Manta (ryba)

Ten artykuł dotyczy ryby. Zobacz też: inne znaczenia.

Manta

Mobula birostris[1]
(Walbaum, 1792)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	chrzęstnoszkieletowe
Podgromada	spodouste
Infragromada	Euselachii
(bez rangi)	płaszczki
Rząd	orleniokształtne
Rodzina	mantowate
Rodzaj	Mobula
Gatunek	manta
Synonimy Brachioptilon hamiltoni Hamilton & Newman, 1849 Cephaloptera stelligera Günther, 1870 Cephalopterus giorna Lesueur, 1824 Cephalopterus manta Bancroft, 1829 Cephalopterus vampyrus Mitchill, 1824 Ceratoptera ehrenbergi Müller & Henle, 1841 Ceratoptera ehrenbergii Müller & Henle, 1841 Ceratoptera johnii Müller & Henle, 1841 Ceratoptera orissa Lloyd, 1908 Diabolicthys elliotti Holmes, 1856 Manta americana Bancroft, 1829 Manta ehrenbergii (Müller & Henle, 1841) Manta hamiltoni (Hamilton & Newman, 1849) Raja birostris Walbaum, 1792 Raja diabolus marinus Bloch & Schneider, 1801 Raja fimbriata Lacepède, 1802 Raja manatia Bloch & Schneider, 1801
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]
narażony na wyginięcie
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku

Manta^[3], diabeł morski^[3] (Mobula birostris) – gatunek ryby orleniokształtnej, największy przedstawiciel mantowatych.

Żyje w morzach tropikalnych wokół południowej Afryki, od południowej Kalifornii do Peru, od Karoliny Północnej do południowej Brazylii oraz w Zatoce Meksykańskiej oraz Australii. Najczęściej w wodach przybrzeżnych w pobliżu raf, czasem spotykana na głębszych wodach.

Osiąga długość 3–5 m, rozpiętość płetw 7 m (maksymalnie 9,1 m) i masę ciała 2 ton (maksymalnie 3 tony). Ma dwie tzw. płetwy głowowe po bokach głowy, służące do nagarniania planktonu w stronę otworu gębowego. Nie ma płetwy grzbietowej ani ogonowej. Krótki, biczowaty ogon bez kolca typowego dla większości orleniokształtnych. Szczeliny skrzelowe – pięć par – położone są na spodniej stronie ciała. Samice mają szersze płetwy piersiowe.

Żywi się głównie planktonem, ale zjada również małe i średniej wielkości ryby.

Manty są najczęściej spotykane samotnie lub w parach, rzadziej w małym stadzie. Często wyskakują ponad powierzchnię, nawet na wysokość 1,5 m i z hukiem opadają na wodę. Prawdopodobnie w ten sposób uwalniają skórę od pasożytów.

Dojrzałość płciową osiągają ok. 5 roku życia. Okres godowy odbywa się w wodach tropikalnych, wokół raf, na głębokości 10–20 m, od grudnia do kwietnia. Ciąża trwa 13 miesięcy, po czym samica rodzi jedno, czasami dwa młode przystosowane do samodzielnego pływania. Małe manty zaraz po urodzeniu ważą ok. 11 kg i mają ponad 1 metr długości.

Manty żyją w symbiozie z gatunkami ryb wargaczowatych i podnawkowatych, które czyszczą ich skórę z pasożytów.

• Włodzimierz Załachowski: Ryby. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997. ISBN 83-01-12286-2. Brak numerów stron w książce

• Nancy Passarelli, Andrew Piercy: Manta. Florida Museum of Natural History. [dostęp 2012-09-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-20)]. (ang.).