Liberec

Liberec

Widok na miasto z ratusza.
Herb Flaga
Państwo	Czechy
Kraj	liberecki
Zarządzający	Jaroslav Zámečník
Powierzchnia	106,10 km²
Wysokość	374 m n.p.m.
Populacja (1.01.2024) • liczba ludności • gęstość	107 982[1] 1 017,7 os./km²
Kod pocztowy	460 01
Tablice rejestracyjne	L
Położenie na mapie Czech Liberec
Położenie na mapie kraju libereckiego Liberec
50°45′N 15°02′E/50,750000 15,033333
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa

Liberec^ⓘLiberec (niem. Reichenberg, rom. Libercys) – miasto w północnych Czechach nad Nysą Łużycką, stolica kraju libereckiego, ośrodek sportów zimowych położony u podnóży Ještěda. W 1577 roku miejscowość otrzymała prawa miejskie.

Po I wojnie światowej była to stolica prowincji Niemieckie Czechy (niem. Deutschböhmen, cz. Německé Čechy). Do końca II wojny światowej zamieszkiwany był głównie przez Niemców sudeckich. W czasie II wojny Liberec był stolicą Okręgu III Rzeszy – Kraju Sudetów.

Na początku 2024 roku, z populacją wynoszącą ponad 107 tys., Liberec zajmował piąte miejsce pod względem liczby ludności w Czechach^[1].

Miasto leży w północnych Czechach, w Sudetach Zachodnich, na terenie Kotliny Żytawskiej (cz. Žitavská pánev; przedłużeniem tej kotliny po stronie polskiej jest Obniżenie Żytawsko-Zgorzeleckie), w Kotlinie Libereckiej (cz. Liberecká kotlina), pomiędzy Górami Izerskimi na północy a Grzbietem Jesztiedzkim na południu.

Ratusz leży na wysokości 374 m n.p.m. Najniższy punkt w granicach miasta znajduje się w części zwanej Machnín – 325 m n.p.m., a najwyższy na szczycie Ještědu – 1012 m n.p.m. Przez miasto przepływa Nysa Łużycka oraz jej dopływy – Černá Nisa i Harcovský potok^[2].

• Pałac (XVI w.), zbudowany w stylu renesansowym w latach 1583–1587, następnie wielokrotnie przebudowywany. Wyróżnia się kaplica z kasetonowym stropem i oratorium podpartym przez pięć kolumn toskańskich.
• Domki Waldsztejnskie z lat 1678 - 1681, najstarsze zachowane domy w centrum miasta.^[3]
• Ratusz (XIX w.), zbudowany w stylu neorenesansowym, na podstawie projektu Franza Neumanna w latach 1888–1893.
• Łaźnie miejskie z lat 1900–1902 roku, obecnie siedziba galerii.
• kościół św. Antoniego Wielkiego

Liberec jest dość chętnie odwiedzanym miastem przez osoby poszukujące aktywnego wypoczynku. Oprócz kompleksu narciarskiego w mieście istnieją dwa aquaparki – Plavecký bazén Liberec i Centrum Babylon Liberec (część kompleksu hotelowego i rozrywkowego) oraz jedno odkryte kąpielisko Koupaliště Vápenka^[4]. W mieście znajduje się ogród zoologiczny oraz ogród botaniczny

• Emil Artin (1898–1962) – austriacki matematyk
• Marcela Augustová (ur. 1965) – czeska dziennikarka i prezenterka telewizyjna
• Guido Beck (1903–1989) – niemiecki fizyk
• Barbara Bouchet (ur. 1943) – amerykańska aktorka, biznesmenka pochodzenia niemieckiego
• Vlasta Burian (1891–1962) – czeski aktor, znany jako "król komików"
• Martin Cikl (ur. 1987) – czeski skoczek narciarski
• Christoph Demantius (1567–1643) – kompozytor niemiecki
• Martin Damm (ur. 1972) – czeski tenisista
• Lukáš Derner (ur. 1983) – czeski hokeista
• Tomáš Enge (ur. 1976) – czeski kierowca wyścigowy
• Herbert Feigl (1902–1988) – austriacki filozof
• Gustav Ginzel (1931–2008) – niemiecki podróżnik i wspinacz
• Ladislav Hampl (ur. 1981) – czeski aktor
• Konrad Henlein (1898–1945) – przywódca Niemców Sudeckich
• Zuzana Hejnová (ur. 1986) – czeska lekkoatletka
• Heinrich Herkner (1863–1932) – ekonomista
• Stanislav Hnělička (ur. 1922) – czeski wojskowy
• Kamillo Horn (1860–1941) – niemiecki kompozytor
• Petr Jeništa (ur. 1977) – czeski aktor
• Oldřich Kaiser (ur. 1955) – czeski aktor i komik filmowy i teatralny
• Jiří Kořínek (1906–1989) – czeski esperantysta i tłumacz
• Harald Kreutzberg (1902–1968) – niemiecki tancerz i teoretyk baletu
• Pavel Liška (ur. 1971) – czeski aktor
• Radek Lonc (ur. 1977) − czeski kulturysta
• Olga Lounová (ur. 1981) – czeska aktorka i śpiewaczka
• Markus Lüpertz (ur. 1941) – niemiecki malarz związany z ruchem neoekspresjonizmu
• Ludmila Macešková (1898–1974) – czeska poetka i pisarka, publikująca pod pseudonimem Jan Kameník
• Jaroslav Masopust (ur. 1929) – czeski lekarz, biochemik, profesor Uniwersytetu Karola w Pradze
• Roderich Menzel (1907–1987) – czeski i niemiecki tenisista, dziennikarz, scenarzysta i pisarz
• Jaroslav Nedvěd (ur. 1969) – czeski hokeista
• Petr Nedvěd (ur. 1971) – czeski hokeista
• Miroslava Pleštilová (ur. 1966) – czeska aktorka
• Ferdinand Porsche (1875–1951) – niemiecki konstruktor samochodów
• Fritz Preissler (1908–1948) – czeski saneczkarz
• Otfried Preussler (ur. 1923) – niemiecki pisarz, autor literatury dziecięcej
• Joseph Proksch (1794–1864) – kompozytor, nauczyciel Bedřicha Smetany
• Kateřina Průšová (ur. 1983) – czeska modelka (Miss České republiky 2002)
• Jaroslav Řídký (1897–1956) – czeski kompozytor, dyrygent i pedagog
• František Xaver Šalda (1867–1937) – czeski krytyk literacki, dziennikarz i pisarz
• Augustin Schramm (1907–1948) – niemiecki komunista, agent NKWD i StB
• Karel Vacek (1902–1982) – czeski kompozytor piosenek
• Jan Víšek (ur. 1981) – czeski hokeista
• Benjamin Vomáčka (ur. 1978) – czeski piłkarz
• Luděk Zelenka (ur. 1973) – czeski piłkarz

Miasto było organizatorem Mistrzostw Świata w Narciarstwie Klasycznym 2009. Jest także siedzibą klubów sportowych:

• AC Slovan Liberec (lekkoatletyka)
• Bílí tygři Liberec (hokej na lodzie)
• Dukla Liberec (narciarstwo)
• Dukla Liberec (piłka siatkowa)
• FC Slovan Liberec (piłka nożna)
• Kondoři Liberec (koszykówka)

• Francja: Amiens, Dunkierka
• Holandia: Amersfoort
• Niemcy: Augsburg, Żytawa
• Rosja: Kowrow^[7][8]
• Izrael: Naharijja, Izrael
• Szwajcaria: St. Gallen

• Synagoga w Libercu
• Nowa Synagoga w Libercu
• Tramwaje w Libercu
• Linia tramwajowa Liberec – Jablonec nad Nysą
• Ještěd (kompleks skoczni narciarskich)