żyd Jankiel Ickowicz. Był on zobowiązany do zapłacenia corocznie do kasy Ekonomii Grodzieńskiej 400 zł polskich[8].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 128364
- ↑ Wieś Stara Rozedranka w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2021-10-10], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1192 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Andrzej Michałowski, Alicja Sulimierska, Elżbieta Baniukiewicz: Studia i Materiały. Wykaz zabytkowych cmentarzy w Polsce. Województwo Białostockie. Warszawa: Ośrodek Ochrony Zabytkowego Krajobrazu. Narodowa Instytucja Kultury, 1996, s. 44.
- ↑ Leszek Postołowicz: Białostocczyzna 2/38/1995. Osadnictwo na terenie obecnej parafii Rozedranka Stara. Białystok: Białostockie Towarzystwo Naukowe, 1995, s. 65. ISSN 0860-4096.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Razodranka al. Rozedranka (1) Stara, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 574.
